Korqaljın Dövlət Təbiət Qoruğu (qaz. Қорғалжын мемлекеттік табиғи қорығы) ― Qazaxıstanın Aqmola və Karağandı vilayətlərində, Astana şəhərinin qərbində yerləşən təbiət qoruğu. Ərazi həm UNESCO-nun Ümumdünya irsi siyahısına daxil edilmiş , həm Ramsar sahəsinin, həm də müvafiq biosfer qoruğunun bir hissəsidir. Ərazidəki göllərdən ən böyüyü Tengiz gölüdür. 543 171 hektar ərazisi olan Korqaljın təbiət qoruğunun ərazisi köçəri quşların Hindistan və Sibir-Şərqi Afrika miqrasiya marşrutunun ayrılmaz hissəsidir və yalnız Qazaxıstan üçün deyil, həm də bütün Asiya üçün beynəlxalq əhəmiyyətli bataqlıq sahəsidir. Ərazidəki böyük su ehtiyyatı Asiyadakı ən böyük bataqlıq quşları populyasiyası üçün yaşayış sahəsini təmin edir.
Korqaljın qoruğu | |
---|---|
BTMB kateqoriyası — Ia (Ciddi Təbiət Qoruğu) | |
Sahəsi |
|
Yaradılma tarixi | 18 aprel 1968 |
Ümumdünya irsi | 2008 |
Yerləşməsi | |
Ölkə | |
Yerləşməsi | Akmola və Karağandı vilayəti |
Yaxın şəhər | Astana |
| |
Rəsmi adı | Kourgaldzhin and Tengiz Lakes |
Tarixi | 11 oktyabr 1976 |
İstinad nöm. | 107 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarix
1976-cı ildə Tengis - Korqaljın gölləri Beynəlxalq əhəmiyyətli bataqlıq ərazilərin siyahısına, "Ramsar siyahısına" daxil edilmişdir. Qoruq 2008-ci ildə “Sarıarka - Şimali Qazaxıstan step və gölləri” ilə birlikdə UNESCO-nun Ümumdünya irsi siyahısına daxil edilmişdir. 2012-ci ildə UNESCO Korqaljın qoruğunun Qazaxıstan Respublikasının ilk biosfer qoruğu olaraq tanımışdır.
Bitki
Mühafizə olunan ərazinin bioloji müxtəlifliyinə 500-dən çox bitki növü (Qazax təpəliyinin bütün florasının dörddə biri) və 43 növ məməli və 350 növ quş da daxil olmaqla 1400-dən çox heyvan növü daxildir. Tengiz-Korqaljın gölündəki bataqlıq quşları Qazaxıstanın bataqlıq aviafaunasının 87%-ni təmsil edən 112 növdən ibarətdir. Burada 2 növ amfibiya, 4 növ sürünən, 14 növ balıq tapılmışdır. Ərazidəki həşəratların hazırda 700-dən çox növü məlum olsa da, bu rəqəm 3000-dən çox növə çata bilər.
Çöl ekosistemləri ənənəvi, eyni zamanda endemik, nadir və nəsli kəsilməkdə olan növlərin yaşayış yerləridir.
Heyvanlar
Qoruq ərazisində Qırmızı kitaba daxil edilmiş 60 dalğadan çox heyvan və bitki növünü qeyd etdi. Ərazi Qıvrımlələk qutanın ümumi dünya populyasiyasının 10%-ni və yay və payız miqrasiya dövründə on minlərlə qaz, yüz minlərlə dabbing və dalğıc ördəkləri və gəzənin də daxil olduğu köçəri quşların ümumi populyasiyasının 10-20% -ə qədərinə ev sahibliyi edir.
Qırmızı kitaba daxil edilmiş çöl növləri arasında çığırğan cüllüt, dovdaq, bəzgək, cırtdan qartalça, çöl qartalı, ağ quyruqlu qartal, çöl belibağlısı, adi qəşəng durna və başqaları var. Məməli növlərindən isə 8-i qorunur. Qazaxıstanın Qırmızı kitabına böyük əhəmiyyət kəsb edən tulip schrenka da daxil olmaqla 5 bitki növü daxil edilmişdir. Bu növ XVl əsrdə Hollandiyada yetişdirilən bəzi əkilən lalə növlərinin əcdadıdır. Ərazisindəki və ona bitişik ərazilərdəki təbii vəziyyəti qoruyub saxlamaq Korqaljın təbiət qoruğunun əsas məqsədidir. Buradakı su-bataqlıq əraziləri qutanlara, durnalara və ən şimal qızılqaz populyasiyasına ev sahibliyi edir. Qoruqda ümumilikdə 300-dən çox quş növü var. Qoruğun çöllərində canavar, sayğaq və bozqır marmotuna rast gəlinir.
İstinadlar
- "Kourgaldzhin and Tengiz Lakes". Sites Information Service. 2018-01-25 tarixində . İstifadə tarixi: 25 aprel 2018.
- "WHC:Saryarka – Steppe and Lakes of Northern Kazakhstan". 2018-07-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-14.
- "The Annotated Ramsar List: Kazakhstan". 2013-12-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-14.
- "Korgalzhyn (Kazakhstan)". 2022-04-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-14.
- "Korgalzhyn State Nature Reserve". 2019-03-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-14.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Korqaljin Dovlet Tebiet Qorugu qaz Қorgalzhyn memlekettik tabigi korygy Qazaxistanin Aqmola ve Karagandi vilayetlerinde Astana seherinin qerbinde yerlesen tebiet qorugu Erazi hem UNESCO nun Umumdunya irsi siyahisina daxil edilmis hem Ramsar sahesinin hem de muvafiq biosfer qorugunun bir hissesidir Erazideki gollerden en boyuyu Tengiz goludur 543 171 hektar erazisi olan Korqaljin tebiet qorugunun erazisi koceri quslarin Hindistan ve Sibir Serqi Afrika miqrasiya marsrutunun ayrilmaz hissesidir ve yalniz Qazaxistan ucun deyil hem de butun Asiya ucun beynelxalq ehemiyyetli bataqliq sahesidir Erazideki boyuk su ehtiyyati Asiyadaki en boyuk bataqliq quslari populyasiyasi ucun yasayis sahesini temin edir Korqaljin qoruguBTMB kateqoriyasi Ia Ciddi Tebiet Qorugu Sahesi 258 963 ha94 421 haYaradilma tarixi 18 aprel 1968Umumdunya irsi 2008Yerlesmesi50 26 00 sm e 69 11 20 s u Olke QazaxistanYerlesmesi Akmola ve Karagandi vilayetiYaxin seher AstanaKorqaljin qoruguRAMSAR yeriResmi adiKourgaldzhin and Tengiz LakesTarixi11 oktyabr 1976Istinad nom 107 Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarix1976 ci ilde Tengis Korqaljin golleri Beynelxalq ehemiyyetli bataqliq erazilerin siyahisina Ramsar siyahisina daxil edilmisdir Qoruq 2008 ci ilde Sariarka Simali Qazaxistan step ve golleri ile birlikde UNESCO nun Umumdunya irsi siyahisina daxil edilmisdir 2012 ci ilde UNESCO Korqaljin qorugunun Qazaxistan Respublikasinin ilk biosfer qorugu olaraq tanimisdir BitkiMuhafize olunan erazinin bioloji muxtelifliyine 500 den cox bitki novu Qazax tepeliyinin butun florasinin dordde biri ve 43 nov memeli ve 350 nov qus da daxil olmaqla 1400 den cox heyvan novu daxildir Tengiz Korqaljin golundeki bataqliq quslari Qazaxistanin bataqliq aviafaunasinin 87 ni temsil eden 112 novden ibaretdir Burada 2 nov amfibiya 4 nov surunen 14 nov baliq tapilmisdir Erazideki heseratlarin hazirda 700 den cox novu melum olsa da bu reqem 3000 den cox nove cata biler Col ekosistemleri enenevi eyni zamanda endemik nadir ve nesli kesilmekde olan novlerin yasayis yerleridir HeyvanlarQoruq erazisinde Qirmizi kitaba daxil edilmis 60 dalgadan cox heyvan ve bitki novunu qeyd etdi Erazi Qivrimlelek qutanin umumi dunya populyasiyasinin 10 ni ve yay ve payiz miqrasiya dovrunde on minlerle qaz yuz minlerle dabbing ve dalgic ordekleri ve gezenin de daxil oldugu koceri quslarin umumi populyasiyasinin 10 20 e qederine ev sahibliyi edir Qirmizi kitaba daxil edilmis col novleri arasinda cigirgan cullut dovdaq bezgek cirtdan qartalca col qartali ag quyruqlu qartal col belibaglisi adi qeseng durna ve basqalari var Memeli novlerinden ise 8 i qorunur Qazaxistanin Qirmizi kitabina boyuk ehemiyyet kesb eden tulip schrenka da daxil olmaqla 5 bitki novu daxil edilmisdir Bu nov XVl esrde Hollandiyada yetisdirilen bezi ekilen lale novlerinin ecdadidir Erazisindeki ve ona bitisik erazilerdeki tebii veziyyeti qoruyub saxlamaq Korqaljin tebiet qorugunun esas meqsedidir Buradaki su bataqliq erazileri qutanlara durnalara ve en simal qizilqaz populyasiyasina ev sahibliyi edir Qoruqda umumilikde 300 den cox qus novu var Qorugun collerinde canavar saygaq ve bozqir marmotuna rast gelinir Istinadlar Kourgaldzhin and Tengiz Lakes Sites Information Service 2018 01 25 tarixinde Istifade tarixi 25 aprel 2018 WHC Saryarka Steppe and Lakes of Northern Kazakhstan 2018 07 07 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 14 The Annotated Ramsar List Kazakhstan 2013 12 03 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 14 Korgalzhyn Kazakhstan 2022 04 23 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 14 Korgalzhyn State Nature Reserve 2019 03 02 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 14