Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu səhifənin olaraq adlandırılması təklif edilir. |
Ketzal (isp. quetzal) — Troqonlar ailəsinə mənsub quş cinsidir. Ketzal, xüsusilə parlaq rəngləri, uzun quyruğu və tropik meşələrdə yaşaması ilə tanınanır. Pharomachrus cinsinə daxil olan növlər arasında ən məşhuru Resplendent ketzal (Pharomachrus mocinno) sayılır.
| Kitzal | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| Elmi təsnifat | ||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Sinif: İnfrasinif: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: Species: Kitzal | ||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||
| Pharomachrus mocinno | ||||
| ||||
Yayılma və Yaşayış mühiti
Ketzal quşları əsasən Mərkəzi Amerika ölkələrində — Meksika,Qvatemala, Kosta-Rika, Honduras və Panama kimi ölkələrdə rast gəlinir. Onlar:
- Dağlıq tropik və subtropik yağış meşələrində,
- Xüsusilə bulud meşələrində,
- 1200–3000 metr hündürlükdə yaşayırlar.
Bu mühitlərdə çoxlu meyvə ağacları və iri köklü bitkilər olur ki, bu da onların həm qidalanması, həm də yuva qurması üçün əlverişlidir.
Xarici görünüş
Rəngi parlaq yaşıl, firuzəyi, qırmızı və mavi rənglərə malikdir. Tüklərindəki parıltı işığın düşmə bucağına görə dəyişir. Erkək quşlar dişilərə nisbətən daha parlaq rənglidir və çox uzun quyruğa malikdir (bəzən 100 sm-ə qədər). Dişi quşlar daha qısadır və rəngləri nisbətən solğun olur. Başlarında qıvrılmış tük dəstələri olur (xüsusilə erkəklərdə). Bu estetik görünüş ketzalı dünyanın ən gözəl quşlarından biri edir.
Qidalanma
Ketzal quşları əsasən meyvə ilə qidalanırlar, xüsusilə:
- Lauraceae ailəsinə aid olan vəhşi avokado növləri,
- Bəzi giləmeyvələr,
- Böcəklər, kiçik kərtənkələlər və ilbizlər də bəzən menyuya daxildir.
Meyvəni bütöv udurlar və toxumları sonra tüpürərək meşələrin təbii toxum səpini prosesində rol oynayırlar.
Yuva qurması və Çoxalma
Ketzallar yuvalarını ağac gövdələrindəki təbii oyuqlarda qururlar. Yumurtaları ağ rəngdədir, adətən 2–3 ədəd olur. Valideynlər növbə ilə inkubasiya (yumurtaları yatmaq) və balaları yemləmə işini bölüşürlər. Yuvalama dövrü təxminən Mart — Avqust aylarına təsadüf edir (bölgəyə görə dəyişə bilər).
Mədəni və Tarixi əhəmiyyəti
Mayya və Aztek mədəniyyətlərində ketzal müqəddəs sayılırdı. Onlar üçün bu quş azadlıq, ruhani və ilahi simvoldur. Ketzal tükü qədim hökmdarlar və keşişlər üçün zənginlik və ilahi gücün simvolu idi. Qvatemala bu quşu özünün milli simvolu elan edib. Ölkənin valyutası da "ketzal" adlanır.
Mühafizə
IUCN tərəfindən "NT – Near Threatened" (təhlükəyə yaxın) statusunda siyahıya alınıb. Əsas təhlükələr:
- Meşələrin qırılması və əkin sahələrinə çevrilməsi,
- Yuva yerlərinin azalması,
- Turizm və ovçuluq.
Hazırda bir çox qoruq və beynəlxalq layihələr bu quşun mühafizəsinə yönəlib.
İstinadlar
- "Quetzal". 05.04.2025 tarixində arxivləşdirilib.
- "Resplendent Quetzal". 05.04.2025 tarixində arxivləşdirilib.
- "Resplendent Quetzal". 05.04.2025 tarixində arxivləşdirilib.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu sehifenin olaraq adlandirilmasi teklif edilir Sehifenin adinin deyisdirilmesi ile bagli muzakirede istirak ederek fikirlerinizi boluse bilersiniz Lutfen muzakire bitene qeder sehifeden sablonu cixarmayin Ketzal isp quetzal Troqonlar ailesine mensub qus cinsidir Ketzal xususile parlaq rengleri uzun quyrugu ve tropik meselerde yasamasi ile taninanir Pharomachrus cinsine daxil olan novler arasinda en meshuru Resplendent ketzal Pharomachrus mocinno sayilir KitzalElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz ObazoaRanqsiz OpisthokontaRanqsiz HolozoaRanqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad NephrozoaTipustu SonagizlilarTip XordalilarSinif QuslarInfrasinif YenidamaqlilarKlad NeoavesKlad PassereaKlad Klad Klad Klad Deste TroqonkimilerFesile TroqonlarCins PharomachrusSpecies KitzalBeynelxalq elmi adiPharomachrus mocinnoSekil axtarisiYayilma ve Yasayis muhitiKetzal quslari esasen Merkezi Amerika olkelerinde Meksika Qvatemala Kosta Rika Honduras ve Panama kimi olkelerde rast gelinir Onlar Dagliq tropik ve subtropik yagis meselerinde Xususile bulud meselerinde 1200 3000 metr hundurlukde yasayirlar Bu muhitlerde coxlu meyve agaclari ve iri koklu bitkiler olur ki bu da onlarin hem qidalanmasi hem de yuva qurmasi ucun elverislidir Xarici gorunusRengi parlaq yasil firuzeyi qirmizi ve mavi renglere malikdir Tuklerindeki parilti isigin dusme bucagina gore deyisir Erkek quslar disilere nisbeten daha parlaq renglidir ve cox uzun quyruga malikdir bezen 100 sm e qeder Disi quslar daha qisadir ve rengleri nisbeten solgun olur Baslarinda qivrilmis tuk desteleri olur xususile erkeklerde Bu estetik gorunus ketzali dunyanin en gozel quslarindan biri edir QidalanmaKetzal quslari esasen meyve ile qidalanirlar xususile Lauraceae ailesine aid olan vehsi avokado novleri Bezi gilemeyveler Bocekler kicik kertenkeleler ve ilbizler de bezen menyuya daxildir Meyveni butov udurlar ve toxumlari sonra tupurerek meselerin tebii toxum sepini prosesinde rol oynayirlar Yuva qurmasi ve CoxalmaKetzallar yuvalarini agac govdelerindeki tebii oyuqlarda qururlar Yumurtalari ag rengdedir adeten 2 3 eded olur Valideynler novbe ile inkubasiya yumurtalari yatmaq ve balalari yemleme isini bolusurler Yuvalama dovru texminen Mart Avqust aylarina tesaduf edir bolgeye gore deyise biler Medeni ve Tarixi ehemiyyetiMayya ve Aztek medeniyyetlerinde ketzal muqeddes sayilirdi Onlar ucun bu qus azadliq ruhani ve ilahi simvoldur Ketzal tuku qedim hokmdarlar ve kesisler ucun zenginlik ve ilahi gucun simvolu idi Qvatemala bu qusu ozunun milli simvolu elan edib Olkenin valyutasi da ketzal adlanir MuhafizeIUCN terefinden NT Near Threatened tehlukeye yaxin statusunda siyahiya alinib Esas tehlukeler Meselerin qirilmasi ve ekin sahelerine cevrilmesi Yuva yerlerinin azalmasi Turizm ve ovculuq Hazirda bir cox qoruq ve beynelxalq layiheler bu qusun muhafizesine yonelib Istinadlar Quetzal 05 04 2025 tarixinde arxivlesdirilib Resplendent Quetzal 05 04 2025 tarixinde arxivlesdirilib Resplendent Quetzal 05 04 2025 tarixinde arxivlesdirilib