Mahaçqala (rus. Махачкала, qum. Анжи-къала, Магьачкъала, avar. МахIачхъала, ləzg. Магьачкъала, tab. Мягьячгъала, darg. ГIянжи-Къала, МяхIячкъала, lak. МахІачкъала, Анжи) — Rusiyanın cənubunda yerləşən Dağıstan Respublikasının paytaxtı. Sahəsi 671 km² əhalisi 462.412 nəfərdir (2002). Şəhər Böyük Qafqaz ilə Xəzər dənizinin aralığında yerləşir.
Mahaçqala | |||||
---|---|---|---|---|---|
Махачкала | |||||
| |||||
Ölkə | Rusiya Dağıstan | ||||
Tarixi və coğrafiyası | |||||
Əsası qoyulub | 1844 | ||||
Sahəsi |
| ||||
Mərkəzin hündürlüyü | 10 m | ||||
Saat qurşağı | | ||||
Əhalisi | |||||
Əhalisi |
| ||||
Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
Poçt indeksi | 367000–367999 | ||||
Digər | |||||
newmkala.ru | |||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Bəzi ehtimallara görə, orta əsrlərin əvvəlində indiki Mahaçqalanın yerində Xəzər xaqanlığının paytaxtı Səməndər yerləşirdi. Həmçinin qumuq xalqının Tarku şamxallığının mərkəzi olan Tarku kəndi də burada yerləşirdi; hazırda keçmiş Tarkunun ərazisi Mahaçqalanın məhəllələrindən birinin ərazisidir.
Mahaçqala 1844-cü ildə rus hərbi istehkamı kimi salınmışdır. Şəhərin limanı 1870-ci ildə tikilib. 1898-ci ildə şəhər Bakı və Vladiqafqaz ilə dəmiryol vasitəsilə birləşdirilib. 1914-də burada ilk neft zavodu inşa edildi.
1857-ci iləcən Petrovskoye (rus çarı I Pyotrun şərəfinə), 1921-ci iləcən Petrovsk-Port, 1920-1922-ci illər arası isə Şamilqala (Şeyx Şamilin şərəfinə) adlanırdı. İndiki adı, ləqəbi "Maxaç" olan dağıstanlı inqilabçı Məhəmməd Əli Daxadayevin şərəfinə sovet dövründə qoyulub.
Yerli əhali şəhəri Anciqala ("inci qalası") adlandırır; şəhərin futbol klubu "Anji Mahaçqala" (ФК «Анжи́» Махачкала) da məhz bu adı daşıyır.
1989-cu il siyahya almasına görə əhalisinin 21%-ni avarlar, 17%-ni ruslar, 15%-ni qumuqlar, 12,4%-ni dargilər, 12%-ni laklar, 9.5%-ni ləzgilər, 4.3%-ni çeçenlər, 1.6%-ni azərbaycanlılar, 7.2%-ni digər xalqlar təşkil edir.
Mahaçqalada hazırda 62 məktəb, 5 ali məktəb, 4 kinoteatr, 3 respublika kitabxanası fəalliyət göstərir, habelə: avar, qumuq, və lakların musiqi-dram teatrları, Dağıstan Dövlət Filarmoniyası, Mahaçqala Musiqi Məktəbi, Poeziya Evi, Hökumət Evi, Şahmat Evi, Dağıstan Respublikası Milli Kitabxanası, Respublika Uşaq Kitabxanası, Dağıstan Kukla Teatrı, Dağıstan Opera və Balet Teatrı, "Dinamo" Stadionu, Rusiya Elmlər Akademiyası Dağıstan Elm Mərkəzinin dağüstü botanik bağı, Təsviri İncəsənət muzeyi, Cümə məscidi, Şeyx Şamil adına məscid, Müqəddəs Vladimir kilsəsi və s. fəaliyyət göstərirlər.
Xarici keçidlər
- Официальный портал Администрации Махачкалы
İstinadlar
- Лакско-русский словарь. Лакку мазрал ва оьрус мазрал словарь. М., Гос. изд-во иностранных и национальных словарей, 1962. с. 336, 340
- "Administrative Divisions of Countries ("Statoids") : Raions of the Russian Federation". 2013-08-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-05-26.
- "Республика Дагестан". 2022-03-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-05-26.
- . 2009-07-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-05-26.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mahacqala rus Mahachkala qum Anzhi kala Magachkala avar MahIachhala lezg Magachkala tab Myagyachgala darg GIyanzhi Kala MyahIyachkala lak MahIachkala Anzhi Rusiyanin cenubunda yerlesen Dagistan Respublikasinin paytaxti Sahesi 671 km ehalisi 462 412 neferdir 2002 Seher Boyuk Qafqaz ile Xezer denizinin araliginda yerlesir MahacqalaMahachkalaBayraq d Gerb42 59 sm e 47 29 s u Olke Rusiya DagistanTarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub 1844Sahesi 468 13 km Merkezin hundurluyu 10 mSaat qursagi UTC 03 00EhalisiEhalisi 662 600 nef 2023 Reqemsal identifikatorlarPoct indeksi 367000 367999Digernewmkala ruXeriteni goster gizle Mahacqala Vikianbarda elaqeli mediafayllar Bezi ehtimallara gore orta esrlerin evvelinde indiki Mahacqalanin yerinde Xezer xaqanliginin paytaxti Semender yerlesirdi Hemcinin qumuq xalqinin Tarku samxalliginin merkezi olan Tarku kendi de burada yerlesirdi hazirda kecmis Tarkunun erazisi Mahacqalanin mehellelerinden birinin erazisidir Mahacqala 1844 cu ilde rus herbi istehkami kimi salinmisdir Seherin limani 1870 ci ilde tikilib 1898 ci ilde seher Baki ve Vladiqafqaz ile demiryol vasitesile birlesdirilib 1914 de burada ilk neft zavodu insa edildi 1857 ci ilecen Petrovskoye rus cari I Pyotrun serefine 1921 ci ilecen Petrovsk Port 1920 1922 ci iller arasi ise Samilqala Seyx Samilin serefine adlanirdi Indiki adi leqebi Maxac olan dagistanli inqilabci Mehemmed Eli Daxadayevin serefine sovet dovrunde qoyulub Yerli ehali seheri Anciqala inci qalasi adlandirir seherin futbol klubu Anji Mahacqala FK Anzhi Mahachkala da mehz bu adi dasiyir 1989 cu il siyahya almasina gore ehalisinin 21 ni avarlar 17 ni ruslar 15 ni qumuqlar 12 4 ni dargiler 12 ni laklar 9 5 ni lezgiler 4 3 ni cecenler 1 6 ni azerbaycanlilar 7 2 ni diger xalqlar teskil edir Mahacqalada hazirda 62 mekteb 5 ali mekteb 4 kinoteatr 3 respublika kitabxanasi fealliyet gosterir habele avar qumuq ve laklarin musiqi dram teatrlari Dagistan Dovlet Filarmoniyasi Mahacqala Musiqi Mektebi Poeziya Evi Hokumet Evi Sahmat Evi Dagistan Respublikasi Milli Kitabxanasi Respublika Usaq Kitabxanasi Dagistan Kukla Teatri Dagistan Opera ve Balet Teatri Dinamo Stadionu Rusiya Elmler Akademiyasi Dagistan Elm Merkezinin dagustu botanik bagi Tesviri Incesenet muzeyi Cume mescidi Seyx Samil adina mescid Muqeddes Vladimir kilsesi ve s fealiyyet gosterirler Xarici kecidlerOficialnyj portal Administracii MahachkalyIstinadlarLaksko russkij slovar Lakku mazral va orus mazral slovar M Gos izd vo inostrannyh i nacionalnyh slovarej 1962 s 336 340 Administrative Divisions of Countries Statoids Raions of the Russian Federation 2013 08 14 tarixinde Istifade tarixi 2009 05 26 Respublika Dagestan 2022 03 27 tarixinde Istifade tarixi 2009 05 26 2009 07 08 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 05 26 Vikianbarda Mahacqala ile elaqeli mediafayllar var