Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mirabbas Göycə oğlu Qasımov (11 iyul 1939, Şamaxı rayonu – 6 sentyabr 2008, Bakı) — görkəmli sovet və Azərbaycan riyaziyyatçısı, fizika-riyaziyyat elmləri doktoru (1967), professor (1968), Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü (1989) olmuşdur.
| Mirabbas Qasımov | |
|---|---|
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 11 iyul 1939 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 6 sentyabr 2008 (69 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | riyaziyyatçı |
| Elmi fəaliyyəti | |
| Elm sahəsi | riyaziyyat |
| Elmi dərəcəsi | fizika-riyaziyyat elmləri doktoru |
| Elmi adı | professor |
Həyatı
Mirabbas Qasımov 11 iyul 1939-cu ildə Şamaxı rayonunun Nərimankənd kəndində (indiki Qobustan şəhəri) anadan olmuşdur. 1956-cı ildə Qasımov Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsinə daxil olmuş, 1958-ci ildə göstərdiyi yüksək nəticələrə görə M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin uyğun fakültəsinə köçürülmüşdür. 1961-ci ildə təhsilini başa vurduqdan sonra MDU-nun aspiranturasında saxlanmışdır.
Bu dövrdən Mirabbas Qasımovun elmi fəaliyyəti başlayır (elmi rəhbəri olur) və əsasən özünün müəllimi saydığı tədqiqatından ibarət olur. B.Levitan da öz növbəsində Mirabbas Qasımovun işlərinə yüksək qiymət verir, ona özünün ən istedadlı tələbəsi olaraq xüsusi məhəbbətlə yanaşır.
Elmi fəaliyyəti
Mirabbas Qasımovun əsas işləri müxtəlif sinif diferensial operator sinifləri üçün spektral analizin tərs məsələlərinə və öz-özünə qoşma olmayan operatorlar nəzəriyyəsinə aid olmuşdur.
1964-cü ildə M.Q.Qasımov MDU-nun Mexanika-riyaziyyat fakültəsinin Elmi Şurasında " iki spektra görə həlli" namizədlik disertasiyasını müdafiə etmişdir. Elmi şuranın xüsusi qərarına əsasən iş "Görkəmli iş" olaraq qiymətləndirilmişdir. Həmin ildə o Moskvanın Fiziki-Texniki İnstitutuna assistent vəzifəsinə işə girir və 1965-ci ildə müsabiqə yolu ilə F.E.Dzerjinski adına Hərbi-Mühəndislik Akademiyasının Riyaziyyat kafedrasına baş müəllim təyin olunur və 1965-1968-ci illərdə bu vəzifədə çalışır.
1967-ci ildə M.Qasımov Moskva Dövlət Universitetində "Öz-özünə qoşma və öz-özünə qoşma olmayan diferensial operatorların bəzi məsələləri" mövzusunda fizika-riyaziyyat elmləri üzrə doktorluq disertasiyasını müdafiə edir və bu iş ABŞ-də ingilis dilinə tərcümə edilir. Dissertasiyanın rəsmi opponentləri məşhur riyaziyyatçılar , , olmuşdur. 1968-ci ilin sentyabrından o Azərbaycan Dövlət Universitetinin professoru vəzifəsini almışdır. 1972-ci ildən (2007-ci ilədək) o Tətbiqi riyaziyyat kafedrasının müdiri olur. 1970-1976-cı illərdə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Riyaziyyat və Mexanika İnstitutunda xüsusi törəməli diferensial tənliklər bölməsinin rəhbəri olur.
1980-ci ildə M.Qasımov Azərbaycan Elmlər Akademiyasının müxbir, 1989-cu ildə həqiqi üzvü (akademik) seçilir.
1990-1992-ci illərdə o BDU-nun rektoru olmuşdur. Bu dövrdə universitet nəzdində Tətbiqi Riyaziyyat Elmi Təcrübə İnstitutu yaradılmışdır və əsas məqsəd olaraq qarşısına riyaziyyatçı və mexanikləri bir araya gətirməyi qoymuşdur. O, müxtəlif illərdə BDU-nun və Tətbiqi Riyaziyyat və Kibernetika fakültələrinin dekanı, 1989-1990-cı illərdə Təhsil nazirinin birinci müavini vəzifələrini tutmuşdur. 1990-1995-ci illərdə o Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin deputatı olmuşdur.
M.G.Qasımov Türkiyənin və Universitetlərinin fəxri doktoru olmuşdur.
Elmə töhfəsi
M.Qasımov Azərbaycan müasir riyaziyyat məktəbinin banisi hesab olunur. O, çoxlu sayda riyaziyyatçının elmi işinə rəhbərlik etmiş və yüksək səviyyəli elmi kadrların yetişdirilməsinə böyük diqqət yetirmişdir. Mirabbas Qasımovun keçirdiyi "Funksional analiz və onun əlavələri" və "Diferensial operatorların spektral nəzəriyyəsi" seminarları hər zaman Bakının riyaziyyat həyatında əlamətdar hadisə sayılmışdırlar. Onun rəhbərliyi altında təqribən 70 namizədlik və doktorluq disertasiyası müdafiə olunub. M.Qasımov Bakı Dövlət Universitetinin Tətbiqi Riyaziyyat fakültəsinin təşkili və inkişafında böyük elmi-təşkilati işlər aparmışdır.
M.Qasımov elmin inkişafındakı töhfələrinə görə tərəfindən akademik M.V.Keldış adına qızıl medalla təltif olunmuşdur.
M.G.Qasımov SSRİ-nin müxtəlif şəhərlərində 70-ə yaxın fəlsəfə doktoru və 15-dən çox elmlər doktorunun opponenti olmuşdur. O, üç Beynəlxalq Riyaziyyatçılar Konqresinin (Moskva-1966, Fransa-1970, Kanada-1974) iştirakçısı olmuşdur. Varşava şəhərində S.Banax adına Beynəlxalq Riyaziyyat Mərkəzində mühazirələr silsiləsi ilə çıxış etmişdir.
M.G.Qasımov təxminən 100 elmi iş nəşr etmiş və onların böyük hissəsi keçmiş SSRİ-nin nüfuzlu mərkəzi jurnallarında ("ДАН СССР", "Успехи математических наук", "Математический сборник", "Известия АН СССР", "Труды Московского Математического общества", "Функциональный анализ и его приложения", "Математические заметки", "Дифференциальные уравнения", "Сибирский математический журнал", "ДАН АзССР", "Известия АН АзССР", Ümumittifaq konfransların və məktəblərin işləri və s.) çap olunmuşdur. M.G.Qasımovun elmi nəticələri dəfələrlə -nın Riyaziyyat bölməsinin və -nın akademik-katibinin hesabatlarında dəfələrlə ən vacibli işlər arasında qeyd olunmuşdur. Onun məqalələri ən çox istinadlanmış riyazi işlərdən hesab olmuşdur. O, bir sıra dəyərli elmi işləri rus dilinə tərcümə etmiş və N.Danford və C.Şvarsın 3 cildli məşhur "Xətti operatorlar" kitablarının tərcüməçilərindən biri olmuş, habelə bir çox populyar riyazi məqalələri nəşr etmişdir.
Vəfatı
Mirabbas Göycə oğlu Qasımov 6 sentyabr 2008-ci ildə Bakı şəhərində vəfat etmiş və öz vəsiyyətinə əsasən doğulduğu Nərimankənd kəndində dəfn edilmişdir.
İstinadlar
- Mathematics Genealogy Project (ing.). 1997.
- "Qasımov Mirabbas Göycə oğlu" (Azərbaycan). science.gov.az. 17-09-2021 tarixində .
- "Qasımov Mirabbas Göycə oğlu" (Azərbaycan). shamakhi-encyclopedia.az. 3-08-2016 tarixində .
Xarici keçidlər
- Akademik Mirabbas Qasımovun 80 illiyinə həsr olunan beynəlxalq seminar keçiriləcək
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mirabbas Goyce oglu Qasimov 11 iyul 1939 Samaxi rayonu 6 sentyabr 2008 Baki gorkemli sovet ve Azerbaycan riyaziyyatcisi fizika riyaziyyat elmleri doktoru 1967 professor 1968 Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin heqiqi uzvu 1989 olmusdur Mirabbas QasimovSexsi melumatlarDogum tarixi 11 iyul 1939 1939 07 11 Dogum yeri Samaxi rayonu Azerbaycan SSR SSRIVefat tarixi 6 sentyabr 2008 2008 09 06 69 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanDefn yeri Samaxi rayonuTehsili Moskva Dovlet UniversitetiFealiyyeti riyaziyyatciElmi fealiyyetiElm sahesi riyaziyyatElmi derecesi fizika riyaziyyat elmleri doktoruElmi adi professorHeyatiMirabbas Qasimov 11 iyul 1939 cu ilde Samaxi rayonunun Nerimankend kendinde indiki Qobustan seheri anadan olmusdur 1956 ci ilde Qasimov Baki Dovlet Universitetinin Fizika riyaziyyat fakultesine daxil olmus 1958 ci ilde gosterdiyi yuksek neticelere gore M V Lomonosov adina Moskva Dovlet Universitetinin uygun fakultesine kocurulmusdur 1961 ci ilde tehsilini basa vurduqdan sonra MDU nun aspiranturasinda saxlanmisdir Bu dovrden Mirabbas Qasimovun elmi fealiyyeti baslayir elmi rehberi olur ve esasen ozunun muellimi saydigi tedqiqatindan ibaret olur B Levitan da oz novbesinde Mirabbas Qasimovun islerine yuksek qiymet verir ona ozunun en istedadli telebesi olaraq xususi mehebbetle yanasir Elmi fealiyyetiMirabbas Qasimovun esas isleri muxtelif sinif diferensial operator sinifleri ucun spektral analizin ters meselelerine ve oz ozune qosma olmayan operatorlar nezeriyyesine aid olmusdur 1964 cu ilde M Q Qasimov MDU nun Mexanika riyaziyyat fakultesinin Elmi Surasinda iki spektra gore helli namizedlik disertasiyasini mudafie etmisdir Elmi suranin xususi qerarina esasen is Gorkemli is olaraq qiymetlendirilmisdir Hemin ilde o Moskvanin Fiziki Texniki Institutuna assistent vezifesine ise girir ve 1965 ci ilde musabiqe yolu ile F E Dzerjinski adina Herbi Muhendislik Akademiyasinin Riyaziyyat kafedrasina bas muellim teyin olunur ve 1965 1968 ci illerde bu vezifede calisir 1967 ci ilde M Qasimov Moskva Dovlet Universitetinde Oz ozune qosma ve oz ozune qosma olmayan diferensial operatorlarin bezi meseleleri movzusunda fizika riyaziyyat elmleri uzre doktorluq disertasiyasini mudafie edir ve bu is ABS de ingilis diline tercume edilir Dissertasiyanin resmi opponentleri meshur riyaziyyatcilar olmusdur 1968 ci ilin sentyabrindan o Azerbaycan Dovlet Universitetinin professoru vezifesini almisdir 1972 ci ilden 2007 ci iledek o Tetbiqi riyaziyyat kafedrasinin mudiri olur 1970 1976 ci illerde Azerbaycan Elmler Akademiyasinin Riyaziyyat ve Mexanika Institutunda xususi toremeli diferensial tenlikler bolmesinin rehberi olur 1980 ci ilde M Qasimov Azerbaycan Elmler Akademiyasinin muxbir 1989 cu ilde heqiqi uzvu akademik secilir 1990 1992 ci illerde o BDU nun rektoru olmusdur Bu dovrde universitet nezdinde Tetbiqi Riyaziyyat Elmi Tecrube Institutu yaradilmisdir ve esas meqsed olaraq qarsisina riyaziyyatci ve mexanikleri bir araya getirmeyi qoymusdur O muxtelif illerde BDU nun ve Tetbiqi Riyaziyyat ve Kibernetika fakultelerinin dekani 1989 1990 ci illerde Tehsil nazirinin birinci muavini vezifelerini tutmusdur 1990 1995 ci illerde o Azerbaycan Respublikasi Ali Sovetinin deputati olmusdur M G Qasimov Turkiyenin ve Universitetlerinin fexri doktoru olmusdur Elme tohfesiM Qasimov Azerbaycan muasir riyaziyyat mektebinin banisi hesab olunur O coxlu sayda riyaziyyatcinin elmi isine rehberlik etmis ve yuksek seviyyeli elmi kadrlarin yetisdirilmesine boyuk diqqet yetirmisdir Mirabbas Qasimovun kecirdiyi Funksional analiz ve onun elaveleri ve Diferensial operatorlarin spektral nezeriyyesi seminarlari her zaman Bakinin riyaziyyat heyatinda elametdar hadise sayilmisdirlar Onun rehberliyi altinda teqriben 70 namizedlik ve doktorluq disertasiyasi mudafie olunub M Qasimov Baki Dovlet Universitetinin Tetbiqi Riyaziyyat fakultesinin teskili ve inkisafinda boyuk elmi teskilati isler aparmisdir M Qasimov elmin inkisafindaki tohfelerine gore terefinden akademik M V Keldis adina qizil medalla teltif olunmusdur M G Qasimov SSRI nin muxtelif seherlerinde 70 e yaxin felsefe doktoru ve 15 den cox elmler doktorunun opponenti olmusdur O uc Beynelxalq Riyaziyyatcilar Konqresinin Moskva 1966 Fransa 1970 Kanada 1974 istirakcisi olmusdur Varsava seherinde S Banax adina Beynelxalq Riyaziyyat Merkezinde muhazireler silsilesi ile cixis etmisdir M G Qasimov texminen 100 elmi is nesr etmis ve onlarin boyuk hissesi kecmis SSRI nin nufuzlu merkezi jurnallarinda DAN SSSR Uspehi matematicheskih nauk Matematicheskij sbornik Izvestiya AN SSSR Trudy Moskovskogo Matematicheskogo obshestva Funkcionalnyj analiz i ego prilozheniya Matematicheskie zametki Differencialnye uravneniya Sibirskij matematicheskij zhurnal DAN AzSSR Izvestiya AN AzSSR Umumittifaq konfranslarin ve mekteblerin isleri ve s cap olunmusdur M G Qasimovun elmi neticeleri defelerle nin Riyaziyyat bolmesinin ve nin akademik katibinin hesabatlarinda defelerle en vacibli isler arasinda qeyd olunmusdur Onun meqaleleri en cox istinadlanmis riyazi islerden hesab olmusdur O bir sira deyerli elmi isleri rus diline tercume etmis ve N Danford ve C Svarsin 3 cildli meshur Xetti operatorlar kitablarinin tercumecilerinden biri olmus habele bir cox populyar riyazi meqaleleri nesr etmisdir VefatiMirabbas Goyce oglu Qasimov 6 sentyabr 2008 ci ilde Baki seherinde vefat etmis ve oz vesiyyetine esasen doguldugu Nerimankend kendinde defn edilmisdir IstinadlarMathematics Genealogy Project ing 1997 Qasimov Mirabbas Goyce oglu Azerbaycan science gov az 17 09 2021 tarixinde Qasimov Mirabbas Goyce oglu Azerbaycan shamakhi encyclopedia az 3 08 2016 tarixinde Xarici kecidlerAkademik Mirabbas Qasimovun 80 illiyine hesr olunan beynelxalq seminar kecirilecek