Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Məmmədkərim Ağakərim oğlu Quliyev — akademiki, Texnika elmlər doktoru, professor
Həyatı
Məmmədkərim Quliyev 1935-ci ildə Bakı şəhərinin Əhmədli kəndində anadan olmuşdur. O, 1953-cü ildə Əhmədli kəndindəki 64 saylı məktəbi əla qiymətlərlə başa vurmuş, elə həmin ildə Azərbaycan Sənaye İnstitutunun (indiki Neft Akademiyası) əyani şöbəsinə qəbul olunmuş və "Avtomatik, telemexanik, elektrik ölçüsü qurğular və cihazlar" ixtisası üzrə təhsil almışdır. İnstitutda oxuduğu illərdə M.Quliyevə görkəmli alimlər, o cümlədən elektrotexnika üzrə professor Zəki Kazımzadə, elektrik ölçmələri fənni üzrə professor Tofiq Əliyev, avtomatika üzrə professor Əsgər Abdullayev və başqa tanınmış alimlər dərs demişlər. O, institutun ictimai həyatında fəal iştirak etmiş, Kiyevin və İrəvanın elektrik ölçücü cihazlar zavodlarında istehsalat təcrübəsi keçmişdir. Məmmədkərim Quliyev o vaxtkı "Elektropult" zavodunda "Paylanmış tipli teleidarə qurğusu" mövzusunda diplom işini yerinə yetirmiş və , kimi görkəmli mütəxəssislərdən məsləhətlər almışdır. Tanınmış alim İzzət Nəbiyevin rəhbərliyi ilə yerinə yetirilən həmin diplom işi 1958-ci ildə müdafiə zamanı "əla" qiymətləndirilmiş və o, dövlət imtahan komissiyasının qərarı ilə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının hesablama mərkəzinə (indiki Kibernetika İnstitutu) göndərilmişdir. Məmmədkərim Quliyev 1960-cı ildə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının aspiranturasına "Hesablama texnikası" ixtisası üzrə qəbul olunmuş, aspirantura müddətində Moskvaya, SSRİ Elmlər Akademiyasının "Avtomatika və telemexanika" İnstitutuna ezam edilmiş, orada professor rəhbərlik etdiyi laboratoriyada tədqiqat işləri aparmışdır. O, 1965-ci ildə Moskvada qeyri-stasionar proseslərin modelləşdirilməsi ilə əlaqədar dissertasiya müdafiə edərək, texnika elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almışdır. Moskvada dissertasiya müdafiə etdikdən sonra Bakıya qayıdan Məmmədkərim Quliyev Kibernetika İnstitutunda əmək fəaliyyətini uğurla davam etdirmişdir. 1974-cü ildə Azərbaycan EA Rəyasət Heyətinin qərarı ilə o, doktorluq dissertasiyası üzərində işlərini tamamlamaq üçün Moskvaya ezam edilmişdir. Moskvanın bir sıra institutlarında, o cümlədən VNİİneftin "Hesablama riyaziyyatı və kibernetika" şöbəsində, Qubkin adına Neft və Qaz İnstitutunda, SSRİ EA-nın "İdarəetmə problemləri" İnstitutunda və digər elmi müəssisələrdə tədqiqat işləri apararaq "Tor strukturlarının nəzəri məsələləri, istilik və kütlə mübadiləsinin qeyri-stasionar proseslərinin modelləşdirilməsi metodları" mövzusunda doktorluq dissertasiyasını yerinə yetirmişdir. 1999-cu ildə M.Quliyev "professor" elmi adına layiq görülmüşdür. O, 15 ilə yaxın müddətdə Moskvada yaşamışdır.
Fəaliyyəti
Məmmədkərim Quliyev proseslərin modelləşdirilməsi haqqındakı elmi bir sıra yeni anlayışlarla zənginləşdirmişdir. Bunlara misal olaraq, istiqamətlənmiş təsirli torları, bilavasitə modelləşdirmə metodunu, zamana görə dəyişən strukturlu torları, mühəndis modelləşdirilməsi və başqa anlayışları göstərmək olar. Onun təklif və ideyaları əsasında riyazi fizikanın mürəkkəb tənliklərini həll etməyə imkan verən SİVS modelləşdirici qurğusu yaradılmış və qurğunun ayrı-ayrı hissələrinə görə ona müəlliflik şəhadətnamələri verilmişdir. Məmmədkərim Quliyevin Kibernetika İnstitutunun inkişaf etdirilməsi işində müstəsna xidmətləri vardır. O, həmin institut yarandığı gündən orada işləyir. Azərbaycan dilində terminlərin yaradılması elm və texnikanın müəllif sahələri üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Məmmədkərim Quliyev Elmlər Akademiyası üzrə kibernetika, hesablama texnikası sahəsində Terminologiya Komitəsinin məsul katibi olmuş, yeni terminlərin yaradılması işində fəal iştirak etmişdir. Kibernetika İnstitutunun elmi əsaslarının çap edilməsi işində də onun xidmətləri az olmamışdır. O, "Texniki kibernetika" üzrə əsərlərin məsul katibi kimi onların müntəzəm və yüksək səviyyədə çap edilməsi işində öz səylərini əsirgəməmişdir. Məmmədkərim Quliyev yüksək ixtisaslı elmi kadrların, eləcə də mühəndis və zabit kadrlarının hazırlanmasında fəal iştirak edir. O, texnika elmləri doktoru və fizika riyaziyyat elmləri doktoru alimlik dərəcələri üzrə müdafiə şurasının üzvüdür, dəfələrlə namizədlik dissertasiyaları müdafiə edilən Elmi Şura iclaslarına sədrlik etmişdir, elmlər namizədləri hazırlamışdır. M.Quliyev, eyni zamanda, namizədlik və doktorluq dissertasiyaları üzrə opponent olmuş, Ali Attestasiya Komissiyasının qərarı ilə bir neçə dəfə təbabət, dilçilik, energetika və iqtisadiyyat üzrə ixtisaslaşdırılmış elmi şuraların tərkibinə daxil edilmişdir. Məmmədkərim müəllimin elm sahəsində çoxlu nailiyyətləri vardır. O, respublikamızda modelləşdirmə nəzəriyyəsi üzrə 1970-ci ildə yazılmış "Fiziki sahə və sistemlərin modelləşdirilməsinə dair" adlı ilk monoqrafiyanın müəllifidir. Onun "Metodı modelirovaniya i rasçeta termo i qidrodinamiçeskix prosessov v neftyanom plaste" monoqrafiyasının 1984-cü ildə Moskvada çap edilməsi xüsusi ilə qeyd edilməlidir. O vaxtlar Azərbaycan aliminin Moskvada monoqrafiya çap etdirməsi böyük uğur sayılırdı. Onun "Qeyri-stasionar proseslərin modelləşdirilməsi", "Analoq modelləşdirmə və onun tətbiqi" monoqrafiyaları və digər kitabları böyük tirajla nəşr edilmişdir. M.Quliyev 170-dən artıq elmi əsərin müəllifidir. Onun elmi yaradıcılığının bütün sahələrində (monoqrafiya, kitab, dərs vəsaiti, ixtira, tərcümə kitabı, broşura) fəaliyyətini də qeyd etmək yerinə düşərdi. Keçmiş SSRİ-nin 100-dən artıq elmlər doktoru akademik Məmmədkərim Quliyevin əsərlərinə müsbət rəy vermişlər. Həmin alimlər arasında SSRİ, Ukrayna, Azərbaycan, həqiqi və müxbir üzvləri, eləcə də Lenin və SSRİ Dövlət mükafatları laureatları vardır. Azərbaycan EA-nın akademikləri Zahid Xəlilov, Əşrəf Hüseynov, Çingiz Cuvarlı və başqa akademiklərin təqdimatı ilə Məmmədkərim Quliyevin əldə etdiyi elmi nəticələr "Azərbaycan EA-nın məruzələri" jurnalında çap edilmişdir. Moskvanın "Nauka", "Nedra" nəşriyyatlarında, eləcə də digər nəşriyyatlarda çap edilən kitablarda onun əsərlərinə çoxlu istinadlar vardır. M.Quliyevə dünya şöhrətli alimləri - , Lütfi Zadəni, , Lev Landaunu, Viktor Qluşkovu, Roald Saqdeyevi və başqa böyük alimləri dinləmək səadəti nəsib olmuşdur. Məmmədkərim Quliyevin elmi nəticələrin tətbiqi sahəsindəki xidmətləri böyükdür. Onun əldə etdiyi nəzəri nəticələr SSRİ Neft Nazirliyinin, SSRİ Energetika və Elektrikləşdirmə Nazirliyinin, , müəssisələrində tətbiq edilmişdir. O, özünün riyazi, ümumiyyətlə, elmi təfəkkürünün formalaşmasında böyük alim, Qubkin adına Moskva Neft və Qaz İnstitutunun "Ali riyaziyyat" kafedrasının müdiri, professor Məcid Hüseynzadənin xidmətlərini xüsusilə qeyd edir. Yeri gəlmişkən, Məcid müəllimin oğlu, fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor hazırda Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin çox nüfuzlu riyaziyyatçılarından sayılır. Məmmədkərim Quliyev geniş dünyagörüşə malik alim olmaqla yanaşı, həm də fəal ziyalıdır. O, gözəl nitq mədəniyyətinə malikdir. Bu səbəbdən də onun mühazirələri, konfranslarda və müxtəlif mərasimlərdəki çıxışları böyük maraqla dinlənilir. M.Quliyev poeziyaya, musiqiyə, ümumiyyətlə, incəsənətə dərindən bələddir. Dövri mətbuatda yaradıcılıq məsələləri ilə əlaqədar çoxlu məqalələri dərc olunub. O, ümummilli liderimiz Heydər Əliyev barədə, tanınmış ziyalılar Qara Qarayev, Tofiq Quliyev, Tahir Salahov, Süleyman Rüstəm, akademik Arif Paşayev, akademik Ziya Bünyadov, professor Məcid Hüseynzadə, professor Cahangir Babayev və başqaları haqqında dövri mətbuatda müvafiq məqalələrlə çıxış etmiş, həm də dahi bəstəkarımız Qara Qarayevin yaradıcılığından bəhs edən "Onun musiqisi" adlı monoqrafiyanın müəllifidir.
Elmi əsərləri
- Quliyev M.A. Qeyri-stasionar proseslərin modelləşdirilməsi. Monoqrafiya. Bakı, 1982, 270 səh.
- Quliyev M.A. Analoq modelləşdirmə və onun tədbiqi. Monoqrafiya. Bakı, 1977, 310 səh.
- Quliyev M.A. Fiziki sahə və sistemlərin modelləşdirilməsinə dair. Monoqrafiya. Bakı, 1970, 98 səh.
- Гулиев М.А., Гусеинзаде М.А., Максимов М.М. Медоты моделирования и расчета термо- и гидродинамических процессов в нефтяном пласте. Москва, Недра, 1984, 152 стр. Монография
- Гулиев М.А. Моделирование в научных и инженерных расчетах. Монография. Баку, 1987, 68 стр.
İstinadlar
- Vətənpərvər ziyalı[ölü keçid]
- . 2012-07-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-04-16.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Memmedkerim Agakerim oglu Quliyev akademiki Texnika elmler doktoru professorHeyatiMemmedkerim Quliyev 1935 ci ilde Baki seherinin Ehmedli kendinde anadan olmusdur O 1953 cu ilde Ehmedli kendindeki 64 sayli mektebi ela qiymetlerle basa vurmus ele hemin ilde Azerbaycan Senaye Institutunun indiki Neft Akademiyasi eyani sobesine qebul olunmus ve Avtomatik telemexanik elektrik olcusu qurgular ve cihazlar ixtisasi uzre tehsil almisdir Institutda oxudugu illerde M Quliyeve gorkemli alimler o cumleden elektrotexnika uzre professor Zeki Kazimzade elektrik olcmeleri fenni uzre professor Tofiq Eliyev avtomatika uzre professor Esger Abdullayev ve basqa taninmis alimler ders demisler O institutun ictimai heyatinda feal istirak etmis Kiyevin ve Irevanin elektrik olcucu cihazlar zavodlarinda istehsalat tecrubesi kecmisdir Memmedkerim Quliyev o vaxtki Elektropult zavodunda Paylanmis tipli teleidare qurgusu movzusunda diplom isini yerine yetirmis ve kimi gorkemli mutexessislerden meslehetler almisdir Taninmis alim Izzet Nebiyevin rehberliyi ile yerine yetirilen hemin diplom isi 1958 ci ilde mudafie zamani ela qiymetlendirilmis ve o dovlet imtahan komissiyasinin qerari ile Azerbaycan Elmler Akademiyasinin hesablama merkezine indiki Kibernetika Institutu gonderilmisdir Memmedkerim Quliyev 1960 ci ilde Azerbaycan Elmler Akademiyasinin aspiranturasina Hesablama texnikasi ixtisasi uzre qebul olunmus aspirantura muddetinde Moskvaya SSRI Elmler Akademiyasinin Avtomatika ve telemexanika Institutuna ezam edilmis orada professor rehberlik etdiyi laboratoriyada tedqiqat isleri aparmisdir O 1965 ci ilde Moskvada qeyri stasionar proseslerin modellesdirilmesi ile elaqedar dissertasiya mudafie ederek texnika elmleri namizedi alimlik derecesi almisdir Moskvada dissertasiya mudafie etdikden sonra Bakiya qayidan Memmedkerim Quliyev Kibernetika Institutunda emek fealiyyetini ugurla davam etdirmisdir 1974 cu ilde Azerbaycan EA Reyaset Heyetinin qerari ile o doktorluq dissertasiyasi uzerinde islerini tamamlamaq ucun Moskvaya ezam edilmisdir Moskvanin bir sira institutlarinda o cumleden VNIIneftin Hesablama riyaziyyati ve kibernetika sobesinde Qubkin adina Neft ve Qaz Institutunda SSRI EA nin Idareetme problemleri Institutunda ve diger elmi muessiselerde tedqiqat isleri apararaq Tor strukturlarinin nezeri meseleleri istilik ve kutle mubadilesinin qeyri stasionar proseslerinin modellesdirilmesi metodlari movzusunda doktorluq dissertasiyasini yerine yetirmisdir 1999 cu ilde M Quliyev professor elmi adina layiq gorulmusdur O 15 ile yaxin muddetde Moskvada yasamisdir FealiyyetiMemmedkerim Quliyev proseslerin modellesdirilmesi haqqindaki elmi bir sira yeni anlayislarla zenginlesdirmisdir Bunlara misal olaraq istiqametlenmis tesirli torlari bilavasite modellesdirme metodunu zamana gore deyisen strukturlu torlari muhendis modellesdirilmesi ve basqa anlayislari gostermek olar Onun teklif ve ideyalari esasinda riyazi fizikanin murekkeb tenliklerini hell etmeye imkan veren SIVS modellesdirici qurgusu yaradilmis ve qurgunun ayri ayri hisselerine gore ona muelliflik sehadetnameleri verilmisdir Memmedkerim Quliyevin Kibernetika Institutunun inkisaf etdirilmesi isinde mustesna xidmetleri vardir O hemin institut yarandigi gunden orada isleyir Azerbaycan dilinde terminlerin yaradilmasi elm ve texnikanin muellif saheleri ucun muhum ehemiyyet kesb edir Memmedkerim Quliyev Elmler Akademiyasi uzre kibernetika hesablama texnikasi sahesinde Terminologiya Komitesinin mesul katibi olmus yeni terminlerin yaradilmasi isinde feal istirak etmisdir Kibernetika Institutunun elmi esaslarinin cap edilmesi isinde de onun xidmetleri az olmamisdir O Texniki kibernetika uzre eserlerin mesul katibi kimi onlarin muntezem ve yuksek seviyyede cap edilmesi isinde oz seylerini esirgememisdir Memmedkerim Quliyev yuksek ixtisasli elmi kadrlarin elece de muhendis ve zabit kadrlarinin hazirlanmasinda feal istirak edir O texnika elmleri doktoru ve fizika riyaziyyat elmleri doktoru alimlik dereceleri uzre mudafie surasinin uzvudur defelerle namizedlik dissertasiyalari mudafie edilen Elmi Sura iclaslarina sedrlik etmisdir elmler namizedleri hazirlamisdir M Quliyev eyni zamanda namizedlik ve doktorluq dissertasiyalari uzre opponent olmus Ali Attestasiya Komissiyasinin qerari ile bir nece defe tebabet dilcilik energetika ve iqtisadiyyat uzre ixtisaslasdirilmis elmi suralarin terkibine daxil edilmisdir Memmedkerim muellimin elm sahesinde coxlu nailiyyetleri vardir O respublikamizda modellesdirme nezeriyyesi uzre 1970 ci ilde yazilmis Fiziki sahe ve sistemlerin modellesdirilmesine dair adli ilk monoqrafiyanin muellifidir Onun Metodi modelirovaniya i rasceta termo i qidrodinamiceskix prosessov v neftyanom plaste monoqrafiyasinin 1984 cu ilde Moskvada cap edilmesi xususi ile qeyd edilmelidir O vaxtlar Azerbaycan aliminin Moskvada monoqrafiya cap etdirmesi boyuk ugur sayilirdi Onun Qeyri stasionar proseslerin modellesdirilmesi Analoq modellesdirme ve onun tetbiqi monoqrafiyalari ve diger kitablari boyuk tirajla nesr edilmisdir M Quliyev 170 den artiq elmi eserin muellifidir Onun elmi yaradiciliginin butun sahelerinde monoqrafiya kitab ders vesaiti ixtira tercume kitabi brosura fealiyyetini de qeyd etmek yerine duserdi Kecmis SSRI nin 100 den artiq elmler doktoru akademik Memmedkerim Quliyevin eserlerine musbet rey vermisler Hemin alimler arasinda SSRI Ukrayna Azerbaycan heqiqi ve muxbir uzvleri elece de Lenin ve SSRI Dovlet mukafatlari laureatlari vardir Azerbaycan EA nin akademikleri Zahid Xelilov Esref Huseynov Cingiz Cuvarli ve basqa akademiklerin teqdimati ile Memmedkerim Quliyevin elde etdiyi elmi neticeler Azerbaycan EA nin meruzeleri jurnalinda cap edilmisdir Moskvanin Nauka Nedra nesriyyatlarinda elece de diger nesriyyatlarda cap edilen kitablarda onun eserlerine coxlu istinadlar vardir M Quliyeve dunya sohretli alimleri Lutfi Zadeni Lev Landaunu Viktor Qluskovu Roald Saqdeyevi ve basqa boyuk alimleri dinlemek seadeti nesib olmusdur Memmedkerim Quliyevin elmi neticelerin tetbiqi sahesindeki xidmetleri boyukdur Onun elde etdiyi nezeri neticeler SSRI Neft Nazirliyinin SSRI Energetika ve Elektriklesdirme Nazirliyinin muessiselerinde tetbiq edilmisdir O ozunun riyazi umumiyyetle elmi tefekkurunun formalasmasinda boyuk alim Qubkin adina Moskva Neft ve Qaz Institutunun Ali riyaziyyat kafedrasinin mudiri professor Mecid Huseynzadenin xidmetlerini xususile qeyd edir Yeri gelmisken Mecid muellimin oglu fizika riyaziyyat elmleri doktoru professor hazirda Lomonosov adina Moskva Dovlet Universitetinin cox nufuzlu riyaziyyatcilarindan sayilir Memmedkerim Quliyev genis dunyagoruse malik alim olmaqla yanasi hem de feal ziyalidir O gozel nitq medeniyyetine malikdir Bu sebebden de onun muhazireleri konfranslarda ve muxtelif merasimlerdeki cixislari boyuk maraqla dinlenilir M Quliyev poeziyaya musiqiye umumiyyetle incesenete derinden beleddir Dovri metbuatda yaradiciliq meseleleri ile elaqedar coxlu meqaleleri derc olunub O umummilli liderimiz Heyder Eliyev barede taninmis ziyalilar Qara Qarayev Tofiq Quliyev Tahir Salahov Suleyman Rustem akademik Arif Pasayev akademik Ziya Bunyadov professor Mecid Huseynzade professor Cahangir Babayev ve basqalari haqqinda dovri metbuatda muvafiq meqalelerle cixis etmis hem de dahi bestekarimiz Qara Qarayevin yaradiciligindan behs eden Onun musiqisi adli monoqrafiyanin muellifidir Elmi eserleriQuliyev M A Qeyri stasionar proseslerin modellesdirilmesi Monoqrafiya Baki 1982 270 seh Quliyev M A Analoq modellesdirme ve onun tedbiqi Monoqrafiya Baki 1977 310 seh Quliyev M A Fiziki sahe ve sistemlerin modellesdirilmesine dair Monoqrafiya Baki 1970 98 seh Guliev M A Guseinzade M A Maksimov M M Medoty modelirovaniya i rascheta termo i gidrodinamicheskih processov v neftyanom plaste Moskva Nedra 1984 152 str Monografiya Guliev M A Modelirovanie v nauchnyh i inzhenernyh raschetah Monografiya Baku 1987 68 str IstinadlarVetenperver ziyali olu kecid 2012 07 04 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 04 16