Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Lavrenti İosifoviç Kartvelişvili (gürc. ლავრენტი იოსების ძე ქართველიშვილი; 28 aprel 1890-cı il Tiflis quberniyası, Rusiya İmperiyası — 22 avqust 1938 Moskva, SSRİ) — gürcü əsilli Sovet dövlət və partiya xadimi, inqilabçı.
| Lavrenti Kartvelişvili | |
|---|---|
| gürc. ლავრენტი იოსების ძე ქართველიშვილი | |
 | |
 | |
| Əvvəlki | |
| Sonrakı | Lavrenti Beriya |
 | |
| Əvvəlki | Filipp Maxaradze |
| Sonrakı | Filipp Maxaradze |
| |
| Əvvəlki | Şalva Eliava |
| Sonrakı | Filipp Maxaradze |
| |
| Əvvəlki | |
| Sonrakı | İosif Vareykis Krım vilayət komitəsinin birinci katibi |
| |
| Əvvəlki | |
| Sonrakı | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | İaneti kəndi, Tiflis quberniyası, Rusiya İmperiyası |
| Vəfat tarixi | (48 yaşında) |
| Vəfat yeri | Moskva, SSRİ |
| Dəfn yeri |
|
| Partiya | Ümumittifaq Kommunist (bolşeviklər) Partiyası |
| Təhsili | Kiyev Kommersiya İnstitutu |
| Fəaliyyəti | dövlət xadimi |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Lavrenti Kartvelişvili 1890-cı il aprelin 28-də Tiflis quberniyasının İaneti kəndində kəndli ailəsində anadan olmuşdur. 1905-ci ildən inqilab hərəkatında iştirak edirdi. 1910-cu ildə Rusiya Sosial-Demokrat Fəhlə Partiyasına qoşulmuşdur. 1911-ci ildə Kiyev Kommersiya İnstitutuna qəbul olundu və 1914-cü ildə oranı bitirdi. Oktyabr inqilabı dövründə Kiyevdə qalırdı. Ukraynada Sovet hakimiyyətinin qurlması uğrunda mübarizənin təşkilatçılarından biri idi. 1917–1918-ci illərdə Kiyev şəhər rayon komitəsinin partiyasının sədri olmuşdur. 1918-ci ilin oktyabr və iyul aylarında Ukrayna KP (b) MK-nın üzvü olmuşdur. 1918-ci ilin noyabr — 1919-cu ilin aprel aylarında gizli Odessa vilayət və şəhər komitəsinin partiyalarının və inqilabi komitənin üzvü idi. Gizli vilayət komitəsinin tapşırığı ilə o dövürdə Antanta qoşunları ilə məşğul olan Odessa bolşevik təşkilatının bütün nəşriyyat işinə rəhbərlik edirdi. Kartvelişvili vərəqələr, müraciətnamələr, qəzet nəşrini təmin edirdi, lazımi materialları tapırdı, həmdə vərəqələr və məqalələr yazırdı. 1923–1928-ci illərdə Gürcüstan KP (b) MK-nın birinci katibi, Ümumittifaq Kommunist (bolşeviklər) Partiyasının Zaqafqaziya diyar komitəsinin ikinci katibi, sonradan Gürcüstan Xalq Komissarları Sovetinin sədri təyin edildi.
1931–1933-cü illərdə Qərbi Sibir, 1933–1936-cı illərdə isə Uzaq Şərq diyarı komitəsinin katibi olmuşdur, xüsusi Uzaq Şərq ordunun hərbi şurasının üzvü idi. 28 dekabr 1936-cı ildən ÜKP-nin (b) Krım vilayət komitəsinin katibi idi.
Partiyanın 10–17-ci (12-cidən başqa) qurultaylarında nümayəndəlik etmişdir. 16-cı qurultayda MK üzvlüyünə namizəd seçilmişdir, XVII qurultayda ÜKP MK-nın (b) üzvü seçilmişdir.
1937-ci il iyunun 22-də həbs edilmişdir. Ona qarşı ifadə vermişdir. 1937-ci il iyulun 20-də Zaqafqaziya partiya təşkilatına rəhbərlik edən Lavrenti Beriya Stalinə məktub göndərmişdir ki, Gürcüstanda aşkar edilən gizli sağcılar qrupunda Kartvelişvili də fəaliyyət göstərir.
Vəfatı
SOV.İKP XX qurultayında Nikita Xruşşov Karvelişvillinin ölümünü Beriya ilə çoxdankı münaqişə ilə əlaqələndirirdi və buna sübüt kimi repressiya edilmiş bolşevik Aleksey Sneqovun məktubunu göstərirdi. Sneqov iddia edirdi ki, 1931-ci ildə Moskvada Zaqafqaziya diyar komitəsinin rəhbərliyinin iclasında Stalin diyarın birinci katibi vəzifəsinə Karvelişvillini təklif edirdi, ikinci katib vəzifəsinə isə Beriyanı, Kartvelişvili Stalinə kəskin şəkildə etiraz etdi və Beriya ilə işləməkdən imtina elədi (bəzi versiyalara görə o, bu sözləri söylədi:""Mən bu şarlatanla işləmiyəcəm"), bundan sonra onu tənqid edərək Zaqafqaziyadan kənarlaşdırdılar və partiya işlərini görmək üçün Sibirə yolladılar. 1937–1938-ci illərdə Beriyanın rəhbərliyi altında Karvelişvillinin bütün silahdaşları məhv edildilər, onun özünü isə Beriyaya qarşı terror aktı hazırlamaqda ittiham etdilər. Bir sıra müəlliflər iddia edir ki, Karvelişvillinin Beriyanın Müsavat əks-kəşfiyyat xidməti haqqında xəbəri var idi və həmçinin də o, bilirdi ki, Beriya öz düşmənlərini tez aradan qaldırmağa meyillidi, məhz bu səbəblər də onun Beriyaya qarşı demarşın motivi olmuşdur. Lakin bəzi faktlar Kartvelişvili Beriya ilə münaqişənin qurbanı olduğunu inkar edir, üstəlik Beriya Müsavat əks-kəşfiyyatı ilə əməkdaşlığını heç vaxt gizlətmirdi.
Lavrenti Kartvelişvili "Trotskizmə qarşı şəfqət", Almaniya, Yaponiya, İngiltərə və digər xarici dövlətlərin xeyrinə casusluq, Sovet hakimiyyətinin devrilməsinə yönəlmiş qətlшт təşkili və Stalin, Nikolay Yejov və digər dövlət rəhbərlərinin sui-qəsdlərinin təşkilində ittiham olunmuşdur.
Kartvelişvili 22 avqust 1938-ci il ona ölüm hökmünün çıxarıldığı gün güllələnmişdir. 1956-cı ilin fevralında tam bəraət verilmişdir və partiyada yeri bərpa edilmişdir.
Xatirəsi
1967–2015-ci illərdə Kiyevdə indiki Vladimir Pokotilo küçəsi Kartvelişvili adını daşıyırdı.
Şərhlər
- Bu əfsanənin mənbəyi dəqiq məlum deyil. Hazırda demək olar ki, ilk dəfə bu replika 1987-ci ildə Anatoli Rıbakovun "Arbatın uşaqları" romanında dərc olunmuşdur.</ref>
İstinadlar
- Картвелишвили Лаврентий Иосифович 2022-03-28 at the Wayback Machine. — Большая советская энциклопедия. — Советская энциклопедия. — Т. 11.
- В. Коновалов. БОЛЬШЕВИСТСКАЯ ПОДПОЛЬНАЯ ТИПОГРАФИЯ 2013-06-19 at the Wayback Machine (рус.). ОДЕССКИЕ КАТАКОМБЫ (09.11.2009).
- Известия ЦК КПСС — 1989 — № 12 — С.93.
- Реабилитация: Как это было. Документы Президиума ЦК КПСС и другие материалы. В 3-х томах. Том 1. Март 1953 — февраль 1956. / М.: МФД, 2000 — С.219.
- Сталин и Главное управление госбезопасности НКВД. 1937–1938. / М.: МФД, 2004, — С.252. (док. No 142)
- Хрущёв Н. С. О культе личности… // Известия ЦК КПСС — 1989 — № 3 — С. 156.
- Tорчинов В. А., Леонтюк А. М. Вокруг Сталина. Историко-биографический справочник. — Санкт-Петербург, 2000.
- Гровер Ферр. Khrushchev Lied: The Evidence That Every "Revelation" of Stalin’s (and Beria’s) "Crimes" in Nikita Khrushchev’s Infamous "Secret Speech" to the 20th Party Congress of the Communist Party of the Soviet Union on February 25, 1956, is Probably False.. Дело Картвелишвили-Лаврентьева avqust 26, 2014, at the Wayback Machine. X-LIBRI МАЙОРА ТОМАСА. 30 iyun 2012-ci il.
- Станислав ТАРАСОВ, Дмитрий ЕРМОЛАЕВ. под псевдонимом "лакербая" 2011-01-02 at the Wayback Machine (рус.), РОССИЙСКИЕ ВЕСТИ (28 января — 4 февраля 2009).
- Лаврентьев Лаврентий Иосифович. Arxivləşdirilib 2013-04-16 at Archive.today (rusca). Книга Памяти Жертв Коммунистического Террора (2008–2009). 30 iyun 2012-ci il.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Lavrenti Iosifovic Kartvelisvili gurc ლავრენტი იოსების ძე ქართველიშვილი 28 aprel 1890 ci il Tiflis quberniyasi Rusiya Imperiyasi 22 avqust 1938 Moskva SSRI gurcu esilli Sovet dovlet ve partiya xadimi inqilabci Lavrenti Kartvelisviligurc ლავრენტი იოსების ძე ქართველიშვილიGurcustan Kommunist partiyasinin birinci katibiEvvelkiSonrakiLavrenti BeriyaGurcustan SSR Merkezi Icraiyye Komitesinin sedriEvvelkiFilipp MaxaradzeSonrakiFilipp MaxaradzeGurcustan SSR Xalq Komissarlari Surasinin SedriEvvelkiSalva EliavaSonrakiFilipp MaxaradzeUzaq Serq diyari UIK b P komitesinin birinci SedriEvvelkiSonrakiIosif Vareykis Krim vilayet komitesinin birinci katibiKrim vilayeti UIK b P komitesinin birinci katibiEvvelkiSonrakiSexsi melumatlarDogum tarixi 28 aprel 1890Dogum yeri Ianeti kendi Tiflis quberniyasi Rusiya ImperiyasiVefat tarixi 22 avqust 1938 48 yasinda Vefat yeri Moskva SSRIDefn yeri Kommunarka poliqonu d Partiya Umumittifaq Kommunist bolsevikler PartiyasiTehsili Kiyev Kommersiya InstitutuFealiyyeti dovlet xadimi Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiLavrenti Kartvelisvili 1890 ci il aprelin 28 de Tiflis quberniyasinin Ianeti kendinde kendli ailesinde anadan olmusdur 1905 ci ilden inqilab herekatinda istirak edirdi 1910 cu ilde Rusiya Sosial Demokrat Fehle Partiyasina qosulmusdur 1911 ci ilde Kiyev Kommersiya Institutuna qebul olundu ve 1914 cu ilde orani bitirdi Oktyabr inqilabi dovrunde Kiyevde qalirdi Ukraynada Sovet hakimiyyetinin qurlmasi ugrunda mubarizenin teskilatcilarindan biri idi 1917 1918 ci illerde Kiyev seher rayon komitesinin partiyasinin sedri olmusdur 1918 ci ilin oktyabr ve iyul aylarinda Ukrayna KP b MK nin uzvu olmusdur 1918 ci ilin noyabr 1919 cu ilin aprel aylarinda gizli Odessa vilayet ve seher komitesinin partiyalarinin ve inqilabi komitenin uzvu idi Gizli vilayet komitesinin tapsirigi ile o dovurde Antanta qosunlari ile mesgul olan Odessa bolsevik teskilatinin butun nesriyyat isine rehberlik edirdi Kartvelisvili vereqeler muracietnameler qezet nesrini temin edirdi lazimi materiallari tapirdi hemde vereqeler ve meqaleler yazirdi 1923 1928 ci illerde Gurcustan KP b MK nin birinci katibi Umumittifaq Kommunist bolsevikler Partiyasinin Zaqafqaziya diyar komitesinin ikinci katibi sonradan Gurcustan Xalq Komissarlari Sovetinin sedri teyin edildi 1931 1933 cu illerde Qerbi Sibir 1933 1936 ci illerde ise Uzaq Serq diyari komitesinin katibi olmusdur xususi Uzaq Serq ordunun herbi surasinin uzvu idi 28 dekabr 1936 ci ilden UKP nin b Krim vilayet komitesinin katibi idi Partiyanin 10 17 ci 12 ciden basqa qurultaylarinda numayendelik etmisdir 16 ci qurultayda MK uzvluyune namized secilmisdir XVII qurultayda UKP MK nin b uzvu secilmisdir 1937 ci il iyunun 22 de hebs edilmisdir Ona qarsi ifade vermisdir 1937 ci il iyulun 20 de Zaqafqaziya partiya teskilatina rehberlik eden Lavrenti Beriya Staline mektub gondermisdir ki Gurcustanda askar edilen gizli sagcilar qrupunda Kartvelisvili de fealiyyet gosterir VefatiSOV IKP XX qurultayinda Nikita Xrussov Karvelisvillinin olumunu Beriya ile coxdanki munaqise ile elaqelendirirdi ve buna subut kimi repressiya edilmis bolsevik Aleksey Sneqovun mektubunu gosterirdi Sneqov iddia edirdi ki 1931 ci ilde Moskvada Zaqafqaziya diyar komitesinin rehberliyinin iclasinda Stalin diyarin birinci katibi vezifesine Karvelisvillini teklif edirdi ikinci katib vezifesine ise Beriyani Kartvelisvili Staline keskin sekilde etiraz etdi ve Beriya ile islemekden imtina eledi bezi versiyalara gore o bu sozleri soyledi Men bu sarlatanla islemiyecem bundan sonra onu tenqid ederek Zaqafqaziyadan kenarlasdirdilar ve partiya islerini gormek ucun Sibire yolladilar 1937 1938 ci illerde Beriyanin rehberliyi altinda Karvelisvillinin butun silahdaslari mehv edildiler onun ozunu ise Beriyaya qarsi terror akti hazirlamaqda ittiham etdiler Bir sira muellifler iddia edir ki Karvelisvillinin Beriyanin Musavat eks kesfiyyat xidmeti haqqinda xeberi var idi ve hemcinin de o bilirdi ki Beriya oz dusmenlerini tez aradan qaldirmaga meyillidi mehz bu sebebler de onun Beriyaya qarsi demarsin motivi olmusdur Lakin bezi faktlar Kartvelisvili Beriya ile munaqisenin qurbani oldugunu inkar edir ustelik Beriya Musavat eks kesfiyyati ile emekdasligini hec vaxt gizletmirdi Lavrenti Kartvelisvili Trotskizme qarsi sefqet Almaniya Yaponiya Ingiltere ve diger xarici dovletlerin xeyrine casusluq Sovet hakimiyyetinin devrilmesine yonelmis qetlsht teskili ve Stalin Nikolay Yejov ve diger dovlet rehberlerinin sui qesdlerinin teskilinde ittiham olunmusdur Kartvelisvili 22 avqust 1938 ci il ona olum hokmunun cixarildigi gun gullelenmisdir 1956 ci ilin fevralinda tam beraet verilmisdir ve partiyada yeri berpa edilmisdir Xatiresi1967 2015 ci illerde Kiyevde indiki Vladimir Pokotilo kucesi Kartvelisvili adini dasiyirdi SerhlerBu efsanenin menbeyi deqiq melum deyil Hazirda demek olar ki ilk defe bu replika 1987 ci ilde Anatoli Ribakovun Arbatin usaqlari romaninda derc olunmusdur lt ref gt IstinadlarKartvelishvili Lavrentij Iosifovich 2022 03 28 at the Wayback Machine Bolshaya sovetskaya enciklopediya Sovetskaya enciklopediya T 11 V Konovalov BOLShEVISTSKAYa PODPOLNAYa TIPOGRAFIYa 2013 06 19 at the Wayback Machine rus ODESSKIE KATAKOMBY 09 11 2009 Izvestiya CK KPSS 1989 12 S 93 Reabilitaciya Kak eto bylo Dokumenty Prezidiuma CK KPSS i drugie materialy V 3 h tomah Tom 1 Mart 1953 fevral 1956 M MFD 2000 S 219 Stalin i Glavnoe upravlenie gosbezopasnosti NKVD 1937 1938 M MFD 2004 S 252 dok No 142 Hrushyov N S O kulte lichnosti Izvestiya CK KPSS 1989 3 S 156 Torchinov V A Leontyuk A M Vokrug Stalina Istoriko biograficheskij spravochnik Sankt Peterburg 2000 Grover Ferr Khrushchev Lied The Evidence That Every Revelation of Stalin s and Beria s Crimes in Nikita Khrushchev s Infamous Secret Speech to the 20th Party Congress of the Communist Party of the Soviet Union on February 25 1956 is Probably False Delo Kartvelishvili Lavrenteva avqust 26 2014 at the Wayback Machine X LIBRI MAJORA TOMASA 30 iyun 2012 ci il Stanislav TARASOV Dmitrij ERMOLAEV pod psevdonimom lakerbaya 2011 01 02 at the Wayback Machine rus ROSSIJSKIE VESTI 28 yanvarya 4 fevralya 2009 Lavrentev Lavrentij Iosifovich Arxivlesdirilib 2013 04 16 at Archive today rusca Kniga Pamyati Zhertv Kommunisticheskogo Terrora 2008 2009 30 iyun 2012 ci il