Mayis — Azərbaycan Respublikasının Laçın rayonu Sonasar kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.
Mayis | |
---|---|
Ölkə | |
Tarixi və coğrafiyası | |
Saat qurşağı | |
1992-ci ildə Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilib. 1 dekabr 2020-ci ildə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin nəzarətindədir.
Tarixi
Mayis kəndi Hocaz çayı yaxınlığında, Qarabağ yaylasındadır. Yerli tələffüzü Mayisdir. Keçmiş adı Qızxanımatoyolan olmuşdur. Yaşayış məntəqəsini Qarıqışlaq kəndindən ayrılmış ailələr Qızxanımatoyolan adlı binə yerində salmış və inqilabdan əvvəlki ədəbiyyatlara da bu adla düşmüşdür. 1930-cu illərdə burada Pervomaysk kolxozu təşkil olunmuş və kənd də Maysk adlandırılmışdır. Sonralar oykonim təhrif edilərək, Mayis şəklinə düşmuşdür. Yaşayış məntəqəsi 1 May bayramının adı ilə bağlıdır.
Mayis Laçın rayonunun kiçik kəndlərindən biridir. Qarabağ xanlığı dövründə və ondan da əvvəl Mayis kəndinin ərazisi indiki Qarıqışlaq kəndində yaşayan sakinlərin yaylaq yeri olmuşdur. Təxminən 1810-cu illərdə bir neçə ailə indiki Mayis kəndində və onun yaxınlığında Əlimərdanlar adlanan yerdə məskunlaşaraq, bir daha Qarıqışlaq kəndinə dönməmişlər və beləliklə, Mayis və Əlimərdanlar kəndlərinin əsasını qoymuşlar. Lakin 1930-cu illərdə sovet hökumətinin xırda kəndləri ləğv etmək siyasətinin tərkib hissəsi olaraq Əlimərdanlar kəndi ləğv edilmiş, onun sakinlərinin də əksəriyyəti Mayis kəndinə köçürülmüşdür.
Mayis kəndinin adının da maraqlı tarixçəsi var. Əvvəllər onun adı Qısamtolan olmuşdur ki, bu da "Qızxanıma toy olan" ifadəsinin qısaldılmış variantıdır. Belə adın həmin yerdə ilk məskunlaşan və ətraf kəndlərdə böyük hörmət və nüfuza malik bir şəxsin Qızxanım adlı qızına orada toy etməsi ilə bağlı olduğu söylənilir. Mayis adı isə 1918-ci ildən sonra meydana gəlmişdir. Bu adın 1918-ci ildə erməni quldurları ilə döyüşdə xalqımıza dəstək verməyə gəlmiş Osmanlı türklərindən qaldığı deyilir. Kəndin ərazisindən keçərək döyüşə gedən türk hərbçiləri həmin güllü-çiçəkli yeri Mayis adlandırmışlar və bu kəlmə də kəndin adına çevrilmişdir. "Mayis" sözü məhz güllü-çiçəkli yer, gözəl məkan mənasını verir.
Hazırda Sonasar kəndi ilə bir inzibati ərazi vahidini təşkil edən Mayis kəndi bir sıra yaxşı ənənələri ilə məşhurdur. Laçın rayonu üzrə aparılmış son hesablamalarda məlum olmuşdur ki, Mayis kəndi ali təhsilli sakinlərinin əhalisinin ümumi sayına nisbətdə rayon üzrə ən yüksək göstəriciyə malikdir. Həqiqətən də, hələ çar Rusiyasının dövründə Mayis və Əlimərdanlar kəndlərindən o dövr üçün tanınan ziyalılar çıxmışdır. Məsələn, Cabbar Əlimərdanov sovet hakimiyyətinin qurulduğu ilk illərdə Tərtər rayonunda daxili işlər (indiki polis) şöbəsinin rəisi, daha sonra rayon icraiyyə komitəsinin sədri olmuşdur. Mayisin onlarla sakini Respublikanın müxtəlif yerlərində və Laçın rayonunun özündə məsul işlərdə işləmiş və bu gün də çalışmaqdadırlar. Mayisli müəllimlər Minkənd, Qarıqışlaq, Pircahan, Mişni məktəblərinin ilk müəllimlərindən olmuşlar, Sonasar kənd orta məktəbinin pedaqoji heyətinin əsas hissəsini mayislilər təşkil etmişdir. Mayis kəndinin yetirməsi olan üç nəfər – Cənnət Mirzəyev, Ənvər Heydərov və Mərdan Səlimov müxtəlif elm sahələri üzrə alimlik dərəcəsinə malik olmuşlar.
Coğrafiyası və iqlimi
Laçın rayonunun ən mənzərəli kəndlərindən biri olan Mayis kəndi Hoçazçayın sağ sahilində meşəli, güllü-çiçəkli bir yerdə yerləşir. Kənd Sonasar, Soyuqbulaq, Mişni kəndləri ilə qonşudur. Ərazisində olan onlarla bulaq, qoz, fındıq, armud, zoğal, böyürtkən, zirinc və başqa yabanı meyvələrlə zəngin olan meşələr təbiətin Mayis kəndinə bəxş etdiyi əsrarəngiz gözəllikdir.
Əhalisi
1992-ci ilin mayında kənddə 50 ailə və ya 240 nəfər yaşayırdı. Hazırda sayları 320 nəfərə çatmış mayislilər Azərbaycanın 18 rayonunda məskunlaşmışlar.
İqtisadiyyatı
Əsas təsərrüfatı heyvandarlıq idi.
İstinadlar
- Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. "İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı" (PDF) (az.). stat.gov.az. 2019. 2020-04-16 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-04-16.
- Mayis // Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. II cild. Bakı: Şərq-Qərb. 2007. 304. ISBN .
Laçın rayonu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
Kənd ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mayis Azerbaycan Respublikasinin Lacin rayonu Sonasar kend inzibati erazi dairesinde kend Mayis39 41 38 sm e 46 24 20 s u Olke AzerbaycanTarixi ve cografiyasiSaat qursagi UTC 04 00Xeriteni goster gizle Mayis 1992 ci ilde Ermenistan Respublikasi Silahli Quvveleri terefinden isgal edilib 1 dekabr 2020 ci ilde Azerbaycan Silahli Quvvelerinin nezaretindedir TarixiMayis kendi Hocaz cayi yaxinliginda Qarabag yaylasindadir Yerli teleffuzu Mayisdir Kecmis adi Qizxanimatoyolan olmusdur Yasayis menteqesini Qariqislaq kendinden ayrilmis aileler Qizxanimatoyolan adli bine yerinde salmis ve inqilabdan evvelki edebiyyatlara da bu adla dusmusdur 1930 cu illerde burada Pervomaysk kolxozu teskil olunmus ve kend de Maysk adlandirilmisdir Sonralar oykonim tehrif edilerek Mayis sekline dusmusdur Yasayis menteqesi 1 May bayraminin adi ile baglidir Mayis Lacin rayonunun kicik kendlerinden biridir Qarabag xanligi dovrunde ve ondan da evvel Mayis kendinin erazisi indiki Qariqislaq kendinde yasayan sakinlerin yaylaq yeri olmusdur Texminen 1810 cu illerde bir nece aile indiki Mayis kendinde ve onun yaxinliginda Elimerdanlar adlanan yerde meskunlasaraq bir daha Qariqislaq kendine donmemisler ve belelikle Mayis ve Elimerdanlar kendlerinin esasini qoymuslar Lakin 1930 cu illerde sovet hokumetinin xirda kendleri legv etmek siyasetinin terkib hissesi olaraq Elimerdanlar kendi legv edilmis onun sakinlerinin de ekseriyyeti Mayis kendine kocurulmusdur Mayis kendinin adinin da maraqli tarixcesi var Evveller onun adi Qisamtolan olmusdur ki bu da Qizxanima toy olan ifadesinin qisaldilmis variantidir Bele adin hemin yerde ilk meskunlasan ve etraf kendlerde boyuk hormet ve nufuza malik bir sexsin Qizxanim adli qizina orada toy etmesi ile bagli oldugu soylenilir Mayis adi ise 1918 ci ilden sonra meydana gelmisdir Bu adin 1918 ci ilde ermeni quldurlari ile doyusde xalqimiza destek vermeye gelmis Osmanli turklerinden qaldigi deyilir Kendin erazisinden kecerek doyuse geden turk herbcileri hemin gullu cicekli yeri Mayis adlandirmislar ve bu kelme de kendin adina cevrilmisdir Mayis sozu mehz gullu cicekli yer gozel mekan menasini verir Hazirda Sonasar kendi ile bir inzibati erazi vahidini teskil eden Mayis kendi bir sira yaxsi eneneleri ile meshurdur Lacin rayonu uzre aparilmis son hesablamalarda melum olmusdur ki Mayis kendi ali tehsilli sakinlerinin ehalisinin umumi sayina nisbetde rayon uzre en yuksek gostericiye malikdir Heqiqeten de hele car Rusiyasinin dovrunde Mayis ve Elimerdanlar kendlerinden o dovr ucun taninan ziyalilar cixmisdir Meselen Cabbar Elimerdanov sovet hakimiyyetinin quruldugu ilk illerde Terter rayonunda daxili isler indiki polis sobesinin reisi daha sonra rayon icraiyye komitesinin sedri olmusdur Mayisin onlarla sakini Respublikanin muxtelif yerlerinde ve Lacin rayonunun ozunde mesul islerde islemis ve bu gun de calismaqdadirlar Mayisli muellimler Minkend Qariqislaq Pircahan Misni mekteblerinin ilk muellimlerinden olmuslar Sonasar kend orta mektebinin pedaqoji heyetinin esas hissesini mayisliler teskil etmisdir Mayis kendinin yetirmesi olan uc nefer Cennet Mirzeyev Enver Heyderov ve Merdan Selimov muxtelif elm saheleri uzre alimlik derecesine malik olmuslar Cografiyasi ve iqlimiLacin rayonunun en menzereli kendlerinden biri olan Mayis kendi Hocazcayin sag sahilinde meseli gullu cicekli bir yerde yerlesir Kend Sonasar Soyuqbulaq Misni kendleri ile qonsudur Erazisinde olan onlarla bulaq qoz findiq armud zogal boyurtken zirinc ve basqa yabani meyvelerle zengin olan meseler tebietin Mayis kendine bexs etdiyi esrarengiz gozellikdir Ehalisi1992 ci ilin mayinda kendde 50 aile ve ya 240 nefer yasayirdi Hazirda saylari 320 nefere catmis mayisliler Azerbaycanin 18 rayonunda meskunlasmislar IqtisadiyyatiEsas teserrufati heyvandarliq idi IstinadlarAzerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi Inzibati erazi bolgusu tesnifati PDF az stat gov az 2019 2020 04 16 tarixinde PDF Istifade tarixi 2020 04 16 Mayis Azerbaycan toponimlerinin ensiklopedik lugeti II cild Baki Serq Qerb 2007 304 ISBN 978 9952 34 156 0 Lacin rayonu ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Kend ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin