Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mişkəmi — Azərbaycan Respublikasının Masallı rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 5 oktyabr 1999-cu il tarixli, 708-IQ saylı Qərarı ilə Masallı rayonunun Hisgədərə kənd inzibati-ərazi vahidi tərkibindəki yaşayış məntəqəsi Mişkəmi kəndi adlandırılmış və rayonun yaşayış məntəqələri uçot məlumatına daxil edilmişdir.
| Mişkəmi | |
|---|---|
 | |
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Saat qurşağı | |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Əhalisi
Əhalisi 574 nəfərdir.
Toponimiyası
Əvvəlki adı Vərsəhmonoba olmuşdur. Vərsəhmənoba talış, “önü-qabağı sahmanlı yer” deməkdir. Mişkəmi fars dilində işlənən rnişk (bahalı ətir) sözündən yaranmışdır. Yaşlı nəslin fikrincə, İranda bir əttar (ətir hazırlayan) tez-tez bu yerlərə gələr, burada ətriyyat, müşkənbər satmaqla məşğul olarmış. Bu şəxs Miişkəmi adı ilə tanınaraq əhalinin hörmətini qazanır, onun pənah gətirdiyi Vərsehmanoba isə tədricən Mişkəmi adlanmağa başlamışdır. Digər bir məlumata görə Mişkəmi kəndinin adının mənası "mıj" muncuqluq sahə və "kəmi" kənarı kimi komponentlərindən ibarətdir və talış dilindən tərcümədə muncuqlu sahənin kənarı və ya böyrü mənasını verir. Mıj kəmi sözlükləri tədricən bitişik tələffüz olunmuş və müəyyən (j-ş əvəzləməsi) dəyişikliyə uğrayaraq Mışkəmi və Mişkəmi formasında işlənir. Kənd ətrafindakı, yerli sakinlər tərəfindən Mə-hi adlandırılan (sözün mənası muncuq sahəsi deməkdir) yerdə vaxtı ilə duluzçuluğun inkişaf etmiş emalatxanaları olduğunu arxeoloji qazıntılar sübut edir. Həmin ərazidən tapılmış çoxlu sayda muncuqlar bu gün də kənd sakinləri tərəfindən bəzək əşyası olaraq istifadə olunur. Kəndin bu tarixi irsi onu qonuşu kəndlərdən fərqlənən əsas xususiyyətidi. Muncuqlu sahənin kənarında salınmış kənd də adını buradan götürmüşdür.[]
Coğrafiyası və infrastrukturu
Mişkəmi kəndi Azərbaycan Respublikasının cənub-şərq hissəsində yerləşən Masallı rayonunun cənub-qərb hissəsində, rayon mərkəzindən 18 km məsafədə, yerləşir. Mişkəmi kəndinin iqliminin formalaşmasında Xəzər dənizinin və Talış dağlarının böyük rolu vardır. Mişkəmi kəndi kənd ərazisindən keçən yeraltı və yerüstü sularla zəngindir. Kənddə Lənkəran ovalığına xas olan rütubətli subtropik iqlim hakimdir. Sarı torpaqlar çoxluq təşkil edir. Torpaqlar çayçılıq, faraş tərəvəzçilik üçün əlverişlidir. Kənd rekrasiya ehtiyyatlıdır. Talış dağlarının Burovar silsiləsinin şərq yamacında, Lənkəran ovalığında yerləşir. Lənkəran ovalığı Azərbaycan Respublikasının cənub şərqində Talış dağları ilə Qızılağac körfəzi arasında yerləşir. Lənkəran ovalığının cənubda eni 5-6 km, şimalda isə 15-30 km-dir. Ovalıqda Astara, Lənkəran, Masallı rayonları və Qızılağac dövlət təbiət qoruğu yerləşir. İqlimi subtropikdir, illik yağıntıların miqdarı 1400—1700 mm-dir. Lənkəran ovalığında salınmış digər yaşayış məskənlərində olduğu kimi bu kənd də ilkin olaraq yerləşdiyi təpənin cənub yamacında salınmışdır. Belə ki, bu cür sığınma, evlərin qışda şimal küləyindən qorunmasını təmin edirdi. Yayda isə Lənkəran ovalığı üçün xarakterik olan cənub və şərq küləyi evlərin sərin saxlanmasını şərtləndirirdi. Kəndin Cəvdobə, Toyrobə, Hilolobə, Xonsobə,Zoydobə, Əsədobə, Ğofərobə, Şukrobə, Tojəmələ kimi məhəllələri var. Qonşu kəndləri isə Hişkədərə, Miyankü, Kübin, Tiyaqani, Tüklədir.[]
Tarixi
Qeyd edək ki, Mişkəmi kəndi yerləşdiyi coğrafi mövqe baxımından Lənkəran ovalığında olmaqla təpəlik ərazidə yerləşir. Kəndin yerləşdiyi torpaq mümbüt olmaqla əkinçilik, maldarlıq, və balıqçılıq üçün əlverişlidir. Kəndin ərazisində beş xırda çay , və bu çaylar üzərində qurulan on üç su bəndi var. Tarixən kəndin potensiallarından geniş istifadə olunmuşdur. XX əsrdə kənd təsərrüfatında bağçılıq, çəltikçilik, çayçılıq, maldarlıq xüsusi ilə inkişaf etmişdir. Mişkəmi kəndinin yerləşdiyi ərazi, malik olduğu coğrafi üstünlükləri və maddi potensialıyla qədim zamanlardan özünü sakinli torpaqlar sırasına sala bilmişdir. Kənd ərazisində Neolit dövründən günümüzə qədər müəyyən fasilələr olmuşsa da belə (Xəzər dənizinin səviyyəsinin qalxması ilə əlaqədar həmin ərazilər tarixin müəyyən dövürlərində əsas etibarıyla su altında qalmışdır) yaşayış olmuşdur. Kəndin yerləşdiyi ərazi arxeoloji qazıntılarla zəngindir. Bu kənd Makedonialı İskəndərin Şərq yürüşünə şahidlik edərək, Sasanilər dövrünün süqutuna qədər müəyyən inkişaf dövrü keçmişdir. Bunu həmin dövürlərə aid arxeoloji qazıntılar zamanı aşkar olunmuş çoxlu sayda zərb pullar da sübut edir. Kəndin kənarında yerləşən, yerli sakinlər tərəfindən Mə-hi adlandırılan (sözün mənası muncuq sahəsi deməkdir) yerdə vaxtı ilə duluzçuluğ üzrə inkişaf etmiş emalatxanaların olduğunun bu gün də şahidi olmaq o qədər də çətin deyil.[]
İstinadlar
- "Azərbaycan Respublikasının bəzi rayonlarının inzibati-ərazi bölgüsündə qismən dəyişikliklər edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 5 oktyabr 1999-cu il tarixli, 708-IQ saylı Qərarı". 2022-06-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-08-25.
- Azərbaycan Respublikası əhalisinin siyahıyaalınması 2009-cu il. I cild. Bakı - 2010.
- Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. İki cilddə. II cild. Bakı, “Şərq-Qərb”, 2007, 304 səh.
Həmçinin bax
 | Masallı rayonu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Miskemi Azerbaycan Respublikasinin Masalli rayonunun inzibati erazi vahidinde kend Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin 5 oktyabr 1999 cu il tarixli 708 IQ sayli Qerari ile Masalli rayonunun Hisgedere kend inzibati erazi vahidi terkibindeki yasayis menteqesi Miskemi kendi adlandirilmis ve rayonun yasayis menteqeleri ucot melumatina daxil edilmisdir Miskemi38 54 sm e 48 41 s u Olke AzerbaycanTarixi ve cografiyasiSaat qursagi UTC 04 00Xeriteni goster gizle Miskemi Vikianbarda elaqeli mediafayllarEhalisiEhalisi 574 neferdir ToponimiyasiEvvelki adi Versehmonoba olmusdur Versehmenoba talis onu qabagi sahmanli yer demekdir Miskemi fars dilinde islenen rnisk bahali etir sozunden yaranmisdir Yasli neslin fikrince Iranda bir ettar etir hazirlayan tez tez bu yerlere geler burada etriyyat muskenber satmaqla mesgul olarmis Bu sexs Miiskemi adi ile taninaraq ehalinin hormetini qazanir onun penah getirdiyi Versehmanoba ise tedricen Miskemi adlanmaga baslamisdir Diger bir melumata gore Miskemi kendinin adinin menasi mij muncuqluq sahe ve kemi kenari kimi komponentlerinden ibaretdir ve talis dilinden tercumede muncuqlu sahenin kenari ve ya boyru menasini verir Mij kemi sozlukleri tedricen bitisik teleffuz olunmus ve mueyyen j s evezlemesi deyisikliye ugrayaraq Miskemi ve Miskemi formasinda islenir Kend etrafindaki yerli sakinler terefinden Me hi adlandirilan sozun menasi muncuq sahesi demekdir yerde vaxti ile duluzculugun inkisaf etmis emalatxanalari oldugunu arxeoloji qazintilar subut edir Hemin eraziden tapilmis coxlu sayda muncuqlar bu gun de kend sakinleri terefinden bezek esyasi olaraq istifade olunur Kendin bu tarixi irsi onu qonusu kendlerden ferqlenen esas xususiyyetidi Muncuqlu sahenin kenarinda salinmis kend de adini buradan goturmusdur menbe gosterin Cografiyasi ve infrastrukturuMiskemi kendi Azerbaycan Respublikasinin cenub serq hissesinde yerlesen Masalli rayonunun cenub qerb hissesinde rayon merkezinden 18 km mesafede yerlesir Miskemi kendinin iqliminin formalasmasinda Xezer denizinin ve Talis daglarinin boyuk rolu vardir Miskemi kendi kend erazisinden kecen yeralti ve yerustu sularla zengindir Kendde Lenkeran ovaligina xas olan rutubetli subtropik iqlim hakimdir Sari torpaqlar coxluq teskil edir Torpaqlar cayciliq faras terevezcilik ucun elverislidir Kend rekrasiya ehtiyyatlidir Talis daglarinin Burovar silsilesinin serq yamacinda Lenkeran ovaliginda yerlesir Lenkeran ovaligi Azerbaycan Respublikasinin cenub serqinde Talis daglari ile Qizilagac korfezi arasinda yerlesir Lenkeran ovaliginin cenubda eni 5 6 km simalda ise 15 30 km dir Ovaliqda Astara Lenkeran Masalli rayonlari ve Qizilagac dovlet tebiet qorugu yerlesir Iqlimi subtropikdir illik yagintilarin miqdari 1400 1700 mm dir Lenkeran ovaliginda salinmis diger yasayis meskenlerinde oldugu kimi bu kend de ilkin olaraq yerlesdiyi tepenin cenub yamacinda salinmisdir Bele ki bu cur siginma evlerin qisda simal kuleyinden qorunmasini temin edirdi Yayda ise Lenkeran ovaligi ucun xarakterik olan cenub ve serq kuleyi evlerin serin saxlanmasini sertlendirirdi Kendin Cevdobe Toyrobe Hilolobe Xonsobe Zoydobe Esedobe Goferobe Sukrobe Tojemele kimi mehelleleri var Qonsu kendleri ise Hiskedere Miyanku Kubin Tiyaqani Tukledir menbe gosterin TarixiTalis Lenkeran xanliginin xeritesiMehi adlanan eraziden tapilmis bezek esyalari 1 Sirga e e IX VIII esrler Tunc tokme 2 Boyunbagi e e III minillik Pata muncuqlari saxlanc yeri Rehim Tagiyev adina diyarsunasliq muzeyi Qeyd edek ki Miskemi kendi yerlesdiyi cografi movqe baximindan Lenkeran ovaliginda olmaqla tepelik erazide yerlesir Kendin yerlesdiyi torpaq mumbut olmaqla ekincilik maldarliq ve baliqciliq ucun elverislidir Kendin erazisinde bes xirda cay ve bu caylar uzerinde qurulan on uc su bendi var Tarixen kendin potensiallarindan genis istifade olunmusdur XX esrde kend teserrufatinda bagciliq celtikcilik cayciliq maldarliq xususi ile inkisaf etmisdir Miskemi kendinin yerlesdiyi erazi malik oldugu cografi ustunlukleri ve maddi potensialiyla qedim zamanlardan ozunu sakinli torpaqlar sirasina sala bilmisdir Kend erazisinde Neolit dovrunden gunumuze qeder mueyyen fasileler olmussa da bele Xezer denizinin seviyyesinin qalxmasi ile elaqedar hemin eraziler tarixin mueyyen dovurlerinde esas etibariyla su altinda qalmisdir yasayis olmusdur Kendin yerlesdiyi erazi arxeoloji qazintilarla zengindir Bu kend Makedoniali Iskenderin Serq yurusune sahidlik ederek Sasaniler dovrunun suqutuna qeder mueyyen inkisaf dovru kecmisdir Bunu hemin dovurlere aid arxeoloji qazintilar zamani askar olunmus coxlu sayda zerb pullar da subut edir Kendin kenarinda yerlesen yerli sakinler terefinden Me hi adlandirilan sozun menasi muncuq sahesi demekdir yerde vaxti ile duluzculug uzre inkisaf etmis emalatxanalarin oldugunun bu gun de sahidi olmaq o qeder de cetin deyil menbe gosterin Istinadlar Azerbaycan Respublikasinin bezi rayonlarinin inzibati erazi bolgusunde qismen deyisiklikler edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin 5 oktyabr 1999 cu il tarixli 708 IQ sayli Qerari 2022 06 10 tarixinde Istifade tarixi 2022 08 25 Azerbaycan Respublikasi ehalisinin siyahiyaalinmasi 2009 cu il I cild Baki 2010 Azerbaycan toponimlerinin ensiklopedik lugeti Iki cildde II cild Baki Serq Qerb 2007 304 seh Hemcinin bax Masalli rayonu ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin