Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qay Yuli Sezar Kaliqula (latınca Caligula — uzunboğaz çəkmə) (31 avqust 12 – 24 yanvar 41) — üçüncü Roma imperatoru (37–41), Yulilər-Klavdilər sülaləsindən. Qeyri-məhdud hakimiyyətə can atırdı; onun dövründə külli miqdarda dövlət vəsaitinin xərclənməsi vergilərin sürətlə artmasına, bir sıra şəxslərin, xüsusən senatorların var-dövlətinin müsadirə edilməsinə səbəb olmuşdu. Kaliqulanın xofluluğu, amansızlığı və dəlisovluğu senat və pretorianların narazılığına səbəb oldu və o, öldürüldü.
| Kaliqula | |
|---|---|
| Qay Yuli Sezar Kaliqula | |
 | |
 | |
| 18 mart 37 – 24 yanvar 41 | |
| Əvvəlki | Tiberi |
| Sonrakı | Klavdi |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum adı | Gaius Julius Caesar |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | (28 yaşında) |
| Vəfat yeri | Roma |
| Vəfat səbəbi | bıçaq xəsarəti[d] |
| Fəaliyyəti | siyasətçi |
| Atası | Germanik |
| Anası | Vipsania Aqrippina |
| Ailəsi | Yulilər-Klavdilər |
| Dini | Qədim Romada din |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Uşaqlıq illəri
Kaliqula 12-ci ildə anadan olmuşdu. Uşaqlığı hərbi düşərgələrdə keçib. Atası Germanik çox hörmətli adam olub. Ona görə o öləndən sonra Tiberi xalqın xoşuna gəlmək üçün Qayı oğulluğa götürmüşdü. Kaliqulanın valideynləri hərbçilər arasında populyarlıq qazanmaq üçün uşağa hərbi forma geydirərdilər. Onun üçün xüsusi olaraq balaca çəkmə də tikdirmişdilər. Bu, hərbçiləri riqqətə gətirərdi və uşağı nəvazişlə "Kaliqula" (çəkməciyəz) adlandırardılar. 31-ci ildə 19 yaşı tamam olanda atası çoxdan ölmüşdü. Anası və iki böyük qardaşı isə hökmdarın qəzəbinə gəlmişdi: Tiberi əvvəlcə Kaliqulanın anası Böyük Aqrippinanı, sonra isə böyük qardaşı Neronu məhv eləmişdi. Beləliklə, Kaliqula Germanikin tək oğlu və Tiberinin ehtimal olunan varisi kimi qaldı.
Şəxsiyyəti
Kaliqulanın boyu qısa, üzünün rəngi solğun olub. Bədəni yoğun, boynu və qıçları nazik, gözləri və gicgahı batıq, alnı enli və tutqun, başında saçı çox seyrək, təpəsinin ortası daz, bədəni isə sıx tüklü. Ona görə ona yuxarıdan baxmaq və ya hətta bilmədən "keçi" sözünü işlətmək ölümə səbəb olan cinayət sayılıb. Anadangəlmə idbar olan sifətini daha da qorxunc eləmək üçün güzgü qabağında təmrinlər edərmiş. O vaxtın dram əsərlərinin birindən əzbərlədiyi bu sözləri deməyi çox sevirdi: "Qoy nifrət etsinlər, təki qorxsunlar".
Bioqrafları yazırlar ki, əgər Tiberi özünün korlanmış ruhu, xofluluğu və ölçüsüz qəddarlığı ilə dəliliyin bir addımlığında idisə, Kaliqula ipli-saplı dəli idi. Qısa müddətə o, ölkəni monarxiyaya çevirib. Respublika üsul-idarəsindən heç bir əsər-əlamət qalmır. Bir zaman dərin rəğbətini qazandığı xalqın ondan üz döndərməsindən nəinki qorxmur, hətta buna çalışırmış. Bir ildən az vaxtda Tiberidən qalan iki milyard yeddi yüz milyon sestersi pulun altından girib üstündən çıxdı. Büdcəni dağıtmaqla kifayətlənmir, açıq-aşkar rüşvət yığırdı. Qızı olanda o Roma xalqından tələb etdi ki, uşağın tərbiyəsi və cehizlik üçün pul gətirsinlər. Yeni ilin ilk günündə sarayın ağzında dayanaraq dəstə-dəstə adamların ovucla və ya ətəyindən ona tərəf atdığı pulları tuturdu. Nəhayət, bu pullara əlləri ilə təmas etmək ehtirası ilə yanıb-yaxılan sərsəmləmiş hökmdar qızıl pulları yerə sərər, onların üstü ilə ayaqyalın gəzər və ya mayallaq aşar, bədənini pula sürtərmiş. Ən böyük zülmü zadəganlara qarşı edib. Onlardan tələb edirmiş ki, varlı adamlar və əyanlar öz vəsiyyətlərində onu varis kimi göstərsinlər. Sonra onları cinayətkar elan edir və əmlaklarına sahib olurdu.
Yuli-Klavdi sülaləsinin zaman xətti
İstinadlar
- Любкер Ф. Caligula (rus.). // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский, пер. А. Д. Вейсман, Ф. Гельбке, Л. А. Георгиевский, А. И. Давиденков, В. А. Канский, П. В. Никитин, И. А. Смирнов, Э. А. Верт, О. Ю. Клеменчич, Н. В. Рубинский СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. С. 236.
- "Kaliqula ləqəbli Yuli Sezar". 2022-03-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-05-15.
SƏLƏF Tiberi |  |  Kaliqula Yulilər-Klavdilər | | XƏLƏF Klavdi |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qay Yuli Sezar Kaliqula latinca Caligula uzunbogaz cekme 31 avqust 12 24 yanvar 41 ucuncu Roma imperatoru 37 41 Yuliler Klavdiler sulalesinden Qeyri mehdud hakimiyyete can atirdi onun dovrunde kulli miqdarda dovlet vesaitinin xerclenmesi vergilerin suretle artmasina bir sira sexslerin xususen senatorlarin var dovletinin musadire edilmesine sebeb olmusdu Kaliqulanin xoflulugu amansizligi ve delisovlugu senat ve pretorianlarin naraziligina sebeb oldu ve o olduruldu KaliqulaQay Yuli Sezar KaliqulaIII Roma Imperatoru18 mart 37 24 yanvar 41EvvelkiTiberiSonrakiKlavdiSexsi melumatlarDogum adi Gaius Julius CaesarDogum tarixi 31 avqust 12Dogum yeriVefat tarixi 24 yanvar 41 28 yasinda Vefat yeri RomaVefat sebebi bicaq xesareti d Fealiyyeti siyasetciAtasi GermanikAnasi Vipsania AqrippinaAilesi Yuliler KlavdilerDini Qedim Romada din Vikianbarda elaqeli mediafayllarUsaqliq illeriKaliqula 12 ci ilde anadan olmusdu Usaqligi herbi dusergelerde kecib Atasi Germanik cox hormetli adam olub Ona gore o olenden sonra Tiberi xalqin xosuna gelmek ucun Qayi ogulluga goturmusdu Kaliqulanin valideynleri herbciler arasinda populyarliq qazanmaq ucun usaga herbi forma geydirerdiler Onun ucun xususi olaraq balaca cekme de tikdirmisdiler Bu herbcileri riqqete getirerdi ve usagi nevazisle Kaliqula cekmeciyez adlandirardilar 31 ci ilde 19 yasi tamam olanda atasi coxdan olmusdu Anasi ve iki boyuk qardasi ise hokmdarin qezebine gelmisdi Tiberi evvelce Kaliqulanin anasi Boyuk Aqrippinani sonra ise boyuk qardasi Neronu mehv elemisdi Belelikle Kaliqula Germanikin tek oglu ve Tiberinin ehtimal olunan varisi kimi qaldi SexsiyyetiKaliqulanin boyu qisa uzunun rengi solgun olub Bedeni yogun boynu ve qiclari nazik gozleri ve gicgahi batiq alni enli ve tutqun basinda saci cox seyrek tepesinin ortasi daz bedeni ise six tuklu Ona gore ona yuxaridan baxmaq ve ya hetta bilmeden keci sozunu isletmek olume sebeb olan cinayet sayilib Anadangelme idbar olan sifetini daha da qorxunc elemek ucun guzgu qabaginda temrinler edermis O vaxtin dram eserlerinin birinden ezberlediyi bu sozleri demeyi cox sevirdi Qoy nifret etsinler teki qorxsunlar Bioqraflari yazirlar ki eger Tiberi ozunun korlanmis ruhu xoflulugu ve olcusuz qeddarligi ile deliliyin bir addimliginda idise Kaliqula ipli sapli deli idi Qisa muddete o olkeni monarxiyaya cevirib Respublika usul idaresinden hec bir eser elamet qalmir Bir zaman derin regbetini qazandigi xalqin ondan uz dondermesinden neinki qorxmur hetta buna calisirmis Bir ilden az vaxtda Tiberiden qalan iki milyard yeddi yuz milyon sestersi pulun altindan girib ustunden cixdi Budceni dagitmaqla kifayetlenmir aciq askar rusvet yigirdi Qizi olanda o Roma xalqindan teleb etdi ki usagin terbiyesi ve cehizlik ucun pul getirsinler Yeni ilin ilk gununde sarayin agzinda dayanaraq deste deste adamlarin ovucla ve ya eteyinden ona teref atdigi pullari tuturdu Nehayet bu pullara elleri ile temas etmek ehtirasi ile yanib yaxilan sersemlemis hokmdar qizil pullari yere serer onlarin ustu ile ayaqyalin gezer ve ya mayallaq asar bedenini pula surtermis En boyuk zulmu zadeganlara qarsi edib Onlardan teleb edirmis ki varli adamlar ve eyanlar oz vesiyyetlerinde onu varis kimi gostersinler Sonra onlari cinayetkar elan edir ve emlaklarina sahib olurdu Yuli Klavdi sulalesinin zaman xettiIstinadlarLyubker F Caligula rus Realnyj slovar klassicheskih drevnostej po Lyubkeru pod red F F Zelinskij A I Georgievskij M S Kutorga F Gelbke P V Nikitin V A Kanskij per A D Vejsman F Gelbke L A Georgievskij A I Davidenkov V A Kanskij P V Nikitin I A Smirnov E A Vert O Yu Klemenchich N V Rubinskij SPb Obshestvo klassicheskoj filologii i pedagogiki 1885 S 236 Kaliqula leqebli Yuli Sezar 2022 03 30 tarixinde Istifade tarixi 2011 05 15 SELEF Tiberi Kaliqula Yuliler Klavdiler XELEF KlavdiVikianbarda Kaliqula ile elaqeli mediafayllar var