Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Lemurlar (lat. Lemuridae) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin primatlar dəstəsinin yaşburunlar yarımdəstəsinə aid heyvan fəsiləsi.
| Lemurlar | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Klad: Yarımtip: İnfratip: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Sinifüstü: Klad: Klad: Sinif: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Yarımsinif: Klad: İnfrasinif: Maqndəstə: Dəstəüstü: Qranddəstə: Mirdəstə: Dəstə: Yarımdəstə: İnfradəstə: Fəsiləüstü: Fəsilə: Lemurlar | ||||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
| ||||||||||||
Kökləri
Onların elmi adı latınca lemures sözündəndir və gecənin ruhu və ya xəyal mənasını verir. Bu ad böyük və parlaq gözlər və qəribə qışqırıqlar səbəbindən verilir.
Xüsusiyyətləri
Ailənin canlı növləri uzunluğu 24 - 57 sm (quyruğu 32 - 65 sm) və çəkisi 0.7 - 4 Kq-a çatır. Paçylemurun nəsli kəsilən növləri daha da böyük idi. Dəri yumşaq, yünlü, çoxu boz, qəhvəyi və tündləşməlidir. Bədən nazik, ayaqları incədir. Arxa ayaqları ön ayaqlardan daha uzundur. Bütün nəm burunlu meymunlarda olduğu kimi, ikinci barmaq da dırnaqsız, təmizləyici barmaq halına gəldi. Bütün digər barmaqların dırnaqları var.
Yayılmaları
Bütün maksimlər kimi, makigil də Madaqaskar adasında yaşayır. Mongoz ovucu və qəhvəyi ovucu da xalq tərəfindən Komorlara sərbəst buraxıldı. Adanın qərbindəki hər iki quru meşədə və şərqdəki tropik meşələrdə yaşayırlar. Adanın dağlıq mərkəzində meşəsiz bənzərsizdirlər.
Yaşayış tərzləri
Bu meymun ailəsi ağacda yaşamağa üstünlük verir. Yerdə yalnız üzüklü lemur (Lemur catta) (və bəlkə də nəsli kəsilən Pachylemur cinsi) də yaşayır. Dırmaşırlar və ağacların dörddə birinə atlayırlar. Əksər digər maksimlərdən fərqli olaraq, onlar yalnız gecə aktiv olmurlar, gündüz daha aktivdirlər və ya bir gün və ya gecə ritmləri yoxdur.
Qruplarda yaşayırlar və fərqli səslərlə anlaşırlar. Kata tipində 30 fərqli mənalı səs nümunəsi təyin olundu.
Bəslənmələri
Makigiller əsasən ot bitkiləri; meyvə və yarpaqlarla qidalanın. Bambuk istehsalçıları bambukla bəsləyirlər. Bəzi növlər də müxtəlif dərəcədə qərənfil ilə qidalanır; böcəklər, örümcekler, centipedes və ya kiçik onurğalılar yeyirlər
Ürəmələri
Ailənin əksər növlərində qadınlar cüt yel verirlər və tək bir övlad dünyaya gətirirlər, lakin üç cüt uddu olan variant (Varecia) əkiz və ya üçlü doğurur. Varislərdə hamiləlik 90 - 100 gün, digərlərində isə 125 - 150 gün davam edir. Maqiislər analarının lələklərindən yapışmağa başlamazdan əvvəl onları ağızlarında gəzdirirlər və ya yarpaqlardan hazırlanmış bir yuvaya buraxırlar. Bir neçə aydan sonra ana ana südünü kəsir və nəsillər 2-4 yaşında yetkinləşir. Maquis təxminən 18 il yaşaya bilər.
Təhdid
Lemurlar ailəsinin demək olar ki, bütün növləri təhlükə altındadır. Bunun səbəbləri meşələrin məhv edilməsi və lemurların ovlanmasıdır.
Cinsləri
Lemurlar 5, canlı maxim (Lemuriformes) ailəsindən biridir. Ailə 6 cinsə və 20 nəslə bölünür:
Cins Lemur
- Üzük quyruqlu lemur (Lemur catta)
Cins Eulemur
- Qəhvəyi lemur (Eulemur fulvus)
- Sanford Qoyun (Eulemur sanfordi)
- Ağbaşlı lemur (Eulemur albifrons)
- Qırmızı lemur (Eulemur rufus)
- Qırmızıüzlü ovucu (Eulemur rufifrons)
- Yumru qəhvəyi lemur (Eulemur collaris)
- Bozbaşlı lemur (Eulemur cinereiceps)
- Qara ovucu (Eulemur macaco)
- Mavi gözlü lemur (Eulemur flavifrons)
- Qarışıqlı ovucu (Eulemur coronatus)
- Qırmızı qarınlı lemur (Eulemur rubriventer)
- Ponytail (Eulemur mongoz)
Cins Varecia
- Qara və ağ rəngli lemur (Varecia variegata)
- Qırmızı rəngli lemur (Varecia rubra)
Cins Hapalemur
- Boz bambuk kol (Hapalemur griseus)
- Gilbert bambuk kolu (Hapalemur gilberti)
- Cənubi bambuk kolu (Hapalemur meridionalis)
- Qərb bambuk kolu (Hapalemur occidentalis)
- Alaotra bambuk qayçı (Hapalemur alaotrensis)
- Altuni bambuk qayçı (Hapalemur aureus)
Cins Prolemur
- Böyük bambuk kol (Prolemur simus)
Cins Pachylemur
- Pachylemur insignis
- Paçylemur jullyi
İstinadlar
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1999.
- Wilson D. E., Reeder D. M. Class Mammalia Linnaeus, 1758. // Animal Biodiversity: An Outline of Higher-level Classification and Survey of Taxonomic Richness / red. Z. Zhang 2011. C. 3148, burax. 1. S. 56–60. , 978-1-86977-850-7
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Lemurlar lat Lemuridae heyvanlar aleminin xordalilar tipinin memeliler sinfinin primatlar destesinin yasburunlar yarimdestesine aid heyvan fesilesi LemurlarElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarKlad Yarimtip OnurgalilarInfratip AgizcenelilerKlad Klad Klad Klad XoanlarKlad Klad Klad Klad Klad Sinifustu DordayaqlilarKlad Klad Sinif MemelilerKlad Klad Klad Klad Klad Klad Klad Yarimsinif Vehsi heyvanlarKlad EuteriyalarInfrasinif PlasentalilarMaqndeste Desteustu EuarxontoqlireslerQranddeste Mirdeste PrimatkimilerDeste PrimatlarYarimdeste YasburunlarInfradeste Fesileustu Fesile LemurlarBeynelxalq elmi adiLemuridae J E Gray 1821 Sekil axtarisiITIS 572767NCBI 9445EOL 1650FW 40773KokleriOnlarin elmi adi latinca lemures sozundendir ve gecenin ruhu ve ya xeyal menasini verir Bu ad boyuk ve parlaq gozler ve qeribe qisqiriqlar sebebinden verilir XususiyyetleriAilenin canli novleri uzunlugu 24 57 sm quyrugu 32 65 sm ve cekisi 0 7 4 Kq a catir Pacylemurun nesli kesilen novleri daha da boyuk idi Deri yumsaq yunlu coxu boz qehveyi ve tundlesmelidir Beden nazik ayaqlari incedir Arxa ayaqlari on ayaqlardan daha uzundur Butun nem burunlu meymunlarda oldugu kimi ikinci barmaq da dirnaqsiz temizleyici barmaq halina geldi Butun diger barmaqlarin dirnaqlari var YayilmalariButun maksimler kimi makigil de Madaqaskar adasinda yasayir Mongoz ovucu ve qehveyi ovucu da xalq terefinden Komorlara serbest buraxildi Adanin qerbindeki her iki quru mesede ve serqdeki tropik meselerde yasayirlar Adanin dagliq merkezinde mesesiz benzersizdirler Yasayis terzleriBu meymun ailesi agacda yasamaga ustunluk verir Yerde yalniz uzuklu lemur Lemur catta ve belke de nesli kesilen Pachylemur cinsi de yasayir Dirmasirlar ve agaclarin dordde birine atlayirlar Ekser diger maksimlerden ferqli olaraq onlar yalniz gece aktiv olmurlar gunduz daha aktivdirler ve ya bir gun ve ya gece ritmleri yoxdur Qruplarda yasayirlar ve ferqli seslerle anlasirlar Kata tipinde 30 ferqli menali ses numunesi teyin olundu BeslenmeleriMakigiller esasen ot bitkileri meyve ve yarpaqlarla qidalanin Bambuk istehsalcilari bambukla besleyirler Bezi novler de muxtelif derecede qerenfil ile qidalanir bocekler orumcekler centipedes ve ya kicik onurgalilar yeyirlerUremeleriAilenin ekser novlerinde qadinlar cut yel verirler ve tek bir ovlad dunyaya getirirler lakin uc cut uddu olan variant Varecia ekiz ve ya uclu dogurur Varislerde hamilelik 90 100 gun digerlerinde ise 125 150 gun davam edir Maqiisler analarinin leleklerinden yapismaga baslamazdan evvel onlari agizlarinda gezdirirler ve ya yarpaqlardan hazirlanmis bir yuvaya buraxirlar Bir nece aydan sonra ana ana sudunu kesir ve nesiller 2 4 yasinda yetkinlesir Maquis texminen 18 il yasaya biler TehdidLemurlar ailesinin demek olar ki butun novleri tehluke altindadir Bunun sebebleri meselerin mehv edilmesi ve lemurlarin ovlanmasidir CinsleriLemurlar 5 canli maxim Lemuriformes ailesinden biridir Aile 6 cinse ve 20 nesle bolunur Cins Lemur Uzuk quyruqlu lemur Lemur catta Cins Eulemur Qehveyi lemur Eulemur fulvus Sanford Qoyun Eulemur sanfordi Agbasli lemur Eulemur albifrons Qirmizi lemur Eulemur rufus Qirmiziuzlu ovucu Eulemur rufifrons Yumru qehveyi lemur Eulemur collaris Bozbasli lemur Eulemur cinereiceps Qara ovucu Eulemur macaco Mavi gozlu lemur Eulemur flavifrons Qarisiqli ovucu Eulemur coronatus Qirmizi qarinli lemur Eulemur rubriventer Ponytail Eulemur mongoz Cins Varecia Qara ve ag rengli lemur Varecia variegata Qirmizi rengli lemur Varecia rubra Cins Hapalemur Boz bambuk kol Hapalemur griseus Gilbert bambuk kolu Hapalemur gilberti Cenubi bambuk kolu Hapalemur meridionalis Qerb bambuk kolu Hapalemur occidentalis Alaotra bambuk qayci Hapalemur alaotrensis Altuni bambuk qayci Hapalemur aureus Cins Prolemur Boyuk bambuk kol Prolemur simus Cins Pachylemur Pachylemur insignis Pacylemur jullyiIstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 1999 Wilson D E Reeder D M Class Mammalia Linnaeus 1758 Animal Biodiversity An Outline of Higher level Classification and Survey of Taxonomic Richness red Z Zhang 2011 C 3148 burax 1 S 56 60 ISBN 978 1 86977 849 1 978 1 86977 850 7Hemcinin bax