Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Valeria Messalina (Messalina) , (lat. Valeria Messalina) (təqribən 17/20 — 48) — Roma imperatoru Klavdinin 3-cü arvadı, və anası, hakimiyyətpərəst, böyük təsir dairəsinə malik olmuş, əxlaqsız xarakteri ilə seçilmiş və Xatirənin lənətlənməsi damğası almış romalı qadınlardan biridir.
| Messalina | |
|---|---|
| Valeria Messalina (lat. Valeria Messalina) | |
 Qucağında oğlu Britaniki titmuş Messalina, Luvr | |
| Digər adı | Liçiska Messalina |
| Doğum tarixi | 20 |
| Doğum yeri | Roma |
| Vəfat tarixi | 48 |
| Vəfat yeri | Roma |
| Vəfat səbəbi | Edam |
| Həyat yoldaşları |
|
| Uşaqları | 1. Klavdiya Oktaviya 2.Britanik |
| Atası | Mark Valeri Messala Barbat Messalin |
| Anası | Gənc Domitia Lepida |
| Fəaliyyəti | siyasətçi |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Valeriya 20-ci ildə konsul olmuş patrisian əsilli aristokrat Valerilərin nümayəndəsi Mark Valeri Messal Barbotun tək qızı idi. Anası b.e.ə. 16-cı ildə Konsul olmuş Lusi Domisia Aqenbabın qızı gənc Domisia Lepid idi. Anası və atası eyni ananın və müxtəlif atanın evladları (bacı-qardaş) olmuşlar . Antik mənbələrə görə 13 yaşından gəzəyən həyat tərzinə başlamış Messalina xəsis, ağır və axmaq nimfoman xasiyyətə malik olmaqla yanaşı cinsəl şəhvət hərisi olmuşdur. və öz səlnamələrində bu barədə dönə-dönə yazmışlar. Messalina yalançı ad (Liçiska Messalina) altında ehtiraslarını təmin etmək üçün (lat. lupānar ya da lupānārium; lupa sözünün mənası dişi ( qancıq) canavar deməkdir ki, qədim Romada fahişələr belə adlandırılırmış. ) fahişəxanaya malik olmuşdur.
Başına Klavdinin: yuxuya gedər-getməz, arvadı onun
Tutarmış üstün adi yatağı Platina saray yatağından,
Gizlədərək özünü bir dəst qiyafətiylə, qulluqçusuilə birgə
Qaçarmış öz yatmış ərindən yolunu azmış Avqust;
Qara saçlarını gizlədərək ağ pariklə, tələsərmiş
Lupanar ocağına, soxularaq yuvasına açaraq sinəsini
Bu saxtakar Liçiska hamı ilə bölüşərmiş ozünü,
Qucağına girənə göstərərmiş təmənnalı nəvaziş;
Şəhvətini arxası üstə onun kişilər söndürərmiş;
Salıb hamını yola bağlarmış yuvasını
Əldən düşmüş, lakin kişi nəvazişindən doymamış, bu qızğın,
Lupanar üfunətini o yenə qatarmış hökumdar yastığına".
Qədim Roma şairi , (muxtəsər tərcümə )
Digər bir əhvalata görə Messalina dövrünün məşhur fahişəsi sayılan Sçilla ilə bir gecədə kimin çox kişi ilə yata biləcəyi yarışmasına girərək 50 kişi qəbul edərək rəqibini sayca iki dəfə geridə qoymuşdur.
- lat. Lassata viris necdum satiata recessit — "Əldən düşmüş, lakin kişi nəvazişindən doymamış"
Gənc yaşında imperator Kaliqulaun sarayında böyük təsir dairəsinə malik olmuşdur. Dayısı (əmisi) Qney Domisiy Ahenobarb imperatorun bacısına Yuli Aqripinə evlənmişdir. Bu münasibətlə Kaliqulaun təşkil etdiyi kef məclislərində onun əxlaqsız xarakteri formalaşmağa başlamışdır. 38 ci ildə Kaliqula onu Klavdi və Domisiy Aqenobar sülalələri arasında qohumluq əlaqəsi yaratmaq məqsədilə əmisi Klavdiyə ərə verir.
"Hökmranlığı" və ölümü
Yeni imperator Klavdiyə tam təsri gücünə malik olduğuna görə senat onu tam hüquqlu imperatriça kimi tanıyırdı. Onun şəninə oyunlar keçirilmiş və heykəllər qoyulmuşdur. Ona Avqust titulu vermək istərkən Klavdi senata bunu qadağan etmişdir.
Klavdinin yaşlı olmasından istifadə edərək oğlu Britaniki ondan sonra hakimiyyətə gətirmək üçün özünü həmişə imperatordan sonra ikinci söz sahibi olan bir şəxs kimi qələmə verməyə çalışmışdır. Belə ki Klavdinin zəfər yürüşündə ondan sonra ikinci yerdə Messalinanın [[Döyüş arabası |arabası]] sonra sərkərdələr yürümüşdür. Bu vəziyyət ona Klavdidən sonra oğlu həddi-buluğ yaşına çatana qədər mütləq hakim – imperatriça olmaq hüququ verirdi.
Hakimiyyətə iddialı Yulilər-Klavdilər sülaləsi onun düşmənləri sirasında idilər.
47 ci ildə Aqrippina və Neronla müqayisədə ona və Britanikə az maraq göstərildiyinə cox qısqanclıqla yanaşan, get-gedə hörmətdən düşdüyünü bilən Messalina hakimiyyəti oz əlinə keçirmək üçün sevgilisi senator Qay Siliyə arvadından boşanaraq imperator etmək məqsədilə Klavdidən gizlin ona evlənməyə məcbur edir. Evladı olmayan Qay Sili Britaniki oğulluğa götürməyə razıliq verir. Klavdiyə qarşı hazırladığı sui-qəsd planının üstü açılır və Messalina həbs eilir. Ona özünü öldürməyi təklif edirlər. Buna cürəti çatmadığına görə leqat xəncəri ona soxaraq öldürür. Messalininin cəsədi anasına qaytarılir. Şam yeməyi zamanı Klavdi arvadının edam xəbərini soyuqqanlıqla qarşılayır və bir qədər artıq şərab süzməyi xayiş edir. Ölümündən bir neçə gün sonra senat Messalinaya Xatirənin lənətlənməsi qərarını çixarır.
Mənbə
- Anthony A. Barrett, Agrippina: Sex, Power and Politics in the Early Roman Empire (Agrippina:Roma İmpariyasının başlangıcında seks, güç ve siyasət), Yale University Press, New Haven, 1996
- E. Klebs, H. Dessau ve P. Von Rohden, Prosopographia Imperii Romani, Berlin, 1897-1898
- Barbara Levick, Claudius, Yale University Press, New Haven, 1990
İstinadlar
- Любкер Ф. Valerii (rus.). // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский, пер. А. Д. Вейсман, Ф. Гельбке, Л. А. Георгиевский, А. И. Давиденков, В. А. Канский, П. В. Никитин, И. А. Смирнов, Э. А. Верт, О. Ю. Клеменчич, Н. В. Рубинский СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. С. 1436–1439.
- Prosopographia Imperii Romani V 161
- Prosopographia Imperii Romani V 88
- ""Сатиры" Ювенала (rus dilində)". 2004-07-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-01-05.
- * D. IVNI IVVENALIS SATVRA VI (latın dilində) 2021-02-11 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Valeria Messalina Messalina lat Valeria Messalina teqriben 17 20 48 Roma imperatoru Klavdinin 3 cu arvadi ve anasi hakimiyyetperest boyuk tesir dairesine malik olmus exlaqsiz xarakteri ile secilmis ve Xatirenin lenetlenmesi damgasi almis romali qadinlardan biridir MessalinaValeria Messalina lat Valeria Messalina Qucaginda oglu Britaniki titmus Messalina LuvrDiger adi Liciska MessalinaDogum tarixi 20Dogum yeri RomaVefat tarixi 48Vefat yeri RomaVefat sebebi EdamHeyat yoldaslari Klavdi 38 Usaqlari 1 Klavdiya Oktaviya 2 BritanikAtasi Mark Valeri Messala Barbat MessalinAnasi Genc Domitia LepidaFealiyyeti siyasetci Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiValeriya 20 ci ilde konsul olmus patrisian esilli aristokrat Valerilerin numayendesi Mark Valeri Messal Barbotun tek qizi idi Anasi b e e 16 ci ilde Konsul olmus Lusi Domisia Aqenbabin qizi genc Domisia Lepid idi Anasi ve atasi eyni ananin ve muxtelif atanin evladlari baci qardas olmuslar Antik menbelere gore 13 yasindan gezeyen heyat terzine baslamis Messalina xesis agir ve axmaq nimfoman xasiyyete malik olmaqla yanasi cinsel sehvet herisi olmusdur ve oz selnamelerinde bu barede done done yazmislar Messalina yalanci ad Liciska Messalina altinda ehtiraslarini temin etmek ucun lat lupanar ya da lupanarium lupa sozunun menasi disi qanciq canavar demekdir ki qedim Romada fahiseler bele adlandirilirmis fahisexanaya malik olmusdur Satira VI 115 133 Tanrilara tay tutulana bir bax qulaq as gor ne gelmis Basina Klavdinin yuxuya geder getmez arvadi onun Tutarmis ustun adi yatagi Platina saray yatagindan Gizlederek ozunu bir dest qiyafetiyle qulluqcusuile birge Qacarmis oz yatmis erinden yolunu azmis Avqust Qara saclarini gizlederek ag parikle telesermis Lupanar ocagina soxularaq yuvasina acaraq sinesini Bu saxtakar Liciska hami ile bolusermis ozunu Necib Britanikin qucag payini Qucagina girene gosterermis temennali nevazis Sehvetini arxasi uste onun kisiler sondurermis Salib hamini yola baglarmis yuvasini Elden dusmus lakin kisi nevazisinden doymamis bu qizgin Lupanar ufunetini o yene qatarmis hokumdar yastigina Qedim Roma sairi muxteser tercume Diger bir ehvalata gore Messalina dovrunun meshur fahisesi sayilan Scilla ile bir gecede kimin cox kisi ile yata bileceyi yarismasina girerek 50 kisi qebul ederek reqibini sayca iki defe geride qoymusdur lat Lassata viris necdum satiata recessit Elden dusmus lakin kisi nevazisinden doymamis Genc yasinda imperator Kaliqulaun sarayinda boyuk tesir dairesine malik olmusdur Dayisi emisi Qney Domisiy Ahenobarb imperatorun bacisina Yuli Aqripine evlenmisdir Bu munasibetle Kaliqulaun teskil etdiyi kef meclislerinde onun exlaqsiz xarakteri formalasmaga baslamisdir 38 ci ilde Kaliqula onu Klavdi ve Domisiy Aqenobar sulaleleri arasinda qohumluq elaqesi yaratmaq meqsedile emisi Klavdiye ere verir Hokmranligi ve olumuYeni imperator Klavdiye tam tesri gucune malik olduguna gore senat onu tam huquqlu imperatrica kimi taniyirdi Onun senine oyunlar kecirilmis ve heykeller qoyulmusdur Ona Avqust titulu vermek isterken Klavdi senata bunu qadagan etmisdir Klavdinin yasli olmasindan istifade ederek oglu Britaniki ondan sonra hakimiyyete getirmek ucun ozunu hemise imperatordan sonra ikinci soz sahibi olan bir sexs kimi qeleme vermeye calismisdir Bele ki Klavdinin zefer yurusunde ondan sonra ikinci yerde Messalinanin Doyus arabasi arabasi sonra serkerdeler yurumusdur Bu veziyyet ona Klavdiden sonra oglu heddi bulug yasina catana qeder mutleq hakim imperatrica olmaq huququ verirdi Hakimiyyete iddiali Yuliler Klavdiler sulalesi onun dusmenleri sirasinda idiler 47 ci ilde Aqrippina ve Neronla muqayisede ona ve Britanike az maraq gosterildiyine cox qisqancliqla yanasan get gede hormetden dusduyunu bilen Messalina hakimiyyeti oz eline kecirmek ucun sevgilisi senator Qay Siliye arvadindan bosanaraq imperator etmek meqsedile Klavdiden gizlin ona evlenmeye mecbur edir Evladi olmayan Qay Sili Britaniki ogulluga goturmeye raziliq verir Klavdiye qarsi hazirladigi sui qesd planinin ustu acilir ve Messalina hebs eilir Ona ozunu oldurmeyi teklif edirler Buna cureti catmadigina gore leqat xenceri ona soxaraq oldurur Messalininin cesedi anasina qaytarilir Sam yemeyi zamani Klavdi arvadinin edam xeberini soyuqqanliqla qarsilayir ve bir qeder artiq serab suzmeyi xayis edir Olumunden bir nece gun sonra senat Messalinaya Xatirenin lenetlenmesi qerarini cixarir MenbeAnthony A Barrett Agrippina Sex Power and Politics in the Early Roman Empire Agrippina Roma Impariyasinin baslangicinda seks guc ve siyaset Yale University Press New Haven 1996 E Klebs H Dessau ve P Von Rohden Prosopographia Imperii Romani Berlin 1897 1898 Barbara Levick Claudius Yale University Press New Haven 1990IstinadlarLyubker F Valerii rus Realnyj slovar klassicheskih drevnostej po Lyubkeru pod red F F Zelinskij A I Georgievskij M S Kutorga F Gelbke P V Nikitin V A Kanskij per A D Vejsman F Gelbke L A Georgievskij A I Davidenkov V A Kanskij P V Nikitin I A Smirnov E A Vert O Yu Klemenchich N V Rubinskij SPb Obshestvo klassicheskoj filologii i pedagogiki 1885 S 1436 1439 Prosopographia Imperii Romani V 161 Prosopographia Imperii Romani V 88 Satiry Yuvenala rus dilinde 2004 07 12 tarixinde Istifade tarixi 2010 01 05 D IVNI IVVENALIS SATVRA VI latin dilinde 2021 02 11 at the Wayback Machine