Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Laçın Dövlət Təbiət Yasaqlığı — Laçın dövlət yasaqlığı 1961-ci ilin noyabr ayında Laçın rayonu ərazisində yaradılmışdır. Yasaqlığın yaradılmasında məqsəd buradakı heyvan və quşları qoruyub saxlamaq və artırmaqdır.Ən yüksək zirvə Qırxqızdır (2825 m), Şəlvə, Piçənis, Qorçu və s. çayların endiyi dərin dərələr vasitəsi ilə kəskin parçalanmışdır. Ərazisi 21370 hektardır. Yasaqlığın 862 ha və ya 4% ərazisi qayalar və uçqunlar, 34,0 ha ərazisi isə xüsusi təyinatlı torpaqlardan ibarətdir.
Ümumi məlumat
Yasaqlıqda cüyür, qaya keçisi, çöl donuzu, ayı və s. quşlardan isə turac, kəklik və s. məskunlaşmışdır. Laçın dövlət yasaqlığının sahəsi 21,4 hektardır, bu da respublika ərazisinin 0,25%, respublika yasaqlıqlarının isə 8,8% təşkil edirdi. Həmin sahənin 7369 ha və ya 34,5%-i meşə sahəsi, 1448 ha və ya 6,8% alp çəmənliyi, 7400 ha və ya 34,8% subalp çəmənliyi, 4257 ha və ya 20% otlaqlar, 862 ha və ya 4% qayalar və üçqunlar, 34,0 ha xüsusi təyinatlı torpaqlardır. Orta və yüksək dağlıq əraziyə xas olan relyefə malikdir.
Faunası
Bitki örtüyünə görə yasaqlığın ərazisi iberiya palıdlarından ibarət olan orta dağ-meşə (1000–1700 m), şərq palıdından ibarət olan yuxarı dağ meşə (1700–2200 m), subalp (2200–2500 m) və alp (2500–2800) m çəmənlikləri qurşaqlıqlarına ayrılır. Sahəsinin 7 369 ha və ya 34,5%-i meşə sahəsi, 1 448 və ya 6,8%-i alp çəmənliyi, 7 400 ha və ya 34,8%-i subalp çəmənliyi, 4 257 ha və ya 20% otlaqlar, 862 və ya 4% qayalar və uçqunlar, 34 ha xüsusi təyinatlı torpaqlardır. Meşələri əsasən vələs, çökə, ağcaqayın, palıd və s. qarışıqdan ibarət olan meşələrdir, vələsin üstünlük təşkil etdiyi meşələri xeyli azdır (8,1%), palıd, vələs, toz ağaclarının dağ-çəmən meşəliyi çox az sahəni tutur ki, buda intensiv otarılma ilə əlaqədardır. Subalp qurşağı üçün quraq yamacların bozqırlaşmış və nisbətən rütubətli yamacların mezofil çəmənləri, alp qurşağı üçün müxtəlif otlu çəmənliklərin üstünlüyü və alp xalısının zəif inkişafı ilə səciyyələnmişdir. Yasaqlığın ərazisində ibtidai, az qalın, çimli, dağ-çəmən, tipik, karbonat-qalıqlı bozqırlaşmış qonur dağ-meşə, çürüntülü-karbonatlı dağ-meşə, tipik və bozqırlaşmış qəhvəyi dağ-meşə, torpaqları yayılmışdır. Meşələrə nisbətən dağ-çəmən qurşağı və meşə qurşağının meşəsiz sahələri otlaq kimi insanın təsərrüfat fəaliyyətinin təsirinə çox məruz qalır.,p> Bununla bərabər burada bir sıra heyvan və quşların məskunlaşması üçün əlverişli şərait vardır. Onların sayı və növü kifayət qədərdir. Meşələri əsasən vələs, cökə, ağcaqayın və s. qarışıq tip meşələrdir. Yasaqlığın ərazisindəki Hacısamlı meşəsində dünyada qiymətli sayılan Qırmızı palıdın (Qızıl palıd) təbii arealı mövcud olub. Bu ağac Azərbaycan Respublikasında ancaq həmin yasaqlıqda yayılıb. Bu ağac Azərbaycanda ancaq həmin yasaqlığda yayılmışdır. İndi həmin ağaclar və başqa meşələr ermənilər tərəfindən vəhşicəsinə qırılır
Florası
Burada 1989-cu ildə aparılan yoxlanmada: (bezoar keçisi) 96 baş, qaban 360 baş, cüyür 320 baş, ayı 110 baş, canavar, porsuq, dovşan, dələ, ayı və s. kimi məməli heyvanlar, quşlardan qırqovul 200, kəklik 1500, turac, tetra quşu, bildirçin, alabaxta məskunlaşmışdır. Azərbaycan Respublikasının "Qırmızı Kitabı"na daxil edilən heyvan növlərindən dağ keçisi (Bezoar keçisi), Avropa cüyürü, Nəcib maral, Xəzər uları, Ütəlgi qızılquş, Adi qızılquş, Qonur ayı, Ağbaş kərkəs məskunlaşıb.Yasaqlığın ərazisində Hacısamlı meşəsində dünyada ən qiymətli olan qırmızı palıd (qızıl palıd) vardır. Həmin ağacdan istifadə etmək üçün hələ çar hökuməti dövründə fransızlar çətin dağlar ilə (Xankəndindən Qırxqız dağını kəsməklə araba yolunu çəkmişdirlər). Ancaq sovet hakimiyyəti qurulduğu vaxda düşdüyü üçün material apara bilməmişdilər. Həmin ağacdan hazırlanmış materialdan qiymətli mebel və xususən konyak spirti saxlamaq üçün istifadə edilir.Yasaqlığın yaradılmasında məqsəd buradakı məməliləri (cüyür, qayakeçisi, çöl donuzu) və quşları (turac, kəklik) qoruyub artırmaqdır. Burada bir sıra heyvanların da məskunlaşması üçün əlverişli şərait vardır. Yasaqlıqda bezoar keçisi, cüyür, çöl donuzu, dovşan, canavar, porsuq, dələ, ayı kimi məməlilərə; kəklik, tetra quşu, bildirçin, alabaxta kimi quşlara rast gəlinir.
İqlimi
Yasaqlığın ərazisinə qışı quraq keçən, soyuq iqlim tipi hakimdir.
Torpaqları
Yasaqlığın ərazisində ibtidai, az qalın, çimli, dağ-çəmən, tipik, karbonat-qalıqlı bozqırlaşmış qonur dağ-meşə, çürüntülü-karbonatlı dağ-meşə, tipik və bozqırlaşmış qəhvəyi dağ-meşə, torpaqları yayılmışdır. Meşələrə nisbətən dağ-çəmən qurşağı və meşə qurşağının meşəsiz sahələri otlaq kimi insanın təsərrüfat fəaliyyətinin təsirinə çox məruz qalır. Bununla bərabər burada bir sıra heyvan və quşların məskunlaşması üçün əlverişli şərait vardır. Onların sayı və növü kifayət qədərdir.
İşğal müddətində
Laçın rayonu üzrə 33285 hektar meşə fondu torpaqları vardır ki, bunun da meşə ilə örtülü sahəsi 26647 hektar (80,05 %) idi. Meşələrdə şam, palıd, vələs, göyüş, ağcaqayın, qarağac, akasiya, qovaq, söyüd, dəmirqara, armud ağacları üstünlük təşkil edirdi.İndi həmin ağaclar və başqa meşələr ermənilər tərəfindən vəhşicəsinə qırılıb.
Xarici keçidlər
- "Laçın rayonu". biodiversity.az. İstifadə tarixi: 17 sentyabr 2021.
- "Coğrafi mövqeyi". www.lachin-ih.gov.az. İstifadə tarixi: 17 sentyabr 2021.
- "Laçın Dövlət Təbiət Yasaqlığı". kataloq.gomap.az. İstifadə tarixi: 17 sentyabr 2021.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Laçın - əsrarəngiz gözəlliyə və zəngin təbii sərvətlərə malik diyar". www.mdu.edu.az. 2022-01-24 tarixində . İstifadə tarixi: 17 sentyabr 2021.
- "Laçının zəngin təbiəti, yeraltı sərvətləri..." azvision.az. 2021-09-17 tarixində . İstifadə tarixi: 17 sentyabr 2021.
- "Laçın Dövlət Təbiət Yasaqlığı". azvision.az. 2021-09-17 tarixində . İstifadə tarixi: 17 sentyabr 2021.
- "Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsinin PREZİDENT KİTABXANASI, DÖVLƏT TƏBİƏT YASAQLIQLARI" (PDF). files.preslib.az. 2022-03-03 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 17 sentyabr 2021.
- "Laçın Dövlət Təbiət Yasaqlığı". eco.gov.az. 2022-06-30 tarixində . İstifadə tarixi: 17 sentyabr 2021.
- "DÖVLƏT TƏBİƏT YASAQLIQLARI". https://azerbaijan.az. 2022-01-27 tarixində . İstifadə tarixi: 17 sentyabr 2021.
- . 2010-05-21 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-06-02.
Mənbə
- "Laçın dövlət yasaqlığı", "Laçın yurdu" jurnalı, № 1 (12), Bakı, , 2014. səh.15–16.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Lacin Dovlet Tebiet Yasaqligi Lacin dovlet yasaqligi 1961 ci ilin noyabr ayinda Lacin rayonu erazisinde yaradilmisdir Yasaqligin yaradilmasinda meqsed buradaki heyvan ve quslari qoruyub saxlamaq ve artirmaqdir En yuksek zirve Qirxqizdir 2825 m Selve Picenis Qorcu ve s caylarin endiyi derin dereler vasitesi ile keskin parcalanmisdir Erazisi 21370 hektardir Yasaqligin 862 ha ve ya 4 erazisi qayalar ve ucqunlar 34 0 ha erazisi ise xususi teyinatli torpaqlardan ibaretdir Umumi melumatYasaqliqda cuyur qaya kecisi col donuzu ayi ve s quslardan ise turac keklik ve s meskunlasmisdir Lacin dovlet yasaqliginin sahesi 21 4 hektardir bu da respublika erazisinin 0 25 respublika yasaqliqlarinin ise 8 8 teskil edirdi Hemin sahenin 7369 ha ve ya 34 5 i mese sahesi 1448 ha ve ya 6 8 alp cemenliyi 7400 ha ve ya 34 8 subalp cemenliyi 4257 ha ve ya 20 otlaqlar 862 ha ve ya 4 qayalar ve ucqunlar 34 0 ha xususi teyinatli torpaqlardir Orta ve yuksek dagliq eraziye xas olan relyefe malikdir FaunasiBitki ortuyune gore yasaqligin erazisi iberiya palidlarindan ibaret olan orta dag mese 1000 1700 m serq palidindan ibaret olan yuxari dag mese 1700 2200 m subalp 2200 2500 m ve alp 2500 2800 m cemenlikleri qursaqliqlarina ayrilir Sahesinin 7 369 ha ve ya 34 5 i mese sahesi 1 448 ve ya 6 8 i alp cemenliyi 7 400 ha ve ya 34 8 i subalp cemenliyi 4 257 ha ve ya 20 otlaqlar 862 ve ya 4 qayalar ve ucqunlar 34 ha xususi teyinatli torpaqlardir Meseleri esasen veles coke agcaqayin palid ve s qarisiqdan ibaret olan meselerdir velesin ustunluk teskil etdiyi meseleri xeyli azdir 8 1 palid veles toz agaclarinin dag cemen meseliyi cox az saheni tutur ki buda intensiv otarilma ile elaqedardir Subalp qursagi ucun quraq yamaclarin bozqirlasmis ve nisbeten rutubetli yamaclarin mezofil cemenleri alp qursagi ucun muxtelif otlu cemenliklerin ustunluyu ve alp xalisinin zeif inkisafi ile seciyyelenmisdir Yasaqligin erazisinde ibtidai az qalin cimli dag cemen tipik karbonat qaliqli bozqirlasmis qonur dag mese curuntulu karbonatli dag mese tipik ve bozqirlasmis qehveyi dag mese torpaqlari yayilmisdir Meselere nisbeten dag cemen qursagi ve mese qursaginin mesesiz saheleri otlaq kimi insanin teserrufat fealiyyetinin tesirine cox meruz qalir p gt Bununla beraber burada bir sira heyvan ve quslarin meskunlasmasi ucun elverisli serait vardir Onlarin sayi ve novu kifayet qederdir Meseleri esasen veles coke agcaqayin ve s qarisiq tip meselerdir Yasaqligin erazisindeki Hacisamli mesesinde dunyada qiymetli sayilan Qirmizi palidin Qizil palid tebii areali movcud olub Bu agac Azerbaycan Respublikasinda ancaq hemin yasaqliqda yayilib Bu agac Azerbaycanda ancaq hemin yasaqligda yayilmisdir Indi hemin agaclar ve basqa meseler ermeniler terefinden vehsicesine qirilirFlorasiBurada 1989 cu ilde aparilan yoxlanmada bezoar kecisi 96 bas qaban 360 bas cuyur 320 bas ayi 110 bas canavar porsuq dovsan dele ayi ve s kimi memeli heyvanlar quslardan qirqovul 200 keklik 1500 turac tetra qusu bildircin alabaxta meskunlasmisdir Azerbaycan Respublikasinin Qirmizi Kitabi na daxil edilen heyvan novlerinden dag kecisi Bezoar kecisi Avropa cuyuru Necib maral Xezer ulari Utelgi qizilqus Adi qizilqus Qonur ayi Agbas kerkes meskunlasib Yasaqligin erazisinde Hacisamli mesesinde dunyada en qiymetli olan qirmizi palid qizil palid vardir Hemin agacdan istifade etmek ucun hele car hokumeti dovrunde fransizlar cetin daglar ile Xankendinden Qirxqiz dagini kesmekle araba yolunu cekmisdirler Ancaq sovet hakimiyyeti quruldugu vaxda dusduyu ucun material apara bilmemisdiler Hemin agacdan hazirlanmis materialdan qiymetli mebel ve xususen konyak spirti saxlamaq ucun istifade edilir Yasaqligin yaradilmasinda meqsed buradaki memelileri cuyur qayakecisi col donuzu ve quslari turac keklik qoruyub artirmaqdir Burada bir sira heyvanlarin da meskunlasmasi ucun elverisli serait vardir Yasaqliqda bezoar kecisi cuyur col donuzu dovsan canavar porsuq dele ayi kimi memelilere keklik tetra qusu bildircin alabaxta kimi quslara rast gelinir IqlimiYasaqligin erazisine qisi quraq kecen soyuq iqlim tipi hakimdir TorpaqlariYasaqligin erazisinde ibtidai az qalin cimli dag cemen tipik karbonat qaliqli bozqirlasmis qonur dag mese curuntulu karbonatli dag mese tipik ve bozqirlasmis qehveyi dag mese torpaqlari yayilmisdir Meselere nisbeten dag cemen qursagi ve mese qursaginin mesesiz saheleri otlaq kimi insanin teserrufat fealiyyetinin tesirine cox meruz qalir Bununla beraber burada bir sira heyvan ve quslarin meskunlasmasi ucun elverisli serait vardir Onlarin sayi ve novu kifayet qederdir Isgal muddetindeLacin rayonu uzre 33285 hektar mese fondu torpaqlari vardir ki bunun da mese ile ortulu sahesi 26647 hektar 80 05 idi Meselerde sam palid veles goyus agcaqayin qaragac akasiya qovaq soyud demirqara armud agaclari ustunluk teskil edirdi Indi hemin agaclar ve basqa meseler ermeniler terefinden vehsicesine qirilib Xarici kecidler Lacin rayonu biodiversity az Istifade tarixi 17 sentyabr 2021 Cografi movqeyi www lachin ih gov az Istifade tarixi 17 sentyabr 2021 Lacin Dovlet Tebiet Yasaqligi kataloq gomap az Istifade tarixi 17 sentyabr 2021 Hemcinin baxYasaqliq Azerbaycan qoruqlari LacinIstinadlar Lacin esrarengiz gozelliye ve zengin tebii servetlere malik diyar www mdu edu az 2022 01 24 tarixinde Istifade tarixi 17 sentyabr 2021 Lacinin zengin tebieti yeralti servetleri azvision az 2021 09 17 tarixinde Istifade tarixi 17 sentyabr 2021 Lacin Dovlet Tebiet Yasaqligi azvision az 2021 09 17 tarixinde Istifade tarixi 17 sentyabr 2021 Lacin Dovlet Tebiet Yasaqligi anaveusaq az 2022 01 25 tarixinde Istifade tarixi 17 sentyabr 2021 Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Isler Idaresinin PREZIDENT KITABXANASI DOVLET TEBIET YASAQLIQLARI PDF files preslib az 2022 03 03 tarixinde PDF Istifade tarixi 17 sentyabr 2021 Lacin Dovlet Tebiet Yasaqligi eco gov az 2022 06 30 tarixinde Istifade tarixi 17 sentyabr 2021 DOVLET TEBIET YASAQLIQLARI https azerbaijan az 2022 01 27 tarixinde Istifade tarixi 17 sentyabr 2021 2010 05 21 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 06 02 Menbe Lacin dovlet yasaqligi Lacin yurdu jurnali 1 12 Baki Bextiyar 4 nesriyyati 2014 seh 15 16