Müstəzad (ərəbcə: əlavə edilən, artırılan) — Klassik Şərq, o cümlədən Azərbaycan ədəbiyyatında lirik şeir forması.
Mövzu və məzmunca qəzəl və qəsidəyə yaxındır və müxəmməs və müəşşərin köməyi ilə də yaradılır. Həcmi 20-40 misra arasındadır. Misraları əsasən sətiraşırı uzun və qısa olur.
Müstəzadi-müxəmməs, Müstəzadi-müsəddəs tərci, Müstəzadi-müəşşər, Müstəzad təsnis və s. formalarına da təsadüf edilir.
XIX-XX əsrlər poeziyasında müstəzadın lirik xarakteri nisbətən dəyişmiş, o, ictimai-satirik məzmun kəsb edir.
Digər formaları
Müstəzadi-müxəmməs
Müstəzadi-müsəddəs tərci
Müstəzadi-müəşşər
Müstəzad təsnis
Təcnisin bir növü olan müstəzad təsnisdə (həm də ayaqlı təcnisdə) hər bəndin sonuna onunla qafiyələnən kiçik bir misra əlavə edilir. Məsələn: Aşıq Ələsgərin nümunə üçün aşağıdakı müstəzad təsnisinə baxaq.
"Bismillahirəhmanirəhim", - deyib
Girərəm meydana, gəl eyləyək bəhs.
Sən toxundun, mən də sana toxunnam,
Şəriətdə hala qisasa qisas!
Qoy ucalsın səs!
Bir xoş günü əvəz min aya billəm,
Boyun nəqqaş çəkib minaya, billəm.
Pirim dərsim verib, min aya billəm,
Bir sözünə min söz deyim dərsbədərs
Sən eylə həvəs.
Mən dərdliyəm, mən ağlasam, bu da ağlar,
Eşq odundan sinəmdə var bu dağlar.
Bir tərlanam, ovlağımdı bu dağlar,
Sənsən səgi-lağər, şikarın məkəs,
Hökmün kəsakəs.
Ovsunçusan, ovsun eylə hi mara,
Bənna olsan, tərki axtar, him ara,
Sənin disaz, bəhcən bənzər himara,
Aləmə bəllidi bu nitqü nəfs,
Vüsali-hədəs.
Aşiq gərək bu meydana bir qala,
Eşq ocağın bir əfəklə, bir qala.
Ələsgərdi Xeybər kimi bir qala,
Bacara bilməzsən, danışma əbəs,
Dur yerində pəs!
Ədəbiyyat
- Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası, VII cild. Bakı, 1983. səh.133
Xarici keçidlər
- Bədii ədəbiyyat, ədəbiyyatşünaslıq və onun sahələri 2008-01-23 at the Wayback Machine
- Şifahi xalq ədəbiyyatı 2011-08-07 at the Wayback Machine
- Azərbaycan türklərinin xalq yaradıcılığı
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mustezad erebce elave edilen artirilan Klassik Serq o cumleden Azerbaycan edebiyyatinda lirik seir formasi Movzu ve mezmunca qezel ve qesideye yaxindir ve muxemmes ve muesserin komeyi ile de yaradilir Hecmi 20 40 misra arasindadir Misralari esasen setirasiri uzun ve qisa olur Mustezadi muxemmes Mustezadi museddes terci Mustezadi muesser Mustezad tesnis ve s formalarina da tesaduf edilir XIX XX esrler poeziyasinda mustezadin lirik xarakteri nisbeten deyismis o ictimai satirik mezmun kesb edir Diger formalariMustezadi muxemmes Mustezadi museddes terci Mustezadi muesser Mustezad tesnis Tecnisin bir novu olan mustezad tesnisde hem de ayaqli tecnisde her bendin sonuna onunla qafiyelenen kicik bir misra elave edilir Meselen Asiq Elesgerin numune ucun asagidaki mustezad tesnisine baxaq Bismillahirehmanirehim deyib Girerem meydana gel eyleyek behs Sen toxundun men de sana toxunnam Serietde hala qisasa qisas Qoy ucalsin ses Bir xos gunu evez min aya billem Boyun neqqas cekib minaya billem Pirim dersim verib min aya billem Bir sozune min soz deyim dersbeders Sen eyle heves Men derdliyem men aglasam bu da aglar Esq odundan sinemde var bu daglar Bir terlanam ovlagimdi bu daglar Sensen segi lager sikarin mekes Hokmun kesakes Ovsuncusan ovsun eyle hi mara Benna olsan terki axtar him ara Senin disaz behcen benzer himara Aleme bellidi bu nitqu nefs Vusali hedes Asiq gerek bu meydana bir qala Esq ocagin bir efekle bir qala Elesgerdi Xeyber kimi bir qala Bacara bilmezsen danisma ebes Dur yerinde pes EdebiyyatAzerbaycan Sovet Ensiklopediyasi VII cild Baki 1983 seh 133Xarici kecidlerBedii edebiyyat edebiyyatsunasliq ve onun saheleri 2008 01 23 at the Wayback Machine Sifahi xalq edebiyyati 2011 08 07 at the Wayback Machine Azerbaycan turklerinin xalq yaradiciligi