Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Limonlu çayı (q.yun. Λάμος Lamos; lat. Lamus) və ya Gökler çayı ― qədim Kilikyada, müasir Türkiyənin Mersin ilində çay.
| Limonlu çayı | |
|---|---|
 | |
| Ölkə | |
| Mənsəbi | Aralıq dənizi |
| Uzunluğu |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Çay Tavr dağlarındakı Yüğlük dağından başlayır və Ərdəmli ilçəsindəki Limonlu (qədim Antakiya Lamotis) qəsəbəsi ərazisində Aralıq dənizinə tökülənə qədər dərin dərəsi boyu cənub-qərb istiqamətində axır. Hövzəsinin təxminən yarısında qərbdən qol olaraq Susama çayını qəbul edir.
Limonlu qəsəbəsində, çayın mənsəbindən təxminən 500 metr qərbdə, sağ sahilindəki düz təpə üzərində orta əsrə aid Limonlu qülləsi yerləşir. Çayın üzərindən qüllənin altında yerləşən və ehtimal ki, daha əvvəlki bir Roma körpüsünün yerində tikilmiş, Osmanlı dövrünə aid körpü keçir. Qəsəbənin şimalında çaydan qədim Elaiussa Sebaste və Korikus şəhərlərinə su daşımış su kəmərinin qalıqları var.
Tarix
Çayın qədim adı Lamos (q.yun. Λάμος: lat. Lamus, ərəb. اللامس al-Lāmis) olmuşdur. Çay qərbdən Dağlıq Klikiya (Kilikia Traxeya) ilə şərqdən Düzənlik Kilikiya (Kilikia Pedias) arasındakı sərhədi təşkil etmişdir. Çayın mənsəbindəki Antakya Lamotis və ya əvvəlki adı ilə Lamos əvvəllər ətraf regionun, Lamotisin paytaxtı olmuşdur. Daha sonralar imperatorluğun Kleysoura olaraq tanınan sərhəd bölgəsinin bir hissəsi olan Seleukiya (Silifke) Bizansın şərq sərhədini təşkil etdmişdir. Beləliklə, çay imperatorluğun İslam xilafəti ilə sərhədinin bir hissəsini təşkil edirdi. 9–10-cu əsrlərdə çay bir neçə Ərəb-Bizans əsir mübadiləsinin yeri idi. Bu mübadilənin birincisi 797 və ya 805-ci illərdə xəlifə Harun ər-Rəşid və Bizans İmparatoru I Nikeforun dövründə olmuşdur. Mübadilədə on iki gün ərzində 3 700 ərəb məhbus sərbəst buraxılmışdır. Son məhbus mübadiləsi 946-cı ildə VII Konstantin və Əl-Mutinin dövründə baş vermişdir. 2 482 müsəlman kişi və qadın sərbəst buraxılmış, 230 nəfər isə əsirlikdə saxlanılmışdı. Sonralar bu proses sərhəd irəlilədikcə Bizansa aid olan başqa yerlərdə həyata keçirilməyə başlamışdır.
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Limonlu cayi q yun Lamos Lamos lat Lamus ve ya Gokler cayi qedim Kilikyada muasir Turkiyenin Mersin ilinde cay Limonlu cayiOlke TurkiyeMensebi Araliq deniziUzunlugu 60 km Vikianbarda elaqeli mediafayllar Cay Tavr daglarindaki Yugluk dagindan baslayir ve Erdemli ilcesindeki Limonlu qedim Antakiya Lamotis qesebesi erazisinde Araliq denizine tokulene qeder derin deresi boyu cenub qerb istiqametinde axir Hovzesinin texminen yarisinda qerbden qol olaraq Susama cayini qebul edir Limonlu qesebesinde cayin mensebinden texminen 500 metr qerbde sag sahilindeki duz tepe uzerinde orta esre aid Limonlu qullesi yerlesir Cayin uzerinden qullenin altinda yerlesen ve ehtimal ki daha evvelki bir Roma korpusunun yerinde tikilmis Osmanli dovrune aid korpu kecir Qesebenin simalinda caydan qedim Elaiussa Sebaste ve Korikus seherlerine su dasimis su kemerinin qaliqlari var TarixCayin qedim adi Lamos q yun Lamos lat Lamus ereb اللامس al Lamis olmusdur Cay qerbden Dagliq Klikiya Kilikia Traxeya ile serqden Duzenlik Kilikiya Kilikia Pedias arasindaki serhedi teskil etmisdir Cayin mensebindeki Antakya Lamotis ve ya evvelki adi ile Lamos evveller etraf regionun Lamotisin paytaxti olmusdur Daha sonralar imperatorlugun Kleysoura olaraq taninan serhed bolgesinin bir hissesi olan Seleukiya Silifke Bizansin serq serhedini teskil etdmisdir Belelikle cay imperatorlugun Islam xilafeti ile serhedinin bir hissesini teskil edirdi 9 10 cu esrlerde cay bir nece Ereb Bizans esir mubadilesinin yeri idi Bu mubadilenin birincisi 797 ve ya 805 ci illerde xelife Harun er Resid ve Bizans Imparatoru I Nikeforun dovrunde olmusdur Mubadilede on iki gun erzinde 3 700 ereb mehbus serbest buraxilmisdir Son mehbus mubadilesi 946 ci ilde VII Konstantin ve El Mutinin dovrunde bas vermisdir 2 482 muselman kisi ve qadin serbest buraxilmis 230 nefer ise esirlikde saxlanilmisdi Sonralar bu proses serhed ireliledikce Bizansa aid olan basqa yerlerde heyata kecirilmeye baslamisdir IstinadlarPtolemey 5 8 6 Strabon Cografiya 14 5 6 7 Huart Cl 1986 Lamas Ṣu In Bosworth C E van Donzel E Lewis B amp Pellat Ch eds The Encyclopaedia of Islam New Edition Volume V Khe Mahi Leiden E J Brill seh 647 ISBN 978 90 04 07819 2