Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kürdəmir aviabazası — Azərbaycan Respublikasının Kürdəmir rayonunda, Bakıdan qərbdə yerləşən, Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus hərbi aerodrom. Aviabazada Su-25 qırıcı təyyarələri və Su-24 bombardmançıları yerləşir.
| Kürdəmir aviabazası | |
|---|---|
 | |
|
| |
| IATA: yoxdur – ICAO: UB14 | |
| Məlumat | |
| Hava limanı tipi | Hərbi |
| Ölkə |  Azərbaycan |
Tarixi
1941-ci ilin sentyabr ayından 1942-ci ilin mart ayına kimi bu aviabazada yerləşib. Polkun pilotları burada İkinci dünya müharibəsi dövrünə aid təyyarələrlə, həmçinin İngiltərədən və Amerikadan göndərilmiş təyyarələrlə döyüş təlimi keçirdilər. 28 noyabr 1945-ci ildən 22 noyabr 1969-cu ilə kimi MiQ-17 təyyarələrindən ibarət Kürdəmir aviabazasında yerləşib. 1953 - cü ildən etibarən aerodromda Su-24 və Su-17 təyyarələrindən ibarət olan, 36-cı Bombardmançı Aviasiya diviziyasının tərkibindəki yerləşirdi. 1991-ci ildə Azərbaycan müstəqilliyini elan etdikdən sonra aviabaza Azərbaycana Hərbi Hava Qüvvələrinin nəzarətinə verilməsi razılaşdırılıb. Razılaşmaya görə Rusiya ordusu Azərbaycanı tərk edərkən hərbi bazalarda olan silah-sursatı təhvil verməli olduğu halda, bir çox hallarda Rusiya razılaşmaya əməl etmirdi. Kürdəmir aviabazasında xidmət edən rus əsgərləri bütün hərbi texnikanı icazəsiz Rusiyaya daşıdılar, bazada ancaq bir ədəd istifadəyə yararsız Su-24 təyyarəsi saxlayaraq bazanı tərk etmişdilər. Rusiya ordusu getdikdən sonra Kürdəmir aviabazası Surət Hüseynova sadiq qüvvələrin nəzarətinə keçib və aviabazadan 1992-ci ilin iyunundan etibarən buradan hərbi təyyarələr Qarabağa döyüş uçuşları həyata keçirməyə başladılar. İlk uçuşlara 1992-ci ilin iyun ayının ortalarından Balaxan Qəhrəmanov və Konstantin Virtsev MiQ-21 təyyarəsi ilə başlayıblar. Azərbaycan Ordusuna xidmətə keçən hərbi təyyarəçi Sergey Murtuzəliyevin köməyi ilə aviabazadakı Su-24-ün təmiri işlərinə başlanılıb. Surət Hüseynov Tbilisi Aviasiya Zavodundan ehtiyat hissələrinin təmirdən sonra gətirilməsini təşkil etmişdi, haradasa iyulun sonundan Su-24-də Sergey Murtuzəliyevin rəhbərliyi ilə Qarabağda hərbi uçuşlara başlandı. 1993-cü ilin iyun hadisələri zamanı prezident Ə.Elçibəyə sadiq qüvvələr Kürdəmir aviabazasındakı hərbi təyyarələrə Gəncəyə döyüş uçuşu həyata keçirərək S.Hüseynova sadiq qiyamçı qüvvələri bombalamağı əmr etdi. Lakin döyüş pilotları arasında S.Hüseynovun böyük nüfuza olması səbəbindən bəzi pilotlar bu əmri yerinə yetirməkdən imtina etdilər, Kürdəmir aviabazasından havaya qalxan döyüş təyyarələri isə bilərəkdən Gəncə yaxınlığında boş əraziləri bombalayaraq geri qayıtdılar.
Hal-hazırda aviabazada Azərbaycan HHQ-ya məxsus Su-25, təlim-məşq təyyarələri və digər texnika yerləşir. Kürdəmir aviabazası texniki xüsusiyyətlərinə və Qarabağdakı münaqişə zonasına yaxınlığına görə Azərbaycanda ən vacib aviabazalardan biri hesab olunur. 2015-2017-ci illərdə Terraserver-dən əldə olunmuş peyk şəkillərinə əsasən Kürdəmir bazasının açıq park yerlərində təxminən 30 ədəd Su-25 və Su-25UB hücum təyyarələri, 14 ədəd L-39 döyüş təlim təyyarəsi, 2 ədəd Su-24, 5 ədəd Su-17 və 4 ədəd MiG-21 var. Şəkillərdə həmçinin ona qədər Mi-8/17 və Mi-24 helikopteri əks olunur və 2015-2017-ci illərdə ehtimal ki, Azərbaycan PUA-larının bir hissəsini yerləşdirmək üçün aviabazada kiçik anqarlar tikilib. 2018-ci ildə əldə olunmuş peyk şəkillərinə əsasən Kürdəmir aviabazası Azərbaycanda ən çox istifadə olunan aviabaza hesab olunur. Aviabazada həmçinin zenit-raket kompleksləri və tədris mərkəzi də yerləşir.
Qəzalar
- 23 avqust 1958 - Azərbaycan SSR ərazi idarəetməsi mülki hava donanmasına məxsus, kənd təsərrüfatı işlərində istifadə olunan Po-2A tipli yüngül mülki təyyarə Kürdəmir ərazisində pambıq ziyanvericilərinə qarşı mübarizə üzrə uçuş keçirərkən pilot 200 metr hündürlükdə uçuş keçirərkən təyyarəni 15 metr yüksəkliyə qədər aşağı endirib və bu zaman qadağan edilmiş manevr həyata keçirərək 45 dərəcədən çox bucaq altında dönüş yerinə yetirib. Bu zaman pilot idarəetməni itirdiyi üçün təyyarə Kürdəmirdəki aerodrom yaxınlığında yerə çırpılıb. Qəza nəticəsində pilot həyatını itirib, aviatexnik isə yaralanıb.
- 31 avqust 1993 - Kürdəmir aviabazasında təlim uçuşu keçirən, Sergey Murtuzəliyev və Əfqanıstan Hərbi Hava Qüvvələrinin pilotu mayor Şeydullanın (SSRİ-yə təhsil almağa göndərilən bir qrup Əfqan HHQ zabitindən biri idi, ancaq Nəcibullah rejimi çökdükdən sonra geri dönə bilməmişdilər) idarəetməsindəki Su-24 təyyarəsi qəzaya uğradı. Məşq uçuşunu həyata keçirərkən ekipaj pilot səhvinə yol verdi və uçuş zolağına düşdü. Qəza nəticəsində hər iki ekipaj üzvü həlak oldu.
İstinadlar
- "Bakı Dağlıq Qarabağdan 100 km aralıda hərbi hava qüvvələri yerləşdirib". 2021-10-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-08-08.
- Feskov, V.I.; K.A. Kalashnikov; V.I. Golikov. The Soviet Army in the Years of the 'Cold War' (1945-1991). Tomsk: Tomsk University Press. 2004. səh. 144. ISBN .
- "Qarabağ müharibəsində Azərbaycanın Hərbi Hava Qüvvələri". 2019-05-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-27.
- Barabanov, M.S; Yeşiltaş, M. Fırtına gözləyərkən: Cənubi Qafqaz. Rusiya Strategiyaların və Texnologiyaların Təhlili Mərkəzi. 2018. 21. (#accessdate_missing_url)
- "Kürdəmir rayonunda Po-2A qəzası". 2018-07-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-26.
Mənbə
- OurAirports
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kurdemir aviabazasi Azerbaycan Respublikasinin Kurdemir rayonunda Bakidan qerbde yerlesen Azerbaycan Herbi Hava Quvvelerine mexsus herbi aerodrom Aviabazada Su 25 qirici teyyareleri ve Su 24 bombardmancilari yerlesir Kurdemir aviabazasi40 16 24 sm e 48 09 48 s u IATA yoxdur ICAO UB14MelumatHava limani tipi HerbiOlke AzerbaycanTarixi1941 ci ilin sentyabr ayindan 1942 ci ilin mart ayina kimi bu aviabazada yerlesib Polkun pilotlari burada Ikinci dunya muharibesi dovrune aid teyyarelerle hemcinin Ingiltereden ve Amerikadan gonderilmis teyyarelerle doyus telimi kecirdiler 28 noyabr 1945 ci ilden 22 noyabr 1969 cu ile kimi MiQ 17 teyyarelerinden ibaret Kurdemir aviabazasinda yerlesib 1953 cu ilden etibaren aerodromda Su 24 ve Su 17 teyyarelerinden ibaret olan 36 ci Bombardmanci Aviasiya diviziyasinin terkibindeki yerlesirdi 1991 ci ilde Azerbaycan musteqilliyini elan etdikden sonra aviabaza Azerbaycana Herbi Hava Quvvelerinin nezaretine verilmesi razilasdirilib Razilasmaya gore Rusiya ordusu Azerbaycani terk ederken herbi bazalarda olan silah sursati tehvil vermeli oldugu halda bir cox hallarda Rusiya razilasmaya emel etmirdi Kurdemir aviabazasinda xidmet eden rus esgerleri butun herbi texnikani icazesiz Rusiyaya dasidilar bazada ancaq bir eded istifadeye yararsiz Su 24 teyyaresi saxlayaraq bazani terk etmisdiler Rusiya ordusu getdikden sonra Kurdemir aviabazasi Suret Huseynova sadiq quvvelerin nezaretine kecib ve aviabazadan 1992 ci ilin iyunundan etibaren buradan herbi teyyareler Qarabaga doyus ucuslari heyata kecirmeye basladilar Ilk ucuslara 1992 ci ilin iyun ayinin ortalarindan Balaxan Qehremanov ve Konstantin Virtsev MiQ 21 teyyaresi ile baslayiblar Azerbaycan Ordusuna xidmete kecen herbi teyyareci Sergey Murtuzeliyevin komeyi ile aviabazadaki Su 24 un temiri islerine baslanilib Suret Huseynov Tbilisi Aviasiya Zavodundan ehtiyat hisselerinin temirden sonra getirilmesini teskil etmisdi haradasa iyulun sonundan Su 24 de Sergey Murtuzeliyevin rehberliyi ile Qarabagda herbi ucuslara baslandi 1993 cu ilin iyun hadiseleri zamani prezident E Elcibeye sadiq quvveler Kurdemir aviabazasindaki herbi teyyarelere Genceye doyus ucusu heyata kecirerek S Huseynova sadiq qiyamci quvveleri bombalamagi emr etdi Lakin doyus pilotlari arasinda S Huseynovun boyuk nufuza olmasi sebebinden bezi pilotlar bu emri yerine yetirmekden imtina etdiler Kurdemir aviabazasindan havaya qalxan doyus teyyareleri ise bilerekden Gence yaxinliginda bos erazileri bombalayaraq geri qayitdilar Hal hazirda aviabazada Azerbaycan HHQ ya mexsus Su 25 telim mesq teyyareleri ve diger texnika yerlesir Kurdemir aviabazasi texniki xususiyyetlerine ve Qarabagdaki munaqise zonasina yaxinligina gore Azerbaycanda en vacib aviabazalardan biri hesab olunur 2015 2017 ci illerde Terraserver den elde olunmus peyk sekillerine esasen Kurdemir bazasinin aciq park yerlerinde texminen 30 eded Su 25 ve Su 25UB hucum teyyareleri 14 eded L 39 doyus telim teyyaresi 2 eded Su 24 5 eded Su 17 ve 4 eded MiG 21 var Sekillerde hemcinin ona qeder Mi 8 17 ve Mi 24 helikopteri eks olunur ve 2015 2017 ci illerde ehtimal ki Azerbaycan PUA larinin bir hissesini yerlesdirmek ucun aviabazada kicik anqarlar tikilib 2018 ci ilde elde olunmus peyk sekillerine esasen Kurdemir aviabazasi Azerbaycanda en cox istifade olunan aviabaza hesab olunur Aviabazada hemcinin zenit raket kompleksleri ve tedris merkezi de yerlesir Qezalar23 avqust 1958 Azerbaycan SSR erazi idareetmesi mulki hava donanmasina mexsus kend teserrufati islerinde istifade olunan Po 2A tipli yungul mulki teyyare Kurdemir erazisinde pambiq ziyanvericilerine qarsi mubarize uzre ucus kecirerken pilot 200 metr hundurlukde ucus kecirerken teyyareni 15 metr yuksekliye qeder asagi endirib ve bu zaman qadagan edilmis manevr heyata kecirerek 45 dereceden cox bucaq altinda donus yerine yetirib Bu zaman pilot idareetmeni itirdiyi ucun teyyare Kurdemirdeki aerodrom yaxinliginda yere cirpilib Qeza neticesinde pilot heyatini itirib aviatexnik ise yaralanib 31 avqust 1993 Kurdemir aviabazasinda telim ucusu keciren Sergey Murtuzeliyev ve Efqanistan Herbi Hava Quvvelerinin pilotu mayor Seydullanin SSRI ye tehsil almaga gonderilen bir qrup Efqan HHQ zabitinden biri idi ancaq Necibullah rejimi cokdukden sonra geri done bilmemisdiler idareetmesindeki Su 24 teyyaresi qezaya ugradi Mesq ucusunu heyata kecirerken ekipaj pilot sehvine yol verdi ve ucus zolagina dusdu Qeza neticesinde her iki ekipaj uzvu helak oldu Istinadlar Baki Dagliq Qarabagdan 100 km aralida herbi hava quvveleri yerlesdirib 2021 10 21 tarixinde Istifade tarixi 2019 08 08 Feskov V I K A Kalashnikov V I Golikov The Soviet Army in the Years of the Cold War 1945 1991 Tomsk Tomsk University Press 2004 seh 144 ISBN 5 7511 1819 7 Qarabag muharibesinde Azerbaycanin Herbi Hava Quvveleri 2019 05 12 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 27 Barabanov M S Yesiltas M Firtina gozleyerken Cenubi Qafqaz Rusiya Strategiyalarin ve Texnologiyalarin Tehlili Merkezi 2018 21 accessdate missing url Kurdemir rayonunda Po 2A qezasi 2018 07 22 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 26 MenbeOurAirports