Matəmi (XV əsr, Ağqoyunlu dövləti) — XVI əsrdə yaşamış Azərbaycan şairi. Əvvəlcə Səfəvilər sarayında, daha sonra isə Osmanlı imperiyasında yaradıcılıqla məşğul olub.
Matəmi | |
---|---|
Doğum tarixi | XV əsr |
Doğum yeri | |
Fəaliyyəti | şair |
Matəmi Vikimənbədə |
Bioqrafiya
Matəmi XV əsrdə Ağqoyunlular dövlətinin ərazisində anadan olub. Dini baxışlarına görə müsəlman olan şairin, İslamın şiəlik məzhəbinə aid olduğu güman edilir.
Şah İsmayıl Xətainin dövrundə, Səfəvilər dövlətinin sarayında yaşamış və saraydakı məclislərdə iştirak edib.
1514-cü ildən sonra Osmanlı İmperiyasına köçərək, yaradıcılığını orada davam etdirib.
Şairin vəfat etdiyi tarix məlum deyil.
Yaradıcılığı
Səfəvi sarayında yaradıcılıqla məşğul olduğu zaman, sarayda baş tutan və "Məliküş-şüəra" Həbibi tərəfindən idarə edilən ədəbi məclislərdə iştirak edib. Şair haqqında məlum olan azsaylı məlumatlardan biri, şairin Şah İsmayılın sarayında "şairlərin şahı" sayılan şair Həbibi başda olmaqla Süruri, Şahi, Tüfeyli və Qasimidən ibarət ədəbi məclisin üzvu olmasıdır.
Osmanlı İmperiyası ərazisində yaşadığı zaman Osmanlı şairləri və Matəminin müasirləri onun şeirlərdən ibarət toplularını "Məcməlnəzayer" və "Məcmuətəlnəzayer" adlandırırdılar.
Şair Matəmi, Osmanlı şairi Necatinin qəzəlinə bu cür cavab yazıb:
Baş qoyub dərgahına pabusdən etdi mültəməs,
Bən gədayi gör ki, taci-səltənət qıldım həvəs.
Başumi yastınmaq üçün, ey güli-baği-camal,
Balişi-rəhmət gəlür kuyində olan xaru-xəs.
Kövkəbi-burci-şərəfsən, ey kəmanəbru, saqın,
Kim irişür, mehrü-mahə tiri-ahim hər nəfəs.
Qayib olalı nəzərdən abi-heyvanəm bənəm,
Həsrətindən əşki-çeşmim oldi ceyhunü-ərəs.
Ey Xizr, abi-bəqa nuş eyləsən kim «Matəmi»,
Zəhri-qəmdən nuş daruyi-əcəl qıldı həvəs.
İstinad
- "Hürufi şairi Süruri və onun yeni əldə edilmiş divanı". 28 Noyabr 2013.
- Ҹавад Һејәт, "Азәрбајҹан әдәбијјатына бир бахыш", s. 44
- "Səfəvilər dövründə anadilli ədəbiyyat". 2023-07-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-03-11.
- "Azərbaycan Səfəvi dövlətində mədəniyyət". 8 Oktyabr 2012. 2023-07-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-03-11.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Matemi XV esr Agqoyunlu dovleti XVI esrde yasamis Azerbaycan sairi Evvelce Sefeviler sarayinda daha sonra ise Osmanli imperiyasinda yaradiciliqla mesgul olub MatemiDogum tarixi XV esrDogum yeri Agqoyunlu dovletiFealiyyeti sairMatemi VikimenbedeBioqrafiyaMatemi XV esrde Agqoyunlular dovletinin erazisinde anadan olub Dini baxislarina gore muselman olan sairin Islamin sielik mezhebine aid oldugu guman edilir Sah Ismayil Xetainin dovrunde Sefeviler dovletinin sarayinda yasamis ve saraydaki meclislerde istirak edib 1514 cu ilden sonra Osmanli Imperiyasina kocerek yaradiciligini orada davam etdirib Sairin vefat etdiyi tarix melum deyil YaradiciligiSefevi sarayinda yaradiciliqla mesgul oldugu zaman sarayda bas tutan ve Melikus suera Hebibi terefinden idare edilen edebi meclislerde istirak edib Sair haqqinda melum olan azsayli melumatlardan biri sairin Sah Ismayilin sarayinda sairlerin sahi sayilan sair Hebibi basda olmaqla Sururi Sahi Tufeyli ve Qasimiden ibaret edebi meclisin uzvu olmasidir Osmanli Imperiyasi erazisinde yasadigi zaman Osmanli sairleri ve Mateminin muasirleri onun seirlerden ibaret toplularini Mecmelnezayer ve Mecmuetelnezayer adlandirirdilar Sair Matemi Osmanli sairi Necatinin qezeline bu cur cavab yazib Bas qoyub dergahina pabusden etdi multemes Ben gedayi gor ki taci seltenet qildim heves Basumi yastinmaq ucun ey guli bagi camal Balisi rehmet gelur kuyinde olan xaru xes Kovkebi burci serefsen ey kemanebru saqin Kim irisur mehru mahe tiri ahim her nefes Qayib olali nezerden abi heyvanem benem Hesretinden eski cesmim oldi ceyhunu eres Ey Xizr abi beqa nus eylesen kim Matemi Zehri qemden nus daruyi ecel qildi heves Istinad Hurufi sairi Sururi ve onun yeni elde edilmis divani 28 Noyabr 2013 Ҹavad Һeјәt Azәrbaјҹan әdәbiјјatyna bir bahysh s 44 Sefeviler dovrunde anadilli edebiyyat 2023 07 27 tarixinde Istifade tarixi 2022 03 11 Azerbaycan Sefevi dovletinde medeniyyet 8 Oktyabr 2012 2023 07 27 tarixinde Istifade tarixi 2022 03 11