Malabadi köprüsü (adı orta əsrlərdə türk mənbələrində Akarman və ya Karaman körpüsü olaraq keçərlidir) — Silvandan 23,2 km uzaqlıqdadır və Silvan ilçəsi sərhədləri içərisindədir. Silvandan körpüyə asan yol var. Diyarbakır Tarixi Əsərlər Siyahısına alınmışdır. Malabadi körpüsü 1989-cu ildə Silvan Bələdiyyəsi tərəfindən bərpa edilmişdir. Körpüsü Silvan Bələdiyyəsinin loqosunu təşkil edən əsas elementdir.
Malabadi körpüsü | |
---|---|
| |
Ölkə | |
Yerləşir | Silvan |
Tikilmə tarixi | 1147 |
Hündürlüyü | 19 m |
Uzunluğu |
|
Material | daş[d] |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
1147-ci ildə Artuqlu bəyliyi dövründə Timurtaş Bin-i İlqazi tərəfindən inşa edilmişdir. Yeddi metr enində və 150 metr uzunluğunda bir körpüdür. Hündürlüyü su səviyyəsindən təməl daşına qədər 19 metrdir. Rəngli daşlarla tikilib və təmirlə günümüzə gəlib çatıb.
Malabadi körpüsü Türkiyədəki və yaxın şərqdəki daş körpülər arasında ən geniş tağı olan körpüdür. Körpü Diyarbakır şəhərinin sərhədləri içərisindədir. Tağın hər iki tərəfində, xüsusilə qışın sərt günlərində karvan və sərnişinlərin sığınacağı kimi istifadə olunan iki otaq var. Körpü mühafizəçilərinin də istifadə etdiyi bu otaqların əvvəllər dəhlizlərə və yolun dibinə birləşdirildiyi deyilir və bu dəhlizlərdən daha uzaqlaşdıqda gələn karvanların ayaq səsləri eşidilirdi.
Hər biri müxtəlif uzunluqlar və qırıq xətlərdən ibarət üç hissəli körpü, şərqdə və qərbdə cüzi meylli yollarla birləşdirilmişdir. Orta hissə qayalara qoyulmuş kütlə şəklindədir. Sivri bir forma və 38.60 m uzunluğunda çox böyük bir tağı var. Üçüncü hissə ilk hissəyə paraleldir. Övliya Çələbi körpünü belə təsvir edir: "Körpünün hər iki tərəfində də qala qapıları kimi dəmir qapılar var. Bu qapıların içərisində sağda və solda körpünün təməli ilə birlikdə tağın altında qonaqlıqlar var ki, yoldan keçənlər sağdan və soldan gələndə qonaq olurlar. Bu körpünün sağında və solunda gözəl pəncərələri olan otaqlar var. Körpünün sağında və solundakı bütün məhəccərlər Naxçıvan poladından hazırlanıb. Ancaq bir dəmirçi ustası da var, gücündən istifadə edərək bir növ sənətkar qəfəsli məhəccərlər hazırlamışdır. Əslində usta bu sənətkarlığı keçmiş memarların heç birinin göstərmədiyi gücünü sərf edərək bu körpüdə belə sənətlər göstərmişdir.
Albert Qabriel də körpünün haqqında belə deyir: "Müasir bir statik hesablamanın olmadığı dövrdə bu dövrdə belə bir iş o dövr üçün heyranlıq və təqdirəlayiq doğurur. Ayasofya günbəzi asanlıqla körpünün altına girər. Bu boşluqda Balkanlarda, Türkiyədə, Orta Şərqdə bu çağda bir körpü yoxdur."
Övliya Çələbi Səyahətnaməsində körpü haqqında yazırdı: "Ayasofya günbəzi Malabadi körpüsünün altına girər."
İstinadlar
- "Arşivlenmiş kopya". 31 dekabr 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 28 may 2021.
- "The Malabadi Bridge". UNESCO World Heritage Centre. UNESCO. 19 March 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 12 June 2018.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Malabadi koprusu adi orta esrlerde turk menbelerinde Akarman ve ya Karaman korpusu olaraq kecerlidir Silvandan 23 2 km uzaqliqdadir ve Silvan ilcesi serhedleri icerisindedir Silvandan korpuye asan yol var Diyarbakir Tarixi Eserler Siyahisina alinmisdir Malabadi korpusu 1989 cu ilde Silvan Belediyyesi terefinden berpa edilmisdir Korpusu Silvan Belediyyesinin loqosunu teskil eden esas elementdir Malabadi korpusuMalabadi korpusu38 09 sm e 41 12 s u Olke TurkiyeYerlesir SilvanTikilme tarixi 1147Hundurluyu 19 mUzunlugu 150 mMaterial das d Vikianbarda elaqeli mediafayllar 1147 ci ilde Artuqlu beyliyi dovrunde Timurtas Bin i Ilqazi terefinden insa edilmisdir Yeddi metr eninde ve 150 metr uzunlugunda bir korpudur Hundurluyu su seviyyesinden temel dasina qeder 19 metrdir Rengli daslarla tikilib ve temirle gunumuze gelib catib Malabadi korpusu Turkiyedeki ve yaxin serqdeki das korpuler arasinda en genis tagi olan korpudur Korpu Diyarbakir seherinin serhedleri icerisindedir Tagin her iki terefinde xususile qisin sert gunlerinde karvan ve sernisinlerin siginacagi kimi istifade olunan iki otaq var Korpu muhafizecilerinin de istifade etdiyi bu otaqlarin evveller dehlizlere ve yolun dibine birlesdirildiyi deyilir ve bu dehlizlerden daha uzaqlasdiqda gelen karvanlarin ayaq sesleri esidilirdi Her biri muxtelif uzunluqlar ve qiriq xetlerden ibaret uc hisseli korpu serqde ve qerbde cuzi meylli yollarla birlesdirilmisdir Orta hisse qayalara qoyulmus kutle seklindedir Sivri bir forma ve 38 60 m uzunlugunda cox boyuk bir tagi var Ucuncu hisse ilk hisseye paraleldir Ovliya Celebi korpunu bele tesvir edir Korpunun her iki terefinde de qala qapilari kimi demir qapilar var Bu qapilarin icerisinde sagda ve solda korpunun temeli ile birlikde tagin altinda qonaqliqlar var ki yoldan kecenler sagdan ve soldan gelende qonaq olurlar Bu korpunun saginda ve solunda gozel pencereleri olan otaqlar var Korpunun saginda ve solundaki butun meheccerler Naxcivan poladindan hazirlanib Ancaq bir demirci ustasi da var gucunden istifade ederek bir nov senetkar qefesli meheccerler hazirlamisdir Eslinde usta bu senetkarligi kecmis memarlarin hec birinin gostermediyi gucunu serf ederek bu korpude bele senetler gostermisdir Albert Qabriel de korpunun haqqinda bele deyir Muasir bir statik hesablamanin olmadigi dovrde bu dovrde bele bir is o dovr ucun heyranliq ve teqdirelayiq dogurur Ayasofya gunbezi asanliqla korpunun altina girer Bu bosluqda Balkanlarda Turkiyede Orta Serqde bu cagda bir korpu yoxdur Ovliya Celebi Seyahetnamesinde korpu haqqinda yazirdi Ayasofya gunbezi Malabadi korpusunun altina girer Istinadlar Arsivlenmis kopya 31 dekabr 2019 tarixinde Istifade tarixi 28 may 2021 The Malabadi Bridge UNESCO World Heritage Centre UNESCO 19 March 2022 tarixinde Istifade tarixi 12 June 2018