Kələm (lat. Brassica) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Kələm | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: Kələm | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Xalq təbabəti
Kələmin elmi cəhətdən təsdiqlənmiş digər faydası da mədə və on iki barmaq bağırsaqda əmələ gələn yaralara müsbət təsir etməsidir. Bunun üçün 4-5 həftə ağ kələm suyunu içmək lazımdır. Kələm suyunu əldə etmək üçün təzə kələm yarpaqları yaxşıca yuyulur, suyu süzülür, nazik şəkildə doğranır və mətbəx robotundan keçirilir. Mədədə yaranan yanma və ağrı hissləri kələm suyunu içdikdən sonra demək olar ki, yox olacaq. Gündə bir litr kələm suyu yeməkdən sonra içilməlidir. Amma kələm suyunun təzə olmasına diqqət yetirilməlidir ki, tərkibindəki maddələr organizmə müsbət təsir göstərsin. Bəzi insanlarda kələm suyu qarında şişmə və köp əmələ gətirir. Buna görə də 1 fincan qaynar suya 1 çay qaşığı zirə qatmaq, üstünə qapaq örtmək və 10 dəqiqədən sonra içmək lazımdır. Antibiotiklərdən istifadə zamanı yaranan bağırsaq puzontusunu aradan qaldırmaq üçün kələm salatı yemək ya da kələm suyu içmək faydalıdır. Kələm yemək yeniyetmə yaşlarında ortaya çıxan sızanaqların yox olmasına da kömək edir.Şəkərlə bişirilmiş kələm şirəsi sərxoşları ayıltmaq üçün istifadə edilir. Ağız boşluğunun iltihabı prosesləri zamanı su ilə durulaşdırılmış kələm şirəsi ilə qarqara etmək çox faydalıdır. İrinli yara, xora, əzik və yanıqların üzərinə xırda doğranmış kələm yarpaqları qoyulduqda onların sağalması xeyli sürətlənir. Kələmin təzə şirəsi mədə və onikibarmaq bağırsaq xoralarında, qastritdə, qaraciyər, öd daşı, podaqra, ateroskleroz və başqa xəstəliklərdə tətbiq edilir.
Bostan kələminin yarpağı yerkökü, çuğundur və qara turpun kök-meyvələrinin şirəsi ilə 100 qram spirtdə qarışdırılır, 4-6 saat müddətində saxlanılıb süzülür və vərəm xəstəliyi əleyhinə istifadə edilir. Onun turşuya qoyulmuş yarpaqları şəkərli diabet əleyhinə də səmərəli vasitədir. Kələm şirəsi mədənin sekresiyasını artırır və turşuluğun azalması ilə gedən qastrit əleyhinə yaxşı təsir göstərir. Bundan başqa bağırsağın fəaliyyətini yaxşılaşdırır, qıcqırmanın qarşısını alır, peristaltikanı sürətləndirir, spastik ağrıları zəiflədir.
Kələm aterosklerozda, piylənmədə əvəzedilməz pəhriz vasitəsidir, çünki qanda xolesterinin miqdarını azaldır, maddələr mübadiləsini, o cümlədən yağ mübadiləsini normallaşdırır. Kələm şirəsi saxlanılanda keyfiyyətini tez itirir. Ona görə də müalicə müddətində hər gün sıxılmalı, emallı və şüşə qabda saxlanılmalıdır.
Növləri
- Mouterde
- Boiss.
- Pers.
- (L.) Janka
- Boiss. & Reut.
- Heldr. ex O.E.Schulz
- A.Braun
- Lam.
- (Heldr. & Halácsy) Snogerup, M.A.Gust. & Bothmer
- Boiss.
- (Boiss.) Hedge
- Danin & Hedge
- Emb. & Maire
- Coss. & Durieu
- Ehrh.
- (Boiss.) Breistr.
- (Schmalh.) Schmalh.
- (Maire & Weiller) Maire
- (V.I.Dorof.) D.A.German
- Cirillo
- (Boiss. & Reut.) Maire
- (Pomel) Batt.
- (Coss.) Maire
- (Desf.) Batt.
- O.E. Schulz
- Ten.
- Post
- Ten.
- Moris
- Rech.f., Aellen & Esfand.
- Sarpet xardalı (Brassica juncea (L.) Czern.)
- Guss.
- Pourr.
- Raps (Brassica napus L.)
- Qara xardal (Brassica nigra (L.) K.Koch)
- Boiss. & Heldr.
- (O.E.Schulz) Akeroyd & Leadlay
- Gül kələm (Brassica oleracea L.)
- Coss.
- (Poir.) O.E.Schulz
- Şalğam-turp (Brassica rapa L.)
- (Viehoever) Kitam.
- (Mill.) Tacik
- Hanelt
- (Willd.) DC.
- (Maire) Greuter & Burdet
- Gomez-Campo
- (Boiss.) Heywood
- (Font Quer) Heywood
- (Font Quer) Heywood
- (Emb. & Maire) Heywood
- Molero & Rovira
- (Girard) Heywood
- (Poldini) Gomez-Campo
- Gomez-Campo
- (Boiss. & Reut.) Heywood
- (Rouy ex Willk.) Heywood
- (DC.) Heywood
- (Emb.) Greuter & Burdet
- (P.Monts.) J.M.Monts. & Romo
- Raf.
- Hedge & A.G.Mill.
- Batt.
- (Desf.) Greuter & Burdet
- Pomel
- (Tzvelev) Tzvelev
- Gouan
- Giotta, Piccitto & Arrigoni
- Biv.
- (Mazzola & Raimondo) Raimondo & Mazzola
- (Raimondo & Mazzola) Raimondo & Geraci
- (Caruel) Raimondo & Mazzola
- (Lojac.) Raimondo & Mazzola
İstinadlar
- Al-Shehbaz I. A. A generic and tribal synopsis of the Brassicaceae (Cruciferae) (ing.). // Taxon: Official News Bulletin of the International Society for Plant Taxonomy Utrecht: IAPT, Wiley, 2012. Vol. 61, Iss. 5. P. 936. ISSN 0040-0262; 1996-8175 doi:10.1002/(ISSN)1996-8175
- Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 299. doi:10.5962/BHL.TITLE.746
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kelem lat Brassica bitkiler aleminin kelemcicekliler destesinin kelemkimiler fesilesine aid bitki cinsi KelemElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad RosidsKlad Deste KelemciceklilerFesile KelemkimilerCins KelemBeynelxalq elmi adiBrassica L 1753 Sekil axtarisiITIS 23054NCBI 3705EOL 38390Xalq tebabetiKelemin elmi cehetden tesdiqlenmis diger faydasi da mede ve on iki barmaq bagirsaqda emele gelen yaralara musbet tesir etmesidir Bunun ucun 4 5 hefte ag kelem suyunu icmek lazimdir Kelem suyunu elde etmek ucun teze kelem yarpaqlari yaxsica yuyulur suyu suzulur nazik sekilde dogranir ve metbex robotundan kecirilir Medede yaranan yanma ve agri hissleri kelem suyunu icdikden sonra demek olar ki yox olacaq Gunde bir litr kelem suyu yemekden sonra icilmelidir Amma kelem suyunun teze olmasina diqqet yetirilmelidir ki terkibindeki maddeler organizme musbet tesir gostersin Bezi insanlarda kelem suyu qarinda sisme ve kop emele getirir Buna gore de 1 fincan qaynar suya 1 cay qasigi zire qatmaq ustune qapaq ortmek ve 10 deqiqeden sonra icmek lazimdir Antibiotiklerden istifade zamani yaranan bagirsaq puzontusunu aradan qaldirmaq ucun kelem salati yemek ya da kelem suyu icmek faydalidir Kelem yemek yeniyetme yaslarinda ortaya cixan sizanaqlarin yox olmasina da komek edir Sekerle bisirilmis kelem siresi serxoslari ayiltmaq ucun istifade edilir Agiz boslugunun iltihabi prosesleri zamani su ile durulasdirilmis kelem siresi ile qarqara etmek cox faydalidir Irinli yara xora ezik ve yaniqlarin uzerine xirda dogranmis kelem yarpaqlari qoyulduqda onlarin sagalmasi xeyli suretlenir Kelemin teze siresi mede ve onikibarmaq bagirsaq xoralarinda qastritde qaraciyer od dasi podaqra ateroskleroz ve basqa xesteliklerde tetbiq edilir Bostan keleminin yarpagi yerkoku cugundur ve qara turpun kok meyvelerinin siresi ile 100 qram spirtde qarisdirilir 4 6 saat muddetinde saxlanilib suzulur ve verem xesteliyi eleyhine istifade edilir Onun tursuya qoyulmus yarpaqlari sekerli diabet eleyhine de semereli vasitedir Kelem siresi medenin sekresiyasini artirir ve tursulugun azalmasi ile geden qastrit eleyhine yaxsi tesir gosterir Bundan basqa bagirsagin fealiyyetini yaxsilasdirir qicqirmanin qarsisini alir peristaltikani suretlendirir spastik agrilari zeifledir Kelem aterosklerozda piylenmede evezedilmez pehriz vasitesidir cunki qanda xolesterinin miqdarini azaldir maddeler mubadilesini o cumleden yag mubadilesini normallasdirir Kelem siresi saxlanilanda keyfiyyetini tez itirir Ona gore de mualice muddetinde her gun sixilmali emalli ve suse qabda saxlanilmalidir NovleriMouterde Boiss Pers L Janka Boiss amp Reut Heldr ex O E Schulz A Braun Lam Heldr amp Halacsy Snogerup M A Gust amp Bothmer Boiss Boiss Hedge Danin amp Hedge Emb amp Maire Coss amp Durieu Ehrh Boiss Breistr Schmalh Schmalh Maire amp Weiller Maire V I Dorof D A German Cirillo Boiss amp Reut Maire Pomel Batt Coss Maire Desf Batt O E Schulz Ten Post Ten Moris Rech f Aellen amp Esfand Sarpet xardali Brassica juncea L Czern Guss Pourr Raps Brassica napus L Qara xardal Brassica nigra L K Koch Boiss amp Heldr O E Schulz Akeroyd amp Leadlay Gul kelem Brassica oleracea L Coss Poir O E Schulz Salgam turp Brassica rapa L Viehoever Kitam Mill Tacik Hanelt Willd DC Maire Greuter amp Burdet Gomez Campo Boiss Heywood Font Quer Heywood Font Quer Heywood Emb amp Maire Heywood Molero amp Rovira Girard Heywood Poldini Gomez Campo Gomez Campo Boiss amp Reut Heywood Rouy ex Willk Heywood DC Heywood Emb Greuter amp Burdet P Monts J M Monts amp Romo Raf Hedge amp A G Mill Batt Desf Greuter amp Burdet Pomel Tzvelev Tzvelev Gouan Giotta Piccitto amp Arrigoni Biv Mazzola amp Raimondo Raimondo amp Mazzola Raimondo amp Mazzola Raimondo amp Geraci Caruel Raimondo amp Mazzola Lojac Raimondo amp MazzolaIstinadlarAl Shehbaz I A A generic and tribal synopsis of the Brassicaceae Cruciferae ing Taxon Official News Bulletin of the International Society for Plant TaxonomyUtrecht IAPT Wiley 2012 Vol 61 Iss 5 P 936 ISSN 0040 0262 1996 8175 doi 10 1002 ISSN 1996 8175 Linney K Genera plantarum eorumque characteres naturales secundum numerum figuram situm amp proportionem omnium fructificationis partium 5 Stokholm 1754 S 299 doi 10 5962 BHL TITLE 746Hemcinin baxKelem tursusu Kelem guvesi Kelem menenesi Kelem taxtabitisi Kelem yarpaqyeyeni Kelemin govde gizli xortumlusu