Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
"F-22 Raptor" – Amerika Birləşmiş Ştatlarının Lockheed Martin, Boeing və "General Dinamics" şirkətlərinin birgə layihəsi əsasında istehsal edilən çoxməqsədli, iki mühərrikli hərbi döyüş təyyarəsi. “F-22 Raptor” qırıcıları hal-hazırda dünyada yeganə fəaliyyətdə olan beşinci nəsil qırıcı təyyarələrdir. Radarlar tərəfindən tutulması çətin olan bu bir nəfərlik qırıcı təyyarə yerdəki hərbi obyektləri məhv etmək, kəşfiyyat və radioelektron mübarizəsi aparmaq imkanına malikdir. ”F-22”-nin bortunda iki ədəd yaxın məsafəli “” və altı ədəd “” zenit raketləri yerləşdirilib və bu təyyarələr “hava-yer” tipli raketlər də daşıya bilir. ”F-22” təyyarələri qurudakı hədəfləri vurmaq üçün radarlardan yayınma qabiliyyətinə malikdir. ”F-22”də olan müxtəlif cihazlar kompleksi onun kəşfiyyat məlumatları toplamasına və düşmənin radio siqnallarını tutmağa köməklik göstərəcək. Düşmənin sistemi onun yerini müəyyənləşdirənədək “F-22”-lər istənilən məlumatı əldə edərək təhlükəli sahəni çoxdan tərk edə bilər.
| Lockheed Martin F-22 Raptor | |
|---|---|
 | |
| Tipi | Beşinci nəsil qırıcı |
| Hazırlayan | Lockheed Martin |
| İstehsalçı | Lockheed Martin, Boeing |
| İlk uçuş | 29 noyabr 1990 |
| İstismara verilmə tarixi | 15 dekabr 2005 |
| İstismarçılar | |
| Buraxılış sayı | 195 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
1978-ci ildə Amerikanın kəşfiyyat peykləri SSRİ ərazisində hərbi bazada uçuş zolaqlarında 2 yeni müəyyən edilməmiş təyyarə aşkarlayır, və sonradan bəlli olur ki, bu təyyarələr SSRİ-nin ən qabaqcıl Su-27 və Miq-29 təyyarələridir. Hər iki yeni təyyarənin müasir Amerikan təyyarələrinin manevrlilik üstünlüyünü kəskin şəkildə azaldacağı gözlənilirdi. Artıq 1981-ci ildə HHQ hələ yenicə orduya qəbul olunmuş F-15-lərin əvəzlənməsi üçün aerokosmik kompaniyalara TTD proqramındakı təyyarənin malik olmalı xüsusiyyətlər barədə məsləhət almaq üçün müraciət etdi. Aerokosmik kompaniyalarla məsləhətləşmələrdən sonra TTD təyyarəsinin hava-hava istiqamətində ixtisaslaşması qərara alındı. Yeni təyyarə ən son ixtiralarla təchiz olunmalı, yeni nəsil kompozit və daha yüngül materiallardan istifadə edilməli, təkmil uçuş idarə sistemləri, daha güclü mühərriklər və ən əsası stels texnologiyasından (radara düşməmək) istifadə edilməli idi. 1986-cı ildə HHQ aerokosmik kompaniyalara öz layihələrini verməklə bağlı göstəriş verdi. Bunlarla eyni zamanda ABŞ Hərbi Dəniz qüvvələri də TTD proqramının bazasında Donanma Təkmil Taktiki Döyüşçü proqramını elan etdi. Donanma Hərbi Hava Qüvvələri üçün yaradılacaq yeni təyyarənin bazasında yaradılacaq təyyarəni F-14-ləri əvəz etmək üçün istifadə edəcəkdi. TTD proqramına 750 təyyarə, DTTD proqramına isə 546 təyyarə sifariş ediləcəkdi.
1986-cı il İyulda Lockheed, Boeing, General Dynamics, Northrop, Grumman və Rokwell tərəfindən HHQ-yə TTD layihələri təqdim edildi. Lakin ikisi sonradan çıxarıldı.
Bundan sonra TTD proqramında iştiraklarını davam etdirmək və xərcləri azaltmaq üçün Lockheed Boeing və General Dynamicslə əməkdaşlığa, Norhtrop isə McDonnel Douglasla əməkdaşlığa getdi. Lockheed və Northropun layihələri 31 Oktyabr 1986-cı ildə finalist kimi seçildi.
Hər iki komandaya öz təyyarələrinin prototiplərini yaratmaq üçün 50 ay verildi. Verilən müddətə hər iki kompaniya öz prototiplərini hazırladı: Lockheedin dizaynı YF-22, Norhtropun dizaynı isə YF-23 adlandırıldı.
1990-cı ilin Dekabrında hər iki komanda testlərin nəticəsini və özlərinin təkliflərini tam şəkildə ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinə təqdim edilər. 1991-ci ilin Aprelin 23-də isə HHQ başçısı Donald Rice YF-22-ni qalib elan etdi. Bundan sonra YF-22-nin adı ordu standartlarına uyğun olaraq F-22 ilə əvəzləndi. Pratt&Whitney YF119 mühərrikləri F-22 modelinin istehsal versiyası üçün seçildi. Lockheed və Pratt&Whitney dizaynları daha yaxşı texniki göstəricilərlə yanaşı daha az risklərə malik idi.
İstinadlar
- "Çini Qorxuya Salan Amerika Silah Sistemləri". 2021-01-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-08-28.
![image]()
Vikianbarda Lockheed Martin F-22 Raptor ilə əlaqəli mediafayllar var.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
F 22 Raptor Amerika Birlesmis Statlarinin Lockheed Martin Boeing ve General Dinamics sirketlerinin birge layihesi esasinda istehsal edilen coxmeqsedli iki muherrikli herbi doyus teyyaresi F 22 Raptor qiricilari hal hazirda dunyada yegane fealiyyetde olan besinci nesil qirici teyyarelerdir Radarlar terefinden tutulmasi cetin olan bu bir neferlik qirici teyyare yerdeki herbi obyektleri mehv etmek kesfiyyat ve radioelektron mubarizesi aparmaq imkanina malikdir F 22 nin bortunda iki eded yaxin mesafeli ve alti eded zenit raketleri yerlesdirilib ve bu teyyareler hava yer tipli raketler de dasiya bilir F 22 teyyareleri qurudaki hedefleri vurmaq ucun radarlardan yayinma qabiliyyetine malikdir F 22 de olan muxtelif cihazlar kompleksi onun kesfiyyat melumatlari toplamasina ve dusmenin radio siqnallarini tutmaga komeklik gosterecek Dusmenin sistemi onun yerini mueyyenlesdirenedek F 22 ler istenilen melumati elde ederek tehlukeli saheni coxdan terk ede biler Lockheed Martin F 22 RaptorTipi Besinci nesil qiriciHazirlayan Lockheed MartinIstehsalci Lockheed Martin BoeingIlk ucus 29 noyabr 1990Istismara verilme tarixi 15 dekabr 2005Istismarcilar ABS Herbi Hava QuvveleriBuraxilis sayi 195 Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixi1978 ci ilde Amerikanin kesfiyyat peykleri SSRI erazisinde herbi bazada ucus zolaqlarinda 2 yeni mueyyen edilmemis teyyare askarlayir ve sonradan belli olur ki bu teyyareler SSRI nin en qabaqcil Su 27 ve Miq 29 teyyareleridir Her iki yeni teyyarenin muasir Amerikan teyyarelerinin manevrlilik ustunluyunu keskin sekilde azaldacagi gozlenilirdi Artiq 1981 ci ilde HHQ hele yenice orduya qebul olunmus F 15 lerin evezlenmesi ucun aerokosmik kompaniyalara TTD proqramindaki teyyarenin malik olmali xususiyyetler barede meslehet almaq ucun muraciet etdi Aerokosmik kompaniyalarla meslehetlesmelerden sonra TTD teyyaresinin hava hava istiqametinde ixtisaslasmasi qerara alindi Yeni teyyare en son ixtiralarla techiz olunmali yeni nesil kompozit ve daha yungul materiallardan istifade edilmeli tekmil ucus idare sistemleri daha guclu muherrikler ve en esasi stels texnologiyasindan radara dusmemek istifade edilmeli idi 1986 ci ilde HHQ aerokosmik kompaniyalara oz layihelerini vermekle bagli gosteris verdi Bunlarla eyni zamanda ABS Herbi Deniz quvveleri de TTD proqraminin bazasinda Donanma Tekmil Taktiki Doyuscu proqramini elan etdi Donanma Herbi Hava Quvveleri ucun yaradilacaq yeni teyyarenin bazasinda yaradilacaq teyyareni F 14 leri evez etmek ucun istifade edecekdi TTD proqramina 750 teyyare DTTD proqramina ise 546 teyyare sifaris edilecekdi 1986 ci il Iyulda Lockheed Boeing General Dynamics Northrop Grumman ve Rokwell terefinden HHQ ye TTD layiheleri teqdim edildi Lakin ikisi sonradan cixarildi Bundan sonra TTD proqraminda istiraklarini davam etdirmek ve xercleri azaltmaq ucun Lockheed Boeing ve General Dynamicsle emekdasliga Norhtrop ise McDonnel Douglasla emekdasliga getdi Lockheed ve Northropun layiheleri 31 Oktyabr 1986 ci ilde finalist kimi secildi Her iki komandaya oz teyyarelerinin prototiplerini yaratmaq ucun 50 ay verildi Verilen muddete her iki kompaniya oz prototiplerini hazirladi Lockheedin dizayni YF 22 Norhtropun dizayni ise YF 23 adlandirildi 1990 ci ilin Dekabrinda her iki komanda testlerin neticesini ve ozlerinin tekliflerini tam sekilde ABS Herbi Hava Quvvelerine teqdim ediler 1991 ci ilin Aprelin 23 de ise HHQ bascisi Donald Rice YF 22 ni qalib elan etdi Bundan sonra YF 22 nin adi ordu standartlarina uygun olaraq F 22 ile evezlendi Pratt amp Whitney YF119 muherrikleri F 22 modelinin istehsal versiyasi ucun secildi Lockheed ve Pratt amp Whitney dizaynlari daha yaxsi texniki gostericilerle yanasi daha az risklere malik idi Istinadlar Cini Qorxuya Salan Amerika Silah Sistemleri 2021 01 25 tarixinde Istifade tarixi 2015 08 28 Vikianbarda Lockheed Martin F 22 Raptor ile elaqeli mediafayllar var