Misak Torlakyan (erm. Միսաք Թորլաքյան; 1889 – 12 noyabr 1968, Kaliforniya) — 1921-ci ildə Azərbaycanın keçmiş daxili işlər naziri Behbud xan Cavanşirin qatili. Torlakyan 1921-ci ilin oktyabrında İngiltərə hərbi məhkəməsi tərəfindən psixi vəziyyətinə görə "günahkar, lakin məsuliyyət daşımır" olaraq qəbul edildi.
Misak Torlakyan | |
---|---|
Doğum tarixi | 1889 |
Vəfat tarixi | 12 noyabr 1968 |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | siyasətçi, hərbi qulluqçu |
Partiyası | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Torlakian 1889-cu ildə Osmanlı imperiyasının Trabzon şəhərində anadan olub. 18 yaşında Daşnaksutyuna qoşulan Torlakyan, Trabzondakı türk ordusu anbarından erməni özünümüdafiə dəstələri üçün xeyli miqdarda silah təmin etmişdir. Birinci Dünya Müharibəsi dövründə hərbi kəşfiyyat əldə etmək tapşırığı alan Torlakyan, o vaxtlar Rusiya Ordusunun kəşfiyyatçı birliyinin üzvü olaraq, Türk ordusunun mövqeləri haqqında dəyərli məlumatlar verirdi. 1918-ci ildə Rusiya Türk cəbhəsindən çəkildikdən sonra Torlakyan Ermənistan ordusuna qatıldı və General Dronun rəhbərliyi altında Baş Abaran döyüşündə iştirak etdi. Döyüş türk ordusunun irəliləməsini dayandırdı. Sərdarabad və Karakilisedəkilərlə birlikdə əldə edilən çətin qələbə, Ermənistan Demokratik Respublikasının qurulmasına səbəb oldu. 1921-ci ildə Torlakyan Daşnaksutyun tərəfindən Azərbaycanın keçmiş daxili işlər naziri Behbud Xan Cavanşiri öldürmək üçün İstanbula göndərildi. Bu qətl Nemezis əməliyyatına daxil idi.
Torlakyan 11 avqust 1921-ci ildə İngilis hərbi məhkəməsi tərəfindən mühakimə olundu. Misak Torlakyanın məhkəməsi Soqomon Teyliryanın məhkəməsi ilə bir-birinə bənzəyirdi. Hər iki mühakimə dövlət xadiminin öldürülməsi ilə bağlı idi və hər iki cinayəti törədən şəxsin günahsız olduğu müəyyən edildi. Tarix, ilahiyyat, fəlsəfə, fiziologiya, psixologiya və siyasət, Torlakyanın işində hərbi hakimi və Teyliryanın işində münsiflər heyətini təsir etmək üçün çağırıldı. Beləliklə, əlamətdar hüquqi işlər olmaqla yanaşı, bu iki məhkəmə, Birinci Dünya Müharibəsindən sonra almanların, türklərin, ermənilərin və azərbaycanlıların zehniyyətlərini və siyasi strategiyalarını ortaya qoyur.
1921-ci ilin oktyabrında İngilis məhkəməsi günahkar olduğuna qərar verdi, ancaq epilepsiya səbəbiylə etdiyi hərəkətlərə görə məsuliyyət daşımadığına qərar verdi. Torlakyan Yunanıstana sürgün edildi və orada sərbəst buraxıldı. Ordan isə ABŞ-yə getdi.
Kaliforniyada yaşamağa başladı və 1968-ci ildə Kaliforniya ştatının Montebello şəhərində vəfat etdi. Los-Ancelesin şərqindəki Evergreen qəbiristanlığında dəfn olundu.
İstinadlar
- Միսաք Թոռլաքյան // http://armunicat.nla.am/cgi-bin/koha/opac-authoritiesdetail.pl?authid=17937.
- https://www.radioyan.com/%D5%B4%D5%AB%D5%BD%D5%A1%D6%84-%D5%A9%D5%B8%D6%80%D5%AC%D5%A1%D6%84%D5%A5%D5%A1%D5%B6-1888-1968-%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%A5%D5%A1%D5%B6-%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%AB/.
- "Prelate Presides over Memorial for National Hero Misak Torlakian". westernprelacy.org. Western Prelacy of the Armenian Apostolic Church of America. 18 July 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 7 August 2021.
- Yeghiayan, Vartkes; Arabyan, Ara. The case of Misak Torlakian. United States: Center for Armenian Remembrance. 2006. ISBN .
- Derogy, Jacques. Resistance and Revenge: the Armenian Assassination of the Turkish Leaders. United States: Transaction Publishers. 1990. 120–121. ISBN . İstifadə tarixi: 2011-01-04.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Misak Torlakyan erm Միսաք Թորլաքյան 1889 12 noyabr 1968 Kaliforniya 1921 ci ilde Azerbaycanin kecmis daxili isler naziri Behbud xan Cavansirin qatili Torlakyan 1921 ci ilin oktyabrinda Ingiltere herbi mehkemesi terefinden psixi veziyyetine gore gunahkar lakin mesuliyyet dasimir olaraq qebul edildi Misak TorlakyanDogum tarixi 1889Vefat tarixi 12 noyabr 1968 1968 11 12 Vefat yeri Kaliforniya ABSFealiyyeti siyasetci herbi qulluqcuPartiyasi Dasnaksutyun Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiTorlakian 1889 cu ilde Osmanli imperiyasinin Trabzon seherinde anadan olub 18 yasinda Dasnaksutyuna qosulan Torlakyan Trabzondaki turk ordusu anbarindan ermeni ozunumudafie desteleri ucun xeyli miqdarda silah temin etmisdir Birinci Dunya Muharibesi dovrunde herbi kesfiyyat elde etmek tapsirigi alan Torlakyan o vaxtlar Rusiya Ordusunun kesfiyyatci birliyinin uzvu olaraq Turk ordusunun movqeleri haqqinda deyerli melumatlar verirdi 1918 ci ilde Rusiya Turk cebhesinden cekildikden sonra Torlakyan Ermenistan ordusuna qatildi ve General Dronun rehberliyi altinda Bas Abaran doyusunde istirak etdi Doyus turk ordusunun irelilemesini dayandirdi Serdarabad ve Karakilisedekilerle birlikde elde edilen cetin qelebe Ermenistan Demokratik Respublikasinin qurulmasina sebeb oldu 1921 ci ilde Torlakyan Dasnaksutyun terefinden Azerbaycanin kecmis daxili isler naziri Behbud Xan Cavansiri oldurmek ucun Istanbula gonderildi Bu qetl Nemezis emeliyyatina daxil idi Torlakyan 11 avqust 1921 ci ilde Ingilis herbi mehkemesi terefinden muhakime olundu Misak Torlakyanin mehkemesi Soqomon Teyliryanin mehkemesi ile bir birine benzeyirdi Her iki muhakime dovlet xadiminin oldurulmesi ile bagli idi ve her iki cinayeti toreden sexsin gunahsiz oldugu mueyyen edildi Tarix ilahiyyat felsefe fiziologiya psixologiya ve siyaset Torlakyanin isinde herbi hakimi ve Teyliryanin isinde munsifler heyetini tesir etmek ucun cagirildi Belelikle elametdar huquqi isler olmaqla yanasi bu iki mehkeme Birinci Dunya Muharibesinden sonra almanlarin turklerin ermenilerin ve azerbaycanlilarin zehniyyetlerini ve siyasi strategiyalarini ortaya qoyur 1921 ci ilin oktyabrinda Ingilis mehkemesi gunahkar olduguna qerar verdi ancaq epilepsiya sebebiyle etdiyi hereketlere gore mesuliyyet dasimadigina qerar verdi Torlakyan Yunanistana surgun edildi ve orada serbest buraxildi Ordan ise ABS ye getdi Kaliforniyada yasamaga basladi ve 1968 ci ilde Kaliforniya statinin Montebello seherinde vefat etdi Los Ancelesin serqindeki Evergreen qebiristanliginda defn olundu IstinadlarՄիսաք Թոռլաքյան http armunicat nla am cgi bin koha opac authoritiesdetail pl authid 17937 https www radioyan com D5 B4 D5 AB D5 BD D5 A1 D6 84 D5 A9 D5 B8 D6 80 D5 AC D5 A1 D6 84 D5 A5 D5 A1 D5 B6 1888 1968 D5 A1 D6 80 D5 A4 D5 A1 D6 80 D5 B8 D6 82 D5 A9 D5 A5 D5 A1 D5 B6 D5 B4 D5 A1 D6 80 D5 BF D5 AB Prelate Presides over Memorial for National Hero Misak Torlakian westernprelacy org Western Prelacy of the Armenian Apostolic Church of America 18 July 2021 tarixinde Istifade tarixi 7 August 2021 Yeghiayan Vartkes Arabyan Ara The case of Misak Torlakian United States Center for Armenian Remembrance 2006 ISBN 978 0 9777153 0 5 Derogy Jacques Resistance and Revenge the Armenian Assassination of the Turkish Leaders United States Transaction Publishers 1990 120 121 ISBN 0 88738 338 6 Istifade tarixi 2011 01 04