Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Kibrit — açıq od almaq üçün ucunda yanan başlıq olan tez alışan xırda çubuq.
Yanma temperaturu
Kibrit yanan zaman odun temperaturu 750-850 °C, bu zaman 300 °C — yanan çubuğun temperaturu, 800 — 1000 °C isə odun temperaturudur.
Kibrit alışma reaksiyası
Qırmızı fosfordan kibrit istehsalında istifadə olunur. Belə ki, onun narın əzilmiş şüşə və yapışqanla qarışığını kibrit qutusunun yanına çəkirlər. Tərkibi kalium-xlorat (Bertolle duzu) KClO3 və kükürddən ibarət olan kibrit başlığı qutunun yanına sürtüldükdə alovlanma baş verir.
- 6P + 5KClO3 → 5KCl + 3P2O5
Düzəltmə tarixi
Dünyada ilk kibriti 1826-ci ildə ingilis kimyaçı və əczaçı Con Uoker düzəldib. O, 1826-ci ildə çubuq ilə kimyəvi qatıçığı qarışdırırdı. Çubuğun üzərində qatışıqdan bir damcı qurumuşdu. Uoker onu təmizləmək üçün yerə sürtəndə çubuq alovlandı. Beləliklə kibritin tarixçəsi başladı. Lakin, Con Uoker ixtirasını patenetləşdirmədi. adlı bir şəxs Con Uokerin ixtirasını görüb onları "Lüsifercik" adı ilə satmağa başladı. Pis iyə və qığılcımlara baxmayaraq o, tonlarla kibrit satırdı. 1885-ci ildə İsveç kimyaçısı İohan Edvard Landstrom ilk dəfə ağ fosforu qırmızı fosforla əvəzləyərək kibriti təhlükəsizləşdirdi. 1889-cü ildə ixtira etdi, lakin yandırılan hissə daxildə idi. O, patenti verdi. Bu dəfə kompaniya yandırılan hissəni çölə qoymuşdu. 1910-cu ildə kompaniya sağlamlığa zərər verməyən kibritin patentini aldı. İcadın əhəmiyyəti o qədər çox idi ki, ABŞ prezidenti Uilyam Taft insanlar önündə kompaniyadan müəllif hüquqlarından əl çəkməyi xahiş etmişdi. Şirkət bunla razılaşaraq 28 yanvar 1911-ci ildə müəllif hüquqlarından əl çəkdi.
Sonra qutuların üzərinə etiketlər yapışdırılmağa başlandı və yeni kolleksiya növü - düzəltdi.
Təhlükəsiz kibrit
Kibrit istehsalında ağ fosfor təhlükəsi,etibarlı kibritin istehsalının yaranması üçün zəmin yaratdı. Kibrit istehsalındakı əsas yenilik kibritin uc hissəsində qırmızı fosfordan istifadə olunması idi. Bu fikir 1844-cü ildə İsveçli Qustav Erik Paş(1788–1862) tərəfindən irəli sürülmüş, İohan Edvard Landstrom(1815-1888) tərəfindən təkmilləşdirilmişdir.
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Kibrit aciq od almaq ucun ucunda yanan basliq olan tez alisan xirda cubuq KibritYanan kibritIlk kibrit qutularindan biriKibritin alismasiYanma temperaturuKibrit yanan zaman odun temperaturu 750 850 C bu zaman 300 C yanan cubugun temperaturu 800 1000 C ise odun temperaturudur Kibrit alisma reaksiyasiQirmizi fosfordan kibrit istehsalinda istifade olunur Bele ki onun narin ezilmis suse ve yapisqanla qarisigini kibrit qutusunun yanina cekirler Terkibi kalium xlorat Bertolle duzu KClO3 ve kukurdden ibaret olan kibrit basligi qutunun yanina surtuldukde alovlanma bas verir 6P 5KClO3 5KCl 3P2O5Duzeltme tarixiDunyada ilk kibriti 1826 ci ilde ingilis kimyaci ve eczaci Con Uoker duzeldib O 1826 ci ilde cubuq ile kimyevi qaticigi qarisdirirdi Cubugun uzerinde qatisiqdan bir damci qurumusdu Uoker onu temizlemek ucun yere surtende cubuq alovlandi Belelikle kibritin tarixcesi basladi Lakin Con Uoker ixtirasini patenetlesdirmedi adli bir sexs Con Uokerin ixtirasini gorub onlari Lusifercik adi ile satmaga basladi Pis iye ve qigilcimlara baxmayaraq o tonlarla kibrit satirdi 1885 ci ilde Isvec kimyacisi Iohan Edvard Landstrom ilk defe ag fosforu qirmizi fosforla evezleyerek kibriti tehlukesizlesdirdi 1889 cu ilde ixtira etdi lakin yandirilan hisse daxilde idi O patenti verdi Bu defe kompaniya yandirilan hisseni cole qoymusdu 1910 cu ilde kompaniya saglamliga zerer vermeyen kibritin patentini aldi Icadin ehemiyyeti o qeder cox idi ki ABS prezidenti Uilyam Taft insanlar onunde kompaniyadan muellif huquqlarindan el cekmeyi xahis etmisdi Sirket bunla razilasaraq 28 yanvar 1911 ci ilde muellif huquqlarindan el cekdi Sonra qutularin uzerine etiketler yapisdirilmaga baslandi ve yeni kolleksiya novu duzeltdi Tehlukesiz kibritKibrit istehsalinda ag fosfor tehlukesi etibarli kibritin istehsalinin yaranmasi ucun zemin yaratdi Kibrit istehsalindaki esas yenilik kibritin uc hissesinde qirmizi fosfordan istifade olunmasi idi Bu fikir 1844 cu ilde Isvecli Qustav Erik Pas 1788 1862 terefinden ireli surulmus Iohan Edvard Landstrom 1815 1888 terefinden tekmillesdirilmisdir Istinadlar