Müqəddəs Pyotr bazilikasının orqanı

Müqəddəs Pyotr bazilikasının əsas orqanı 1953-1962-ci illər arasında Roma şəhərində və mühəndis Valkerin orqan nümunələri əsasında Tamburini adlı məşhur italyan şirkəti tərəfindən hazırlanmışdır. Xor sütunlarının arxasında yerləşən orqan iki hissəyə ayrılıb və 80 registrdən ibarətdir. Musiqi nöqteyi-nəzərindən orqan binanın ümumi həcminə uyğun gəlmirdi və bu səbəbdən də o, “Dünyanın ən möhtəşəm xor orqanı” tituluna layiq görülmüşdür. XIX və XX əsrin başlanğıcında bir çox ustaların təklif buyurduqları daha sadə, lakin öz proporsiyaları ilə xor hissəsinə ahəngdarlıq bəxş etmə qabiliyyətinə sahib olacaq orqan layihələrindən heç birisi reallaşdırılmamışdır.

Müqəddəs Pyotr bazilikasının əsas orqanı

Yuxarıda adı qeyd olunmuş korpusun qarşısındakı xor kapellalarında iki ədəd iki manuallı orqan quraşdırılmışdır. 1887-ci ildə hazırlanmış Morettini orqanı 18 registrə, Tamburini şirkətinə məxsus orqan isə 21 registrə malikdir. Almaniyalı siyasətçi və SPD partiyasının üzvü Helmut Şmidt tərəfindən Roma Papasına 1981-ci ildə hədiyyə edilmiş Valker orqanı özündə cəmi 11 registri birləşdirir.

1989-cu ildən etibarən, MPB-nın baş orqanisti vəzifəsini Ceyms Edvard Göttçe icra edir.

Əsas orqan

Tarix

XVI-XVIII əsrlər

Bazilikanın inşası zamanı, günbəzin aşağısındakı hər dörd emporanın divarlarında kilsə musiqisinin ifa edilməsi üçün orqanların yaradılması planlaşdırılırdı. Qalereyalardan səslənən multixoral musiqisi o dövrün ifaçılıq təcrübəsinə uyğun gəlir; günümüzdə buna bənzər ansamblı Zalsburq kafedralında görmək mümkündür. Məşhur italyan kompozitoru və orqanisti olmuş Cirolamo Freskobaldinin yaşadığı illərdə, MPB-da üç ədəd işlək vəziyyətində olan orqan mövcud idi. O dövrdə interyerin cəmi bir nəhəng orqan ilə doldurulması təhlükəsizlik və boş sahənin kasadlığı səbəbindən qeyri-mümkün idi. Bitkin formaya malik orqanlardan birisi hazırda Samrament kapellasını bəzəyir; onun prospekt hissəsi olduqca böyük həcmə malikdir. Həmin orqan 1582-ci ildə hazırlanmış və qızıl suyuna çəkilərək bir müddət altarın sağ tərəfindəki boşluqda quraşdırılmışdır. O dövrün digər musiqi alətləri təəssüf ki, günümüzə kimi qorunub saxlanılmamışdır.

1626-cı ildə Tornabuoni kapellası yeni orqana sahib olur, bununla belə Morettinin orqanı 1885-ci ildə cidi dəyişikliklərə məruz qalır; belə ki, onun əvvəlki strukturu dəyişdirilərək, yeni ikili prospektlə püxtələşdirilmişdir. 1975-ci ildə isə Tamburini şirkəti orqana bəzi yeniliklər əlavə edir.

XIX əsr

XIX əsrdə MPB-da hələ də nəhəng sahəni doldurmağa olacaq böyük orqan formalaşdırılmamışdır. Romaya təşrif buyurmuş yazıçı və militarist Stendal bunları qeyd edirdi:

Müqəddəs Pyotr, daxilindəki əzəmətli boş sahəsinə malik olmasına baxmayaraq layiqli bir orqana sahib deyil. Orijinal mətn  (fr.)   « Il manque dans Saint-Pierre un orgue digne d’un tel vase. » Stendal - Promenades Dans Rome, 1828

1875:Aristid Kavaye-Kollun dizaynı

Parisin məşhur Sen Sulpis və Notr-Dam kilsələri üçün orqanları yaratmış, Fransada XIX əsrin ən böyük orqan sənətkarı şöhrətinin pik nöqtəsində 5 manualdan və 124 registrdən ibarət olması planlaşdırılan nəhəng orqanın layihəsini tərtib edir. Layihəsi bəyənilən müəllifin orqanı Fransa memarı tərəfindən bazilikanın şərq divarıda asılmalı idi.

Başlanğıcda layihəyə rəğbətlə yanaşan Roma papası IX Piy daha sonra öz mövqeyini dəyişir və bunu lakonik tərzdə suspendimus organa nostra ifadəsi ilə mülahizə edir. 1887-ci ildə XIII Lev masştabı 1:10-a bərabər olan yeni bir layihəni təqdim edir lakin bu model də uğur əldə edə bilmir. Həmin model əvvəlki kimi, günbəzin ətəyindəki anbar odasında saxlanılır. Müəllif olduğu layihənin reallaşmayacağını bilən Aristid Kavaye isə tezliklə vəfat edir.

Aristid Kavaye Koll tərəfindən tərtib edilmiş dispozisiya layihəsi (1875)

I Grand-Orgue C–c^4 Montre front 16′ Bourdon 16′ Montre 8′ Diapason 8′ Flûte Harmonique 8′ Viole de Gambe 8′ Bourdon 8′ Dulciana 8′ Grosse Quinte 5^1/3′ Prestant 4′ Octave 4′ Flûte 4′ Quinte 2^2/3′ Doublette 2′ Grande Fourniture IV Grosse Cymbale V Fourniture III Cymbale IV Basson 16′ Trompette Harmonique 8′ Basson 8′ Clairon 4′

I Grand-Chœur C–c^4 Basse Acoustique 16′ Grosse Flûte Harmonique 16′ Diapason 8′ Violoncelle 8′ Flûte Harmonique 8′ Unda Maris 8′ Prestant 4′ Flûte Octaviante 4′ Octavin 2′ Grand Cornet V 8′ Sesquialtera III 8′ Tuba Magna 16′ Tuba Mirabilis 8′ Quinte Trompete 5^1/3′ Clairon 4′ Clairon Doublette 2′

II Bombarde C–c^4 Principale Basse 16′ Quintatön 16′ Flûte Harmonique 8′ Flûte Conique 8′ Kéraulophone 8′ Bourdon 8′ Grosse Flûte 4′ Octave 4′ Grosse Tierce 3^1/5′ Nazard 2^2/3′ Septième 2^2/7′ Octavin 2′ Grosse Cornet V 16′ Bombarde 16′ Trompette 8′ Clairon 4′

III Positif C–c^4 Violon Basse 16′ Bourdon 16′ Diapason 8′ Flûte Traversière 8′ Cor de Nuit 8′ Salicional 8′ Voix Angélique 8′ Flûte Douce 4′ Dulciana 4′ Quinte 2^2/3′ Doublette 2′ Plein Jeu V 8′ Cor d'Harmonie 16′ Trompette Harmonique 8′ Cromorne 8′ Basson et Hautbois 8′

IV Récit expressif C–c^4 Bourdon 16′ Corni Dolci 16′ Flûte Harmonique 8′ Flûte à Pavillon 8′ Viole de Gambe 8′ Voix Céleste 8′ Dulciana 4′ Flûte Octaviante 4′ Octave 4′ Flageolet 2′ Cornet V 8′ Musette 8′ Voix Humaine 8′ Basson 16′ Trompette Harmonique 8′ Clairon Harmonique 4′ Tremolo

V Solo expressif C–c^4 Soubasse 16′ Flûte Conique 16′ Diapason 8′ Flûte Traversière Harmonique 8′ Quintatön 8′ Flûte Octaviante 4′ Nazard 2^2/3′ Doublette 2′ Tierce 1^3/5′ Larigot 1^1/3′ Septième 1^1/7′ Piccolo 1′ Cor Anglais 16′ Clarinette 8′ Trompette Harmonique 8′ Violon Harmonique 4′ Tremolo

Pédale C–f^1 Principale Basse 32′ Montre 32′ Gros Bourdon 32′ Basse Acoustique 32′ Grosse Flûte 16′ Contre-Basse 16′ Violon-Basse 16′ Soubasse 16′ Grosse Quinte 10^2/3′ Grosse Flûte 8′ Diapason 8′ Violoncelle 8′ Bourdon 8′ Grand Tierce 6^2/5′ Grosse Quinte 5^1/3′ Septième 4^4/7′ Octave 4′ Contre Bombarde 32′ Bombarde 16′ Quinte Bombarde 10^2/3′ Trompette 8′ Clairon 4′

1894:Valker orqanı

Bazilikadakı ruhani liturgiyaların musiqili müşahidəsi məqsədilə, Almaniyanın Lüdviqsburq şəhərində yerləşən E.F. Walcker & Cie şirkəti tərəfindən olduqca kiçikhəcmli, diyircəkli əsasa malik pnevmatik musiqi aləti hazırlayırlar (alət 20 registrdən, nizamlanmış manual və pedal sistemlərindən ibarət idi; yüksək təzyiqli iki registrə sahib olmasına baxmayaraq, yeni alət, öncəkilərdə olduğu kimi, böyük interyeri doldurmaq imkanına malik deyildi. Dahi Valker orqanının tərtibatı o dövrün çağdaş orqanistləri tərəfində müsbət qarşılanmışdır və bu səbəbdən də, Müqəddəs Pyotr bazilikasının baş orqanisti vəzifəsini icra etmiş və eyni zamanda da professoru olmuş Remicio Rendzi eyni formaya malik daha bir orqan sifariş edir.

Valker tərəfindən tərtib edilmiş dispozisiya layihəsi (1895)

I Grand’Organo C-g^3 Bourdon 16′ Principal 8′ Flûte 8′ Viola di Gamba 8′ Dolce 8′ Octave 4′ Rohrflöte 4′ Fourniture IV–V Trompete 8′

II Espressivo C-g^3 Schwellbar: Violon Principal 8′ Lieblich Gedackt 8′ Aeoline 8′ Voix Céleste 8′ Flauto Dolce 4′ Clarinette 8′ Nicht schwellbar: Stentor Flûte 8′ Stentor Gamba 8′

Pedale C–f^1 Sous Basse 16′ Violon Basse 16′ Violon 8′

XX əsr

Zahirən Valker orqanını təkrarlamqla daha mobil və külliyyatlı orqanın ekspluatasiyaya verilməsi məqsədilə, 1902-ci ildə Karlo Vegezzi Bossi adlı mühəndis işə cəlb olunur. İki manual üzərində yerləşən və 25 registrdən və pedaldan ibarət Bossi aləti xorların sağ tərəfində quraşdırılmış Valker orqanı ilə müqayisə edərək, hansı orqan alətinin daha mükəmməl olduğu barəsində disputlar aparılırdı.

Bossi tərəfindən layihələndirilmiş qrqan dispozisiyası (1902)

I Grand'Organo C-a^3 Principale 16′ Principale 8′ Salizionale 8′ Flauto Traversiere 8′ Unda Maris 8′ Ottava 4′ Decimaseconda 2^2/3′ Decimaquinta 2′ Ripieno VI Tromba 8′

II Espressivo C-a^3 Bordone 8′ Concerto Viole 8′ Viola Gamba 8′ Viola Celeste 8′ Flauto armonico 4′ Oboe 8′ Tremolo

Pedale C-d^1 Subbasso 16′ Contrabbasso 16′ Bordone 8′ Violoncello 8′

1910:Şarl Mutenin layihəsi

Kavay-Kollun bir zamanlar yaratmaq istədiyi layihənin daha müasirləşdirilmiş versiyası pontifikat X Piyin hakimlik dövründə xələf orqanist Şarl Muten tərəfindən təşəbbüs göstərilmişdir.Yeniliklərdən birisi, Kavay-Kollun yaratdığı dispozisiya siteminin genişləndirilməsi idi; belə ki, registrlərin sayı 153, elektrik təsirli boruların sayı isə 10,603-ə qədər artırılmışdır. Bununla belə, papa XI Piy bu cür böyük orqanın şərq divarında yerləşdirilməsinin qəti əleyhdarı olur və onun daşınabilən funksiyaya malik olmasını arzu edir.

Məşhur fransız pedaqoqu və orqanisti Şarl-Mari Vidor həmin layihənin reallaşdırılması üçün təxminən 60 000 frank toplayır. Lakin qəfil baş vermiş Birinci Dünya müharibəsi və çox güman kimi, onu ardınca baş vermiş Sesilianizm hərəkatı nəticəsində layihənin reallaşdırılması mümkün olmur. Toplanmış 60 000 frank isə Müqəddəs Pyotr xorlarının döşəmələrinin yenidən qurulması istiqamətində istifadə olunmuşdur.

Şarl Muten tərəfindən layihələndirilmiş orqan dispozisiyası (1910)

I Grand-Orgue Montre 16′ Gambe 16′ Bourdon 16′ Quinte 10^2/3′ Montre 8′ Diapason 8′ Flûte Harmonique 8′ Viole de Gambe 8′ Bourdon 8′ Dulciana 8′ Grosse Quinte 5^1/3′ Prestant 4′ Octave 4′ Flûte Octavinante 4′ Quinte 2^2/3′ Doublette 2′ Tierce 1^3/5′ Grande Fourniture IV Grosse Cymbale V Fourniture III Cymbale IV Bombarde 16′ Basson 16′ Trompette harm. 8′ Basson 8′ Clairon 4′ Soprano 4′

II Bombarde Principale Basse 16′ Quintatön 16′ Jubal 8′ Flûte harm. 8′ Flûte Conique 8′ Kéraulophone 8′ Bourdon 8′ Grosse Quinte 5^1/3′ Grosse Flûte 4′ Principal 4′ Violon 4′ Tierce 3^1/5′ Nazard 2^2/3′ Septième 2^2/7′ Octavin 2′ Piccolo harm. 1′ Grosse Cornet V 16′ Plein Jeu V Tuba Magna 16′ Tuba Mirabilis 8′ Trompette Quinte 5^1/3′ Clairon 4′ Clairon Doublette 2′

III Positif Violon Basse 16′ Bourdon 16′ Diapason 8′ Flûte Traversière 8′ Cor de Nuit 8′ Salicional 8′ Viola 8′ Voix Angélique 8′ Principal 4′ Flûte Douce 4′ Nazard 2^2/3′ Flageolet 2′ Carillon III Cornet V Cor d'Harmonie 16′ Trompette harm. 8′ Cromorne 8′ Basson-Hautbois 8′ Violon harm. 4′

IV Récit expressif Gambe 16′ Bourdon 16′ Diapason 8′ Flûte harm. 8′ Flûte à Pavillon 8′ Bourdon 8′ Viole de Gambe I 8′ Viole de Gambe II 8′ Voix Célestes I 8′ Voix Célestes II 8′ Quinte 5^1/3′ Prestant 4′ Flûte Octavinante 4′ Viole d'Amour 4′ Eoline 4′ Grosse Tierce 3^1/5′ Nazard 2^2/3′ Septième 2^2/7′ Octavin 2′ Tierce 1^3/5′ Larigot 1^1/3′ Septième 1^1/7′ Piccolo 1′ Cornet V 8′ Plein Jeu VII Clarinette 16′ Clarinette 8′ Voix Humaine 8′ Musette 8′ Bombarde 16′ Trompette harm. 8′ Quinte Trompette 5^1/3′ Clairon harm. 4′ Clairon Doublette 2′

V Solo expressif Soubasse 16′ Flûte Conique 16′ Diapason 8′ Flûte Traversière 8′ Quintatön 8′ Viola da Gamba 8′ Violon 4′ Flûte Octaviante 4′ Nazard 2^2/3′ Septième 1^1/7′ Piccolo 1′ Cor Anglais 16′ Cor Harmonique 8′ Trompette harm. 8′ Clairon harm. 4′ Tuba Magna en Cham. 16′ Tuba Mirabilis en Cham. 8′ Quinte Trompette en Cham. 5^1/3′ Cor Harmonique en Cham. 4′

Pédale Basse Acoustique 32′ Principale Basse 32′ Montre 32′ Grosse Flûte 16′ Contre-Basse 16′ Violon-Basse 16′ Soubasse 16′ Grosse Quinte 10^2/3′ Grosse Flûte 8′ Diapason 8′ Violoncelle 8′ Bourdon 8′ Grand Tierce 6^2/5′ Grosse Quinte 5^1/3′ Septième 4^4/7' Octave 4′ Viole 4′ Flûte 4′ Tierce 3^1/5′ Quinte 2^2/3′ Contre Bombarde 32′ Bombarde 16′ Quinte Bombarde 10^2/3′ Trompette 8′ Quinte Trompette 5^1/3′ Clairon 4′

Tamburini şirkəti tərəfindən həyata keçirilən yeniləmələr

1950-ci ilə kimi, Æolian-Skinner, Willis və G. F. Steinmeyer & Co. şirkətləri yekun böyük orqanın yaradılması məqsədilə bir neçə layihəni təqdim edirlər, lakin Kavaye-Koll və Muten kimi, onların işləri müvəffəqiyyətsizliyə düçar olur.

Məşhur italyan orqanist ustası Fernando Germani Tamburini şirkətinin birgə əməkdaşlığı ilə nəhayət iki mövcud orqanın yenidən inşası və genişləndirilməsini nəzərdə tutan kontraktın imzalanmasına müvəffəq olur. Bu istiqamətdə inşaat işləri 1953-1962-ci illər arasında həyata keçirilirdi. Yeni orqanların hər ikisi transportabellik ideyası əsasında hazırlanmalı idilər, lakin sonda onların xordakı taxçalara quraşdırılmasına dair qərar qəbul edilmişdir. Hər iki orqan hazırda elektrik əsasa malik olub, dörd manuallı oyun masasından (xor skamyasından) ibarətdirlər. Orqan çoxsaylı oktavalara və yüksək təzyiqli boru dilçəklərinə sahib olur, lakin onun arxasındakı massiv sütunlar təkrarolunmaz akustikanın yaranmasına maneəçilik törədir, hər bir halda, orqanın yeri dəyişdirildikdən sonra mövcud problem aradan qaldırılacaqdır.

Ümumi götürdükdə, cari orqan alətləri 80 registrdən ibarətdirlər. 2002-ci ildə Mascioni şirkəti orqanları yenidən təmir edərək, onlara üç manuallı funkşpil masalarını əlavə edir.

1963-cü ilin dispozisiyası

I Positivo C–c^4 1. Principale 16′ 2. Principale forte 8′ 3. Principale dolce 8′ 4. Ottava 4′ 5. Duodecima 2^2⁄3′ 6. Decimaquinta 2′ 7. Decimasettima 1^3⁄5′ 8. Ripieno V 2′ 9. Ripieno VI 1^1⁄3′ 10. Tromba 8′

II Grand’Organo C–c^4 11. Sub Diapason 16′ 12. Principale stentor 8′ 13. Diapason 8′ 14. Principale 8′ 15. Flauto aperto 8′ 16. Corno di Camoscio 8′ 17. Ottava Diapason 4′ 18. Prestante 4′ 19. Duodecima 2^2⁄3′ 20. Decimaquinta 2′ 21. Gran Ripieno VII 2′ 22. Ripieno Acuto V 1′ 23. Cimbalo III ^1⁄2′ 24. Tromba bassa 16′ 25. Tromba orrizontale 8′ 26. Tromba forte 8′ 27. Tromba a squillo 8′ 28. Tromba a squillo 4′

III Recitativo (schwellbar) C–c^4 29. Tibia profunda 16′ 30. Principale di legno 8′ 31. Tibia 8′ 32. Bordone 8′ 33. Viola forte 8′ 34. Voce celeste 8′ 35. Flauto in selva 4′ 36. Fugara 4′ 37. Nazardo 2^2⁄3′ 38. Flauto silvestre 2′ 39. Ripieno V 2′ 40. Tuba 8′ 41. Tromba armonica 8′ 42. Tuba Clarone 4′ Tremolo

IV Solo C–c^4 43. Diapason 8′ 44. Bordone 8′ 45. Viola 8′ 46. Voce celeste 8′ 47. Ottava Diapason 4′ 48. Flauto orchestrale 4′ 49. Ottavino 2′ 50. Tromba bassa 16′ 51. Tromba orrizontale 8′ 52. Tromba forte 8′ 53. Tromba a squillo 8′ 54. Tromba armonica 8′ 55. Tromba a squillo 4′ 56. Trombina 4′ Tremolo

Pedale C– 57. Basso acustico 32′ 58. Acustico 32′ 59. Diapason 16′ 60. Principale 16′ 61. Tibia profunda 16′ 62. Subbasso I 16′ 63. Subbasso II 16′ 64. Contrabbasso 16′ 65. Violone Contrabbasso 16′ 67. Gran Quinta 10^2⁄3′ 68. Ottava 8′ 69. Basso 8′ 70. Flauto basso 8′

(Fortsetzung) 71. Bordone 8′ 72. Violone 8′ 73. Ottava 1 4′ 74. Ottava 2 4′ 75. Tromba bassa 16′ 76. Trombone 16′ 77. Bombarda 16′ 78. Tromba forte 8′ 79. Trombone 8′ 80. Tromba 8′ 81. Clarone 4′

Qeydlər

1. Pedale II.

Spesifikasiyalar

• 77 + 2 registr, 80 boru komplekti, tütəklər.
• Oyun masası:
  • 2 sərbəst yerləşimli oyun masası, onlardan birisi radio ilə təchiz olunmuşdur.
  • 3 həmçinin 4 manuallı.
• Traktur:
  • Tontraktur: elektrik əsaslı.
  • Registrtraktur: elektrik əsaslı

Xor kapellasında yerləşən orqanlar

Bazilika nefinin sol tərəfindəki xor kapellalarında iki kiçik orqan yerləşir. Onlar musiqilərin səsləndirildiyi böyük emporalarda bir-birinin qarşısında yerləşərək, demək olar ki, identik xarici görünüşə malikdirlər.

Morettini orqanı (1887)

Tarix

Sol emporada quraşdırılmış orqan, 1887-ci ildə orqan ustası Nikola Morettini tərəfindən italyan mühəndisi Filippo Kapoççinin layihəsi əsasında hazırlanmışdır. Musiqi aləti 18 registrdən, iki manualdan və pedaldan ibarətdir. Trakturalar mexanik əsaslıdır.

1887-ci ilin dispozisiyası

I Grand'Organo C–g^3 1. Principale mostra 16′ 2. Principale 8′ 3. Viola 8′ 4. Bordone 8′ 5. Salicionale 8′ 6. Ottava 4′ 7. Pieno V 8. Tromba 8′

II Espressivo C–g^3 9. Principale 8′ 10. Flauto 8′ 11. Voce Umana 8′ 12. Ottavino 4′ 13. Ottava 4′ 14. Pieno III 15. Clarino 8′ 16. Trombina 4′

Pedale C–d^1 17. Subbasso 16′ 18. Basso 8′

Tamburini orqanı (1974)

Tarix

Sağ və künc emporada yerləşən orqan 1974-cü ildə məşhur italyan orqan istehsalı üzrə ixtisaslaşdırılmış Tamburini firması tərəfindən istehsal edilmişdir. Musiqi aləti iki manual üzərində 25 registrdən və pedaldan ibarətdir. Trakturalar elektrik əsasa malikdirlər. Oyun masası 1999-ci ildən etibarən kapella otağının birinci mərtəbəsində yerləşir.

1974-cü ilin dispozisiyası

I Grand'Organo C–c^4 1. Principale 16′ 2. Principale 8′ 3. Flauto Armonico 8′ 4. Dulciana 8′ 5. Ottava 4′ 6. Flauto a camino 4′ 7. XV 2′ 8. Ripieno I 9. Ripieno II 10. Tromba 8′

II Espressivo C–c^4 11. Bordone 16′ 12. Flauto Traverso 8′ 13. Viola d'Amore 8′ 14. Corno di Notte 4′ 15. Flauto Silvestre 2′ 16. Pienino III 17. Tromba Armonica 8′ 18. Voce Celeste 8′ Tremolo

Pedale C–g^1 19. Acustico 32′ 20. Contrabbasso 16′ 21. Subbasso 16′ 22. Ottava 8′ 23. Bordone 8′ 24. Flauto Corale 4′ 25. Bombarda 16′

Kiçik orqan

Bazilikada əlavə olaraq Valkerin layihəsi əsasında hazırlanmış iki manuallı və 11 registrli kiçik orqan yerləşir. Orqan 1981-ci ildə Helmut Şmidt Müqəddəs Pyotr meydanında təşkil olunan sərgi zamanı Roma Papası II İohann Pavelə hədiyyə edilmişdir. Abraziv musiqi aləti mexaniki oyun və registr trakturalarına malikdir

I. Manual C–g^3 1. Prinzipal 8′ 2. Rohrflöte 8′ 3. Oktave 4′ 4. Feldflöte 2′ 5. Mixtur IV 1^1⁄3′

II. Manual C–g^3 6. Holzgedackt 8′ 7. Gemshorn 4′ 8. Prinzipal 2′ 9. Scharf III 1′

Pedalwerk C–f^1 10. Subbass 16′ 11. Posaune 8′

• Koppeln: II/I, I/P, II/P

Orqançılar

• 1608–??: Coralamo Freskobaldi (* 1583, Ferrara; † 1643, Roma)
• 1883–1938: Remicio Renz (* 1857; † 1938)
• 1948–1959: Fernando Germani (* 1906, Roma; † 1998, Roma)
• 1989-bu günə kimi: Ceyms Edvard Göttçe (* 1943, Los-Anceles)

İstinadlar

1. François Comment: Les orgues de la Basilique Saint-Pierre de Rome. In: La Tribune de l’Orgue. Band 57, Nr. 2, 2005, S. 24–27.
2. Vgl. auchGiovanni Battistelli u.a. (Hrsg.): Organi e Cantorie nelle Chiese di Roma. Istituto poligrafico e Zecca dello Stato, Rom 1994, S. 50–53.
3. Stendhal: Promenades Dans Rome. Bibliobazaar, 2008, , S. 146.
4. Cécile und Emmanuel Cavaillé-Coll: Aristide Cavaillé-Coll. Ses origines, sa vie, ses œuvres. Fischbacher, Paris 1982, S. 133–136 (Erstausgabe: 1929).
5. Robert Moynihan: Zur Ehre Gottes und Freude der Menschen. In: Vatican Magazin. Nr. 12, Dezember 2010, S. 26 (leonardy.org 2017-03-16 at the Wayback Machine [PDF; 1,1 MB]).
6. Morettini-Orgel 2022-03-31 at the Wayback Machine, abgerufen am 23. November 2014.
7. Graziano Fronzuto: Organi di Roma. Guida pratica orientativa agli organi storici e moderni. Leo S. Olschki Editore, Florenz 2007, , S. 75.
8. gewalcker.de 2014-11-03 at the Wayback Machine (PDF; 4,0 MB) Diverse Zeitungsartikel zur Übergabe der Orgel in vom April 1981, zugegriffen am 14. April 2012

Ədəbiyyat

• François Comment: Les orgues de la Basilique Saint-Pierre de Rome. In: La Tribune de l'Orgue. Band 57, Nr. 2, 2005, ISSN 1013-6835, S. 24–27.
• Zur Erinnerung an Frankreichs größten Orgelbauer. Entwurf zu einem monumentalen Orgelwerke für die St. Peterskirche in Rom von Aristide Cavaillé-Coll. * In: Alexander Wilhelm Gottschalg (Hrsg.): Urania: Musik-Zeitschrift für Orgelbau, Orgel- und Harmoniumspiel. Band 57, Nr. 2, 1900, S. 11–12.
• Aart de Kort: Orgels in Rome. In: Orgels in Rome. De Orgelvriend. Band 43, 7/8 und 9, 2001, S. 34–39 sowie S. 24–27.
• Robert Moynihan: Zur Ehre Gottes und Freude der Menschen. In: Vatican Magazin. Nr. 12, Dezember 2010, S. 22–26 (leonardy.org [PDF; 1,1 MB]).
• Jean-Michel Sanchez: Saint-Pierre de Rome, Aristide Cavaillé-Coll et Alphonse Simil. Un projet d’orgue monumental non réalisé (1875). In: L’Orgue. Nr. 286, 2009, S. 63–71.
• Gilberto Sessantini: Il sogno di Aristide. In: Arte Organaria e Organistica. Band 6, Nr. 28, 1999, S. 26–33.
• Neue Orgel für die Peterskirche in Rom. In: Neue Musikalische Presse. Band 4, Nr. 36, 1895, S. 8 (Vgl. ebenso Band 5, 1896, Nr. 5, S. 13.).
• Ein neues originelles Orgelwerk. In: Urania: Musik-Zeitschrift für Orgelbau, Orgel- und Harmoniumspiel. Band 52, 1895, S. 70.
• Neue Werke von E. Fr. Walcker & Comp. In: Urania: Musik-Zeitschrift für Orgelbau, Orgel- und Harmoniumspiel. Band 52, 1895, S. 76.
• Wilhelm Widmann: Monumentalorgel für St. Peter in Rom. In: Der Kirchenchor. Band 39, 1909, S. 93 sq.