Lex qalası — Azərbaycanın Kəlbəcər rayonu ərazisində yerləşən erkən orta əsrlər dövrünə aid qala.
Lex qalası | |
---|---|
Ölkə | Azərbaycan |
Şəhər | Kəlbəcər rayonu |
Yerləşir | Qanlıkənd |
Aidiyyatı | Xaçın knyazlığı |
Tikilmə tarixi | XIII—XIV əsrlər |
Üslubu | Arran memarlıq məktəbi |
İstinad nöm. | 267 |
Kateqoriya | Qala |
Əhəmiyyəti | Ölkə əhəmiyyətli |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Haqqında
Kəlbəcər qalalarını tədqiq edənlərin fikirincə, bu qalalar karvan yollarının üstündə tikilirmiş və bununla da həmin yollara nəzarət olunurmuş. "Lex" qalasının başında qayadan yonulmuş, dərinliyi 3-5 metrə çatan quyular var. Bu quyularda ərzaq, ya da su saxlanılırmış. Həmin quyuların içərisində nəhəng palıd ağacları bitib. Bu palıdların hər birinin diametri 30-40 santimetrdi. Qalanın istiqamətində iki mağarası aşkar olunub. Bura ən qədim insan məskənlərindən hesab olunur. Yayda olduqca sərin, qışda isə isti olan bu mağarada istənilən ərzaq məhsulunu bir ay saxlamaq mümkündür. Qala uca dağ zirvəsində inşa edilib. Yerli qaya daşlarından inşa olunan qalanın müdafiə məqsədilə tikildiyi güman edilir.
Lök qalası ilə bağlı maraqlı əfsanə mövcuddur. Əfsanəyə görə, göylərdən aşağı düşmüş qanadlı insanlar Lökü tikmişdir. Lökün özü isə mifik qəhrəman idi, görünüşünü dəyişə bilir və zəhmli ordunu idarə edirdi.
Adının mənası
Kəlbəcər rayonu ərazisində Lex qalası da özünün erkən orta əsrlər dövrünə aid olması ilə yanaşı, həm də möhkəmliyi ilə diqqəti çəkəndir. Adı qalanın formasını tamamlayır. Qalanın beli dəvə boynuna oxşayır. Karvan yolu üzərində tikilmiş bu qala məhz həmin o formanı özündə ehtiva edir.
Karvan yolları
Qalanın divarları üstündə daşdan yonulmuş nəzarətçilərin dayana biləcəyi yerlər də var və onlar da burda dayanmaqla karvan yolunu nəzarət altında saxlayıblar. Lex qalasının üzərində yerləşdiyi və Ləf çayı adlanan həmin axarın önündə iki böyük mağara da var. Həmin mağaralar da təbii ki, tədqiqatlar zamanı tapılıb, müəyyənləşibdi. Arxeoloqların fikrinə görə, yayda olduqca sərin, qışda isə isti olan bu mağaralar qala sakinlərinin yaşayış yeri olubdu. Göründüyü kimi, Lex qalası Kəlbəcərdə uca dağ zirvəsində inşa edilib, özü dağın üstündə qaya daşlarından tikilərək müdafiə məqsədi daşıyıbdı.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Şuşa qalaları
- Memarlıq abidələrinin siyahısı
İstinadlar
- "Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin əhəmiyyət dərəcələrinə görə bölgüsünün təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin qərarı". 2020-09-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-08-06.
- "Lex qalası". 2018-06-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-08-31.
- Abbasova, 2023. səh. 156
- "Tarixin şahidi qalalar". 2021-08-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-08-31.
Ədəbiyyat
- Kyzylgul Abbasova. "The Worldview Foundations of Azerbaijani Cosmogonic and Ethnogonic Myths". ALFRED NOBEL UNIVERSITY JOURNAL OF PHILOLOGY. 2023. 2024-05-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-05-23.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Lex qalasi Azerbaycanin Kelbecer rayonu erazisinde yerlesen erken orta esrler dovrune aid qala Lex qalasi40 13 25 sm e 46 06 51 s u Olke AzerbaycanSeher Kelbecer rayonuYerlesir QanlikendAidiyyati Xacin knyazligiTikilme tarixi XIII XIV esrlerUslubu Arran memarliq mektebiAzerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiIstinad nom 267KateqoriyaQalaEhemiyyetiOlke ehemiyyetliLoh qalasi Vikianbarda elaqeli mediafayllarHaqqindaKelbecer qalalarini tedqiq edenlerin fikirince bu qalalar karvan yollarinin ustunde tikilirmis ve bununla da hemin yollara nezaret olunurmus Lex qalasinin basinda qayadan yonulmus derinliyi 3 5 metre catan quyular var Bu quyularda erzaq ya da su saxlanilirmis Hemin quyularin icerisinde neheng palid agaclari bitib Bu palidlarin her birinin diametri 30 40 santimetrdi Qalanin istiqametinde iki magarasi askar olunub Bura en qedim insan meskenlerinden hesab olunur Yayda olduqca serin qisda ise isti olan bu magarada istenilen erzaq mehsulunu bir ay saxlamaq mumkundur Qala uca dag zirvesinde insa edilib Yerli qaya daslarindan insa olunan qalanin mudafie meqsedile tikildiyi guman edilir Lok qalasi ile bagli maraqli efsane movcuddur Efsaneye gore goylerden asagi dusmus qanadli insanlar Loku tikmisdir Lokun ozu ise mifik qehreman idi gorunusunu deyise bilir ve zehmli ordunu idare edirdi Adinin menasiKelbecer rayonu erazisinde Lex qalasi da ozunun erken orta esrler dovrune aid olmasi ile yanasi hem de mohkemliyi ile diqqeti cekendir Adi qalanin formasini tamamlayir Qalanin beli deve boynuna oxsayir Karvan yolu uzerinde tikilmis bu qala mehz hemin o formani ozunde ehtiva edir Karvan yollariQalanin divarlari ustunde dasdan yonulmus nezaretcilerin dayana bileceyi yerler de var ve onlar da burda dayanmaqla karvan yolunu nezaret altinda saxlayiblar Lex qalasinin uzerinde yerlesdiyi ve Lef cayi adlanan hemin axarin onunde iki boyuk magara da var Hemin magaralar da tebii ki tedqiqatlar zamani tapilib mueyyenlesibdi Arxeoloqlarin fikrine gore yayda olduqca serin qisda ise isti olan bu magaralar qala sakinlerinin yasayis yeri olubdu Gorunduyu kimi Lex qalasi Kelbecerde uca dag zirvesinde insa edilib ozu dagin ustunde qaya daslarindan tikilerek mudafie meqsedi dasiyibdi Hemcinin baxQala Kelbecer QarabagXarici kecidlerSusa qalalari Memarliq abidelerinin siyahisiIstinadlar Azerbaycan Respublikasi erazisinde dovlet muhafizesine goturulmus dasinmaz tarix ve medeniyyet abidelerinin ehemiyyet derecelerine gore bolgusunun tesdiq edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasinin Nazirler Kabinetinin qerari 2020 09 21 tarixinde Istifade tarixi 2017 08 06 Lex qalasi 2018 06 20 tarixinde Istifade tarixi 2020 08 31 Abbasova 2023 seh 156 Tarixin sahidi qalalar 2021 08 12 tarixinde Istifade tarixi 2020 08 31 EdebiyyatKyzylgul Abbasova The Worldview Foundations of Azerbaijani Cosmogonic and Ethnogonic Myths ALFRED NOBEL UNIVERSITY JOURNAL OF PHILOLOGY 2023 2024 05 28 tarixinde Istifade tarixi 2024 05 23