Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yapon İmperiya konstitusiyası (lat. 大日本帝國憲法) — tarixdə Meydzi konstutsiyası kimi tanınır - Yaponiyada 1889-1947-ci illərdə qüvvədə olmuş əsas qanun.
Konstitusiyanın qəbulunu zəruri edən amillər
1871-1873-cü illərdə Yaponiyada həyata keçirilmiş burjua islahatları imperator hakimiyyətini möhkəmləndirmişdi. O, Avropasayağı təşkil edilmiş orduya arxalanaraq, öz imtiyazlarını qoruyub saxlamağa çalışan hərbi silkin - çıxışlarını yatırmışdı. Aqrar islahatdan razı qalmayan, qəzəblənmiş kəndlilərin üsyanı darmadağın edilmiş və şəhərlərdə istismarın güclənməsinə qarşı çıxan əhaliyə şiddətli cəza verilmişdi.
Burjuaziyanın siyasi hüquqlarının genişləndirilməsini və sənayenin inkişafını sürətləndirmək üçün tədbirlər görülməsini tələb edən burjua-liberal partiyalar da təqiblərə məruz qalırdılar. Ölkədə genişlənən "Xalq hüquqları uğrunda" kütləvi hərəkatı zəiflətməyə çalışan hökumət "İctimai asayişi mühafizə" haqqında qanun qəbul etdi; həmin qanun polisə hökumət əleyhinə çevrilmiş çıxışları amansızlıqla boğmaq imkanı verdi. Hökumət eyni zamanda müxtəlif titullar və vəzifələr paylamaqla müxalifət liderlərini ələ alırdı.
1889-cu il Konstitusiyası
Ölkədəki narazılığı aradan qaldırmaq və demokratik hərəkatın qarşısını almaq məqsədilə imperator 1889-cu ildə Yaponiyanın ilk konstitusiyası haqqında fərman verdi. Konstitusiyanın mətni 1889-cu il 11 fevralda dərc edildi. Konstitusiyanı qəbul etməklə imperator öz hakimiyyətini əbədiləşdirmək məqsədi güdürdü.
Konstitusiyada imperatorun şəxsiyyəti müqəddəs və toxunulmaz elan edilirdi.. Konstitusiyaya görə geniş səlahiyyətlərə malik olan imperator ölkənin və xalqın taleyi üçün mühüm əhəmiyyətli bütün məsələlərin, o cümlədən müharibə elan etmək və sülh bağlamaq kimi məsələlərin həllində tam müstəqil idi. Parlamentin çağırılması və buraxılması, yüksək rütbəli məmurların işə qəbul olunması və işdən azad edilməsi də imperatorun səlahiyyətinə daxil idi. Konstitusiyaya görə, imperator ali baş komandan olmaqla bərabər həm də xarici dövlətlərlə bağlanılmış müqavilələr və sazişləri imzalayırdı. Parlamentin yuxarı palatasının tərkibi zadəganlardan və imperatorun təyin etdiyi şəxslərdən təşkil olunurdu. Aşağı palata isə seçki yolu ilə formalaşdırılırdı. Aşağı palataya seçmək hüququ yalnız yaşı 25-dən yuxarı olan kişilərə verilirdi. Yalnız 500 min nəfər seşki hüququ almışdı.
Parlament qanunvericiliklə yanaşı, büdcəni də təsdiq etməli idi. Parlamentin qəbul etdiyi qanunlar yalnız imperator tərəfindən təsdiq olunduqdan sonra qüvvəyə minirdi.
Burjua-liberal partiyaları seçkilərdə parlamentin aşağı palatasında, bir qayda olaraq, çox yer alırdılar. Onların parlamentdə tənqidi çıxışları hökumət siyasətinin həyata keçirilməsini çətinləşdirirdi. Müxalifəti parçalamaq məqsədilə imperator hakim partiyaların nümayəndələrini hökumətin tərkibinə daxil etməyə çalışırdı. Artmaqda olan fəhlə hərəkatının, kəndli çıxışlarının və müharibə əleyhinə etirazların qarşısının alınması, habelə müstəmləkələrin işğalı və talan edilməsi liberallarla imperator əhatəsinin əməkdaşlığı əsasında həyata keçirilirdi.
Xarici keçidlər
- The Constitution of the Empire of Japan
- Meiji Constitution 2015-10-18 at the Wayback Machine National Archives of Japan: Digital Archive
İstinadlar
- "Meiji Constitution | 1889, Japan". Encyclopedia Britannica (ingilis). 2017-08-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-08-21.
- W. G. Beasley,The Rise of Modern Japan, p 80 ISBN
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yapon Imperiya konstitusiyasi lat 大日本帝國憲法 tarixde Meydzi konstutsiyasi kimi taninir Yaponiyada 1889 1947 ci illerde quvvede olmus esas qanun Konstitusiyanin qebulunu zeruri eden amiller1871 1873 cu illerde Yaponiyada heyata kecirilmis burjua islahatlari imperator hakimiyyetini mohkemlendirmisdi O Avropasayagi teskil edilmis orduya arxalanaraq oz imtiyazlarini qoruyub saxlamaga calisan herbi silkin cixislarini yatirmisdi Aqrar islahatdan razi qalmayan qezeblenmis kendlilerin usyani darmadagin edilmis ve seherlerde istismarin guclenmesine qarsi cixan ehaliye siddetli ceza verilmisdi Burjuaziyanin siyasi huquqlarinin genislendirilmesini ve senayenin inkisafini suretlendirmek ucun tedbirler gorulmesini teleb eden burjua liberal partiyalar da teqiblere meruz qalirdilar Olkede genislenen Xalq huquqlari ugrunda kutlevi herekati zeifletmeye calisan hokumet Ictimai asayisi muhafize haqqinda qanun qebul etdi hemin qanun polise hokumet eleyhine cevrilmis cixislari amansizliqla bogmaq imkani verdi Hokumet eyni zamanda muxtelif titullar ve vezifeler paylamaqla muxalifet liderlerini ele alirdi 1889 cu il KonstitusiyasiMeydzi Konstitusiyasinin qebul edilmesi Olkedeki naraziligi aradan qaldirmaq ve demokratik herekatin qarsisini almaq meqsedile imperator 1889 cu ilde Yaponiyanin ilk konstitusiyasi haqqinda ferman verdi Konstitusiyanin metni 1889 cu il 11 fevralda derc edildi Konstitusiyani qebul etmekle imperator oz hakimiyyetini ebedilesdirmek meqsedi gudurdu Konstitusiyada imperatorun sexsiyyeti muqeddes ve toxunulmaz elan edilirdi Konstitusiyaya gore genis selahiyyetlere malik olan imperator olkenin ve xalqin taleyi ucun muhum ehemiyyetli butun meselelerin o cumleden muharibe elan etmek ve sulh baglamaq kimi meselelerin hellinde tam musteqil idi Parlamentin cagirilmasi ve buraxilmasi yuksek rutbeli memurlarin ise qebul olunmasi ve isden azad edilmesi de imperatorun selahiyyetine daxil idi Konstitusiyaya gore imperator ali bas komandan olmaqla beraber hem de xarici dovletlerle baglanilmis muqavileler ve sazisleri imzalayirdi Parlamentin yuxari palatasinin terkibi zadeganlardan ve imperatorun teyin etdiyi sexslerden teskil olunurdu Asagi palata ise secki yolu ile formalasdirilirdi Asagi palataya secmek huququ yalniz yasi 25 den yuxari olan kisilere verilirdi Yalniz 500 min nefer seski huququ almisdi Parlament qanunvericilikle yanasi budceni de tesdiq etmeli idi Parlamentin qebul etdiyi qanunlar yalniz imperator terefinden tesdiq olunduqdan sonra quvveye minirdi Burjua liberal partiyalari seckilerde parlamentin asagi palatasinda bir qayda olaraq cox yer alirdilar Onlarin parlamentde tenqidi cixislari hokumet siyasetinin heyata kecirilmesini cetinlesdirirdi Muxalifeti parcalamaq meqsedile imperator hakim partiyalarin numayendelerini hokumetin terkibine daxil etmeye calisirdi Artmaqda olan fehle herekatinin kendli cixislarinin ve muharibe eleyhine etirazlarin qarsisinin alinmasi habele mustemlekelerin isgali ve talan edilmesi liberallarla imperator ehatesinin emekdasligi esasinda heyata kecirilirdi Xarici kecidlerVikianbarda Meyci Konstitusiyasi ile elaqeli mediafayllar var The Constitution of the Empire of Japan Meiji Constitution 2015 10 18 at the Wayback Machine National Archives of Japan Digital ArchiveIstinadlar Meiji Constitution 1889 Japan Encyclopedia Britannica ingilis 2017 08 21 tarixinde Istifade tarixi 2017 08 21 W G Beasley The Rise of Modern Japan p 80 ISBN 0 312 04077 6