Lankaster boğazı (ing. Lancaster Sound ) — boğaz Kanada Arktik arxipelaqına daxil olan Baffin Torpağı və Baylot adalarını Devon adasından ayırır.
Lankaster boğazı | |
---|---|
ing. Lancaster Sound | |
Ümumi məlumatlar | |
Eni | minimum 80 km |
Uzunluğu | 400 km |
Yerləşməsi | |
Ölkə | Kanada |
Akvatoriyası | |
Ayırır | Baffin Torpağı və Baylot adalarını Devon adasından |
| |
|
Coğrafiyası
Boğaz Kanada Arktik arxipelaqının şərqində Şimal-Qərb keçidinin üzərində yerləşir. Barrou boğazı, Vaykaunt-Melvill boğazı və Mak-Klur boğazı kimi keçidlərin ardını təşkil edir. Qərbində Barrou, cənub-qərbdə Şahzadə Rinjet boğazları ilə qovuşur. Boğaz Şimal Buzlu okeanına daxil olan Baffin dənizini Butiya körfəzi ilə birləşdirir.
Boğazın maksimal eni 80 km, minimal eni 50 km, uzunluğu 400 km təşkil edir. Maksimal dərinlik 1232 m, minimal dərinlik137 m-dir. Boğaz qütb dairəsi daxilində yerləşir və ilin 9–10 ayı buzla örtülü olur. Buzqıran gəmilərin sayəsində naviqasiya yayın ortalarından qar düşənədək davam edir.
Tarix
Boğaz 1616-cı ildə ingilis dənizçisi Vilyam Baffin tərəfindən kəşf edilmiş və naviqator Ceyms Lankasterin şərəfinə adlandırmışdır. 1818-ci ildə britaniyalı araşdırmaçı Con Ross boğazı bağlı hesab etmişdir. Boğaz Kanadanın xüsusi proqramı sayəsində öyrənilmişdir. Bu proqram 1930-cu illədən başlayaraq 1950-ci illərə qədər davam etmişdir.
XIX əsrdə boğazda balina ovu geniş yayılmışdır. XX əsrdə Baffin Torpağı (Nanisivik) ərazisində sinq yatağı aşkarlanır və 1975-ci ildən 2002-ci ilə qədər hasilat həyata keçirilmişdir. Beynəlxalq bazarda qiymətin ucuzlaşması ilə istehsalat dayanmışdır.
Fauna
Boğaz güclü axınların sayəsində canlılar aləmi ilə zəngindir. Ərazidə dəniz quşları, məməlilər və balıqlar çoxdur. Baybot adasında (Lankaster boğazının şərqində) 3 milyona yaxın təkcə dəniz quşu yuva qurur. Lankaster boğazı hövzəsində 70 növ quş yumurta qoyur. Ərazidə , , qütb susüpürəni, , ağ qağayı, Ağ qaz kimi quşlara rast gəlinir.
Boğaz sularında və sahillərində morj, ağ ayı, osa, adi saqqallı suiti, Qrenlandiya suitisi və ağ balina kimi canlılar yaşayır. demək olar ki, hər yerdə rast gəlinir. Çay və körfəzlərdə forel balıqları vardır.
Təbiəti
Boğaz ərazisi özünün unikallığı ilə seçilir. Ərazi nadir canlıların məskənidir. Burada Qrenlandiya balinası, ağ ayı və Kanada quşlarının ⅓-i vardır. Ərazi ardıcıl boğazlar şəbəkəsinin bir hissəsini təşkil edir: Şahzadə Ridjet, Barrou, Cons, Kuins, Qleyşer, Vellinqton və Ledi-Ann, Butiya Kommitti və Ber körfəzləri.. Ərazinin bütünlüklə qorunması haqqında danışıqlar gedir. Bununla belə boğazın bir hissəsində Sirmilik Milli parkı vardır. Qalan hissənin çirklənmə təhlükəsi vardır.
Boğaz akvatoriyası sahillərində zəngin neft və qaz yataqları vardır. Xüsusilə şərq sahilləri bu baxımdan fərqlənir. 70-ci illərdə neftin qiymətinin qalxması neft çıxarılmasını vacib edirdi. Araşdırmalar onu göstərdi ki, ərazidə 10 milyard barel neft ehtiyatı var.
8 dekabr 2009-cu ildə Ətraf Mühitin qoruması naziri Jim Prentice yeni parkın yaradılması üçün 5 milyon dollar ayrıldığını birdirdi. 2010-cu ilin iyun ayında ildə Kanada geoloqları ərazidə 600 saatlıq təcrübə aparılması haqqında qərar qəbul edirlər. 8 avqust 2010-cu ildə Nunavut yerli hakimiyyəti partlayışların dayandırılması üçün qərar qəbul edir. 6 dekabr 2010-cu ildə federal hökumət təzyiqlərin (mitinq və çıxışlar) nəticəsində geri çəkilməli olur və artıq Lankaster boğazında yeni parkın sərhədlərinin müəyyənləşdirildiyi bildirildi.
İstinadlar
- Большая советская энциклопедия. Ланкастер (пролив)[ölü keçid]
- . 2011-11-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-05-30.
- "Şimal Buzlu okeanın iqtisadi əhəmiyyəti". 2012-07-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-05-30.
- "Geology and Resousce potential of proposed National marine park Lancaster Sound. Northwest Territories" (PDF). 2020-07-06 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2015-05-30.
- "Ottawa to hunt for oil in Nunavut's Lancaster Sound. Geological Survey project goes forward despite marine park declaration". 2012-09-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-05-30.
- Up in Arms over Proposed Seismic Testing. Strong opposition to tests in area to be designated as a national marine park[ölü keçid]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Lankaster bogazi ing Lancaster Sound bogaz Kanada Arktik arxipelaqina daxil olan Baffin Torpagi ve Baylot adalarini Devon adasindan ayirir Lankaster bogaziing Lancaster SoundUmumi melumatlarEni minimum 80 kmUzunlugu 400 kmYerlesmesi71 13 00 sm e 84 00 00 q u Olke KanadaAkvatoriyasi Bofort denizi Vaykaunt Melvill bogaziAyirir Baffin Torpagi ve Baylot adalarini Devon adasindanLankaster bogaziLankaster bogaziCografiyasiBogaz Kanada Arktik arxipelaqinin serqinde Simal Qerb kecidinin uzerinde yerlesir Barrou bogazi Vaykaunt Melvill bogazi ve Mak Klur bogazi kimi kecidlerin ardini teskil edir Qerbinde Barrou cenub qerbde Sahzade Rinjet bogazlari ile qovusur Bogaz Simal Buzlu okeanina daxil olan Baffin denizini Butiya korfezi ile birlesdirir Bogazin maksimal eni 80 km minimal eni 50 km uzunlugu 400 km teskil edir Maksimal derinlik 1232 m minimal derinlik137 m dir Bogaz qutb dairesi daxilinde yerlesir ve ilin 9 10 ayi buzla ortulu olur Buzqiran gemilerin sayesinde naviqasiya yayin ortalarindan qar dusenedek davam edir TarixBogaz 1616 ci ilde ingilis denizcisi Vilyam Baffin terefinden kesf edilmis ve naviqator Ceyms Lankasterin serefine adlandirmisdir 1818 ci ilde britaniyali arasdirmaci Con Ross bogazi bagli hesab etmisdir Bogaz Kanadanin xususi proqrami sayesinde oyrenilmisdir Bu proqram 1930 cu illeden baslayaraq 1950 ci illere qeder davam etmisdir XIX esrde bogazda balina ovu genis yayilmisdir XX esrde Baffin Torpagi Nanisivik erazisinde sinq yatagi askarlanir ve 1975 ci ilden 2002 ci ile qeder hasilat heyata kecirilmisdir Beynelxalq bazarda qiymetin ucuzlasmasi ile istehsalat dayanmisdir FaunaBogaz guclu axinlarin sayesinde canlilar alemi ile zengindir Erazide deniz quslari memeliler ve baliqlar coxdur Baybot adasinda Lankaster bogazinin serqinde 3 milyona yaxin tekce deniz qusu yuva qurur Lankaster bogazi hovzesinde 70 nov qus yumurta qoyur Erazide qutb susupureni ag qagayi Ag qaz kimi quslara rast gelinir Bogaz sularinda ve sahillerinde morj ag ayi osa adi saqqalli suiti Qrenlandiya suitisi ve ag balina kimi canlilar yasayir demek olar ki her yerde rast gelinir Cay ve korfezlerde forel baliqlari vardir TebietiBogaz erazisi ozunun unikalligi ile secilir Erazi nadir canlilarin meskenidir Burada Qrenlandiya balinasi ag ayi ve Kanada quslarinin i vardir Erazi ardicil bogazlar sebekesinin bir hissesini teskil edir Sahzade Ridjet Barrou Cons Kuins Qleyser Vellinqton ve Ledi Ann Butiya Kommitti ve Ber korfezleri Erazinin butunlukle qorunmasi haqqinda danisiqlar gedir Bununla bele bogazin bir hissesinde Sirmilik Milli parki vardir Qalan hissenin cirklenme tehlukesi vardir Bogaz akvatoriyasi sahillerinde zengin neft ve qaz yataqlari vardir Xususile serq sahilleri bu baximdan ferqlenir 70 ci illerde neftin qiymetinin qalxmasi neft cixarilmasini vacib edirdi Arasdirmalar onu gosterdi ki erazide 10 milyard barel neft ehtiyati var 8 dekabr 2009 cu ilde Etraf Muhitin qorumasi naziri Jim Prentice yeni parkin yaradilmasi ucun 5 milyon dollar ayrildigini birdirdi 2010 cu ilin iyun ayinda ilde Kanada geoloqlari erazide 600 saatliq tecrube aparilmasi haqqinda qerar qebul edirler 8 avqust 2010 cu ilde Nunavut yerli hakimiyyeti partlayislarin dayandirilmasi ucun qerar qebul edir 6 dekabr 2010 cu ilde federal hokumet tezyiqlerin mitinq ve cixislar neticesinde geri cekilmeli olur ve artiq Lankaster bogazinda yeni parkin serhedlerinin mueyyenlesdirildiyi bildirildi IstinadlarBolshaya sovetskaya enciklopediya Lankaster proliv olu kecid 2011 11 05 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 05 30 Simal Buzlu okeanin iqtisadi ehemiyyeti 2012 07 28 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 05 30 Geology and Resousce potential of proposed National marine park Lancaster Sound Northwest Territories PDF 2020 07 06 tarixinde PDF Istifade tarixi 2015 05 30 Ottawa to hunt for oil in Nunavut s Lancaster Sound Geological Survey project goes forward despite marine park declaration 2012 09 15 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 05 30 Up in Arms over Proposed Seismic Testing Strong opposition to tests in area to be designated as a national marine park olu kecid