Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Myus-Haband — Azərbaycan Respublikası ərazisində olmuş qədim tarixi toponim, Qafqaz Albaniyası və Böyük Ermənistanın tərkibində olmuş tarixi Arsak vilayətinin on iki əyalətindən () biri.
| Tarixi Qafqaz Albaniyası əraziləri | |
| Myus-Haband | |
|---|---|
| Ümumi məlumatlar | |
| Ölkə | Qafqaz Albaniyası Böyük Ermənistan |
| Bölgə | Arsak |
| İndiki adı | Xocalı rayonu Şuşa rayonu Xocavənd rayonu Cəbrayıl rayonu |
| Xəritədə yeri | |
 | |
Q. Qeybullayev Arsak və Sünik vilayətlərində qeyd edilən Haband toponimini, tarixi mənbələrdə Qafqaz Albaniyası və Atropatena ərazisində yaşadıqları qeyd olunana anariaklarla əlaqələndirir.
Coğrafiyası
Arsak vilayətinin cənubunda yerləşən Myus-Haband havarı, qərbdə Sünik vilayətinin Haband havarı, şimal-qərbdə Sünik vilayətinin havarı və Arsak vilayətinin Harçlank havarı, şimal-şərqdə Arsak vilayətinin Muxank havarı, şərqdə Arsak vilayətinin Paçkank havarı, cənubda isə Arsak vilayətinin Sisakan-i-Kotak havarı ilə sərhədlənirdi.
Myus-Haband havarının ərazisindən İşxanaget çayı (müasir adı Quruçay) axırdı.Sisakan-i-Kotak, Haband və Myus-Haband havarlarının ərazilərinin kəsişdiyi yerdə Dizapayt dağı (müasir adı Ziyarət dağı) və Katarovəng monastırı yerləşirdi.
Myus-Haband ərazisində yerləşən Amaras monastırı Qafqaz Albaniyasında xristianlığın əsas mərkəzlərindən biri olmaqla, Müqəddəs Qriqorisin məzarı üzərində inşa edilmişdir. V əsrdə, ehtimal ki, Sasanilərə qarşı Vardan Mamikonyanın rəhbərliyi ilə aparılan üsyan (449-451) zamanı Amaras monastırı dağıdılmışdır. V əsrin sonlarında Amaras monastırı Qafqaz Albaniyası hökmdarı III Mömin Vaçaqanın sifarişi ilə bərpa edilmişdir.
Mesrop Maştots Qafqaz Albaniyasında olarkən maarifləndirmə işinə Myus-Haband ərazisindəki Amaras monastırından başlamışdır. Maştotsun Qafqaz Albaniyasında maarifçi fəaliyyətini erməni tarixçisi Leo belə təsvir edir:
 | Bu marşrutun Şərq ölkəsindən keçən hissəsində biz Aluankın məşhur ziyarətgahı Amarası – Maarifçi Qriqorun nəvəsi şəhid Qriqoris burada dəfn edilmişdir – görürük. Buradan marşrut Dizapayt dağındakı ziyarətgaha gətirdi... Bura cənub son məntəqəsi idi. Dizapaytdan şəfaverən Pantalion ziyarətgahı vasitəsiylə yol qərbə tərəf – Mats-Aran əyalətinin meşəlik monastırlarına tərəf döndü, Maştots və tələbələri buradan fəaliyyətə başladılar. |  |
Orta əsrlərdə Myus-Haband ərazisində Ktiş qalası və Ktişvəng monastırı inşa edilmişdir.
İstinadlar
- Каланкатуаци, Мовсес. История страны Алуанк (Перевод с древнеармянского Ш.В.Смбатяна). Ереван: Институт древних рукописей им. Маштоца – Матенадаран. 1984. 2020-05-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-09-24.
Вслед за этим он (Вачаган III Благочестивый) повелел жителям Арцаха, страны труднодоступной, находящейся под его властью, оставить обряды идолопоклонства и жертвоприношения, и поклонения скверным идолам.
- Հակոբյան, Թադևոս. Հայաստանի պատմական աշխարհագրություն. İrəvan: İrəvan Dövlət Universiteti. 2007. səh. 241-242. (#accessdate_missing_url)
- Алиев, И. Г. Карабах в древности (Изв. АН Азерб. ССР, серия истории, философии и права, № 3). 1988. səh. 27.
- Дьяконов, И. М. История Мидии от древнейших времен до конца IV в. до н. э. М.-Л. 1956. səh. 447. (#accessdate_missing_url)
- Гейбуллаев, Г.А. К ЭТНОГЕНЕЗУ АЗЕРБАЙДЖАНЦЕВ (ИСТОРИКО–ЭТНОГРАФИЧЕСКОЕ ИССЛЕДОВАНИЕ). Баку: «Элм». 1991. səh. 127.
- Тревер, К. В. Очерки по истории и культуре Кавказской Албании IV в. до н. э. — VII в. н. э. (источники и литература). М.-Л.: Издание Академии наук СССР. 1959. səh. 197. (#accessdate_missing_url)
- Мкртчян, 1989. səh. 117
- Лео - Собрание сочинений, Ереван, 1947, т.2, səh. 152 (erm).
Ədəbiyyat
- Каланкатуаци, Мовсес, История страны Алуанк / Пер. Ш. В. Смбатяна, Ереван: Матенадаран, 1984
- Геюшев, . Р.Б., Амарас-Агоглан, Баку: Элм, 1975
- Мкртчян, Ш.М, Историко-Архитектурные Памятники Нагорного Карабаха, Ереван, 1989
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Myus Haband Azerbaycan Respublikasi erazisinde olmus qedim tarixi toponim Qafqaz Albaniyasi ve Boyuk Ermenistanin terkibinde olmus tarixi Arsak vilayetinin on iki eyaletinden biri Tarixi Qafqaz Albaniyasi erazileriMyus HabandUmumi melumatlarOlke Qafqaz Albaniyasi Boyuk ErmenistanBolge ArsakIndiki adi Xocali rayonu Susa rayonu Xocavend rayonu Cebrayil rayonuXeritede yeri Q Qeybullayev Arsak ve Sunik vilayetlerinde qeyd edilen Haband toponimini tarixi menbelerde Qafqaz Albaniyasi ve Atropatena erazisinde yasadiqlari qeyd olunana anariaklarla elaqelendirir CografiyasiArsak vilayetinin cenubunda yerlesen Myus Haband havari qerbde Sunik vilayetinin Haband havari simal qerbde Sunik vilayetinin havari ve Arsak vilayetinin Harclank havari simal serqde Arsak vilayetinin Muxank havari serqde Arsak vilayetinin Packank havari cenubda ise Arsak vilayetinin Sisakan i Kotak havari ile serhedlenirdi Myus Haband havarinin erazisinden Isxanaget cayi muasir adi Qurucay axirdi Sisakan i Kotak Haband ve Myus Haband havarlarinin erazilerinin kesisdiyi yerde Dizapayt dagi muasir adi Ziyaret dagi ve Kataroveng monastiri yerlesirdi Myus Haband erazisinde yerlesen Amaras monastiri Qafqaz Albaniyasinda xristianligin esas merkezlerinden biri olmaqla Muqeddes Qriqorisin mezari uzerinde insa edilmisdir V esrde ehtimal ki Sasanilere qarsi Vardan Mamikonyanin rehberliyi ile aparilan usyan 449 451 zamani Amaras monastiri dagidilmisdir V esrin sonlarinda Amaras monastiri Qafqaz Albaniyasi hokmdari III Momin Vacaqanin sifarisi ile berpa edilmisdir Mesrop Mastots Qafqaz Albaniyasinda olarken maariflendirme isine Myus Haband erazisindeki Amaras monastirindan baslamisdir Mastotsun Qafqaz Albaniyasinda maarifci fealiyyetini ermeni tarixcisi Leo bele tesvir edir Bu marsrutun Serq olkesinden kecen hissesinde biz Aluankin meshur ziyaretgahi Amarasi Maarifci Qriqorun nevesi sehid Qriqoris burada defn edilmisdir goruruk Buradan marsrut Dizapayt dagindaki ziyaretgaha getirdi Bura cenub son menteqesi idi Dizapaytdan sefaveren Pantalion ziyaretgahi vasitesiyle yol qerbe teref Mats Aran eyaletinin meselik monastirlarina teref dondu Mastots ve telebeleri buradan fealiyyete basladilar Orta esrlerde Myus Haband erazisinde Ktis qalasi ve Ktisveng monastiri insa edilmisdir IstinadlarKalankatuaci Movses Istoriya strany Aluank Perevod s drevnearmyanskogo Sh V Smbatyana Erevan Institut drevnih rukopisej im Mashtoca Matenadaran 1984 2020 05 29 tarixinde Istifade tarixi 2022 09 24 Vsled za etim on Vachagan III Blagochestivyj povelel zhitelyam Arcaha strany trudnodostupnoj nahodyashejsya pod ego vlastyu ostavit obryady idolopoklonstva i zhertvoprinosheniya i pokloneniya skvernym idolam Հակոբյան Թադևոս Հայաստանի պատմական աշխարհագրություն Irevan Irevan Dovlet Universiteti 2007 seh 241 242 accessdate missing url Aliev I G Karabah v drevnosti Izv AN Azerb SSR seriya istorii filosofii i prava 3 1988 seh 27 Dyakonov I M Istoriya Midii ot drevnejshih vremen do konca IV v do n e M L 1956 seh 447 accessdate missing url Gejbullaev G A K ETNOGENEZU AZERBAJDZhANCEV ISTORIKO ETNOGRAFIChESKOE ISSLEDOVANIE Baku Elm 1991 seh 127 Trever K V Ocherki po istorii i kulture Kavkazskoj Albanii IV v do n e VII v n e istochniki i literatura M L Izdanie Akademii nauk SSSR 1959 seh 197 accessdate missing url Mkrtchyan 1989 seh 117 Leo Sobranie sochinenij Erevan 1947 t 2 seh 152 erm EdebiyyatKalankatuaci Movses Istoriya strany Aluank Per Sh V Smbatyana Erevan Matenadaran 1984 Geyushev R B Amaras Agoglan Baku Elm 1975 Mkrtchyan Sh M Istoriko Arhitekturnye Pamyatniki Nagornogo Karabaha Erevan 1989