Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Liu Yao Xan Çaonun beşinci imperatoru idi.
| Liu Yao Yonqminq Quanqçu | |
|---|---|
| 劉曜 永明 光初 | |
| Əvvəlki | Liu Kan |
| Sonrakı | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | ? |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | |
| Fəaliyyəti | hərbi qulluqçu |
| Atası | Liu Lü |
| Anası | Hsüanmen Hu |
| Həyat yoldaşları | Yanq Hsianronq Liu Hsianli Liu Fanq |
| Uşağı | Liu Yao#Ailəsi |
| Dini | Tenqriçilik |
İlk dövrlər
Liu Yao Kubeyin nəvəsi idi. Yuanxay tərəfindən böyüdülmüşdü. Bütün ailənin hörmətini qazanmış bir sərkərdə kimi yetişmişdi. Cin sülaləsi dövründə cinayət işləmiş və Koreyaya qaçmışdı. Yuanxay imperator olan kimi Yaonu da general etmişdi. 309-cu ildə Şian knyazı elan olunmuşdu.Liu Yao Liu Konqla birlikdə hərəkət etmiş və Liu Heni aradan götürmüşdü. Liu Yao Çanqan şəhərini tutduqdan sonra 318-ci ildə Kin knyazı titulu almışdı. Liu Kanın öldürülməsindən sonra məğlub etmiş və taxta çıxmışdı.
Hakimiyyəti
Yao hakimiyyətinin ilk illərində son dərəcə ədalətli və tolerant idi. Hakimiyyətə gələndə Yuanxayın qurduğu dövlətin adını dəyişərək Çao qoydu. Çünki o artıq Xan sülaləsinin davamçısı kimi yox, Mete xaqanın davamçısı olduğunu göstərmək istəyirdi. (Lakin Xan Çao adı sonrakı tarixçilərin verdiyi tarixi addır. Bu onu ondan sonra yaranan Hu Çao dövlətindən ayırmaq üçündür.) 319-cu ildə Şi Le ona elçilərini göndərərək tabe olduğunu göstərdi. Yao ona Çao knyazı rütbəsini verdi. Lakin elçilərdən biri özündən yalan uyduraraq imperatora Şi Lenin üsyan etmək fikri olduğunu dedi. Yao əsəbləşərək bütün elçiləri öldürdü. Buna əsəbləşən Şi Le müstəqilliyini elan edərək Hu Çao imperiyasını qurdu. Bununla yanaşı Di və Qiyanq qəbilələrinin üsyanını yatırmaq qərarına gələn Yao 50dən çox qəbilə üzvünü öldürdü. Qəbilələr öz dövlətini qursa da tezliklə üsyan yatırıldı. Daha sonra daha da əsəbləşərək qərbə yürüdü və kralı özünə tabe etdi. Bu vaxt Liu Yao öldüyünü zənn etdiyi oğlu Liu Yinin yaşadığını öyrəndi. Lin Yin Yonqan knyazı elan olundu.
Sonrakı dövrlər
324-cü ildə Hu Çao ilə ilk döyüşlər başladı. 325-ci ildə Liu Yin "ikinci şanyü" titulunu aldı. Bu titulun sahibləri "Vu-Hu"nun yəni "beş barbar tayfa"nın başçısı olurdu. Bu tayfalar Hunlar, Sienbilər, , və idi. Şi Le 325-ci bəzi torpaqları ələ keçirdi. kralı bu məğlubiyyətdən sonra yenidən Cin sülaləsi vassalı olduğunu elan etdi lakin yenidən hunlar tərəfindən məğlub edildi. 328-ci ildə Yao özü şəxsən rəhbərlik etdiyi ordu ilə Şi Leni məğlub etdi. Müharibələr gərgin keçirdi. Çünki Xan Çaonun iki ən güclü generalları döyüşürdü. Şi Le çətinliklə özünü paytaxta çatdırdı. Onun bir cümlə qorunub saxlanmışdır və bu dilin varlığından qalan tək nümunədir. 329-cu ildə iki ordu həlledici döyüşdə görüşdü. Liu Yao atından düşərək yaralandı və Şi Lenin hüzuruna gətirildi. Liunu sağaldıb paytaxta apararaq Yaoya oğulları Hsin və Linə təslim olma məktubunu yazmağını əmr etdi. Yao isə məktubunda ayrı şey yazdı: "Məni düşünməyin, imperiyanı qoruyun". Şi məktubu görərək əsəbləşdi və Yao edam olundu.
Ailəsi
Oğulları:
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Liu Yao Xan Caonun besinci imperatoru idi Liu Yao Yonqminq Quanqcu劉曜 永明 光初Xan Cao imperiyasi V sanyusuEvvelkiLiu KanSonrakiSexsi melumatlarDogum tarixi Dogum yeri CzinVefat tarixi 329Fealiyyeti herbi qulluqcuAtasi Liu LuAnasi Hsuanmen HuHeyat yoldaslari Yanq Hsianronq Liu Hsianli Liu FanqUsagi Liu Yao AilesiDini TenqricilikIlk dovrlerLiu Yao Kubeyin nevesi idi Yuanxay terefinden boyudulmusdu Butun ailenin hormetini qazanmis bir serkerde kimi yetismisdi Cin sulalesi dovrunde cinayet islemis ve Koreyaya qacmisdi Yuanxay imperator olan kimi Yaonu da general etmisdi 309 cu ilde Sian knyazi elan olunmusdu Liu Yao Liu Konqla birlikde hereket etmis ve Liu Heni aradan goturmusdu Liu Yao Canqan seherini tutduqdan sonra 318 ci ilde Kin knyazi titulu almisdi Liu Kanin oldurulmesinden sonra meglub etmis ve taxta cixmisdi HakimiyyetiYao hakimiyyetinin ilk illerinde son derece edaletli ve tolerant idi Hakimiyyete gelende Yuanxayin qurdugu dovletin adini deyiserek Cao qoydu Cunki o artiq Xan sulalesinin davamcisi kimi yox Mete xaqanin davamcisi oldugunu gostermek isteyirdi Lakin Xan Cao adi sonraki tarixcilerin verdiyi tarixi addir Bu onu ondan sonra yaranan Hu Cao dovletinden ayirmaq ucundur 319 cu ilde Si Le ona elcilerini gondererek tabe oldugunu gosterdi Yao ona Cao knyazi rutbesini verdi Lakin elcilerden biri ozunden yalan uyduraraq imperatora Si Lenin usyan etmek fikri oldugunu dedi Yao esebleserek butun elcileri oldurdu Buna eseblesen Si Le musteqilliyini elan ederek Hu Cao imperiyasini qurdu Bununla yanasi Di ve Qiyanq qebilelerinin usyanini yatirmaq qerarina gelen Yao 50den cox qebile uzvunu oldurdu Qebileler oz dovletini qursa da tezlikle usyan yatirildi Daha sonra daha da esebleserek qerbe yurudu ve krali ozune tabe etdi Bu vaxt Liu Yao olduyunu zenn etdiyi oglu Liu Yinin yasadigini oyrendi Lin Yin Yonqan knyazi elan olundu Sonraki dovrler324 cu ilde Hu Cao ile ilk doyusler basladi 325 ci ilde Liu Yin ikinci sanyu titulunu aldi Bu titulun sahibleri Vu Hu nun yeni bes barbar tayfa nin bascisi olurdu Bu tayfalar Hunlar Sienbiler ve idi Si Le 325 ci bezi torpaqlari ele kecirdi krali bu meglubiyyetden sonra yeniden Cin sulalesi vassali oldugunu elan etdi lakin yeniden hunlar terefinden meglub edildi 328 ci ilde Yao ozu sexsen rehberlik etdiyi ordu ile Si Leni meglub etdi Muharibeler gergin kecirdi Cunki Xan Caonun iki en guclu generallari doyusurdu Si Le cetinlikle ozunu paytaxta catdirdi Onun bir cumle qorunub saxlanmisdir ve bu dilin varligindan qalan tek numunedir 329 cu ilde iki ordu helledici doyusde gorusdu Liu Yao atindan duserek yaralandi ve Si Lenin huzuruna getirildi Liunu sagaldib paytaxta apararaq Yaoya ogullari Hsin ve Line teslim olma mektubunu yazmagini emr etdi Yao ise mektubunda ayri sey yazdi Meni dusunmeyin imperiyani qoruyun Si mektubu gorerek eseblesdi ve Yao edam olundu AilesiOgullari Liu Cian 劉儉 Liu Yin 劉胤 Liu Hsin 劉熙 Liu Hsi 劉襲 Liu Can 劉闡 Liu Conq 劉沖 Liu Canq 劉敞 Liu Qao 劉高 Liu Hui 劉徽 SELEF Liu Kan Liu Yao Xan Cao hokmdari ve Cin imperatoru 318 329 XELEF Liu Hsin