Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Kəngərlilər — Azərbaycan xalqının tanınmış soylarından biri. Sonradan Naxçıvanskilər soyadını götürdülər
| Kəngərlilər | |
|---|---|
 Naxçıvanskilərin gerbi | |
| Qohum soylar | Qacarlar |
| Budaqları | , Kəlbəlixanovlar, Naxçıvanskilər, Zülfüqarxanovlar Zamanbəyovlar |
| Mənşəyi | Naxçıvan |
| Təbəəliyi |  Naxçıvan xanlığı, Rusiya imperiyası |
Soyun yaranması
Ustaclı elinə qatılan oymaqlardan biri də Kəngərlidir. Kəngərli oymağı öncə Qaradağda məskunlaşmışdı. 1603-cü ildən sonra Şah Abbasın əmri ilə Naxçıvan vilayətində yerləşdilər. Oymağın bir qolu da Astarabadda yaşam sürürdü. Kəngərli oymağının məşhur nümayəndələrindən biri . I Şah Təhmasibə xidmət etmişdi. Kəngərli oymağının ünlü əmirlərindən biri də . I Şah Təhmasibə qulluq etmişdi. Hicri təqvimlə 970 (1562/63)-ci ildə Osmanlı dövlətinə elçilik missiyasını yerinə yetirmişdi. Şahdan sultan ünvanı almışdı. , adlı oğulları vardı. Şah Məhəmməd Xudabəndənin tanınmış əmirləri sırasında idi. Mürşüdündən xəlifə ünvanı almışdı. Cəfər sultanın ikinci oğlu Allahqulu bəy Şah Məhəmməd Xudabəndənin və I Şah Abbasın şahlığı dönəmində üzdə olmuşdu. Şahdan sultan ünvanı almışdı. Kəngərli oymağının tanınmış simalarından biri də Şahverdi bəydir. Şahverdi bəy Astrabadda olurdu. Sədrəddin xan Kəngərli-Ustaclının mülazimi idi. Kəngərli oymağının məşhur əmirlərindən biri də Mustafa bəydir. Mustafa bəy öncə sultan, sonra xan ünvanı almışdı. Təbəs vilayətinə hakim təyin olunmuşdu. Özbəklərin hücumu zamanı Təbəs qalasında mühasirəyə düşmüşdü. Avşar elinin yardımı nədənində mühasirədən qurtulmuşdu. 1594-cü ildə Mustafa xan özbəklər tərəfindən öldürüldü. Kəngərli oymağının tanınmış əmirlərindən biri də Maqsud bəydir. Maqsud bəy I Şah Abbasın fərmanı ilə sultan ünvanı alıb 1589-cu ildə Qaradağa hakim təyin edilmişdi. 1603-cü ildə Naxçıvan vilayətinə dəyişilmişdi. Kəngərli oymağının məşhur simalarından biri də Mahmud sultandır. Mahmud sultan I Şah Abbasın əmri ilə 1603-cü ildə Naxçıvana gəlmişdi. Mahmud sultanın Nadir bəy adlı oğlu vardı. Nadir bəy Şah Səfinin ağalığı dönəmində Naxçıvanın hakimi olmuşdu. Kəngərli oymağının sədalı əmirlərindən biri də Murad bəydir. Murad bəy I Şah Təhmasibdən öncə sultan, sonra xan ünvanı almışdı. Şah Məhəmməd Xudabəndənin şahlığı dönəmində seçkin əmirlər sırasındaydı. Kəngərli oymağının səsli oğullarından biri də Muradxan bəydir. Muradxan bəy sultan ünvanı ilə 1668-ci ildən Naxçıvan vilayətinin hakimi olmuşdu. Muradxan sultanın Əliqulu bəy adlı oğlu vardı. Əliqulu bəy Şah Abbasın hakimiyyəti illərində Gürcüstana yürüş etmişdi. Öncə sultan, sonra xan ünvanı almışdı. Atasından sonra Naxçıvana hakim təyin olunmuşdu. Kəngərli oymağının tanınmış əmirlərindən biri də Murtuzaqulu xandır. Murtuzaqulu xan Astrabad vilayətinin hakimi olmuşdu. Murtuzaqulu xanın Səfiqulu xan, Vəliqulu xan, Heydərqulu xan, Abbasqulu xan oğulları, Şahşərəf xanım, Fəxri xanım, Nəşidə xanım, Sitarə xanım, Xurşidbanu xanım və Soltan xanım adlı qızları vardı. Səfiqulu xan Şah Sultan Hüseyn Səfəvinin hakimiyyəti dönəmində Naxçıvanın hakimi olmuşdu. Kəngərli oymağının ünlü oğullarından biri də Əliməhəmməd bəydir. Əliməhəmməd bəy oymaq başçısı olmuşdu. Əliməhəmməd bəyin Məhəmmədkərim bəy adlı oğlu vardı. Məhəmmədkərim bəy II Şah Abbas Səfəvinin hakimiyyəti illərində sultan ünvanı ilə Kəngərli oymağına başçı təyin edilmişdi. Onun soyu sonralar Kərimsultanlı adlandı. Kəngərli oymağının səsli oğullarından biri də Məhəmmədrza bəydir. Məhəmmədrza bəy öncə sultan, sonra xan ünvanı almışdı. 1678-ci ildən 1691-ci ilədək Naxçıvanın hakimi olmuşdu. Pak əqidəli olduğundan Şah Sultan Hüseyn Səfəvinin hakimiyyəti dönəmində xəlifətülxülafa vəzifəsinə yüksəlmişdi. Kəngərli oymağı Ustaclı elinin tərkibindən çıxıb, müstəqil elə çevrildi. Kəngərli elinin bəydili, qaracadağlı, yurdçu, qaradolaq, sarvanlar, xalxal, pirhəsənli, qızıllı, ağabəyli, salahlı, həmən, qaraxanbəyli, hacılar, cəmşidli, bilici, qızılqışlaq, cağatay, qaracallı, kəlfirli, ərəfsəli, əlixanlı, qarabulaqlı, qarahəsənli, rəiyyətli, tatarlı, bulaqarlı, didvarlı, ələkbərli, kərəmpa və başqa oymaqları vardı. Kəngərli eli Naxçıvanda müstəqil xanlıq qurmuşdu.
Soyun tanınmış nümayəndələri
1816-cı il mayın 12-də Naxçıvan xanı Kəlbəli xan Naxçıvan şəhərində Rusiya generalı A.N.Yermolovu qəbul edərkən demişdi ki, Naxçıvanı üç əsr onun Kəngərli nəsli idarə etmişdir İ.P. Petruşevski yazır: "Zəngin Naxçıvan ölkəsi qızılbaş ustaclu tayfasının bir qolu olan Kəngərli tayfasının irsi ülkası idi"
- — Astrabad bəylərbəyi.
- Maqsud sultan Kəngərli-Ustaclı — Kəngərli nəslinin başçısı və Naxçıvanın hakimi (XVI əsrin sonu — XVII əsrin əvvəlləri).
- Şah Sultan Hüseyn Səfəvinin hakimiyyəti dönəmində Naxçıvanın hakimi olmuşdu
- Vəliqulu xan Kəngərli — Naxçıvan xanı.
- Heydərqulu xan Kəngərli — Naxçıvan xanı.
- Hacı xan Kəngərli — Naxçıvan xanı.
- Kəlbəli Xan Kəngərli — Naxçıvan xanı.
- Şeyxəli xan Kəngərli — Kəngərlilərin nümayəndəsi, hərbçi, Azərbaycan xanlıqlarından biri olan Naxçıvan xanlığının sonuncu xanı Kəlbəli xan Kəngərlinin oğlu, Ordubadın naibi.
- Ehsan xan Kəngərli — Çar-Rus ordusunda general-mayor, Naxçıvanın sonuncu xanı Kəlbəli xan Kəngərlinin oğlu, tam süvari qoşunu generalı İsmayıl xan Naxçıvanskinin, Kəlbəli xan Naxçıvanskinin və Qönçəbəyimin atası. Naxçıvanski soyadından istifadə etmiş ilk Kəngərli nümayəndəsi.
- — çar ordusunun zabiti, vəkil.
- Hüseyn sultan Kəngərlinski — Ordubad bəyi, maarifpərvər.
- Əşrəf ağa Kəngərlinski — çar ordusunun zabiti.
- Ulduz Kəngərli — texnika elmləri doktoru, professor.
- İsmayıl ağa Kəngərli — polkovnik, Bəhruz Kəngərlinin ana babası
- Bəhruz Kəngərli — Azərbaycan rəngkarlıq sənətində akademik rəsm üslubunda işləyərək realist əsərləri ilə novatorluğa yol açmış ilk Azərbaycan rəssamı
Mənbə
- Гулордава Д. А. Герб рода Ханов Нахичеванских // В сб. Известия Азербайджанс кого Историко-родословного общества. Баку, 2001. Вып. 2. С. 84-86.
- Köçərli Tofiq Qasım oğlu. Akademik Naxçıvan: uydurmalar və tarixi həqiqətlər. Bakı – "ELM" — 2005
- Петрушевски И.П. Очерки по истории феодальных отношений в Азербайджане и Армении в ХVI-начале — ХIХ вв. Л., 1949.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Kengerliler Azerbaycan xalqinin taninmis soylarindan biri Sonradan Naxcivanskiler soyadini goturdulerKengerlilerNaxcivanskilerin gerbiQohum soylar QacarlarBudaqlari Kelbelixanovlar Naxcivanskiler Zulfuqarxanovlar ZamanbeyovlarMenseyi NaxcivanTebeeliyi Naxcivan xanligi Rusiya imperiyasiSoyun yaranmasiUstacli eline qatilan oymaqlardan biri de Kengerlidir Kengerli oymagi once Qaradagda meskunlasmisdi 1603 cu ilden sonra Sah Abbasin emri ile Naxcivan vilayetinde yerlesdiler Oymagin bir qolu da Astarabadda yasam sururdu Kengerli oymaginin meshur numayendelerinden biri I Sah Tehmasibe xidmet etmisdi Kengerli oymaginin unlu emirlerinden biri de I Sah Tehmasibe qulluq etmisdi Hicri teqvimle 970 1562 63 ci ilde Osmanli dovletine elcilik missiyasini yerine yetirmisdi Sahdan sultan unvani almisdi adli ogullari vardi Sah Mehemmed Xudabendenin taninmis emirleri sirasinda idi Mursudunden xelife unvani almisdi Cefer sultanin ikinci oglu Allahqulu bey Sah Mehemmed Xudabendenin ve I Sah Abbasin sahligi doneminde uzde olmusdu Sahdan sultan unvani almisdi Kengerli oymaginin taninmis simalarindan biri de Sahverdi beydir Sahverdi bey Astrabadda olurdu Sedreddin xan Kengerli Ustaclinin mulazimi idi Kengerli oymaginin meshur emirlerinden biri de Mustafa beydir Mustafa bey once sultan sonra xan unvani almisdi Tebes vilayetine hakim teyin olunmusdu Ozbeklerin hucumu zamani Tebes qalasinda muhasireye dusmusdu Avsar elinin yardimi nedeninde muhasireden qurtulmusdu 1594 cu ilde Mustafa xan ozbekler terefinden olduruldu Kengerli oymaginin taninmis emirlerinden biri de Maqsud beydir Maqsud bey I Sah Abbasin fermani ile sultan unvani alib 1589 cu ilde Qaradaga hakim teyin edilmisdi 1603 cu ilde Naxcivan vilayetine deyisilmisdi Kengerli oymaginin meshur simalarindan biri de Mahmud sultandir Mahmud sultan I Sah Abbasin emri ile 1603 cu ilde Naxcivana gelmisdi Mahmud sultanin Nadir bey adli oglu vardi Nadir bey Sah Sefinin agaligi doneminde Naxcivanin hakimi olmusdu Kengerli oymaginin sedali emirlerinden biri de Murad beydir Murad bey I Sah Tehmasibden once sultan sonra xan unvani almisdi Sah Mehemmed Xudabendenin sahligi doneminde seckin emirler sirasindaydi Kengerli oymaginin sesli ogullarindan biri de Muradxan beydir Muradxan bey sultan unvani ile 1668 ci ilden Naxcivan vilayetinin hakimi olmusdu Muradxan sultanin Eliqulu bey adli oglu vardi Eliqulu bey Sah Abbasin hakimiyyeti illerinde Gurcustana yurus etmisdi Once sultan sonra xan unvani almisdi Atasindan sonra Naxcivana hakim teyin olunmusdu Kengerli oymaginin taninmis emirlerinden biri de Murtuzaqulu xandir Murtuzaqulu xan Astrabad vilayetinin hakimi olmusdu Murtuzaqulu xanin Sefiqulu xan Veliqulu xan Heyderqulu xan Abbasqulu xan ogullari Sahseref xanim Fexri xanim Neside xanim Sitare xanim Xursidbanu xanim ve Soltan xanim adli qizlari vardi Sefiqulu xan Sah Sultan Huseyn Sefevinin hakimiyyeti doneminde Naxcivanin hakimi olmusdu Kengerli oymaginin unlu ogullarindan biri de Elimehemmed beydir Elimehemmed bey oymaq bascisi olmusdu Elimehemmed beyin Mehemmedkerim bey adli oglu vardi Mehemmedkerim bey II Sah Abbas Sefevinin hakimiyyeti illerinde sultan unvani ile Kengerli oymagina basci teyin edilmisdi Onun soyu sonralar Kerimsultanli adlandi Kengerli oymaginin sesli ogullarindan biri de Mehemmedrza beydir Mehemmedrza bey once sultan sonra xan unvani almisdi 1678 ci ilden 1691 ci iledek Naxcivanin hakimi olmusdu Pak eqideli oldugundan Sah Sultan Huseyn Sefevinin hakimiyyeti doneminde xelifetulxulafa vezifesine yukselmisdi Kengerli oymagi Ustacli elinin terkibinden cixib musteqil ele cevrildi Kengerli elinin beydili qaracadagli yurdcu qaradolaq sarvanlar xalxal pirhesenli qizilli agabeyli salahli hemen qaraxanbeyli hacilar cemsidli bilici qizilqislaq cagatay qaracalli kelfirli erefseli elixanli qarabulaqli qarahesenli reiyyetli tatarli bulaqarli didvarli elekberli kerempa ve basqa oymaqlari vardi Kengerli eli Naxcivanda musteqil xanliq qurmusdu Soyun taninmis numayendeleri1816 ci il mayin 12 de Naxcivan xani Kelbeli xan Naxcivan seherinde Rusiya generali A N Yermolovu qebul ederken demisdi ki Naxcivani uc esr onun Kengerli nesli idare etmisdir I P Petrusevski yazir Zengin Naxcivan olkesi qizilbas ustaclu tayfasinin bir qolu olan Kengerli tayfasinin irsi ulkasi idi Astrabad beylerbeyi Maqsud sultan Kengerli Ustacli Kengerli neslinin bascisi ve Naxcivanin hakimi XVI esrin sonu XVII esrin evvelleri Sah Sultan Huseyn Sefevinin hakimiyyeti doneminde Naxcivanin hakimi olmusdu Veliqulu xan Kengerli Naxcivan xani Heyderqulu xan Kengerli Naxcivan xani Haci xan Kengerli Naxcivan xani Kelbeli Xan Kengerli Naxcivan xani Seyxeli xan Kengerli Kengerlilerin numayendesi herbci Azerbaycan xanliqlarindan biri olan Naxcivan xanliginin sonuncu xani Kelbeli xan Kengerlinin oglu Ordubadin naibi Ehsan xan Kengerli Car Rus ordusunda general mayor Naxcivanin sonuncu xani Kelbeli xan Kengerlinin oglu tam suvari qosunu generali Ismayil xan Naxcivanskinin Kelbeli xan Naxcivanskinin ve Qoncebeyimin atasi Naxcivanski soyadindan istifade etmis ilk Kengerli numayendesi car ordusunun zabiti vekil Huseyn sultan Kengerlinski Ordubad beyi maarifperver Esref aga Kengerlinski car ordusunun zabiti Ulduz Kengerli texnika elmleri doktoru professor Ismayil aga Kengerli polkovnik Behruz Kengerlinin ana babasi Behruz Kengerli Azerbaycan rengkarliq senetinde akademik resm uslubunda isleyerek realist eserleri ile novatorluga yol acmis ilk Azerbaycan ressamiMenbeGulordava D A Gerb roda Hanov Nahichevanskih V sb Izvestiya Azerbajdzhans kogo Istoriko rodoslovnogo obshestva Baku 2001 Vyp 2 S 84 86 Kocerli Tofiq Qasim oglu Akademik Naxcivan uydurmalar ve tarixi heqiqetler Baki ELM 2005 Petrushevski I P Ocherki po istorii feodalnyh otnoshenij v Azerbajdzhane i Armenii v HVI nachale HIH vv L 1949 1 Hemcinin baxNaxcivanskiler