Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Martin Perl — (24 iyun 1927il,Nyu-York — 30 sentyabr 2014il, Palo Alto,Kaliforniya) — amerikalı fizik, professor, ictimai xadim, bir sıra elementar hissəciklərin, o cümlədən kvarkların kəşfinə görə 1982-ci ildə "Volf" mükafatının laureatı, "Tau leptonunu kəşf etdiyinə" və "Lepton fizikasına verdiyi öncül eksperimental töhfələrinə görə" fizika üzrə Nobel mükafatı laureatı; (1995-ci ildə "tau leptonun kəşfinə görə"; mükafatın ikinci yarısı "Neytrinoların eksperimental aşkarlanmasına görə" Frederik Raynesə verildi)
| Martin Perl | |
|---|---|
| ing. Martin Lewis Perl | |
 | |
| Doğum tarixi | 24 iyun 1927[…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 30 sentyabr 2014[…](87 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| Vəfat səbəbi | ürək tutması |
| Elm sahəsi | fizika |
| İş yeri | |
| Təhsili |
|
| Elmi rəhbəri | İsidor Ayzek Rabi |
| Üzvlüyü |
|
| Mükafatları | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının üzvü (1981il).
Bioqrafiyası
Martin Perl 24 iyun 1927-ci ildə Nyu-Yorkda Manhetten şəhərində yəhudi ailəsində anadan olub. Atası Oskar Perl Manhettenin Şərq tərəfində, anası Faya Rosenthal isə Braunsvilledə böyümüşdü. Martindən başqa Oskar və Faya ailəsində daha bir uşaq dünyaya gəldi — Lilya Perl.
İkinci Dünya müharibəsi zamanı dəniz piyadası (1944–1945il) olmuşdur. 1948-ci ildə Bruklin Politexnik İnstitutunun Kimya fakültəsini kimya mühəndisi kimi bitirib. 1948–1950-ci illərdə Ceneral Electricdə elektrik vakuum cihazlarının istehsalı ilə məşğul olan bölmədə çalışmışdır. Atom fizikası ilə maraqlanan M. Perl, fizika kursu keçmək üçün Nyu-Yorkda Union Kollecinə, daha sonra Kolumbiya Universitetinə daxil olur və burada fizika üzrə Nobel mükafatı laureatı (1944il) professor İsidor Rabinin rəhbərliyi altında nüvə maqnit rezonansı sahəsində elmi fəaliyyətə başlamışdır. Onun 1955-ci ildə müdafiə etdiyi namizədlik dissertasiyası NMR spektroskopiyasından istifadə etməklə natriumun nüvə dördqütblü zamanın ölçülməsinə həsr edilmişdir.
M. Perl müdafiəsindən sonra eksperimental hissəciklər fizikasına keçdi və Miçiqan Universitetində işinə davam etdi. Burada pionların nuklonlara səpilməsini öyrənmək üçün qabarcıq kameralarından istifadə etdi. Miçiqan Universitetində işlərkən M. Perl 1962-ci ildə doktorluq dərəcəsini tamamlayan və gələcək Nobel mükafatçısı Samuel Tinqin rəhbəri olub.
1963-cü ildə Martin Perl Stenfordda qurulan xətti sürətləndirici üzərində işləməyə dəvət edildi. Burada o və həmkarları öz elmi fərziyyələrini təsdiqləmək üçün qurğular layihələndirib inşa etdilər. 1970-ci illərdə burada çoxlu sayda təcrübələr aparıldı ki, bu da bir sıra mühüm kəşflərin edilməsinə imkan verdi. 1970-ci illərin ortalarında Martin Perl başçılıq etdiyi əməkdaşlıq tau lepton elementar hissəciyi kəşf etdi.
Üçüncü nəsil elementar hissəciklərin (tau, tau neytrinoları, yuxarı və aşağı kvarkların) kəşfinə görə M. Perl 1982-ci ildə fizika üzrə Volf mükafatına layiq görüldü. M. Perl sonradan 1995-ci ildə fizik Frederik Rayns ilə bölüşdü. Alim optika və elektronikanın istifadəsi üzərində də çalışmış, ətraf mühitin mühafizəsi məsələləri ilə məşğul olmuş və atom silahlarının qatı əleyhdarı olaraq qalmışdır.
M. Perl ömrünün sonuna kimi fizika sahəsində fəal işləyib. 2011-ci ildə o, atom interferometrinin köməyi ilə sərbəst düşən sezium atomlarının şüalarından istifadə edərək qaranlıq enerjinin laboratoriya tədqiqatı üçün yeni təcrübə növü təklif etdi.
Nobel mükafatı və sonrakı karyerası
M. Perl 1995-ci ildə Frederik Rayneslə birlikdə Nobel mükafatı alıb. Mükafat "Leptonik fizikaya ilk eksperimental töhfələrə görə" verildi. M. Perl "Tau leptonun kəşfinə görə" yarısını, F. Raynes isə "Neytrino kəşfinə görə" payını alıb. 1996-cı ildə "Şərhlər, elmi təkrar nəşrlər, düşüncələr və xatirələr…"dən ibarət olan "Eksperimental elm haqqında düşüncələr" kitabını nəşr etdi.
M. Perl, Liverpul Universitetinə dəvətli professor kimi qatılıb. O, Amerika hökumətində sağlam elmi təbliğ edən "Amerikanın Alim və Mühəndisləri"nin məsləhətçilər şurasına daxil edilmişdir. 1996-cı ildə Amerika Uğurlar Akademiyasının "Qızıl Lövhə" Mükafatını almışdı. 2009-cu ildə M. Perl Belqrad Universitetində fəxri doktorluq dərəcəsi alıb.
Mükafatları
- 1982-ci ildə Fizika üzrə Volf Mükafatı
- 1995-ci il Fizika üzrə Nobel Mükafatı
İstinadlar
- Martin L. Perl // Solomon Quqqenhaym muzeyi. 1937.
- Martin Lewis Perl // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- http://www.theguardian.com/science/2014/oct/23/martin-perl.
- NNDB (ing.). 2002.
- Stanford's Martin L. Perl, winner of 1995 Nobel Prize for discovery of tau lepton, dead at 87. // Stanford News 2014.
- Martin Perl and the Tau Lepton. United States Department of Energy.
- Martin L. Perl // Музей Соломона Гуггенхайма — 1937.
- Martin Lewis Perl // Brockhaus Enzyklopädie (нем.)
- http://www.theguardian.com/science/2014/oct/23/martin-perl
- Stanford's Martin L. Perl, winner of 1995 Nobel Prize for discovery of tau lepton, dead at 87 // (unknown type) — 2014.
- Glennda Chui. Stanford's Martin L. Perl, winner of 1995 Nobel Prize for discovery of tau lepton, dead at 87 (англ.). Stanford University (1 октября 2014). Дата обращения: 4 августа 2020. Архивировано 6 октября 2014 года.
- Martin L. Perl Архивная копия от 2 марта 2019 на Wayback Machine (англ.)
- Martin Lewis Perl // Brockhaus Enzyklopädie (нем.)
- Мартин Льюис Перл. Автобиография. Дата обращения: 6 августа 2010. Архивировано 11 октября 2007 года.
- "Нобелевская премия по физике, 1995" . 1995 . Получено 28.12.2013 .
- Perl, Martin L. (1996). Размышления об экспериментальной науке . World Scientific Series in 20th Century Physics – Vol. 14. World Scientific. p. ix. ISBN 9810225741.
- "Профессор Мартин Перл присоединяется к Ливерпульскому университету" . BBC. 3 декабря 2011 г. Получено 3 декабря 2011 г.
- "Лауреаты Золотой пластины Американской академии достижений" . www.achievement.org . Американская академия достижений .
- "Промовисани почасни доктора Белоградского университета — РАДИО-ТЕЛЕВИЗИЯ ВОЙВОДИНЕ" . Rtv.rs. 20 октября 2009 г. Проверено 17 февраля 2011 г.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Martin Perl 24 iyun 1927il Nyu York 30 sentyabr 2014il Palo Alto Kaliforniya amerikali fizik professor ictimai xadim bir sira elementar hisseciklerin o cumleden kvarklarin kesfine gore 1982 ci ilde Volf mukafatinin laureati Tau leptonunu kesf etdiyine ve Lepton fizikasina verdiyi oncul eksperimental tohfelerine gore fizika uzre Nobel mukafati laureati 1995 ci ilde tau leptonun kesfine gore mukafatin ikinci yarisi Neytrinolarin eksperimental askarlanmasina gore Frederik Raynese verildi Martin Perling Martin Lewis PerlDogum tarixi 24 iyun 1927 1927 06 24 Dogum yeri Manhetten Nyu York Nyu York stati ABSVefat tarixi 30 sentyabr 2014 2014 09 30 87 yasinda Vefat yeri Palo Alto d ABSVefat sebebi urek tutmasiElm sahesi fizikaIs yeri Miciqan UniversitetiTehsili Kolumbiya Universiteti Ceyms Medison Ali Mektebi d Elmi rehberi Isidor Ayzek RabiUzvluyu ABS Milli Elmler Akademiyasi Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasi Amerika Fizik Cemiyyeti d Mukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllar ABS Milli Elmler Akademiyasinin uzvu 1981il BioqrafiyasiMartin Perl 24 iyun 1927 ci ilde Nyu Yorkda Manhetten seherinde yehudi ailesinde anadan olub Atasi Oskar Perl Manhettenin Serq terefinde anasi Faya Rosenthal ise Braunsvillede boyumusdu Martinden basqa Oskar ve Faya ailesinde daha bir usaq dunyaya geldi Lilya Perl Ikinci Dunya muharibesi zamani deniz piyadasi 1944 1945il olmusdur 1948 ci ilde Bruklin Politexnik Institutunun Kimya fakultesini kimya muhendisi kimi bitirib 1948 1950 ci illerde Ceneral Electricde elektrik vakuum cihazlarinin istehsali ile mesgul olan bolmede calismisdir Atom fizikasi ile maraqlanan M Perl fizika kursu kecmek ucun Nyu Yorkda Union Kollecine daha sonra Kolumbiya Universitetine daxil olur ve burada fizika uzre Nobel mukafati laureati 1944il professor Isidor Rabinin rehberliyi altinda nuve maqnit rezonansi sahesinde elmi fealiyyete baslamisdir Onun 1955 ci ilde mudafie etdiyi namizedlik dissertasiyasi NMR spektroskopiyasindan istifade etmekle natriumun nuve dordqutblu zamanin olculmesine hesr edilmisdir M Perl mudafiesinden sonra eksperimental hissecikler fizikasina kecdi ve Miciqan Universitetinde isine davam etdi Burada pionlarin nuklonlara sepilmesini oyrenmek ucun qabarciq kameralarindan istifade etdi Miciqan Universitetinde islerken M Perl 1962 ci ilde doktorluq derecesini tamamlayan ve gelecek Nobel mukafatcisi Samuel Tinqin rehberi olub 1963 cu ilde Martin Perl Stenfordda qurulan xetti suretlendirici uzerinde islemeye devet edildi Burada o ve hemkarlari oz elmi ferziyyelerini tesdiqlemek ucun qurgular layihelendirib insa etdiler 1970 ci illerde burada coxlu sayda tecrubeler aparildi ki bu da bir sira muhum kesflerin edilmesine imkan verdi 1970 ci illerin ortalarinda Martin Perl basciliq etdiyi emekdasliq tau lepton elementar hisseciyi kesf etdi Ucuncu nesil elementar hisseciklerin tau tau neytrinolari yuxari ve asagi kvarklarin kesfine gore M Perl 1982 ci ilde fizika uzre Volf mukafatina layiq goruldu M Perl sonradan 1995 ci ilde fizik Frederik Rayns ile fizika uzre Nobel mukafatini bolusdu Alim optika ve elektronikanin istifadesi uzerinde de calismis etraf muhitin muhafizesi meseleleri ile mesgul olmus ve atom silahlarinin qati eleyhdari olaraq qalmisdir M Perl omrunun sonuna kimi fizika sahesinde feal isleyib 2011 ci ilde o atom interferometrinin komeyi ile serbest dusen sezium atomlarinin sualarindan istifade ederek qaranliq enerjinin laboratoriya tedqiqati ucun yeni tecrube novu teklif etdi Nobel mukafati ve sonraki karyerasiM Perl 1995 ci ilde Frederik Raynesle birlikde Nobel mukafati alib Mukafat Leptonik fizikaya ilk eksperimental tohfelere gore verildi M Perl Tau leptonun kesfine gore yarisini F Raynes ise Neytrino kesfine gore payini alib 1996 ci ilde Serhler elmi tekrar nesrler dusunceler ve xatireler den ibaret olan Eksperimental elm haqqinda dusunceler kitabini nesr etdi M Perl Liverpul Universitetine devetli professor kimi qatilib O Amerika hokumetinde saglam elmi teblig eden Amerikanin Alim ve Muhendisleri nin meslehetciler surasina daxil edilmisdir 1996 ci ilde Amerika Ugurlar Akademiyasinin Qizil Lovhe Mukafatini almisdi 2009 cu ilde M Perl Belqrad Universitetinde fexri doktorluq derecesi alib Mukafatlari1982 ci ilde Fizika uzre Volf Mukafati 1995 ci il Fizika uzre Nobel MukafatiIstinadlarMartin L Perl Solomon Quqqenhaym muzeyi 1937 Martin Lewis Perl Brockhauz Ensiklopediyasi alm http www theguardian com science 2014 oct 23 martin perl NNDB ing 2002 Stanford s Martin L Perl winner of 1995 Nobel Prize for discovery of tau lepton dead at 87 Stanford News2014 Martin Perl and the Tau Lepton United States Department of Energy Martin L Perl Muzej Solomona Guggenhajma 1937 Martin Lewis Perl Brockhaus Enzyklopadie nem http www theguardian com science 2014 oct 23 martin perl Stanford s Martin L Perl winner of 1995 Nobel Prize for discovery of tau lepton dead at 87 unknown type 2014 Glennda Chui Stanford s Martin L Perl winner of 1995 Nobel Prize for discovery of tau lepton dead at 87 angl Stanford University 1 oktyabrya 2014 Data obrasheniya 4 avgusta 2020 Arhivirovano 6 oktyabrya 2014 goda Martin L Perl Arhivnaya kopiya ot 2 marta 2019 na Wayback Machine angl Martin Lewis Perl Brockhaus Enzyklopadie nem Martin Lyuis Perl Avtobiografiya Data obrasheniya 6 avgusta 2010 Arhivirovano 11 oktyabrya 2007 goda Nobelevskaya premiya po fizike 1995 1995 Polucheno 28 12 2013 Perl Martin L 1996 Razmyshleniya ob eksperimentalnoj nauke World Scientific Series in 20th Century Physics Vol 14 World Scientific p ix ISBN 9810225741 Professor Martin Perl prisoedinyaetsya k Liverpulskomu universitetu BBC 3 dekabrya 2011 g Polucheno 3 dekabrya 2011 g Laureaty Zolotoj plastiny Amerikanskoj akademii dostizhenij www achievement org Amerikanskaya akademiya dostizhenij Promovisani pochasni doktora Belogradskogo universiteta RADIO TELEVIZIYa VOJVODINE Rtv rs 20 oktyabrya 2009 g Provereno 17 fevralya 2011 g