Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mustay Kərim (1919-2005) — Başqırdıstanın xalq şairi.
| Mustay Kərim | |
|---|---|
| başq. Мостай Кәрим tatar. Мостафа Сафа улы Кәримов | |
 | |
| Doğum tarixi | 20 oktyabr 1919 |
| Vəfat tarixi | 21 sentyabr 2005(85 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri |
|
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | şair, dramaturq, nasir |
| Fəaliyyət illəri | 1930-cu ildən |
| Əsərlərinin dili | Başqırd dili, rus dili |
| Janrlar | şeir, teatr pyesi, povest[d], şeir, povest |
| Üzvlüyü | |
| Mükafatları |         |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Yaradıcılığı
"Gənclik" nəşriyyatının çap etdiyi "Dağlar da insan kimidir" (redaktoru İ.Tapdıq) şerlər kitabı ilə Başqırdıstanın xalq şairi Mustay Kərim bizə daha da doğmalaşdı, poeziya süfrəmizin çox hörmətli qonağı oldu. İstedadlı şair Eyvaz Borçalı Mustaya məxsus rəngləri, boyaları, poetik dil duruluğunu çox yaxşı mənimsəyib tərcümə edə bilmişdir.
Mustay Kərimin qələm dostu, şöhrət qonşusu, SSRİ Dövlət mükafatı laureatı Nəbi Xəzri kitaba çox səmimi giriş sözü yazmışdır. Giriş sözündə deyilir: "Mən hər dəfə Mustay Kərimi düşünəndə o qənaətə gəlirəm ki, sənətkarın əsl böyüklüyünü təyin etmək üçün gərək onun doğma torpağına gedəsən, onu öz xalqı ilə təmasda görəsən".
Doğrudan da Ufa, Dem, Ağ çay boyunca hərəkət edib, şairin öz dili ilə desək, xatirədə ağcaqayın yarpağına bənzəyən bərəkətli, məhsuldar başqırd torpağını gəzən adama elə gəlir ki, belə bir yerdə şair olmamaq mümkün deyil. Belə əlvan təbiətli, qonaqpərvər bir yerin şairi ancaq Mustay Kərim kimi geniş ürəkli, humanist və səxavətli olmalıdır.
Onun şirin söhbətlərini dinlədikcə ölkənin fəqərə sütunu sayılan Ural dağlarının əzəməti ilə qarşılaşırsan; hiss edirsən ki, sənətkar da öz qələmi ilə neft çıxaranın qoluna qüvvət verir; Başqırdıstanın inkişaf eləmiş sənaye və kənd təsərrüfatı rayonuna çevrilməsində şeirin də payı var. Bu torpağın qüdrətini şer qədər duya və tanıda bilən ikinci bir qüvvə tapmaq çətindir. Şer başqırd torpağının elə təmiz, elə büllur, elə baş alıb gedən ağ çayıdır ki, heç bir relyef-sədd bu güc-qüvvənin qarşısında dura bilməz.
Torpaq burda necə qara,
Necə barlı, şirəlidir.
Nur düşdükcə şırımlara
Kəsəkləri gün əridir.
Axşam üstü səp toxumu,
Səhərəcən göyərəcək.
Bərəkətli torpağımı
Götür yağ tək çörəyə çək.
Onun ətri vurar başa,
Ətir səni odlayar da.
Xoşbəxtəm ki, doğulmuşam
Bu torpaqda, bu diyarda.
Təzəcə şumlanan, toxumu təzəcə göyərən, sünbülü dən tutan və ya biçinçi gözləyən torpağı seyr edib zövq almaq, onun ətrindən məst olmaq səadəti kimə qismət olmayıbsa, o adam dünyada bütün insani hisslərdən məhrumdur, bədbəxtdir. Torpaq qədər zövq mənbəyi, torpaq qədər könülə insani duyğular səpələyən, gözü yaxşını görməyə alışdıran humanizm mənbəyi heç şey ola bilməz. Bizi əhatə edən ətraf mühit – atmosfer, işıq, su, hava – hamısı torpağı yaşatmaq üçün qorunur. Bütün sənət növləri də insanla birlikdə torpağa xidmət üçündür. Torpaq insanın beşiyi, iməkləyib ayaq açdığı meydan; torpaq şairin, şerin söykənəcəyi, üzüağlığı, xalqın abır-həyası, namusu, vicdanıdır. Bütün bunlar hamısı bir yerə cəmlənəndə xalq yaranır, Vətən yaranır; bunları əbədiyyətə aparan əqidə-məslək hissləri formalaşır. Bu formalaşma prosesini sürətləndirən ən güclü ali amillərdən biri poeziyadır. Ona görə də
Ləziz xörəklərlə dolu süfrədə
Gözlə öz yerini, bil öz yerini.
Tumurcuq şəklində yayma heç vədə
Hələ açılmamış fikirlərini.
Çünki ağızdan çıxan söz bişib çıxmalıdır. Daha onu dəzgaha və ya kürəyə qaytarıb yenidən istehsal etmək mümkün olmayacaq. Mustay Kərim müdrik şərq poeziyasının, müasir sovet və dünya ədəbiyyatının xəritəsini çox gözəl bilən şairdir, onun "poetik biliyi" şairi bu xəritənin rənglərindən yaradıcı bəhrələnməyə yönəldir, sənətkarı bəzən ağır məsuliyyət hissi ilə üz-üzə gətirir. Yüz il, beş yüz il əvvəl də insan poeziyanın bələdçiliyinə inanırdı, onun arxasınca gedirdi, onun ibrətli nəsihətlərinə qulaq asırdı. Müasir dövrdə, bu qədər estetik məlumat "yağmuru"nun bol-bol ələndiyi bir zamanda söz xəritəsinə təzə rəng gətirmək, yüksək zövqlü oxucunun poetik əfsunçusu olmaq hünər işidir. Belə səadət qapısının açarı ancaq böyük istedadlarda olur. İstedad milyon il beləcə eyni cür çıxıb-batan günəşi indicə doğmuş kimi görə bilir; onun şüalarını öz sevincinə qatıb uşaq kimi sevinməyi bacarır. Köhnə əkin yerində "təzə dən" göyərdir. Əsl söz ustasının əlində əfsanələr həqiqət olur – qum göyərir, quş südü tapılır, dəvə buynuz çıxardır. Çünki istedad sahibi təkcə istedadına, qələminin gücünə deyil, həm də ətraf mühitə söykənir, insanın gücünə inanır.
İnsan qüvvətlidir, qolunda güc var,
Cahanı ulduzlu bir ağac bilər.
Bir yol silkələsə, göydən ulduzlar
Dəymiş alma kimi yerə tökülər.
Ancaq bu güc o zaman gücdür ki, təbiət və cəmiyyətin müəyyən qanunlarına arxalanır; kortəbii bir daşqın yaratmaq təsiri bağışlamır. Belə isə Aşıq Ələsgər demişkən : "Gəl yapışma zorun çatmayan daşa..." Mustay Kərim bəlkə də öz boyundan uca durmaq istəyənləri ayağının altına baxmağa çağırır.
İnsan qüvvətlidir, ulduzlar parlaq
Amma ulduzlarla işin olmasın.
Nə çoxdur cahanda barlı bağça-bağ,
Nə çoxdur bağların dəymiş alması!
İnsan qüvvətlidir. Şairə görə şerin, sənətin məsləhətinə qulaq asan insanın qüvvəsi yenilməz olur. Çünki sənət insanın bütün hiss və duyğularını ovxarlayır; göz önündə açılan mənzərələri daha yaxşı işıqlandırır, bir sözlə, sənətin yaxşını-pisi çəkən tərəzisinə ağıl yükü qoymaq mümkündür. Lüzumsuz yerə səpiləcək ağıl toxumunu bu tərəzi çəkmir; çəksə də, ağırı yüngül, yüngülü ağır göstərib səni düşünüb-daşınmağa, yükünü hər tərəziyə qoymamağa səsləyəcək. Yox, sözü tərəziyə qoyma, əsl sözün çəkisi yoxdur. Söz o zaman yüngüldür ki, yerində deyilmir, vaxtında deyilmir.
Kefli ikən tərif dedim
Bir nəfərin üzünə mən.
Səhəri gün xəcalətdən
Yer tapmadım özümə mən.
Bir daş kimi asılaraq
Ürəyimi üzür dərdim:
Nahaq yerə şər atsaydım,
Yəqin qaçıb üzr istərdim.
Mustay Kərimi oxunaqlı edən səbəblərdən biri də onun səmimi poetik etirafıdır. Şair kimi, insan kimi, ata kimi, ər kimi heç nəyi gizlətməmək, gördüyü təbii mənzərələrə heç bir saxta boya vurmadan oxucuya təqdim eləmək; yeri gələndə günahını boynuna alıb özünü ittiham kürsüsündə oturtmaq, məhəbbətin acısını da, şirinini də harda, necə duyduğunu etiraf eləmək... Şöhrətə, ada da meylini mərd-mərdanə boynuna almaq. Nə olar, şöhrət hədiyyə-töhfə deyil ki, onu əksər halda külünglə dağ çapan fərhadlar tapmağa qadirdirlər.
Bir igid görəndə, comərd görəndə
İgidlik dağına çıxmağım gəlir.
Möhtəşəm qapılı şöhrət görəndə
Qapıdan içəri baxmağım gəlir.
Hələ görün aşağıdakı misralarda şairin özünün özünə "üsyanı" necə təbii səslənir, oxucuya necə ibrət dərsi deyir:
Xəcalət çəkirəm... buz dodaqlarım
"Atəşin sevirəm" söyləyib bir vaxt.
Əbəs əl çalmışam... odlu çağlarım
Özünə xəyanət eyləyib bir vaxt.
Zəiflik etmişəm... güclü bir alçaq
Mənim ucbatımdan cəzasız qalıb.
Qapı dalındakı xırdaca yaltaq
Özünü deşikdən içəri salıb.
Gəlin indi buradakı "kəsrin" "surət və məxrəcini" dəyişək. Müəllifin yerində qəbahət yanından başıaşağı keçən bu və ya digər əməl sahibini təsəvvür edək. Onda sən də, əziz oxucu, sağına-soluna bax; axşam otur özünə hesab ver. Bəlkə dünənki işinin sürətini azaldan elə öz biganəliyin olub, qüsur və günahlar yanından saymazyana keçməyin olub. Sən də etiraf elə, sən də silkələnib təqsirlərini yerə tök. Etiraf – yetkinlik əlamətidir. Dargözlər, mənsəbpərəstlər, yalançılar etiraf eləmirlər; onlarda istedad yoxdur, köpüklü təkəbbür var. Təkəbbürlə təvazökarlıq ayrı-ayrı qütblərdə yerləşir. Təkəbbürün tufanı ancaq toz qoparır. Başıaşağı təvazökarlıqdır qızıl axtaran. Etiraf ali keyfiyyətdir, insani ləyaqətdir. Yalnız belə bir ləyaqət sahibi, təvazökar və səmimi istedada malik olan sənətkar qələmindən bu misralar qopa bilər:
Bir yuxu görmüşəm: müdhiş, qorxulu...
Guya ki, çiynimdən yüklər yox olub.
Ömrüm qaydasınca düşüb cığıra,
Borclarım ödənib, çatıb axıra.
Verdiyim vədlər də yetib yerinə,
Çoxlu gül əkmişəm gül ləklərinə.
Etdiyim yaxşılıq nur tək yanıbdır,
Gördüyüm günahlar bağışlanıbdır!
Qəfil bir səs gəldi: İşsizsən demək?
Onda bu dünyadan dur yığış, gedək!
Bəli, yalnız yaradıcılıq səfərini "başa vurmuşlar", arzu zirvəsini "fəth eləmişlər" bu yuxudan sevinər, bu yuxunun çin olmasını arzular. Əsl sənət adamı ən uca şöhrət zirvəsində belə təvazökardır, özündən narazıdır, "hələ heç nə tapmayıb", "hələ taleyin günəşli günləri qabaqdadır". Sənətdə cazibə qüvvəsi qədər də itələmə qüvvəsi var. Özündən razılar, hər şeyi tapmışlar uçuşdan endirilir, ilham atından düşürlər. Mustay Kərimlə dostluq edənlər, onunla çörək kəsib sənət məsələlərindən söhbət açanlar bu şairin nə qədər alicənab, nə qədər təvazökar və sadə bir insan olduğunu bilirlər. Hiss edirsən ki, o, bəzən tərifdən utanır, öz şöhrət çələngini gizlətməyə yer axtarır. Çünki hamını görmək üçün hamıya qarışmaq lazımdır. Şair xalqın oğludur, özü də ən zəhmətkeşi, ailənin əsas ağırlığını çiynində çəkən ilki – böyük oğludur. M.Kərimin ən həzin, kövrək nəğmələrindən tutmuş ən gur nidalarına qədər bütün əsərləri doğulduğu torpaqda mayalanıb, doğma diyarda ayaq açıb, oradan böyük vətənimizə, ondan uzaqlara qanadlanıb.
Təbiət başqırd torpağına çox şey bağışlayıb; bərəkətli qara torpaq, ucsuz-bucaqsız meşə, tükənməz yeraltı sərvətlər, gur sulu çaylar... Bütün bunlar hamısı sənətin qanun və imkanları daxilində M.Kərimin poeziyasında ünvan tapır. Şairin öz qatarı bütün dost ellərə öz torpağının nemətlərindən pay aparır. Bu torpaqda onun öz çayı axır. Vətənin hər yerindən damla-damla sızıb torpağın rənglərini, ətrini insanlar üçün daşıyan poeziya çayı. Ağ çay... Sakit, dərin, həzin nəğməli. Üzü həmişə şəfəqlərlə boyanmış, gah yaşıl meşələrlə qol-boyun olan, gah da sıldırımlı sahillərlə pəncələşə-pəncələşə harasa tələsən çay.
Mustay Kərimin "Dağlar da insan kimidir" kitabını varaqlayan adam istər-istəməz deməli olur: əsl sənət də, əsl sənətkar da uca dağ kimidir. Çayları doğan qarlı dağlardır. Çaylar ancaq ucalıqdan başlanır. Poeziya da ucalığın məhsuludur. Tərcüməçi bizim poetik dilimizin böyük imkanlarından çox gözəl istifadə edib. Yaradıcı tərcümədən qorxmayıb, ciddi zəhmət nəticəsində meydana gələn bu kitabı Mustay Kərim sanki azərbaycanca yazıb. Əlbəttə, burda xırda-para qüsür da tapmaq, bəzi şerləri orijinalla, rus dilindəki tərcümələrlə müqayisə eləməklə iradlar tutmaq da mümkün idi.
İstinadlar
- The Fine Art Archive. 2003.
- Каримов Мустафа Сафич (rus.).
- http://pomnim.me/search?info=867d5e4a-8e87-11e6-96ac-00199984c65f.
Xarici keçidlər
- Хусаинов Г. Б. Карим Мустай. // Башкирская энциклопедия.[ölü keçid]
- Мустай Карим на сайте Vipufa.ru Arxivləşdirilib 2013-01-13 at Archive.today
- Народный поэт Башкортостана Мустай Карим 2010-01-12 at the Wayback Machine
- Сайт посвященный Мустаю Кариму 2012-01-06 at the Wayback Machine
- Сайт, посвященный Мустаю Кариму
- Статья о Мустае Кариме в Энциклопедии Башкортостан[ölü keçid]
- Видеоклип: песня Марагима из повести "Долгое-долгое детство"
- Произведения Мустая Карима на русском языке в Национальной электронной библиотеке Республики Башкортостан
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mustay Kerim 1919 2005 Basqirdistanin xalq sairi Mustay Kerimbasq Mostaj Kәrim tatar Mostafa Safa uly KәrimovDogum tarixi 20 oktyabr 1919 1919 10 20 Vefat tarixi 21 sentyabr 2005 2005 09 21 85 yasinda Vefat yeri Ufa Basqurdistan RusiyaDefn yeri Ufa muselman qebiristanligi d Tehsili M Akmulla adina Basqirdistan Dovlet Pedaqoji UniversitetiFealiyyeti sair dramaturq nasirFealiyyet illeri 1930 cu ildenEserlerinin dili Basqird dili rus diliJanrlar seir teatr pyesi povest d seir povestUzvluyu SSRI Yazicilar IttifaqiMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiYaradiciligi Genclik nesriyyatinin cap etdiyi Daglar da insan kimidir redaktoru I Tapdiq serler kitabi ile Basqirdistanin xalq sairi Mustay Kerim bize daha da dogmalasdi poeziya sufremizin cox hormetli qonagi oldu Istedadli sair Eyvaz Borcali Mustaya mexsus rengleri boyalari poetik dil durulugunu cox yaxsi menimseyib tercume ede bilmisdir Mustay Kerimin qelem dostu sohret qonsusu SSRI Dovlet mukafati laureati Nebi Xezri kitaba cox semimi giris sozu yazmisdir Giris sozunde deyilir Men her defe Mustay Kerimi dusunende o qenaete gelirem ki senetkarin esl boyukluyunu teyin etmek ucun gerek onun dogma torpagina gedesen onu oz xalqi ile temasda goresen Dogrudan da Ufa Dem Ag cay boyunca hereket edib sairin oz dili ile desek xatirede agcaqayin yarpagina benzeyen bereketli mehsuldar basqird torpagini gezen adama ele gelir ki bele bir yerde sair olmamaq mumkun deyil Bele elvan tebietli qonaqperver bir yerin sairi ancaq Mustay Kerim kimi genis urekli humanist ve sexavetli olmalidir Onun sirin sohbetlerini dinledikce olkenin feqere sutunu sayilan Ural daglarinin ezemeti ile qarsilasirsan hiss edirsen ki senetkar da oz qelemi ile neft cixaranin qoluna quvvet verir Basqirdistanin inkisaf elemis senaye ve kend teserrufati rayonuna cevrilmesinde seirin de payi var Bu torpagin qudretini ser qeder duya ve tanida bilen ikinci bir quvve tapmaq cetindir Ser basqird torpaginin ele temiz ele bullur ele bas alib geden ag cayidir ki hec bir relyef sedd bu guc quvvenin qarsisinda dura bilmez Torpaq burda nece qara Nece barli sirelidir Nur dusdukce sirimlara Kesekleri gun eridir Axsam ustu sep toxumu Seherecen goyerecek Bereketli torpagimi Gotur yag tek coreye cek Onun etri vurar basa Etir seni odlayar da Xosbextem ki dogulmusam Bu torpaqda bu diyarda Tezece sumlanan toxumu tezece goyeren sunbulu den tutan ve ya bicinci gozleyen torpagi seyr edib zovq almaq onun etrinden mest olmaq seadeti kime qismet olmayibsa o adam dunyada butun insani hisslerden mehrumdur bedbextdir Torpaq qeder zovq menbeyi torpaq qeder konule insani duygular sepeleyen gozu yaxsini gormeye alisdiran humanizm menbeyi hec sey ola bilmez Bizi ehate eden etraf muhit atmosfer isiq su hava hamisi torpagi yasatmaq ucun qorunur Butun senet novleri de insanla birlikde torpaga xidmet ucundur Torpaq insanin besiyi imekleyib ayaq acdigi meydan torpaq sairin serin soykeneceyi uzuagligi xalqin abir heyasi namusu vicdanidir Butun bunlar hamisi bir yere cemlenende xalq yaranir Veten yaranir bunlari ebediyyete aparan eqide meslek hissleri formalasir Bu formalasma prosesini suretlendiren en guclu ali amillerden biri poeziyadir Ona gore de Leziz xoreklerle dolu sufrede Gozle oz yerini bil oz yerini Tumurcuq seklinde yayma hec vede Hele acilmamis fikirlerini Cunki agizdan cixan soz bisib cixmalidir Daha onu dezgaha ve ya kureye qaytarib yeniden istehsal etmek mumkun olmayacaq Mustay Kerim mudrik serq poeziyasinin muasir sovet ve dunya edebiyyatinin xeritesini cox gozel bilen sairdir onun poetik biliyi sairi bu xeritenin renglerinden yaradici behrelenmeye yoneldir senetkari bezen agir mesuliyyet hissi ile uz uze getirir Yuz il bes yuz il evvel de insan poeziyanin beledciliyine inanirdi onun arxasinca gedirdi onun ibretli nesihetlerine qulaq asirdi Muasir dovrde bu qeder estetik melumat yagmuru nun bol bol elendiyi bir zamanda soz xeritesine teze reng getirmek yuksek zovqlu oxucunun poetik efsuncusu olmaq huner isidir Bele seadet qapisinin acari ancaq boyuk istedadlarda olur Istedad milyon il belece eyni cur cixib batan gunesi indice dogmus kimi gore bilir onun sualarini oz sevincine qatib usaq kimi sevinmeyi bacarir Kohne ekin yerinde teze den goyerdir Esl soz ustasinin elinde efsaneler heqiqet olur qum goyerir qus sudu tapilir deve buynuz cixardir Cunki istedad sahibi tekce istedadina qeleminin gucune deyil hem de etraf muhite soykenir insanin gucune inanir Insan quvvetlidir qolunda guc var Cahani ulduzlu bir agac biler Bir yol silkelese goyden ulduzlar Deymis alma kimi yere tokuler Ancaq bu guc o zaman gucdur ki tebiet ve cemiyyetin mueyyen qanunlarina arxalanir kortebii bir dasqin yaratmaq tesiri bagislamir Bele ise Asiq Elesger demisken Gel yapisma zorun catmayan dasa Mustay Kerim belke de oz boyundan uca durmaq isteyenleri ayaginin altina baxmaga cagirir Insan quvvetlidir ulduzlar parlaq Amma ulduzlarla isin olmasin Ne coxdur cahanda barli bagca bag Ne coxdur baglarin deymis almasi Insan quvvetlidir Saire gore serin senetin meslehetine qulaq asan insanin quvvesi yenilmez olur Cunki senet insanin butun hiss ve duygularini ovxarlayir goz onunde acilan menzereleri daha yaxsi isiqlandirir bir sozle senetin yaxsini pisi ceken terezisine agil yuku qoymaq mumkundur Luzumsuz yere sepilecek agil toxumunu bu terezi cekmir cekse de agiri yungul yungulu agir gosterib seni dusunub dasinmaga yukunu her tereziye qoymamaga sesleyecek Yox sozu tereziye qoyma esl sozun cekisi yoxdur Soz o zaman yunguldur ki yerinde deyilmir vaxtinda deyilmir Kefli iken terif dedim Bir neferin uzune men Seheri gun xecaletden Yer tapmadim ozume men Bir das kimi asilaraq Ureyimi uzur derdim Nahaq yere ser atsaydim Yeqin qacib uzr isterdim Mustay Kerimi oxunaqli eden sebeblerden biri de onun semimi poetik etirafidir Sair kimi insan kimi ata kimi er kimi hec neyi gizletmemek gorduyu tebii menzerelere hec bir saxta boya vurmadan oxucuya teqdim elemek yeri gelende gunahini boynuna alib ozunu ittiham kursusunde oturtmaq mehebbetin acisini da sirinini de harda nece duydugunu etiraf elemek Sohrete ada da meylini merd merdane boynuna almaq Ne olar sohret hediyye tohfe deyil ki onu ekser halda kulungle dag capan ferhadlar tapmaga qadirdirler Bir igid gorende comerd gorende Igidlik dagina cixmagim gelir Mohtesem qapili sohret gorende Qapidan iceri baxmagim gelir Hele gorun asagidaki misralarda sairin ozunun ozune usyani nece tebii seslenir oxucuya nece ibret dersi deyir Xecalet cekirem buz dodaqlarim Atesin sevirem soyleyib bir vaxt Ebes el calmisam odlu caglarim Ozune xeyanet eyleyib bir vaxt Zeiflik etmisem guclu bir alcaq Menim ucbatimdan cezasiz qalib Qapi dalindaki xirdaca yaltaq Ozunu desikden iceri salib Gelin indi buradaki kesrin suret ve mexrecini deyisek Muellifin yerinde qebahet yanindan basiasagi kecen bu ve ya diger emel sahibini tesevvur edek Onda sen de eziz oxucu sagina soluna bax axsam otur ozune hesab ver Belke dunenki isinin suretini azaldan ele oz biganeliyin olub qusur ve gunahlar yanindan saymazyana kecmeyin olub Sen de etiraf ele sen de silkelenib teqsirlerini yere tok Etiraf yetkinlik elametidir Dargozler mensebperestler yalancilar etiraf elemirler onlarda istedad yoxdur kopuklu tekebbur var Tekebburle tevazokarliq ayri ayri qutblerde yerlesir Tekebburun tufani ancaq toz qoparir Basiasagi tevazokarliqdir qizil axtaran Etiraf ali keyfiyyetdir insani leyaqetdir Yalniz bele bir leyaqet sahibi tevazokar ve semimi istedada malik olan senetkar qeleminden bu misralar qopa biler Bir yuxu gormusem mudhis qorxulu Guya ki ciynimden yukler yox olub Omrum qaydasinca dusub cigira Borclarim odenib catib axira Verdiyim vedler de yetib yerine Coxlu gul ekmisem gul leklerine Etdiyim yaxsiliq nur tek yanibdir Gorduyum gunahlar bagislanibdir Qefil bir ses geldi Issizsen demek Onda bu dunyadan dur yigis gedek Beli yalniz yaradiciliq seferini basa vurmuslar arzu zirvesini feth elemisler bu yuxudan seviner bu yuxunun cin olmasini arzular Esl senet adami en uca sohret zirvesinde bele tevazokardir ozunden narazidir hele hec ne tapmayib hele taleyin gunesli gunleri qabaqdadir Senetde cazibe quvvesi qeder de iteleme quvvesi var Ozunden razilar her seyi tapmislar ucusdan endirilir ilham atindan dusurler Mustay Kerimle dostluq edenler onunla corek kesib senet meselelerinden sohbet acanlar bu sairin ne qeder alicenab ne qeder tevazokar ve sade bir insan oldugunu bilirler Hiss edirsen ki o bezen terifden utanir oz sohret celengini gizletmeye yer axtarir Cunki hamini gormek ucun hamiya qarismaq lazimdir Sair xalqin ogludur ozu de en zehmetkesi ailenin esas agirligini ciyninde ceken ilki boyuk ogludur M Kerimin en hezin kovrek negmelerinden tutmus en gur nidalarina qeder butun eserleri doguldugu torpaqda mayalanib dogma diyarda ayaq acib oradan boyuk vetenimize ondan uzaqlara qanadlanib Tebiet basqird torpagina cox sey bagislayib bereketli qara torpaq ucsuz bucaqsiz mese tukenmez yeralti servetler gur sulu caylar Butun bunlar hamisi senetin qanun ve imkanlari daxilinde M Kerimin poeziyasinda unvan tapir Sairin oz qatari butun dost ellere oz torpaginin nemetlerinden pay aparir Bu torpaqda onun oz cayi axir Vetenin her yerinden damla damla sizib torpagin renglerini etrini insanlar ucun dasiyan poeziya cayi Ag cay Sakit derin hezin negmeli Uzu hemise sefeqlerle boyanmis gah yasil meselerle qol boyun olan gah da sildirimli sahillerle pencelese pencelese harasa telesen cay Mustay Kerimin Daglar da insan kimidir kitabini varaqlayan adam ister istemez demeli olur esl senet de esl senetkar da uca dag kimidir Caylari dogan qarli daglardir Caylar ancaq ucaliqdan baslanir Poeziya da ucaligin mehsuludur Tercumeci bizim poetik dilimizin boyuk imkanlarindan cox gozel istifade edib Yaradici tercumeden qorxmayib ciddi zehmet neticesinde meydana gelen bu kitabi Mustay Kerim sanki azerbaycanca yazib Elbette burda xirda para qusur da tapmaq bezi serleri orijinalla rus dilindeki tercumelerle muqayise elemekle iradlar tutmaq da mumkun idi IstinadlarThe Fine Art Archive 2003 Karimov Mustafa Safich rus http pomnim me search info 867d5e4a 8e87 11e6 96ac 00199984c65f Xarici kecidlerHusainov G B Karim Mustaj Bashkirskaya enciklopediya olu kecid Mustaj Karim na sajte Vipufa ru Arxivlesdirilib 2013 01 13 at Archive today Narodnyj poet Bashkortostana Mustaj Karim 2010 01 12 at the Wayback Machine Sajt posvyashennyj Mustayu Karimu 2012 01 06 at the Wayback Machine Sajt posvyashennyj Mustayu Karimu Statya o Mustae Karime v Enciklopedii Bashkortostan olu kecid Videoklip pesnya Maragima iz povesti Dolgoe dolgoe detstvo Proizvedeniya Mustaya Karima na russkom yazyke v Nacionalnoj elektronnoj biblioteke Respubliki Bashkortostan