Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədə çoxsaylı problemlər mövcuddur. Zəhmət olmasa, səhifəni redaktə edərək və ya mövcud problemləri diskussiya edərək həll edin.
|
Müsəlman Qardaşlar və ya Əl-İxvan əl-Müslimun — Əsası Misirdə Həsən əl-Bənna tərəfindən qoyulmuş beynəlxalq dini-siyasi təşkilat. Hal-hazırda rəsmi fəaliyyəti qadağan edilmişdir.
Müsəlman Qardaşlar الإخوان المسلمون | |
|---|---|
 | |
| Sədri | Məhəmməd Bədi |
| Qurucu | Həsən əl-Bənna |
| Lideri | Məhəmməd Bədi |
| Quruluş tarixi | 22 mart 1928 |
| Baş qərargah | Qahirə, Misir |
| İdeologiya | Panislamizm, Sünni İslamçılıq, sosial konservatizm, dini konservatizm |
| İdeoloji spektr | sağçılıq |
| Saytı | ikhwanweb.com |
| Bayrağı |  |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Bəzi Azərbaycandilli mənbələrdə Müsəlman Qardaşlığı formasında da adlandırılır.
Yaranması
Artıq Hüsni Mübarəkin devrilməsindən sonra Misirdə bu təşkilata olan qadağa aradan qaldırılmışdır, buna baxmayaraq bəzi ölkələrdə, məsələn Rusiyada, bu təşkilat terrorçu məqsədlərinə görə qadağandır. ABŞ -da müsəlman qardaşlar təşkilatı rəsmən terror təşkilatı kimi qadağan olunmayıb. 2011-ci il Misir Parlamentinə seçkilərdə müsəlman qardaşların kifayət qədər iddialıdır.
İnkişafı
1920-ci ildə Həsən Bənna tərəfindən qurulan təşkilat, siyasi aktivliyi ilə dünyada, Şimal Afrikada və Orta Şərqdə saysız tərəfdar qazanıb. Başlanğıcda məqsədi İslami dəyərlər və siyasi fəaliyyət olan hərakat, qısa müddət sonra daha da inkişaf edib. Xüsusilə Misirdə Osmanlı İmperiyasının tənəzzülə uğramasından sonra, İngiltərə müstəmləkə rəhbərliyinə qarşı müqavimətdə və Qərb dəyərlərinə qarşı Ərəb və Müsəlman şəxsiyyətinin müdafiə olunmasında Müsəlman Qardaşları Birliyi əhəmiyyətli rol oynayıb.
Müsəlman Qardaşların fəaliyyəti bu gün rəsmi olaraq qadağan olunub və təzyiqlərə məruz qalır. Bununla belə Hüsnü Mübarəkin 1981-ci ildən bəri iqtidardakı Milli Demokratik Partiyası NDP-yə qarşı xalq müxalifətində qabaqcıl rol oynayıb.
Birlik üzvləri demokratik prinsipləri müdafiə etdiklərini söyləyirlər. Amma İslam hüququna söykənən bir dövlətin qurulmasının tərfdarıdırlar. Dünyada istifadə etdikləri ən məşhur şüar isə “Həll yolu İslamdadır.”
Həsən Bənna, 1928-ci ildə Müsəlman Qardaşlar Birliyini yaradandan sonra, ölkənin hər yerində təşkilatlanmış şəkildə işlər görməyə başladı. Müxtəlif bölgələrdə məscid, məktəb ya da idman mərkəzləri tikdirildi. Müsəlman Qardaşlara üzv olanların sayı sürətlə artdı.
1940-cı illərin sonunda təşkilatın Misirdə 2 milyon üzvü var idi. Müsəlman Qardaşların fikirləri Ərəb dünyasında da geniş vüsət almışdı. Misir hökuməti, Müsəlman Qardaşları 1948-ci ildə İngiltərə və yəhudilərlə mübarizə apardığı üçün ləğv etmişdi.
Daha sonra Həsən Bənna təhlükəsizlik qüvvələri tərəfindən təşkil edilən sui-qəsdlə öldürüldü. 1952-ci ildə, özlərini “Azad Zabitlər” deyə adlandıran bir qrupun təşkil etdiyi hərbi çevriliş ilə Kral Faruq taxtından endirildi, müstəmləkə rejimi sona çatdı.
Müsəlman Qardaşlar (İxvanul Muslimin), bu dövrdə əhəmiyyətli rola sahib idi. Nəhayət 1970-ci ildə Ənvər Sadat prezident oldu. Başda hökumətlə əməkdaşlıqda olsalar da bu əlaqə, qısa müddət sonra pozuldu.
1984-cü ildə Vəfd partiyası, 1997-ci ildə İşçi Partiyası və Liberal Partiya ilə ittifaqa yaradaraq, Misirin ən güclü müxalifətini yaratdılar. Müsəlman Qardaşlar, 2000-ci ildəki seçkilərdə məclisdə 17 mandata sahib idilər. Bundan beş il sonra, bu günə qədər ki, ən yaxşı seçki nəticəsi idi. Siyasi qadağa qoyulduğu üçün seçkilərə müstəqil daxil olan namizədlər, parlamentdəki yerlərin 20 faizini təşkil edirdilər.
Bu nəticə prezident Hüsnü Mübarəki sarsıtdı. Hökumət, bir daha Müsəlman Qardaşları çökdürmək üçün əməliyyatlara başladı. Yüzlərlə Müsəlman Qardaşlar üzvü həbs olundu, yenidən təşkilatlanmaları qarşısında maneə yaradıldı.
Mübarəkin lideri olduğu Milli Demokratik Partiya (NDP) eyni zamanda 2010-cu il noyabr ayındakı parlament seçkilərində müxalifətin önə çıxmasına maneə oldu. Müsəlman Qardaşların namizədləri ilkin mərhələdə mandat qazana bilmədilər. Təşkilat, digər müxalifət partiyalarıyla birgə seçkilərin ikinci mərhələsini boykot etmək qərarına gəldilər. NDP, parlamentdəki yerlərin 80 faizini əldə etdi.
Müxalifətə qarşı təzyiqlər, 2011-ci ilin yanvar ayında minlərlə misirlinin küçələrə tökülməsinə səbəb oldu. Qahirədəki NDP-nin baş qərargahı yandırıldı və beləliklə yenidən Müsəlman Qardaşlar, ölkədəki xalq üsyanına başçılıq edir. "Müsəlman Qardaşlar" təşkilatı 1928-ci ildə İsmailiyyə şəhərində müəllim Həsən Əl-Bənna tərəfindən yaradılıb.
Əvvəlcə xeyriyyəçilik və sosial layihələr həyata keçirən təşkilat xalq arasında inam qazanaraq möhkəmləndi. 1936-cı ildə üzvlərinin sayı 800-ə çatan “Müsəlman Qardaşlar”, 1948-ci ildə isə 500 mindən artıq üzvə sahib oldu.
2) Getdikcə “Müsəlman Qardaşlar”ın fəaliyyəti siyasi müstəviyə keçir. 1940-cı ildə İsrail rejiminin qurulması üçün Misirdə olan Britaniya əsgərlərinə qarşı mübarizəyə başladılar.
3) 1948-ci ildə təşkilatın bağlanmasını əmr edən baş nazir Mahmud Fəhmi Nukraşi öldürüldükdən sonra təşkilata qarşı təzyiqlər başlayır. Təşkilatın rəhbəri Bənna 1949-cu ildə edam edildi. Bundan sonra təşkilat hərəkat olaraq fəaliyyətini davam etdirdi. 1954-cü ildə Prezident Camal Əbdül Nasirin sui-qəsd nəticəsində ölümündən sonra hərəkat da qadağan edilir. 1970-ci ilə qədər davam edən təzyiq Ənvər Sədatın dövründə azalmağa başlayır. Sədat ümumi əfv fərmanı verərək bütün təşkilat üzvlərini həbsdən azad edir.
4) Təşkilat ilk dəfə olaraq 1980-ci ildə seçkilərə qoşulur. 2000-ci ildə isə 17 müstəqil namizədlərini parlamentə daxil edə bildilər və bununla ən böyük müxalifət qrupunu yaratdılar.
5) Hüsnü Mübarəkin hakimiyyətdən getməsi ilə “Müsəlman Qardaşlar”ın parlamentdə yer tuta biləcəyini düşünən İsrail rejimi Misirlə aralarında 1979-cu ildə imzalanan sülhü tanımamasından narahatdır. ABŞ isə təşkilatla əlaqələr barədə yenidən düşünür və Misirdə onların əli ilə qurula biləcək İslam hökumətindən narahatdır.
Yaxın Şərq və İslam coğrafiyasının ən güclü hərəkatlarından olan Müsəlman Qardaşlar digər adı ilə “İxvan-ı Müslimin” illərlə Yaxın Şərqdəki bəzi rejimlər tərəfindən təhdid olaraq göstərilib və bu təhdidlə öz rejimlərinə qərbli ölkələr nəzdində qanuni bir zəmin hazırlamağa çalışıb.
Qərb ölkələri də ya öz mənfəətləri üçün, ya da 11 Sentyabr terror hücumunun səbəb olduğu zədə ilə bu iddialara haqq qazandırıb. Misirdə başlayan xalq etirazı ilə yenidən diqqətləri çəkən və sorğulanan “Müsəlman Qardaşlar” (MQ) təşkilatı, iddia edilənlərin əksinə şəriət tərəfdarı radikal təşkilat deyil. Mülayim, Qərblə yaxın münasibətlər tərəfdarı bir hərəkatdır. Başda 11 Sentyabr terror hücumu olmaqla bənzər hər növ terror aksiyasına etiraz və tənqid edir.
1928-ci ildə əsl peşəsi müəllim olan Həsən əl-Bənna tərəfindən qurulan təşkilat, xüsusi ilə də ingilislərin işğalına qarşı göstərdiyi müqavimətlə diqqət çəkib. Bənna 1948-ci ildə kəşfiyyat orqanları tərəfindən qətlə yetirildikdən sonra təşkilat, yüz minlərlə üzvə sahib idi və ərəb millətçiliyi ilə eyniləşən Əbdülnasirin də diqqətini çəkmişdi. Əbdülnasir, 1952 tarixində Azad Zabitlər Hərəkatı ilə Kral Fərruxu hakimiyyətdən endirəndə Müsəlman Qardaşların köməyindən də faydalanmışdı. Ancaq bu təşkilatı sonradan özünə təhdid olaraq görən Əbdülnasir, təşkilatın mənəvi lideri adlandırdığı məşhur İslam alimi Seyyid Qütübü edam etdirmişdi.
Bir müddət gizli fəaliyyət göstərməyə məcbur olan təşkilata daha sonra siyasi fəaliyyət göstərməmək şərti ilə nisbətən sərbəstlik verilmişdi. Son illərdə başda Türkiyədəki dəyişiklik olmaqla dünyadakı vəziyyəti yaxşı dəyərləndirməməkdə tənqid edilən təşkilatın tənqid edildiyi digər səbəb isə HAMAS-ın xətalarına heçbir şərtsiz dəstək verməsi və Əl Qaidə kimi terror təşkilatları ilə bağlı mövqeyini konkret olaraq bəyan etməməsidir. Tikdirdiyi xəstəxana, məktəb və qurduğu fond və yardım fəaliyyətləri ilə başda aşağı gəlirli təbəqələr olmaqla cəmiyyətin bütün hissəsi ilə yaxın sosial münasibət quran təşkilatın siyasi fəaliyyətdə israr etməsi də tənqidlərə yol açır. Təşkilatın daxilindəki bir qrup siyasi fəaliyyətdən uzaqlaşıb, dini icma kimi sosial fəaliyyətlərlə məşğul olmaq tərəfdarıdır. Digər qrup isə bir ölkədə dəyişiklik üçün siyasətin əsas olduğunu düşünür.
2005-ci ildə ABŞ-nin da təzyiqi ilə məcburi demokratiya nümunəsi yaşayan Misirdə "Müsəlman Qardaşlar" böyük bir uğura imza ataraq parlamentdə 88 yer qazandı. Bundan sonra Hamas, Fələstində Əl Fətihə böyük bir siyasi zərbə vurandan sonra başda Misirdəki elit təbəqə olmaqla qərbdə panika başlayıb. Xalqın ən az yarısı ilə münasibət qurduqlarını bəyan edən MQ, bu güclü mövqelərini siyasi səhnədə də davam etdirə biləcəklərinə inanır. Ancaq Misir cəmiyyətinin mülayim quruluşu, əsrlərdir Xristianlarla birlikdə yaşamağın da qazandırdığı təcrübə ilə fərqli din, məzhəb və ideologiyalara qarşı göstərilən ictimai tolerant və müasirləşməyə meyilli olması, xalqın müəyyən bir partiya ya da fikrə bağlı qalmasına mane olur. Ən uzağı 20 faizlik bir xalq dəstəyi olan Müsəlman Qardaşların ən böyük üstünlüyü, ölkənin ən yığcam və sağlam təşkilatlanmış qrupu olmasıdır. Ən böyük çatışmazlığı isə güclü bir liderə sahib olmamasıdır.
Müsəlman Qardaşların qurucusu Həsən əl-Bənnanın nəvəsi Tarık Ramazan isə deyir ki, etirazçılar geri addım atmamalıdır. "Mübarək namizəd olmayacağını açıqladığı sentyabrdakı seçkilərə qədər hakiməyyətdə qalsa qanlı nəticələr olacaq". Müxalifəti Mübarəkdən sonrakı dövrə hazırlığa da səsləyən Ramazan deyir ki, "Mübarəkdən sonra radikal İslamçılar aktivləşəcək və ölkədə xaos mühiti yaranacaq" iddialarını da məhz bilərək Mübarək tərəfdarları ortaya atır.
Müsəlman Qardaşları Hərəkatı sabah Qahirənin Təhrir meydanında kütləvi aksiya keçirəcək. Müsəlman Qardaşları Hərəkatı meydana 1 milyon insan toplayacağını bəyan edib. İslamçılar sabiq prezident Hüsnü Mübarəkin yaxın ətrafından formalaşdırılan yeni hökumətin buraxılmasını tələb edirlər. Müsəlman Qardaşları Hərəkatının rəhbərlərindən olan Essam əl-Erian deyib ki, müdafiə, ədliyyə, daxili və xarici işlər nazirləri öz postlarında qalıblar: "Bu, o deməkdir ki, Misirə nəzarət yenə Hüsnü Mübarək və onun tərəfdarlarının əlindədir". Qeyd edək ki, hazırda Misiri idarə edən Ali Hərbi Şura yalnız informasiya, neft və mədəniyyət nazirlərini postlarından uzaqlaşdırıb.
Misirin Müsəlman Qardaşlar hərəkatının yeni lideri professor Məhəmməd Bədiidir. Ölkənin müxalifətdə olan Müsəlman Qardaşlar hərəkatından verilən məlumatda hərəkatın şurasında keçirilən səsvermədə Məhəmməd Bədiinin səs çoxluğu ilə hərəkatın yeni lideri seçildiyi bildirilib. Misir mətbuatında bu məsələ ilə bağlı dərc olunan xəbərləri təsdiq edən hərəkatın keçmiş lideri Mehdi Akif Bədiinin hərəkatın yeni lideri olduğunu deyib. M.Akif keçirdiyi mətbuat konfransında hərəkatın bundan sonra da İslamda mötədillik prinsipinə sadiq qalacağını və bu fəaliyyətini bu yöndə davam etdirəcəyini bildirib. Keçmiş lider M.Bədiinin Müsəlman Qardaşlara yeni lider seçilməsinin hərəkatın beynəlxalq şurasının 30 üzvü tərəfindən təsdiqləndiyini də vurğulayıb.
Qeyd edək ki, ixtisasca veterinar olan 67 yaşlı professor M.Bədii hazırda ölkənin Bəni Sueyf Universitetində çalışır. M.Bədii Müsəlman Qardaşlar hərəkatının sayca 8-ci lideridir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Müsəlman Qardaşlığı: Biz anti-İsrail deyilik, ədalət istəyirik". www.bbc.com. 2022-02-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-03-15.
- ""Müsəlman qardaşlığı"nın baş ideoloqu yazıçıydı". Azadlıq Radiosu (az.). 2012-06-25. 2024-03-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-03-15.
- ""Müsəlman qardaşlığı"nın terrorçular siyahısına salınması nəzərdən keçirilir". Amerikanın Səsi (az.). 2019-04-30. 2024-03-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-03-15.
- . 2011-02-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-02-10.
- . 2011-02-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-02-10.
- . 2021-07-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-02-10.
- . 2011-02-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-02-24.
- "Müsəlman Qardaşlar hərəkatı yeni liderini seçib". 2013-10-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-02-10.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqalede coxsayli problemler movcuddur Zehmet olmasa sehifeni redakte ederek ve ya movcud problemleri muzakire sehifesinde diskussiya ederek hell edin Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Bu meqaledeki ve ya bolmedeki melumatlar kohnedir Sehifeye yenilenmis melumatlar elave etmekle Vikipediyani zenginlesdirmeye komek ede bilersiniz mart 2024 Muselman Qardaslar ve ya El Ixvan el Muslimun Esasi Misirde Hesen el Benna terefinden qoyulmus beynelxalq dini siyasi teskilat Hal hazirda resmi fealiyyeti qadagan edilmisdir Muselman Qardaslar الإخوان المسلمون Sedri Mehemmed BediQurucu Hesen el BennaLideri Mehemmed BediQurulus tarixi 22 mart 1928Bas qerargah Qahire MisirIdeologiya Panislamizm Sunni Islamciliq sosial konservatizm dini konservatizmIdeoloji spektr sagciliqSayti ikhwanweb comBayragi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Bezi Azerbaycandilli menbelerde Muselman Qardasligi formasinda da adlandirilir YaranmasiArtiq Husni Mubarekin devrilmesinden sonra Misirde bu teskilata olan qadaga aradan qaldirilmisdir buna baxmayaraq bezi olkelerde meselen Rusiyada bu teskilat terrorcu meqsedlerine gore qadagandir ABS da muselman qardaslar teskilati resmen terror teskilati kimi qadagan olunmayib 2011 ci il Misir Parlamentine seckilerde muselman qardaslarin kifayet qeder iddialidir Inkisafi1920 ci ilde Hesen Benna terefinden qurulan teskilat siyasi aktivliyi ile dunyada Simal Afrikada ve Orta Serqde saysiz terefdar qazanib Baslangicda meqsedi Islami deyerler ve siyasi fealiyyet olan herakat qisa muddet sonra daha da inkisaf edib Xususile Misirde Osmanli Imperiyasinin tenezzule ugramasindan sonra Ingiltere mustemleke rehberliyine qarsi muqavimetde ve Qerb deyerlerine qarsi Ereb ve Muselman sexsiyyetinin mudafie olunmasinda Muselman Qardaslari Birliyi ehemiyyetli rol oynayib Muselman Qardaslarin fealiyyeti bu gun resmi olaraq qadagan olunub ve tezyiqlere meruz qalir Bununla bele Husnu Mubarekin 1981 ci ilden beri iqtidardaki Milli Demokratik Partiyasi NDP ye qarsi xalq muxalifetinde qabaqcil rol oynayib Birlik uzvleri demokratik prinsipleri mudafie etdiklerini soyleyirler Amma Islam huququna soykenen bir dovletin qurulmasinin terfdaridirlar Dunyada istifade etdikleri en meshur suar ise Hell yolu Islamdadir Hesen Benna 1928 ci ilde Muselman Qardaslar Birliyini yaradandan sonra olkenin her yerinde teskilatlanmis sekilde isler gormeye basladi Muxtelif bolgelerde mescid mekteb ya da idman merkezleri tikdirildi Muselman Qardaslara uzv olanlarin sayi suretle artdi 1940 ci illerin sonunda teskilatin Misirde 2 milyon uzvu var idi Muselman Qardaslarin fikirleri Ereb dunyasinda da genis vuset almisdi Misir hokumeti Muselman Qardaslari 1948 ci ilde Ingiltere ve yehudilerle mubarize apardigi ucun legv etmisdi Daha sonra Hesen Benna tehlukesizlik quvveleri terefinden teskil edilen sui qesdle olduruldu 1952 ci ilde ozlerini Azad Zabitler deye adlandiran bir qrupun teskil etdiyi herbi cevrilis ile Kral Faruq taxtindan endirildi mustemleke rejimi sona catdi Muselman Qardaslar Ixvanul Muslimin bu dovrde ehemiyyetli rola sahib idi Nehayet 1970 ci ilde Enver Sadat prezident oldu Basda hokumetle emekdasliqda olsalar da bu elaqe qisa muddet sonra pozuldu 1984 cu ilde Vefd partiyasi 1997 ci ilde Isci Partiyasi ve Liberal Partiya ile ittifaqa yaradaraq Misirin en guclu muxalifetini yaratdilar Muselman Qardaslar 2000 ci ildeki seckilerde meclisde 17 mandata sahib idiler Bundan bes il sonra bu gune qeder ki en yaxsi secki neticesi idi Siyasi qadaga qoyuldugu ucun seckilere musteqil daxil olan namizedler parlamentdeki yerlerin 20 faizini teskil edirdiler Bu netice prezident Husnu Mubareki sarsitdi Hokumet bir daha Muselman Qardaslari cokdurmek ucun emeliyyatlara basladi Yuzlerle Muselman Qardaslar uzvu hebs olundu yeniden teskilatlanmalari qarsisinda manee yaradildi Mubarekin lideri oldugu Milli Demokratik Partiya NDP eyni zamanda 2010 cu il noyabr ayindaki parlament seckilerinde muxalifetin one cixmasina manee oldu Muselman Qardaslarin namizedleri ilkin merhelede mandat qazana bilmediler Teskilat diger muxalifet partiyalariyla birge seckilerin ikinci merhelesini boykot etmek qerarina geldiler NDP parlamentdeki yerlerin 80 faizini elde etdi Muxalifete qarsi tezyiqler 2011 ci ilin yanvar ayinda minlerle misirlinin kucelere tokulmesine sebeb oldu Qahiredeki NDP nin bas qerargahi yandirildi ve belelikle yeniden Muselman Qardaslar olkedeki xalq usyanina basciliq edir Muselman Qardaslar teskilati 1928 ci ilde Ismailiyye seherinde muellim Hesen El Benna terefinden yaradilib Evvelce xeyriyyecilik ve sosial layiheler heyata keciren teskilat xalq arasinda inam qazanaraq mohkemlendi 1936 ci ilde uzvlerinin sayi 800 e catan Muselman Qardaslar 1948 ci ilde ise 500 minden artiq uzve sahib oldu 2 Getdikce Muselman Qardaslar in fealiyyeti siyasi musteviye kecir 1940 ci ilde Israil rejiminin qurulmasi ucun Misirde olan Britaniya esgerlerine qarsi mubarizeye basladilar 3 1948 ci ilde teskilatin baglanmasini emr eden bas nazir Mahmud Fehmi Nukrasi olduruldukden sonra teskilata qarsi tezyiqler baslayir Teskilatin rehberi Benna 1949 cu ilde edam edildi Bundan sonra teskilat herekat olaraq fealiyyetini davam etdirdi 1954 cu ilde Prezident Camal Ebdul Nasirin sui qesd neticesinde olumunden sonra herekat da qadagan edilir 1970 ci ile qeder davam eden tezyiq Enver Sedatin dovrunde azalmaga baslayir Sedat umumi efv fermani vererek butun teskilat uzvlerini hebsden azad edir 4 Teskilat ilk defe olaraq 1980 ci ilde seckilere qosulur 2000 ci ilde ise 17 musteqil namizedlerini parlamente daxil ede bildiler ve bununla en boyuk muxalifet qrupunu yaratdilar 5 Husnu Mubarekin hakimiyyetden getmesi ile Muselman Qardaslar in parlamentde yer tuta bileceyini dusunen Israil rejimi Misirle aralarinda 1979 cu ilde imzalanan sulhu tanimamasindan narahatdir ABS ise teskilatla elaqeler barede yeniden dusunur ve Misirde onlarin eli ile qurula bilecek Islam hokumetinden narahatdir Yaxin Serq ve Islam cografiyasinin en guclu herekatlarindan olan Muselman Qardaslar diger adi ile Ixvan i Muslimin illerle Yaxin Serqdeki bezi rejimler terefinden tehdid olaraq gosterilib ve bu tehdidle oz rejimlerine qerbli olkeler nezdinde qanuni bir zemin hazirlamaga calisib Qerb olkeleri de ya oz menfeetleri ucun ya da 11 Sentyabr terror hucumunun sebeb oldugu zede ile bu iddialara haqq qazandirib Misirde baslayan xalq etirazi ile yeniden diqqetleri ceken ve sorgulanan Muselman Qardaslar MQ teskilati iddia edilenlerin eksine seriet terefdari radikal teskilat deyil Mulayim Qerble yaxin munasibetler terefdari bir herekatdir Basda 11 Sentyabr terror hucumu olmaqla benzer her nov terror aksiyasina etiraz ve tenqid edir 1928 ci ilde esl pesesi muellim olan Hesen el Benna terefinden qurulan teskilat xususi ile de ingilislerin isgalina qarsi gosterdiyi muqavimetle diqqet cekib Benna 1948 ci ilde kesfiyyat orqanlari terefinden qetle yetirildikden sonra teskilat yuz minlerle uzve sahib idi ve ereb milletciliyi ile eynilesen Ebdulnasirin de diqqetini cekmisdi Ebdulnasir 1952 tarixinde Azad Zabitler Herekati ile Kral Ferruxu hakimiyyetden endirende Muselman Qardaslarin komeyinden de faydalanmisdi Ancaq bu teskilati sonradan ozune tehdid olaraq goren Ebdulnasir teskilatin menevi lideri adlandirdigi meshur Islam alimi Seyyid Qutubu edam etdirmisdi Bir muddet gizli fealiyyet gostermeye mecbur olan teskilata daha sonra siyasi fealiyyet gostermemek serti ile nisbeten serbestlik verilmisdi Son illerde basda Turkiyedeki deyisiklik olmaqla dunyadaki veziyyeti yaxsi deyerlendirmemekde tenqid edilen teskilatin tenqid edildiyi diger sebeb ise HAMAS in xetalarina hecbir sertsiz destek vermesi ve El Qaide kimi terror teskilatlari ile bagli movqeyini konkret olaraq beyan etmemesidir Tikdirdiyi xestexana mekteb ve qurdugu fond ve yardim fealiyyetleri ile basda asagi gelirli tebeqeler olmaqla cemiyyetin butun hissesi ile yaxin sosial munasibet quran teskilatin siyasi fealiyyetde israr etmesi de tenqidlere yol acir Teskilatin daxilindeki bir qrup siyasi fealiyyetden uzaqlasib dini icma kimi sosial fealiyyetlerle mesgul olmaq terefdaridir Diger qrup ise bir olkede deyisiklik ucun siyasetin esas oldugunu dusunur 2005 ci ilde ABS nin da tezyiqi ile mecburi demokratiya numunesi yasayan Misirde Muselman Qardaslar boyuk bir ugura imza ataraq parlamentde 88 yer qazandi Bundan sonra Hamas Felestinde El Fetihe boyuk bir siyasi zerbe vurandan sonra basda Misirdeki elit tebeqe olmaqla qerbde panika baslayib Xalqin en az yarisi ile munasibet qurduqlarini beyan eden MQ bu guclu movqelerini siyasi sehnede de davam etdire bileceklerine inanir Ancaq Misir cemiyyetinin mulayim qurulusu esrlerdir Xristianlarla birlikde yasamagin da qazandirdigi tecrube ile ferqli din mezheb ve ideologiyalara qarsi gosterilen ictimai tolerant ve muasirlesmeye meyilli olmasi xalqin mueyyen bir partiya ya da fikre bagli qalmasina mane olur En uzagi 20 faizlik bir xalq desteyi olan Muselman Qardaslarin en boyuk ustunluyu olkenin en yigcam ve saglam teskilatlanmis qrupu olmasidir En boyuk catismazligi ise guclu bir lidere sahib olmamasidir Muselman Qardaslarin qurucusu Hesen el Bennanin nevesi Tarik Ramazan ise deyir ki etirazcilar geri addim atmamalidir Mubarek namized olmayacagini aciqladigi sentyabrdaki seckilere qeder hakimeyyetde qalsa qanli neticeler olacaq Muxalifeti Mubarekden sonraki dovre hazirliga da sesleyen Ramazan deyir ki Mubarekden sonra radikal Islamcilar aktivlesecek ve olkede xaos muhiti yaranacaq iddialarini da mehz bilerek Mubarek terefdarlari ortaya atir Muselman Qardaslari Herekati sabah Qahirenin Tehrir meydaninda kutlevi aksiya kecirecek Muselman Qardaslari Herekati meydana 1 milyon insan toplayacagini beyan edib Islamcilar sabiq prezident Husnu Mubarekin yaxin etrafindan formalasdirilan yeni hokumetin buraxilmasini teleb edirler Muselman Qardaslari Herekatinin rehberlerinden olan Essam el Erian deyib ki mudafie edliyye daxili ve xarici isler nazirleri oz postlarinda qaliblar Bu o demekdir ki Misire nezaret yene Husnu Mubarek ve onun terefdarlarinin elindedir Qeyd edek ki hazirda Misiri idare eden Ali Herbi Sura yalniz informasiya neft ve medeniyyet nazirlerini postlarindan uzaqlasdirib Misirin Muselman Qardaslar herekatinin yeni lideri professor Mehemmed Bediidir Olkenin muxalifetde olan Muselman Qardaslar herekatindan verilen melumatda herekatin surasinda kecirilen sesvermede Mehemmed Bediinin ses coxlugu ile herekatin yeni lideri secildiyi bildirilib Misir metbuatinda bu mesele ile bagli derc olunan xeberleri tesdiq eden herekatin kecmis lideri Mehdi Akif Bediinin herekatin yeni lideri oldugunu deyib M Akif kecirdiyi metbuat konfransinda herekatin bundan sonra da Islamda motedillik prinsipine sadiq qalacagini ve bu fealiyyetini bu yonde davam etdireceyini bildirib Kecmis lider M Bediinin Muselman Qardaslara yeni lider secilmesinin herekatin beynelxalq surasinin 30 uzvu terefinden tesdiqlendiyini de vurgulayib Qeyd edek ki ixtisasca veterinar olan 67 yasli professor M Bedii hazirda olkenin Beni Sueyf Universitetinde calisir M Bedii Muselman Qardaslar herekatinin sayca 8 ci lideridir Hemcinin baxIstinadlar Muselman Qardasligi Biz anti Israil deyilik edalet isteyirik www bbc com 2022 02 06 tarixinde Istifade tarixi 2024 03 15 Muselman qardasligi nin bas ideoloqu yaziciydi Azadliq Radiosu az 2012 06 25 2024 03 15 tarixinde Istifade tarixi 2024 03 15 Muselman qardasligi nin terrorcular siyahisina salinmasi nezerden kecirilir Amerikanin Sesi az 2019 04 30 2024 03 15 tarixinde Istifade tarixi 2024 03 15 2011 02 09 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 02 10 2011 02 09 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 02 10 2021 07 09 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 02 10 2011 02 26 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 02 24 Muselman Qardaslar herekati yeni liderini secib 2013 10 20 tarixinde Istifade tarixi 2011 02 10 Xarici kecidler