Nora Elizavet Meri Boys (ing. Nora Elisabeth Mary Boyce; 2 avqust 1920 – 4 aprel 2006)—britaniyalı iranşünas, Zərdüştilik və Manixeizmin tədqiqatçısı.
Meri Boys | |
---|---|
Doğum tarixi | 2 avqust 1920 |
Vəfat tarixi | 4 aprel 2006(85 yaşında) |
Təhsili |
|
Fəaliyyəti | dilçi, tarixçi, universitet müəllimi[d] |
Həyatı
Nora Elizavet Meri Boys 2 avqust 1920-ci ildə doğulmuşdu. Atası Kəlküttədə hakim vəzifəsində çalışdığından dünyaya gəlmişdi. Kembric Universitetinin Nyunhem kollecini bitirmişdi. Burda arxeologiyanı və etnoqrafiyanı öyrənmişdi.
Meri Boys 4 aprel 2006-cı ildə vəfat edib.
Elmi fəaliyyəti
Zərdüştiliyi qəbul edən turlar özlərini "ari" adlandırırlarsa deməli onlar da türklərdir. İkinci məsələ isə farsların bu bölgəyə gəlmə zamanları ilə bağlıdır. Onlar buraya nüfuz edərkən artıq "Avesta" bir müqəddəs kitab kimi, zərdüştilik isə bir din kimi mövcud idi. Araşdırmaçı Meri Boys yazır: "Zərdüştlüyün sanballı yetkinliyi haqqındakı söhbət belə bir faktla üzləşir ki, midiyalılar və farslar, yəqin ki, onu çoxdan yaranıb aydın təsis edilmiş fəlsəfi nəzəriyyəsi, ənənəsi və müqəddəs "Avesta" dilində yazılmış qanunları olan, artıq mahiyyətcə heç bir Qərbi Avropa təsirinə düşə bilməyəcək bir din kimi qəbul etmişlər" (Meri Boys, "Verovanie i obıçii", M.1987, s. 62). Bu faktdır ki, farsların bölgəyə gəlişləri zərdüşti dini ehkamlarının yaradılmasından sonra baş verib. Eyni zamanda, "ari"lərin ilkin mədəniyyətinin əsasında köçəri türk – bozqır – mədəniyyətinin durduğunu unutmaq olmaz.
İngilis alimi Meri Boys yazır: "Soqdi dilində olan fraqmentlərdən birində Makedoniyalı İskəndər bəşər tarixinin ən ağır günahkarları sırasındadır… Onun cinayəti bundan ibarətdir ki, o, "maqları öldürtdü". Başqa bir pəhləvi kitabında deyilir ki, İskəndər "çoxlu müəllimlər, hüquqşünaslar, ərbablar və mobidlər öldürtdü. Üçüncü bir əsər məlumat verir ki, "o çox ocaqları söndürdü". İskəndərin əskərləri paytaxtı talan edərkən Persopolda Fratadar məbədi zərər çəkdi, Ekbatanda (Həmədanda) Anahid məbədini isə Makedoniyalılar bir neçə dəfə talan etdilər. Hətta onlar damın gümüş lövhələri və sütunların qızıl örtüklərini qopartdılar. Ola bilsin , bu maddi ziyan zaman keçdikcə yerini tutsun, lakin zərdüştçülər əvəzedilməz itkiyə məruz qaldılar. Çünki çoxlu müqəddəs xidmətçilər məhv edildi. O vaxtlar bütün dini əsərləri şifahi ifa edən kahinlər dinin canlı kitabları idilər. Onların kütləvi məhvi qədim əsərlərin məhvi demək idi. Bunu itmiş və ya bizə naqis gəlib çatmış rəvayətlər təsdiq edir".
Seçilmiş əsərləri
- 1977, A Persian Stronghold of Zoroastrianism. London: Oxford University Press; Repr. 2001
- 1978, A Reader in Manichaean Middle Persian and Parthian (Acta Iranica Monograph Series). Leiden: Brill.
- 1979, Zoroastrians: Their Religious Beliefs and Practices (Library of religious beliefs and practices). London:Routledge/Kegan Paul; Corrected repr. 1984; repr. with new foreword 2001.
- 1982, A History of Zoroastrianism, Vol. 2 (Handbuch der Orientalistik Series). Leiden: Brill. Repr. 1996 as "A History of Zoroastrianism: Vol 2, Under the Achaemenians".
- 1984, Textual Sources for the Study of Zoroastrianism (Textual Sources for the Study of Religion). London:Rowman & Littlefield. Repr. 1990
- 1987, Zoroastrianism: A Shadowy but Powerful Presence in the Judaeo-Christian World. Friends of Dr. Williams: London.
- 1988, "The religion of Cyrus the Great", in A. Kuhrt and H. Sancisi-Weerdenburg Achaemenid History III: Method and Theory, Leiden: Brill.
- 1991, A History of Zoroastrianism: Vol. 3, Zoroastrianism Under Macedonian and Roman Rule (Handbuch der Orientalistik Series). With Frantz Grenet, Leiden: Brill.
- 1992, Zoroastrianism: Its Antiquity and Constant Vigour (Columbia Lectures on Iranian Studies, No 7). Costa Mesa: Mazda.
- Ожидаются: A History of Zoroastrianism: Vols 5–7, под редакцией Альберта де Йонга (fr. Albert de Jong).
İstinadlar
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Nora Elizavet Meri Boys ing Nora Elisabeth Mary Boyce 2 avqust 1920 4 aprel 2006 britaniyali iransunas Zerdustilik ve Manixeizmin tedqiqatcisi Meri BoysDogum tarixi 2 avqust 1920 1920 08 02 Vefat tarixi 4 aprel 2006 2006 04 04 85 yasinda Tehsili London Universitetinin Serqsunasliq ve Afrikasunasliq Mektebi d Fealiyyeti dilci tarixci universitet muellimi d HeyatiNora Elizavet Meri Boys 2 avqust 1920 ci ilde dogulmusdu Atasi Kelkuttede hakim vezifesinde calisdigindan dunyaya gelmisdi Kembric Universitetinin Nyunhem kollecini bitirmisdi Burda arxeologiyani ve etnoqrafiyani oyrenmisdi Meri Boys 4 aprel 2006 ci ilde vefat edib Elmi fealiyyetiZerdustiliyi qebul eden turlar ozlerini ari adlandirirlarsa demeli onlar da turklerdir Ikinci mesele ise farslarin bu bolgeye gelme zamanlari ile baglidir Onlar buraya nufuz ederken artiq Avesta bir muqeddes kitab kimi zerdustilik ise bir din kimi movcud idi Arasdirmaci Meri Boys yazir Zerdustluyun sanballi yetkinliyi haqqindaki sohbet bele bir faktla uzlesir ki midiyalilar ve farslar yeqin ki onu coxdan yaranib aydin tesis edilmis felsefi nezeriyyesi enenesi ve muqeddes Avesta dilinde yazilmis qanunlari olan artiq mahiyyetce hec bir Qerbi Avropa tesirine duse bilmeyecek bir din kimi qebul etmisler Meri Boys Verovanie i obicii M 1987 s 62 Bu faktdir ki farslarin bolgeye gelisleri zerdusti dini ehkamlarinin yaradilmasindan sonra bas verib Eyni zamanda ari lerin ilkin medeniyyetinin esasinda koceri turk bozqir medeniyyetinin durdugunu unutmaq olmaz Ingilis alimi Meri Boys yazir Soqdi dilinde olan fraqmentlerden birinde Makedoniyali Iskender beser tarixinin en agir gunahkarlari sirasindadir Onun cinayeti bundan ibaretdir ki o maqlari oldurtdu Basqa bir pehlevi kitabinda deyilir ki Iskender coxlu muellimler huquqsunaslar erbablar ve mobidler oldurtdu Ucuncu bir eser melumat verir ki o cox ocaqlari sondurdu Iskenderin eskerleri paytaxti talan ederken Persopolda Fratadar mebedi zerer cekdi Ekbatanda Hemedanda Anahid mebedini ise Makedoniyalilar bir nece defe talan etdiler Hetta onlar damin gumus lovheleri ve sutunlarin qizil ortuklerini qopartdilar Ola bilsin bu maddi ziyan zaman kecdikce yerini tutsun lakin zerdustculer evezedilmez itkiye meruz qaldilar Cunki coxlu muqeddes xidmetciler mehv edildi O vaxtlar butun dini eserleri sifahi ifa eden kahinler dinin canli kitablari idiler Onlarin kutlevi mehvi qedim eserlerin mehvi demek idi Bunu itmis ve ya bize naqis gelib catmis revayetler tesdiq edir Secilmis eserleri1977 A Persian Stronghold of Zoroastrianism London Oxford University Press Repr 2001 1978 A Reader in Manichaean Middle Persian and Parthian Acta Iranica Monograph Series Leiden Brill 1979 Zoroastrians Their Religious Beliefs and Practices Library of religious beliefs and practices London Routledge Kegan Paul Corrected repr 1984 repr with new foreword 2001 1982 A History of Zoroastrianism Vol 2 Handbuch der Orientalistik Series Leiden Brill Repr 1996 as A History of Zoroastrianism Vol 2 Under the Achaemenians 1984 Textual Sources for the Study of Zoroastrianism Textual Sources for the Study of Religion London Rowman amp Littlefield Repr 1990 1987 Zoroastrianism A Shadowy but Powerful Presence in the Judaeo Christian World Friends of Dr Williams London 1988 The religion of Cyrus the Great in A Kuhrt and H Sancisi Weerdenburg Achaemenid History III Method and Theory Leiden Brill 1991 A History of Zoroastrianism Vol 3 Zoroastrianism Under Macedonian and Roman Rule Handbuch der Orientalistik Series With Frantz Grenet Leiden Brill 1992 Zoroastrianism Its Antiquity and Constant Vigour Columbia Lectures on Iranian Studies No 7 Costa Mesa Mazda Ozhidayutsya A History of Zoroastrianism Vols 5 7 pod redakciej Alberta de Jonga fr Albert de Jong IstinadlarOxford Dictionary of National Biography ing C Matthew Oxford OUP 2004 Mary Boyce AlKindi http www telegraph co uk news obituaries 1516828 Prof Mary Boyce html Xarici kecidler Elm xadimi ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin