Kürən axşam yarasası (lat. Nyctalus noctula) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yarasalar dəstəsinin hamarburunlar fəsiləsinin axşam yarasası cinsinə aid heyvan növü. Xəzi qəhvəyi-kürən rəngdə olan iri yarasadır. Kütləsi 23,0–40,0 q, bədəninin uzunluğu 67,0–80,0 mm-ə, bazusunun uzunluğu 51,0–56,0 mm-ə çatır.
Kürən axşam yarasası | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Klad: Yarımtip: İnfratip: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Sinifüstü: Klad: Klad: Sinif: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Yarımsinif: Klad: İnfrasinif: Maqndəstə: Dəstəüstü: Klad: Dəstə: Yarımdəstə: Fəsiləüstü: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Kürən axşam yarasası | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
|
Yayılması
Avropada, Şimali Afrikada, Asiyada yayılmışdır. Azərbaycanın bütün ərazisində meşə landşaftlarında və orada yerləşən yaşayış məntəqələrində rast gəlinir. Dəniz səviyyəsindən 1000 m-dək hündürlükdə yerləşən ərazilərdə tapılmışdır.
Yaşayış yeri və həyat tərzi
Azərbaycanın qərbində oturaq, şərqinsə isə Rusiyanın Şərqi Avropa vilayətlərində (çox güman ki, Volqa boyunda) yaylayan köçəri populyasiya təmsil olunmuşdur. Xəzəryanı ovalıqlarda ilk baharda nisbətən bol olan axşam yarasalarının sayı mayın 2-ci yarısından sonra kəskin şəkildə azalmışdır. Axşam yarasalarının sığınacaqları həm koğuşlar, həm də tikililərlə bağlıdır. Çox vaxt, xüsusən Tuqay meşələrində ağyarpaq qovaqların gövdəsindəki boşluqlarda məskunlaşırlar. İyunun birinci yarısında çoxalmağa başlayır, bir nəsildə 1–2 bala olur. Yığın yerlərində, xüsüsən axşam və səhər saatlarında çox səs-küy salır, çox vaxt sığınacaqdan xeyli məsafədə səsləri eşidilir. Yayda alaqaranlıq vaxtı, yazda isə bir qədər işıqlı havada görünürlər. 30–50 dəqiqədən sonra yemlənən heyvanların sayı kəskin şəkildə azalır. Yem dalınca uçan axşam yarasaları adətən birlikdə eyni istiqamətdə yönəlirlər. Qidanın əsasını böcəklər, iri kəpənəklər təşkil edir.
Sayı
Yığınlarda heyvanların sayı çox vaxt 30-dan artıq olmamışdır. A. P. Kuzyakinin (1950) məlumatına görə isə 1939-cu ilin iyun-avqustunda Gəncə məscidlərinin çardaqlarında hərəsində 150–200 axşam yarasası olan 2 koloniya yaşamışdır. Tuqay meşələri sahələrində bu heyvanların məskunlaşma sıxlığı hər km2-də 10-a yaxın olmuşdur.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kuren axsam yarasasi lat Nyctalus noctula heyvanlar aleminin xordalilar tipinin memeliler sinfinin yarasalar destesinin hamarburunlar fesilesinin axsam yarasasi cinsine aid heyvan novu Xezi qehveyi kuren rengde olan iri yarasadir Kutlesi 23 0 40 0 q bedeninin uzunlugu 67 0 80 0 mm e bazusunun uzunlugu 51 0 56 0 mm e catir Kuren axsam yarasasiElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarKlad Yarimtip OnurgalilarInfratip AgizcenelilerKlad Klad Klad Klad XoanlarKlad Klad Klad Klad Klad Sinifustu DordayaqlilarKlad Klad Sinif MemelilerKlad Klad Klad Klad Klad Klad Klad Yarimsinif Vehsi heyvanlarKlad EuteriyalarInfrasinif PlasentalilarMaqndeste Desteustu LavrazioterilerKlad Deste YarasalarYarimdeste Fesileustu Fesile HamarburunlarYarimfesile Triba Cins Axsam yarasasiNov Kuren axsam yarasasiBeynelxalq elmi adiNyctalus noctula Schreb 1774 Sekil axtarisiITIS 632069NCBI 51300EOL 1038529YayilmasiAvropada Simali Afrikada Asiyada yayilmisdir Azerbaycanin butun erazisinde mese landsaftlarinda ve orada yerlesen yasayis menteqelerinde rast gelinir Deniz seviyyesinden 1000 m dek hundurlukde yerlesen erazilerde tapilmisdir Yasayis yeri ve heyat terziAzerbaycanin qerbinde oturaq serqinse ise Rusiyanin Serqi Avropa vilayetlerinde cox guman ki Volqa boyunda yaylayan koceri populyasiya temsil olunmusdur Xezeryani ovaliqlarda ilk baharda nisbeten bol olan axsam yarasalarinin sayi mayin 2 ci yarisindan sonra keskin sekilde azalmisdir Axsam yarasalarinin siginacaqlari hem koguslar hem de tikililerle baglidir Cox vaxt xususen Tuqay meselerinde agyarpaq qovaqlarin govdesindeki bosluqlarda meskunlasirlar Iyunun birinci yarisinda coxalmaga baslayir bir nesilde 1 2 bala olur Yigin yerlerinde xususen axsam ve seher saatlarinda cox ses kuy salir cox vaxt siginacaqdan xeyli mesafede sesleri esidilir Yayda alaqaranliq vaxti yazda ise bir qeder isiqli havada gorunurler 30 50 deqiqeden sonra yemlenen heyvanlarin sayi keskin sekilde azalir Yem dalinca ucan axsam yarasalari adeten birlikde eyni istiqametde yonelirler Qidanin esasini bocekler iri kepenekler teskil edir SayiYiginlarda heyvanlarin sayi cox vaxt 30 dan artiq olmamisdir A P Kuzyakinin 1950 melumatina gore ise 1939 cu ilin iyun avqustunda Gence mescidlerinin cardaqlarinda heresinde 150 200 axsam yarasasi olan 2 koloniya yasamisdir Tuqay meseleri sahelerinde bu heyvanlarin meskunlasma sixligi her km2 de 10 a yaxin olmusdur IstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 2004 Mammal Species of the World ing A Taxonomic and Geographic Reference D E Wilson D M Reeder 3 Baltimore JHU Press 2005 35 2142 p ISBN 978 0 8018 8221 0Hemcinin bax