Mərkəzi Bank — ölkənin və ya ölkələr qrupunun tənzimləyən orqan.
Mərkəzi Bankın funksiyaları
- dövlətin pul və valyuta siyasətini müəyyən edir və həyata keçirir;
- nağd pul dövriyyəsini təşkil edir;
- buraxılmasını və tədavüldən çıxarılmasını həyata keçirir;
- yerli valyutanın xarici valyutalara nisbətdə mütəmadi müəyyən edir və elan edir;
- qanunvericiliyə uyğun olaraq valyuta tənzimini və nəzarətini həyata keçirir;
- sərəncamında olan beynəlxalq saxlayır və idarə edir;
- tərtib edir və ölkənin proqnoz tədiyə balansının hazırlanmasında iştirak edir;
- bank fəaliyyətini lisenziyalaşdırır və tənzimləyir, qanunla müəyyən edilmiş qaydada bank fəaliyyətinə nəzarəti həyata keçirir;
- ödəniş sistemlərinin fəaliyyətini təşkil edir, əlaqələndirir, tənzimləyir və onların üzərində nəzarəti qanuna uyğun olaraq həyata keçirir.
Alternativ təriflər
Mərkəzi bankın institusional tərifi yoxdur, bütün təriflər funksionaldır, yəni mərkəzi bankı yerinə yetirdiyi funksiyalar vasitəsilə təsvir edirlər.
Beynəlxalq Valyuta Fondu: mərkəzi bank maliyyə sisteminin əsas məqamlarına nəzarət edən daxili maliyyə qurumudur (rəsmi statistik məlumatların tərtib edildiyi zaman istifadə olunan tərif)
Avropa Mərkəzi Bankı: bir ölkənin və ya bir qrup ölkənin valyutasını idarə edən və eyni zamanda pul kütləsini tənzimləyən bir dövlət qurumu .
Beynəlxalq Hesablaşmalar Bankı: əsas hədəfləri pul sabitliyini qorumaq və maliyyə sabitliyini təşviq etmək olan dövlət siyasət qurumudur.
Britannika Ensiklopediyası: milli pul kütləsinin həcmini, kreditin mövcudluğunu və dəyərini və valyutanın dəyərini tənzimləməkdən məsul qurum .
: pul siyasəti məqsədləri üçün pul təklifini, pul miqdarını və krediti idarə edən qurum; ölkənin beynəlxalq ehtiyatlarının meneceri.
Bankçılıq və Maliyyə Lüğəti (London): Ölkədə əsas faiz dərəcələrini təyin etmək, pul buraxmaq, kommersiya banklarına nəzarət etmək və məzənnəyə nəzarət etmək istəyərək ölkənin maliyyə işlərini idarə edən əsas hökumət tərəfindən idarə olunan bank.
«Financial Times» leksikonu: funksiyaları ölkənin valyutasını buraxmaq və idarə etmək, pul siyasətini həyata keçirmək və pul bazarında əməliyyatlara nəzarət etmək, qızıl və valyuta ehtiyatlarını idarə etmək, ticarət üçün son çarə verən kimi çıxış edən pul qurumları və ölkənin ən böyük tənzimləyici bankıdır. banklar və hökumətə bank xidmətləri göstərilməsi.
"Mərkəzi bank" ifadəsinin mənşəyi
"Mərkəzi bank" ifadəsinin mənşəyi XIX əsrin əvvəllərinə təsadüf edir. Tomas Coplin (1790-1847), 1828-ci ildə İngiltərə və İsveçrədə bank fəaliyyətinin ümumi əsasları və mövcud praktikasına dair oçerkində İngiltərə Bankının inhisarçı mövqeyini tənqid edir və onsuz da fəaliyyət göstərən İngiltərə Bankının yanında yeni səhmdar bankların yaradılmasını müdafiə edir. Joplin çox filiallı bankların qərargahına istinad etmək üçün "mərkəzi bank" ifadəsini istifadə edir
XIX əsr boyunca mərkəzi banklar böyük şəhərlərdə yerləşən və xaricində filialları və filialları olan banklar kimi başa düşülürdü. Bəzi hallarda, şirkət adlarında “mərkəzi” sözü var idi. 1834-cü ildə Central Bank of Scotland, 1836-cı ildə — Central Bank of Liverpool, 1891-ci ildə London Mərkəz Bankı İsveçdə quruldu. Bu tətbiq İngiltərədən kənarda da yayıldı və koloniyalarda kök saldı. Kanadada,Central Bank of New Brunswick (1834) və Central Bank of Canada (1836), İngilis İmperiyasından siyasi müstəqillik qazanmadan əvvəl quruldu. Beləliklə, "mərkəzi bank" ifadəsi, doğma bölgəsinin xaricində fəaliyyət göstərən böyük bir şəhər bankını təsvir etdi.
İstinadlar
- "Azərbaycan Respublikası mərkəzi bankı haqqında qanun" (PDF). 2014-08-15 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2014-02-02.
- Monetary and Financial Statistics Manual and Compilation Guide. IMF. 2016. 33.
- European Central Bank. "What is a central bank?". 10 July 2015. 4 August 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 October 2020.
- The main tendencies in modern central banking (Issues in the Governance of Central Banks). Basel: The Bank for International Settlements. 2009. 5.
- "Central Bank". Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica, Inc. 2017. 2022-09-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-10-01.
- The New Palgrave Dictionary of Money & Finance (Vol. 1: A-E). London: Macmillan Reference Limited. , Милгейт, Мюррей, Ньюмен, Питер. 1999. 325.
- "Central Bank Definition". Financial Times Lexicon. 2017. 2016-04-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-07-14.
- Joplin T. An Examination of the Report of the Joint Stock Committee. Ridgway & Sons. 1837. 22, 38.
- Gilbart J. The Logic of Banking: A Familiar Exposition of the Principles of Reasoning, and Their Application to the Art and the Science of Banking. London: Bell & Daldy. 1865. 557–570.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Merkezi Bank olkenin ve ya olkeler qrupunun tenzimleyen orqan Merkezi Bankin funksiyalaridovletin pul ve valyuta siyasetini mueyyen edir ve heyata kecirir nagd pul dovriyyesini teskil edir buraxilmasini ve tedavulden cixarilmasini heyata kecirir yerli valyutanin xarici valyutalara nisbetde mutemadi mueyyen edir ve elan edir qanunvericiliye uygun olaraq valyuta tenzimini ve nezaretini heyata kecirir serencaminda olan beynelxalq saxlayir ve idare edir tertib edir ve olkenin proqnoz tediye balansinin hazirlanmasinda istirak edir bank fealiyyetini lisenziyalasdirir ve tenzimleyir qanunla mueyyen edilmis qaydada bank fealiyyetine nezareti heyata kecirir odenis sistemlerinin fealiyyetini teskil edir elaqelendirir tenzimleyir ve onlarin uzerinde nezareti qanuna uygun olaraq heyata kecirir Alternativ teriflerFederal Ehtiyat Sistemi Vasinqton Merkezi bankin institusional terifi yoxdur butun terifler funksionaldir yeni merkezi banki yerine yetirdiyi funksiyalar vasitesile tesvir edirler Beynelxalq Valyuta Fondu merkezi bank maliyye sisteminin esas meqamlarina nezaret eden daxili maliyye qurumudur resmi statistik melumatlarin tertib edildiyi zaman istifade olunan terif Avropa Merkezi Banki bir olkenin ve ya bir qrup olkenin valyutasini idare eden ve eyni zamanda pul kutlesini tenzimleyen bir dovlet qurumu Beynelxalq Hesablasmalar Banki esas hedefleri pul sabitliyini qorumaq ve maliyye sabitliyini tesviq etmek olan dovlet siyaset qurumudur Britannika Ensiklopediyasi milli pul kutlesinin hecmini kreditin movcudlugunu ve deyerini ve valyutanin deyerini tenzimlemekden mesul qurum pul siyaseti meqsedleri ucun pul teklifini pul miqdarini ve krediti idare eden qurum olkenin beynelxalq ehtiyatlarinin meneceri Bankciliq ve Maliyye Lugeti London Olkede esas faiz derecelerini teyin etmek pul buraxmaq kommersiya banklarina nezaret etmek ve mezenneye nezaret etmek isteyerek olkenin maliyye islerini idare eden esas hokumet terefinden idare olunan bank Financial Times leksikonu funksiyalari olkenin valyutasini buraxmaq ve idare etmek pul siyasetini heyata kecirmek ve pul bazarinda emeliyyatlara nezaret etmek qizil ve valyuta ehtiyatlarini idare etmek ticaret ucun son care veren kimi cixis eden pul qurumlari ve olkenin en boyuk tenzimleyici bankidir banklar ve hokumete bank xidmetleri gosterilmesi Merkezi bank ifadesinin menseyiIngiltere Banki Boyuk Britaniya London Merkezi bank ifadesinin menseyi XIX esrin evvellerine tesaduf edir Tomas Coplin 1790 1847 1828 ci ilde Ingiltere ve Isvecrede bank fealiyyetinin umumi esaslari ve movcud praktikasina dair ocerkinde Ingiltere Bankinin inhisarci movqeyini tenqid edir ve onsuz da fealiyyet gosteren Ingiltere Bankinin yaninda yeni sehmdar banklarin yaradilmasini mudafie edir Joplin cox filialli banklarin qerargahina istinad etmek ucun merkezi bank ifadesini istifade edir XIX esr boyunca merkezi banklar boyuk seherlerde yerlesen ve xaricinde filiallari ve filiallari olan banklar kimi basa dusulurdu Bezi hallarda sirket adlarinda merkezi sozu var idi 1834 cu ilde Central Bank of Scotland 1836 ci ilde Central Bank of Liverpool 1891 ci ilde London Merkez Banki Isvecde quruldu Bu tetbiq Ingiltereden kenarda da yayildi ve koloniyalarda kok saldi Kanadada Central Bank of New Brunswick 1834 ve Central Bank of Canada 1836 Ingilis Imperiyasindan siyasi musteqillik qazanmadan evvel quruldu Belelikle merkezi bank ifadesi dogma bolgesinin xaricinde fealiyyet gosteren boyuk bir seher bankini tesvir etdi Istinadlar Azerbaycan Respublikasi merkezi banki haqqinda qanun PDF 2014 08 15 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2014 02 02 Monetary and Financial Statistics Manual and Compilation Guide IMF 2016 33 European Central Bank What is a central bank 10 July 2015 4 August 2023 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 1 October 2020 The main tendencies in modern central banking Issues in the Governance of Central Banks Basel The Bank for International Settlements 2009 5 Central Bank Encyclopaedia Britannica Encyclopaedia Britannica Inc 2017 2022 09 21 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 10 01 The New Palgrave Dictionary of Money amp Finance Vol 1 A E London Macmillan Reference Limited Milgejt Myurrej Nyumen Piter 1999 325 Central Bank Definition Financial Times Lexicon 2017 2016 04 01 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 07 14 Joplin T An Examination of the Report of the Joint Stock Committee Ridgway amp Sons 1837 22 38 Gilbart J The Logic of Banking A Familiar Exposition of the Principles of Reasoning and Their Application to the Art and the Science of Banking London Bell amp Daldy 1865 557 570