Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kral qaya məzarları — Hellenistik dönəmdə, Amasyadakı Harşena dağının cənub ətəklərindəki əhəng daşlı qayalara oyulmuş olan abidə məzarları.
Amasyada, sahili Qara dəniz ilə Anadolunun digər bölgələrini birləşdirən, prehistorik çağlardan bəri istifadə yollarının kəsişmə nöqtəsində yerləşir. Yeşilırmak çayının yaratdığı dərin bir vadi içərisində qurulmuşdur. Çayın ikiyə ayırdığı bu vadinin şimalındakı 272 metr yüksəkliyində, sivri külah formasındakı əhəng daşı yığını minlərlə ildir Harşena dağı olaraq adlandırılır. Harşena dağının Yeşilırmak və vadisi ilə birlikdə meydana gətirdiyi bütöv kompozisiya, unikal bir mənzərəni göstərir.
İlk yaşayış Erkən Tunc dövründən başlamış və Osmanlı dövlətinin sonuna qədər da onlarla sivilizasiya (Frigya, İskit-Med, Fars, Pontos, Roma, Şərqi Roma, Danişmendli, Elxanlı, Səlcuqlu, Osmanlı) tərəfindən sığınacaq edilmişdir. Ərazidə Amasya qalasının yanı ilə, ellinizm dövrünün divarları, monumental qaya məzarları e.ə. I əsrə aid monumental sarnıçlar və Yalıboyu evləri qalmaqdadır.
Antik dövr tarixçisi Strabona görə Mitridat krallığı zamanında krallar adına düzəldilmiş abidə məzarlardır. Yeşilırmak vadisi boyunca irili xırdalı 23 ədəd qaya məzarı olan bölgə Krallar vadisi olaraq da tanınır. Qaya məzarlarının içlərindən çox, arxalarına oyulmuş keçidlər diqqət çəkicidir. Bu bölgədəki böyük məzarlardan birinin yanında, çaya qədər uzanan bir tunelin başlanğıcı olması haqqında mülahizələr var. Kalker qayalara oyularaq düzəldilən bu bu məzarlar quruluş və böyüklükləri etibarilə şəhərə hakim bir nöqtədədir.
Bu örən yeri Amasyadadır və içərisində XV əsr Osmanlı dövrünə aid iki xüsusi hamam yerləşir.
Kral qaya məzarlarının ən böyüyü, nərdivanlarla çıxılan qərb istiqamətindəki ən son məzardır. Bu mağaranın hündürlüyü 15 metr, eni 8 metr, dərinliyi isə 6 metrdir. Məzar otağına girişi digər məzarlardakı qapılardan daha yüksəkdir.
Qızlar sarayı üzərində yerləşən üçlü kral məzarı bir-birinə çox yaxın oyulmuşdur. Ən solda yerləşən məzar, ortadakı məzar sahibini kölgədə buraxmaq məqsədiylə ön plana çıxarılmışdır. Qızlar sarayının alt qisimində və Dəmiryolu tunelinin dərhal üzərində olan məzar da, digərləri kimi blok qaya oyularaq düzəldilmişdir. Digər qaya məzarlarından fərqli olaraq ətrafı oyulmamıştır. Ayrıca məzar otağına çıxmağı asanlaşdıracaq daş nərdivanlar də düzəldilməmişdir. Məzar otağının sağ və sol kənarlarında tikilən sütunlar daha sonra qırılmışdır.
Mağaraların bütünündə görülən qapaqsız, 2–3 metr arasında dəyişən yüksəklikdə, qapıya bənzəyən giriş, bu mağaraların ortaq xüsusiyyətidir. Mağaraların ətrafı geniş şəkildə boş buraxılmasının məqsədi da, bəzi məzarların təvaf edilməsi, bəzilərində də qayalardan sızan suların hava ilə təmasını və məzar otağının qorunmasını təmin etməkdir.
Kral qaya məzarları bəzi dövrlərdə həbsxana və cəzalandırma məkanı olaraq da istifadə edilmişdir. Məsələn VI Mithridates, özü ilə edilən sülh danışıqlarında çətinlik çıxaran Romalı elçiləri Dəmiryolu keçidinin dərhal üzərində yerləşən məzara həbs etmişdir.
1075-ci ildə Amasyanı fəth edən Məlik Əhməd Danişmend Qazi, məzarların içindəki Pontus dövründən qalma basdırımları qaldırtmışdır. Yenə o dövrdə, xristian keşişlərin bu mağaralarda inzivaya çəkildikləri bilinməkdədir.
İstinadlar
- "Harşena Dağı ve Pontus Kral Kaya Mezarları (Amasya)". 2016-08-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-09-03.
- "Kral Kaya Mezarları". 2016-10-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-09-03.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kral qaya mezarlari Hellenistik donemde Amasyadaki Harsena daginin cenub eteklerindeki eheng dasli qayalara oyulmus olan abide mezarlari Tarixi evler ve yuxaridaki qaya mezarlari Amasyada sahili Qara deniz ile Anadolunun diger bolgelerini birlesdiren prehistorik caglardan beri istifade yollarinin kesisme noqtesinde yerlesir Yesilirmak cayinin yaratdigi derin bir vadi icerisinde qurulmusdur Cayin ikiye ayirdigi bu vadinin simalindaki 272 metr yuksekliyinde sivri kulah formasindaki eheng dasi yigini minlerle ildir Harsena dagi olaraq adlandirilir Harsena daginin Yesilirmak ve vadisi ile birlikde meydana getirdiyi butov kompozisiya unikal bir menzereni gosterir Ilk yasayis Erken Tunc dovrunden baslamis ve Osmanli dovletinin sonuna qeder da onlarla sivilizasiya Frigya Iskit Med Fars Pontos Roma Serqi Roma Danismendli Elxanli Selcuqlu Osmanli terefinden siginacaq edilmisdir Erazide Amasya qalasinin yani ile ellinizm dovrunun divarlari monumental qaya mezarlari e e I esre aid monumental sarniclar ve Yaliboyu evleri qalmaqdadir Antik dovr tarixcisi Strabona gore Mitridat kralligi zamaninda krallar adina duzeldilmis abide mezarlardir Yesilirmak vadisi boyunca irili xirdali 23 eded qaya mezari olan bolge Krallar vadisi olaraq da taninir Qaya mezarlarinin iclerinden cox arxalarina oyulmus kecidler diqqet cekicidir Bu bolgedeki boyuk mezarlardan birinin yaninda caya qeder uzanan bir tunelin baslangici olmasi haqqinda mulahizeler var Kalker qayalara oyularaq duzeldilen bu bu mezarlar qurulus ve boyuklukleri etibarile sehere hakim bir noqtededir Bu oren yeri Amasyadadir ve icerisinde XV esr Osmanli dovrune aid iki xususi hamam yerlesir Kral qaya mezarlarinin en boyuyu nerdivanlarla cixilan qerb istiqametindeki en son mezardir Bu magaranin hundurluyu 15 metr eni 8 metr derinliyi ise 6 metrdir Mezar otagina girisi diger mezarlardaki qapilardan daha yuksekdir Qizlar sarayi uzerinde yerlesen uclu kral mezari bir birine cox yaxin oyulmusdur En solda yerlesen mezar ortadaki mezar sahibini kolgede buraxmaq meqsediyle on plana cixarilmisdir Qizlar sarayinin alt qisiminde ve Demiryolu tunelinin derhal uzerinde olan mezar da digerleri kimi blok qaya oyularaq duzeldilmisdir Diger qaya mezarlarindan ferqli olaraq etrafi oyulmamistir Ayrica mezar otagina cixmagi asanlasdiracaq das nerdivanlar de duzeldilmemisdir Mezar otaginin sag ve sol kenarlarinda tikilen sutunlar daha sonra qirilmisdir Magaralarin butununde gorulen qapaqsiz 2 3 metr arasinda deyisen yukseklikde qapiya benzeyen giris bu magaralarin ortaq xususiyyetidir Magaralarin etrafi genis sekilde bos buraxilmasinin meqsedi da bezi mezarlarin tevaf edilmesi bezilerinde de qayalardan sizan sularin hava ile temasini ve mezar otaginin qorunmasini temin etmekdir Kral qaya mezarlari bezi dovrlerde hebsxana ve cezalandirma mekani olaraq da istifade edilmisdir Meselen VI Mithridates ozu ile edilen sulh danisiqlarinda cetinlik cixaran Romali elcileri Demiryolu kecidinin derhal uzerinde yerlesen mezara hebs etmisdir 1075 ci ilde Amasyani feth eden Melik Ehmed Danismend Qazi mezarlarin icindeki Pontus dovrunden qalma basdirimlari qaldirtmisdir Yene o dovrde xristian kesislerin bu magaralarda inzivaya cekildikleri bilinmekdedir Istinadlar Harsena Dagi ve Pontus Kral Kaya Mezarlari Amasya 2016 08 09 tarixinde Istifade tarixi 2015 09 03 Kral Kaya Mezarlari 2016 10 08 tarixinde Istifade tarixi 2015 09 03 Xarici kecidlerVikianbarda Kral qaya mezarlari ile elaqeli mediafayllar var