Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kraytsçerç məscidinin (eng. Christchurch Mosque) - 15 mart 2019-cu ildə müsəlmanların cümə namazı zamanı saldırıya uğradığı hadisədir. Kraystçerç şəhərində ardıcıl olaraq, qəsəbəsində Əl-Nur Məscidində və terror hücumu baş verib. Ümumilikdə bu terrorda 50 nəfər həlak olub, verilən ilkin məlumatlara görə isə 50 nəfər yaralanıb. Təqsirləndirilən günhakar, Avstraliyalı həbs olunub. Şübhəli terrorist öz terror aktını Facebook Live üzərindən canlı yayım edib.
| Kraystçerç məscidlərinə hücum | |
|---|---|
 | |
| Hücum yeri | Kraystçerç, Yeni Zelandiya |
| Hücum hədəfi | Müsəlmanlar |
| Vaxt | 15 mart 2019 15:30 radələri |
| Həlak olanlar | 50 |
| Yaralılar | 50 |
| Terrorçu sayı | 1 |
| Qatillər | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Hücumlar
Hücumlar saat 15 mart 2019-cu ildə saat 13:40-dan başlayaraq ardıcıl olaraq, Əl Nur Məscidi və həyata keçirilib. İlkin məlumatlara görə bütün məscidlərdə eyni vaxtı baş verildiyi irəli sürüldü, lakin sonradan hər iki məsciddə "planlaşdırılan" cinayətə görə bir şübhəli saxlanılıb.
Əl-Nur Məscidi
Ağır silahlar daşıyan terrorçu saat 13:40 radələrində Deans prospektində, Rikkartondaki Əl-Nur məscidində ibadət etməyə başlayan müsəlmanların üzərinə silahla hücum çəkməyə başladı. Silahlı şəxs, hücumunun ilk 17 dəqiqəsini, Facebook Live üzərindən birbaşa efir olaraq yayımladı. O məruzələrdə, 28 yaşında ortaboylu avstraliyalı neonasist şəxs kimi xarakterizə edilmişdi. Gülləbarandan əvvəl avtomobilində oturan terrorist, ilk olaraq Britaniya Silahlı Qüvvələrinin milli marşını, sonra isə Bosniya müharibəsi (1992–1995) zamanı ifa olunan və dserb milliyətçi mahnısı olan "" marşını qoşmuşdu.
Əl-Nur Məscidinin girişində 3 nəfəri öldürmüş, məscidin mərkəzində isə geri qalan müsəlmanları qətl etmişdi. Həmçinin, silahlı şəxs yaralananlara yaxınlaşıb, bir neçə dəfə də atəş açmış, sonra isə məscidi tərk edərək məscidin ətrafındakılara atəş açmışdır. Yaraladıqları şəxsləri öldürmək üçün yeni silah gətirmək üçün avtomobilinə gedir, lakin bu zaman ərzində zərərçəkənlərin çoxu yaralanmışdı və qaça bilmədi. Silahlı şəxs daha sonra ikinci dəfə məsciddən çıxıb avtomobilinə doğru irəlilədikdə, ayaq yolunun yaxınlığında bir qadını da vurmuşdu. Bundan sonra, o avtomobilinə qayıtdı və qısa müddətdən sonra hadisə yerindən qaçdı.
Canlı yayımlanan görüntülər, terroristin sadəcə məscidin içərisində deyil, yaxınlıqdakı adamların da canına qıydığını göstərirdi. Terrorist Əl-Nur Məscidində təxminən altı dəqiqə sərf etmişdi. istiqamətlənən terrorist Kraystçerç şəhərində Biley prospektində yola çıxarkən Facebook Live üzərindən canlı yayımı kəsildi.
Linvud İslam Mərkəzi
Qısa bir müddətdən sonra ikinci bir atışma baş verir. , Əl-Nur Məscidindən 5 kilometr (3.1 mil) uzaqlıqda yerləşir. Linvud İslam Mərkəzində 7 insan amansızcasına qətlə yetirildi.
Yeni Zelandiya Herald xilasetmə qrupunun verdiyi məlumata görə, məsciddə qulluq edən gənc oğlan terrorçu ilə odlu silahla mübarizə apararkən qətlə yetirilib. Avtomobildə iki ədəd partlayıcı qurğu tapılıb, lakin daha sonra tərəfindən zərərsiz hala gətirilib.
Şübhəlilər
Terrorçulardan biri – 28 yaşlı Brenton Tarrant törətdiyi qətliamı 17 dəqiqə ərzində sosial şəbəkədə canlı yayımlayıb. Videoda silah və sursatlar üzərində müxtəlif dillərdə, o cümlədən, erməni, ispan, ingilis, serb və polşa dillərində yazılar var. Yazılarda real insanların adları, anti-türk eyhamı olan tarixi hadisələrin təqvimi göstərilib. Xüsusilə bir avtomatın üzərində olan "Սարիղամիշի Ճակատամարտ" (azərb. Sarıqamış döyüşü) yazısı diqqət çəkir. Bu, Birinci Dünya müharibəsi dövründə Türkiyə və Rusiya qoşunları arasında baş vermiş qanlı döyüşdür. Həmin döyüşdə Rusiya qoşunlarında erməni hərbçilər də yer alıb.
Hadisə ilə əlaqədar məhkəmə iclası 2020-ci il mayın 4-də başlayacaq. Xüsusi rejimli həbsxanada birnəfərlik kamerada saxlanan B. Tarrant videoəlaqə vasitəsilə məhkəməyə qatılıb. Brenton Tarrant günahkar olmadığını bildirib.
Reaksiyalar
![image]()
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Yeni Zelandiyanın Baş naziri Casinda Ardernə ünvanladığı məktubda başsağlığı vermişdir.![image]()
Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan da başsağlığı dilədi və irqçilik və İslamofobiyanın yüksəlməsindən narahatlıqlarını ifadə etdi.![image]()
Rusiya prezidenti Vladimir Putin hücum ilə əlaqədar başsağlığı dilədi.![image]()
Avropa Şurası hücumu qınadı və başsağlığı dilədi.![image]()
Avstraliyalı senator , hücumun "müsəlmanlara qarşı olması səbəbiylə Avstraliya və Yeni Zelandiyada insanlar arasında artan bir qorxu olduğunu göstərir" və hadisənin səbəbinin "müsəlman fanatiklərin" köçməsi olduğunu söylədi.
İstinadlar
- "Yeni Zelandiya məscidlərinə hücumlarda erməni izi - FOTO". oxu.az. oxu.az. 2021-10-20 tarixində . İstifadə tarixi: 15 mart 2019.
- "Yeni zelandiyalı terrorçu məscidlərə hücuma görə özünü təqsirli bilməyib". 2019-06-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-06-16.
- Yeni Zelandiyanın Baş naziri Zati-aliləri xanım Casinda Ardernə 2021-05-11 at the Wayback Machine. president.az, 15.03.2019 (az.)
Xarici keçidlər
- "The Great Replacement" Manifesto
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kraytscerc mescidinin eng Christchurch Mosque 15 mart 2019 cu ilde muselmanlarin cume namazi zamani saldiriya ugradigi hadisedir Kraystcerc seherinde ardicil olaraq qesebesinde El Nur Mescidinde ve terror hucumu bas verib Umumilikde bu terrorda 50 nefer helak olub verilen ilkin melumatlara gore ise 50 nefer yaralanib Teqsirlendirilen gunhakar Avstraliyali hebs olunub Subheli terrorist oz terror aktini Facebook Live uzerinden canli yayim edib Kraystcerc mescidlerine hucumEl Nur mescidiHucum yeri Kraystcerc Yeni Zelandiya 43 31 58 c e 172 36 42 s u Hucum hedefi MuselmanlarVaxt 15 mart 2019 15 30 radeleriHelak olanlar 50Yaralilar 50Terrorcu sayi 1Qatiller Vikianbarda elaqeli mediafayllarHucumlarHucumlar saat 15 mart 2019 cu ilde saat 13 40 dan baslayaraq ardicil olaraq El Nur Mescidi ve heyata kecirilib Ilkin melumatlara gore butun mescidlerde eyni vaxti bas verildiyi ireli suruldu lakin sonradan her iki mescidde planlasdirilan cinayete gore bir subheli saxlanilib El Nur Mescidi Agir silahlar dasiyan terrorcu saat 13 40 radelerinde Deans prospektinde Rikkartondaki El Nur mescidinde ibadet etmeye baslayan muselmanlarin uzerine silahla hucum cekmeye basladi Silahli sexs hucumunun ilk 17 deqiqesini Facebook Live uzerinden birbasa efir olaraq yayimladi O meruzelerde 28 yasinda ortaboylu avstraliyali neonasist sexs kimi xarakterize edilmisdi Gullebarandan evvel avtomobilinde oturan terrorist ilk olaraq Britaniya Silahli Quvvelerinin milli marsini sonra ise Bosniya muharibesi 1992 1995 zamani ifa olunan ve dserb milliyetci mahnisi olan marsini qosmusdu El Nur Mescidinin girisinde 3 neferi oldurmus mescidin merkezinde ise geri qalan muselmanlari qetl etmisdi Hemcinin silahli sexs yaralananlara yaxinlasib bir nece defe de ates acmis sonra ise mescidi terk ederek mescidin etrafindakilara ates acmisdir Yaraladiqlari sexsleri oldurmek ucun yeni silah getirmek ucun avtomobiline gedir lakin bu zaman erzinde zerercekenlerin coxu yaralanmisdi ve qaca bilmedi Silahli sexs daha sonra ikinci defe mescidden cixib avtomobiline dogru ireliledikde ayaq yolunun yaxinliginda bir qadini da vurmusdu Bundan sonra o avtomobiline qayitdi ve qisa muddetden sonra hadise yerinden qacdi Canli yayimlanan goruntuler terroristin sadece mescidin icerisinde deyil yaxinliqdaki adamlarin da canina qiydigini gosterirdi Terrorist El Nur Mescidinde texminen alti deqiqe serf etmisdi istiqametlenen terrorist Kraystcerc seherinde Biley prospektinde yola cixarken Facebook Live uzerinden canli yayimi kesildi Linvud Islam Merkezi Qisa bir muddetden sonra ikinci bir atisma bas verir El Nur Mescidinden 5 kilometr 3 1 mil uzaqliqda yerlesir Linvud Islam Merkezinde 7 insan amansizcasina qetle yetirildi Yeni Zelandiya Herald xilasetme qrupunun verdiyi melumata gore mescidde qulluq eden genc oglan terrorcu ile odlu silahla mubarize apararken qetle yetirilib Avtomobilde iki eded partlayici qurgu tapilib lakin daha sonra terefinden zerersiz hala getirilib SubhelilerTerrorculardan biri 28 yasli Brenton Tarrant toretdiyi qetliami 17 deqiqe erzinde sosial sebekede canli yayimlayib Videoda silah ve sursatlar uzerinde muxtelif dillerde o cumleden ermeni ispan ingilis serb ve polsa dillerinde yazilar var Yazilarda real insanlarin adlari anti turk eyhami olan tarixi hadiselerin teqvimi gosterilib Xususile bir avtomatin uzerinde olan Սարիղամիշի Ճակատամարտ azerb Sariqamis doyusu yazisi diqqet cekir Bu Birinci Dunya muharibesi dovrunde Turkiye ve Rusiya qosunlari arasinda bas vermis qanli doyusdur Hemin doyusde Rusiya qosunlarinda ermeni herbciler de yer alib Hadise ile elaqedar mehkeme iclasi 2020 ci il mayin 4 de baslayacaq Xususi rejimli hebsxanada birneferlik kamerada saxlanan B Tarrant videoelaqe vasitesile mehkemeye qatilib Brenton Tarrant gunahkar olmadigini bildirib ReaksiyalarAzerbaycan Respublikasinin Prezidenti Ilham Eliyev Yeni Zelandiyanin Bas naziri Casinda Arderne unvanladigi mektubda bassagligi vermisdir Turkiye prezidenti Receb Tayyib Erdogan da bassagligi diledi ve irqcilik ve Islamofobiyanin yukselmesinden narahatliqlarini ifade etdi Rusiya prezidenti Vladimir Putin hucum ile elaqedar bassagligi diledi Avropa Surasi hucumu qinadi ve bassagligi diledi Avstraliyali senator hucumun muselmanlara qarsi olmasi sebebiyle Avstraliya ve Yeni Zelandiyada insanlar arasinda artan bir qorxu oldugunu gosterir ve hadisenin sebebinin muselman fanatiklerin kocmesi oldugunu soyledi Istinadlar Yeni Zelandiya mescidlerine hucumlarda ermeni izi FOTO oxu az oxu az 2021 10 20 tarixinde Istifade tarixi 15 mart 2019 Yeni zelandiyali terrorcu mescidlere hucuma gore ozunu teqsirli bilmeyib 2019 06 16 tarixinde Istifade tarixi 2019 06 16 Yeni Zelandiyanin Bas naziri Zati alileri xanim Casinda Arderne 2021 05 11 at the Wayback Machine president az 15 03 2019 az Xarici kecidlerVikianbarda Kraystcerc mescidlerine hucum ile elaqeli mediafayllar var The Great Replacement Manifesto