Mıxlı baba hərəkatı və ya Mıxlı vardapet hərəkatı — 1625-ci ildə Azərbaycanda baş vermiş antifeodal hərəkat. Erməni və azərbaycanlıların iştirak etdiyi hərəkata Mıxlı baba başçılıq etmişdir.
Mıxlı baba hərəkatı | |||
---|---|---|---|
Tarix | 1625 | ||
Yeri | |||
Nəticəsi | Hərəkat yatırıldı | ||
Münaqişə tərəfləri | |||
| |||
Komandan(lar) | |||
| |||
Zəmin
Mıxlı baba Gəncədə anadan olmuşdur. Əsl adı məlum deyil. Milliyətcə udin olan Mıxlı babaya təqribən 1624-cü ildə arxidyakon, sonralar dyakon dini rütbələri verilmişdir. Gecə əbasının sinəsinə ürəyi səmtində İsanın çarmıxa çəkilməsi rəmzi kimi iki ədəd mıx bərkitdiyi üçün, onu azərbaycanlılar "Mıxlı baba", ermənilər isə "Mıxlı vardapet" adlandırmışdır.Səfəvi hökmdarı I Şah Abbasın himayə etdiyi erməni kilsələrinin Gəncə-Qarabağ zonasında xeyli torpaq sahəsi var idi. Burada minlərlə kəndli işləyirdi.
Hərəkat
Mıxlı baba Qarabağ və Gəncədə yaşayan azərbaycanlıları, erməni və udinləri kilsə və feodallar əleyhinə çıxmağa təbliğ edirdi. Erməni salnaməçisi məlumatına görə Qarabağ, Gəncə və Çuxursəəd də Mıxlı babanı 500 nəfərdən ibarət dəstə müşayiət edirdi. Mıxlı baba dəstəsi ilə kəndləri gəzir, kilsələrdən rahibləri qovurdu. Kilsəyə qarşı çıxdığına görə 1625-ci ildə alban katolikosu Hovannes Mıxlı babanı dyakon rütbəsindən məhrum etmişdir. İrəvan bəylərbəyi Əmirgünə xan Qacar erməni katolikosunun və digər kilsə xadimlərinin tələbi ilə hərəkat iştirakçılarını İrəvandan qovmuşdur. Həmin ilin payızında Türkiyə ərazisinə keçən Mıxlı babanın sonrakı taleyi haqqında məlumat yoxdur.
İstinadlar
- Мыхлы баба // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. VII ҹилд: Мисир—Прадо. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1983. С. 14.
- Мыхлы баба һәрәкаты // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. VII ҹилд: Мисир—Прадо. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1983. С. 14.
Əlavə ədəbiyyat
- Azərbaycan tarixi (az.). I cild. Bakı. 1961.
- Петрушевский, И. П. Очерки по истории феодальных отклонений в Азербайджане и Армении в XVI-начале XIX вв (rus). Ленинград: Изд-во Ленинградского Государственного Ордена Ленина Университета им. А.А. Жданова. 1949.
- Каланкерци, Захария. Хроника (az.). Москва. 1969.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mixli baba herekati ve ya Mixli vardapet herekati 1625 ci ilde Azerbaycanda bas vermis antifeodal herekat Ermeni ve azerbaycanlilarin istirak etdiyi herekata Mixli baba basciliq etmisdir Mixli baba herekatiTarix 1625Yeri Qarabag beylerbeyliyiCuxurseedNeticesi Herekat yatirildiMunaqise terefleriAzerbaycanli ermeni ve udin usyancilar Sefeviler imperiyasiKomandan lar Mixli baba Mehemmedqulu xan Ziyadoglu Qacar Emirgune xan Agcaqoyunlu QacarZeminMixli baba Gencede anadan olmusdur Esl adi melum deyil Milliyetce udin olan Mixli babaya teqriben 1624 cu ilde arxidyakon sonralar dyakon dini rutbeleri verilmisdir Gece ebasinin sinesine ureyi semtinde Isanin carmixa cekilmesi remzi kimi iki eded mix berkitdiyi ucun onu azerbaycanlilar Mixli baba ermeniler ise Mixli vardapet adlandirmisdir Sefevi hokmdari I Sah Abbasin himaye etdiyi ermeni kilselerinin Gence Qarabag zonasinda xeyli torpaq sahesi var idi Burada minlerle kendli isleyirdi HerekatMixli baba Qarabag ve Gencede yasayan azerbaycanlilari ermeni ve udinleri kilse ve feodallar eleyhine cixmaga teblig edirdi Ermeni salnamecisi melumatina gore Qarabag Gence ve Cuxurseed de Mixli babani 500 neferden ibaret deste musayiet edirdi Mixli baba destesi ile kendleri gezir kilselerden rahibleri qovurdu Kilseye qarsi cixdigina gore 1625 ci ilde alban katolikosu Hovannes Mixli babani dyakon rutbesinden mehrum etmisdir Irevan beylerbeyi Emirgune xan Qacar ermeni katolikosunun ve diger kilse xadimlerinin telebi ile herekat istirakcilarini Irevandan qovmusdur Hemin ilin payizinda Turkiye erazisine kecen Mixli babanin sonraki taleyi haqqinda melumat yoxdur IstinadlarMyhly baba Azәrbaјҹan Sovet Ensiklopediјasy 10 ҹilddә VII ҹild Misir Prado Baky Azәrbaјҹan Sovet Ensiklopediјasynyn Bash Redaksiјasy Bash redaktor Ҹ B Guliјev 1983 S 14 Myhly baba һәrәkaty Azәrbaјҹan Sovet Ensiklopediјasy 10 ҹilddә VII ҹild Misir Prado Baky Azәrbaјҹan Sovet Ensiklopediјasynyn Bash Redaksiјasy Bash redaktor Ҹ B Guliјev 1983 S 14 Elave edebiyyatAzerbaycan tarixi az I cild Baki 1961 Petrushevskij I P Ocherki po istorii feodalnyh otklonenij v Azerbajdzhane i Armenii v XVI nachale XIX vv rus Leningrad Izd vo Leningradskogo Gosudarstvennogo Ordena Lenina Universiteta im A A Zhdanova 1949 Kalankerci Zahariya Hronika az Moskva 1969