Maksim (yun. Μάξιμος ο Ομολογητής) — Erkən dövr xristian din xadimi, Kilsə atası
Maksim | |
---|---|
yun. Μάξιμος ο Ομολογητής | |
Doğum tarixi | 579 |
Doğum yeri | Konstantinopol |
Vəfat tarixi | 13 avqust 662 |
Vəfat yeri | Gürcüstan |
Fəaliyyəti | ilahiyyatçı, filosof |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
580-ci ildə Konstantinopolda (İstanbul) dünyaya gəlmiş məşhur xristian ilahiyyatçısının həyatı haqqında az məlumat vardır. 50 yaşında monastıra gedən və Xrizopolis monastırının başçısı vəzifəsinədək yülsələn Maksim təxminən 640-cı ildə Karfagen şəhərinə köçərək, yaradıcılıq fəaliyyətinə başlamış, qısa müddətdə yerli əhali tərəfindən hörmətlə qarşılanaraq dini liderə çevrilmişdir.
Bu dövrdə Bizans İmperiyasında monofizit (İsanın yalnız ilahi xarakterə malik olduğu barədə dini görüş) və diofizitlər (İsanın həm ilahi, həm də insani xarakterə malik olduğu barədə dini görüş) arasında dini mübahisələr yaranmışdı. Onları bir cəbhədə birləşdirməyə çalışan imperator diofizitliyi İmperiyanın rəsmi doktrinasına çevirməyə cəhd göstərirmişdir. Elə həmin dövrdə Roma Papası ilə Konstantinopol patriarxı arasında dini mövzuda baş vermiş münaqişə nəticəsində hər iki kilsə bir-birindən ayrılmışdır. Məsələnin ciddiliyi imperator Konstantı bu haqda mübahisələrə qadağa qoyan tipos (xristian iman əsaslarını izah edən qanunnamə) hazırlamağa məcbur etmişdi.
Belə bir gərgin durumda şəxsi mövqeyə malik Maksim fikirlərini yaymaq üçün Romaya səfərə yollanmışdı. Beləliklə, 649-cu ildə Romada qərarı ilə imperatorun bu "Tipos"u rədd edilmişdi. Bu məclisdə Maksimin mövqeyi mühüm rol oynamışdır. Bizans İmperatoru bu hadisələrlə əlaqədar Roma Papası və Maksimi həbs etdirmişdir. Maksim imperatora nifrət bəsləməklə ittiham olunmuşdur. Heç bir çətinliyə baxmayaraq, Maksim "Tipos"u rədd etmək fikrindən daşınmamışdır. Uzun məhkəmələrdən sonra o, iki tələbəsilə birlikdə 662-ci ildə anafema olunmuş (xristian dinindən çıxarılmışdı), həmçinin dilinin qoparılmasına və sürgün edilməsinə qərar verilmişdir. Onun müasir Gürcüstan ərazisinə (Batumiyə) sürgün edildiyi və 662-ci ildə burada dünyasını dəyişdiyi barədə fikirlər mövcuddur.
Yaradıcılığı
Yaradıcılığında, əsasən, təsiri hiss olunur. İlahiyyatçının Plotin və Proklun əsərlərindən bəhrələndiyini də söyləmək mümkündür. Maksimin fikrincə, insan Tanrı obrazı şəklində yaradılmışdır və xilas yolu Tanrı ilə birləşməkdədir. Həmçinin, dünyada mövcud olan hər şey Tanrıda da mövcuddur. Maksimə görə, Tanrı dünyanı öz ilahi istəyi ilə yaratmışdır. Dünyada şər deyilən məfhum yoxdur. Hər Tanrı məxluqunun müstəqil iradəsi vardır. İsa Məsih bəşəriyyəti xilas etmək üçün insan iradəsinə sahib olaraq dünyaya gəlmişdir. Onun tək ilahi deyil, insani iradəsi də olmuşdur, bunsuz o, tam mənası ilə Xilaskar ola bilməzdi.
Maksim xristian ilahiyyatında mühüm yer tutan "Loqos" məfhumuna da xüsusi diqqət ayırmışdır. Onun fikrincə, Loqos hər canlıya aid olunur, lakin bir-birindən fərqlənir. Həmçinin, Tanrı padşahlığı ideyası da onun əsərlərində ətraflı incələnmişdir. Burada bütün varlıqların Tanrıya yönəldiyi qeyd olunmuş, həyatının anlamının bu hadisədə olduğu bildirilmişdir. Maksim Tanrının bütün mıxluqları əks formada yaratdığını yazmış, bu əksliklərdə düşmənçiliyin deyil, harmoniyanın gizləndiyini vurğulamışdır. Onun fikrincə, insan ilkin günah işlədərkən, öz azadlığından sui-istifadə etmiş, lakin İsa Məsihin dünyaya gəlişi səbəbilə xilas olunma ümidi qazanmışdır.
Maksim asketizmi (nəfsani ehtiyacların tamamilə boğulmasını təbliğ edən görüş, tərkidünyalıq) təbliğ edərək, onun Xristianlığın əsası olduğu barədə fikirlər səsləndirmişdir. O, xristian həyatının dünyadan təcrid olduğu fikrini irəli sürmüş, bu əsasla da, nikahı rədd etmişdir.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu adli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Maksim ad Maksim yun Ma3imos o Omologhths Erken dovr xristian din xadimi Kilse atasiMaksimyun Ma3imos o OmologhthsDogum tarixi 579Dogum yeri KonstantinopolVefat tarixi 13 avqust 662Vefat yeri GurcustanFealiyyeti ilahiyyatci filosof Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati580 ci ilde Konstantinopolda Istanbul dunyaya gelmis meshur xristian ilahiyyatcisinin heyati haqqinda az melumat vardir 50 yasinda monastira geden ve Xrizopolis monastirinin bascisi vezifesinedek yulselen Maksim texminen 640 ci ilde Karfagen seherine kocerek yaradiciliq fealiyyetine baslamis qisa muddetde yerli ehali terefinden hormetle qarsilanaraq dini lidere cevrilmisdir Bu dovrde Bizans Imperiyasinda monofizit Isanin yalniz ilahi xaraktere malik oldugu barede dini gorus ve diofizitler Isanin hem ilahi hem de insani xaraktere malik oldugu barede dini gorus arasinda dini mubahiseler yaranmisdi Onlari bir cebhede birlesdirmeye calisan imperator diofizitliyi Imperiyanin resmi doktrinasina cevirmeye cehd gosterirmisdir Ele hemin dovrde Roma Papasi ile Konstantinopol patriarxi arasinda dini movzuda bas vermis munaqise neticesinde her iki kilse bir birinden ayrilmisdir Meselenin ciddiliyi imperator Konstanti bu haqda mubahiselere qadaga qoyan tipos xristian iman esaslarini izah eden qanunname hazirlamaga mecbur etmisdi Bele bir gergin durumda sexsi movqeye malik Maksim fikirlerini yaymaq ucun Romaya sefere yollanmisdi Belelikle 649 cu ilde Romada qerari ile imperatorun bu Tipos u redd edilmisdi Bu meclisde Maksimin movqeyi muhum rol oynamisdir Bizans Imperatoru bu hadiselerle elaqedar Roma Papasi ve Maksimi hebs etdirmisdir Maksim imperatora nifret beslemekle ittiham olunmusdur Hec bir cetinliye baxmayaraq Maksim Tipos u redd etmek fikrinden dasinmamisdir Uzun mehkemelerden sonra o iki telebesile birlikde 662 ci ilde anafema olunmus xristian dininden cixarilmisdi hemcinin dilinin qoparilmasina ve surgun edilmesine qerar verilmisdir Onun muasir Gurcustan erazisine Batumiye surgun edildiyi ve 662 ci ilde burada dunyasini deyisdiyi barede fikirler movcuddur YaradiciligiYaradiciliginda esasen tesiri hiss olunur Ilahiyyatcinin Plotin ve Proklun eserlerinden behrelendiyini de soylemek mumkundur Maksimin fikrince insan Tanri obrazi seklinde yaradilmisdir ve xilas yolu Tanri ile birlesmekdedir Hemcinin dunyada movcud olan her sey Tanrida da movcuddur Maksime gore Tanri dunyani oz ilahi isteyi ile yaratmisdir Dunyada ser deyilen mefhum yoxdur Her Tanri mexluqunun musteqil iradesi vardir Isa Mesih beseriyyeti xilas etmek ucun insan iradesine sahib olaraq dunyaya gelmisdir Onun tek ilahi deyil insani iradesi de olmusdur bunsuz o tam menasi ile Xilaskar ola bilmezdi Maksim xristian ilahiyyatinda muhum yer tutan Loqos mefhumuna da xususi diqqet ayirmisdir Onun fikrince Loqos her canliya aid olunur lakin bir birinden ferqlenir Hemcinin Tanri padsahligi ideyasi da onun eserlerinde etrafli incelenmisdir Burada butun varliqlarin Tanriya yoneldiyi qeyd olunmus heyatinin anlaminin bu hadisede oldugu bildirilmisdir Maksim Tanrinin butun mixluqlari eks formada yaratdigini yazmis bu eksliklerde dusmenciliyin deyil harmoniyanin gizlendiyini vurgulamisdir Onun fikrince insan ilkin gunah islederken oz azadligindan sui istifade etmis lakin Isa Mesihin dunyaya gelisi sebebile xilas olunma umidi qazanmisdir Maksim asketizmi nefsani ehtiyaclarin tamamile bogulmasini teblig eden gorus terkidunyaliq teblig ederek onun Xristianligin esasi oldugu barede fikirler seslendirmisdir O xristian heyatinin dunyadan tecrid oldugu fikrini ireli surmus bu esasla da nikahi redd etmisdir