Keyrəki palçıq vulkanı — Abşeron yarımadasında, Bakıdan 12 km şimalda, Binəqədi qəsəbəsindən bir qədər aralıda yerləşir. Vulkanın şimal yamacı dik, cənub yamacı isə az meylli olan kəsik konus şəklindədir. Krater bəndi üzərində hazırda qaz və maye çıxışlar müşahidə edilir. Tektonik cəhətdən vulkan eninə, Binəqədi antiklinalının cənub qanadının tağətrafı hissəsində yerləşmişdir. Sahənin geoloji quruluşunda Oliqosen-Miosen və Pliosen kompleksi çöküntüləri iştirak edirlər.
Keyrəki palçıq vulkanı | |
---|---|
| |
Ümumi məlumatlar | |
Növü | Palçıq vulkanı |
İlk püskürmə | 1824 |
Son püskürmə | 2017 |
Mütləq hündürlüyü | 146 m |
Yerləşməsi | |
Ölkə | Azərbaycan |
Rayon | Binəqədi |
Ada | Abşeron yarımadası |
| |
|
Sopka brekçiyası tərkibinin öyrənilməsi və onun dillərinin yerləşməsi 1885-1968-ci illərdə baş vermiş son səkkiz püskürmənin sərhədlərini ayırmağa imkan verir. Azərbaycanın tez-tez püskürən palçıq vulkanlarındandır. Morfologiyasına görə kiçik kraterli gümbəzşəkilli olub, mütləq hündürlüyü 146 m, nisbi hündürlüyü isə 116 m-dir. İlk dəfə vulkan 1824-cü ildə püskürmüşdür. Vulkan cəmi 17 dəfə püskürmüşdür ki, onlardan 5-i keçən əsrdə olmuşdur. Bütün püskürmələr yeraltı uğultu, partlayış, 15–40 m-dək qalxan brekçiya tullantıları, 1830-cu il püskürməsi istisna olmaqla, qazların yanmaması və alov sütununun olmaması ilə müşayiət edilmişdir.
Daha intensiv püskürmə 1952-ci ildə baş vermiş, bir neçə saat ərzində 30 ha yerin səthi 375 m 3 lava ilə örtülmüşdür. Yeni minilliyin başlanması Keyrəki vulkanının aktivləşməsi ilə yadda qaldı – 2001-ci ilin iyun ayında onillik sakitlikdən sonra güclü püskürmə baş verdi. Püskürmə saat 20.42-də başlayaraq müəyyən fasilələrlə 2.5 saat davam etdi. Vulkan böyük brekçiya kütləsi (180 min m³) ilə 15 ha sahəni 2 m qalınlıqda palçıq təbəqəsi ilə örtdü. Onun yamaclarında (xüsusilə şərq yamacında) uzunluğu 200–250 m-ə çatan qəribə "dillər" əmələ gəldi. Qərb yamacının ayağındakı çatdan çıxan qaz yarım ildən artıq müddətdə yandı. 2002-ci ilin fevralın 28-də gecə, növbəti nisbətən zəif püskürmə oldu. Vulkan brekçiyasının axını qərb və şərq yamaclarında qeydə alındı.
12 oktyabr 2014-cü il, saat 12:30 radələrində partlayışla müşahidə edilən püskürmə nəticəsində xaric olan vulkan kütlələri 200 metrə qədər uzanıb. 12 iyun 2017-ci il tarixində saat 07:00 radələrində Keyrəki palçıq vulkanında püskürmə baş vermişdir. Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin məlumatına görə vulkanın püskürməsi ümumən 15 dəqiqəyə yaxın çəkmişdir. Vulkanın püskürmə məhsulları şimal, şimal-şərq və şərq istiqamətlərində iki dil vasitəsilə 3,5 hektara yaxın əraziyə yayılmışdır. Püskürmə zamanı xaric olmuş püskürmə məhsullarının qalınlığı vulkan krateri zonasında 3 metrə yaxın, kənarlarında isə 0,2-0,3 metr təşkil edmişdir
İstinadlar
- Son xəbər: Bakıda güclü VULKAN PÜSKÜRMƏSİ 2014-10-12 at the Wayback Machine. lent.az, 12.10.2014. (az.)
- Bakıda vulkan püsgürdü 2014-10-13 at the Wayback Machine. publika.az, 12.10.2014. (az.)
- "KEYRƏKİ PALÇIQ VULKANI". 2021-10-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-06-12.
Mənbə
- Keyrəki palçıq vulkanı 2011-07-15 at the Wayback Machine
- KEYRƏKİ PALÇIQ VULKANI[ölü keçid]
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Keyreki palciq vulkani Abseron yarimadasinda Bakidan 12 km simalda Bineqedi qesebesinden bir qeder aralida yerlesir Vulkanin simal yamaci dik cenub yamaci ise az meylli olan kesik konus seklindedir Krater bendi uzerinde hazirda qaz ve maye cixislar musahide edilir Tektonik cehetden vulkan enine Bineqedi antiklinalinin cenub qanadinin tagetrafi hissesinde yerlesmisdir Sahenin geoloji qurulusunda Oliqosen Miosen ve Pliosen kompleksi cokuntuleri istirak edirler Keyreki palciq vulkaniKeyreki vulkani ve Bineqedi qesebesiUmumi melumatlarNovu Palciq vulkaniIlk puskurme 1824Son puskurme 2017Mutleq hundurluyu 146 mYerlesmesi40 27 54 sm e 49 47 25 s u Olke AzerbaycanRayon BineqediAda Abseron yarimadasiKeyreki palciq vulkaniKeyreki palciq vulkani Sopka brekciyasi terkibinin oyrenilmesi ve onun dillerinin yerlesmesi 1885 1968 ci illerde bas vermis son sekkiz puskurmenin serhedlerini ayirmaga imkan verir Azerbaycanin tez tez puskuren palciq vulkanlarindandir Morfologiyasina gore kicik kraterli gumbezsekilli olub mutleq hundurluyu 146 m nisbi hundurluyu ise 116 m dir Ilk defe vulkan 1824 cu ilde puskurmusdur Vulkan cemi 17 defe puskurmusdur ki onlardan 5 i kecen esrde olmusdur Butun puskurmeler yeralti ugultu partlayis 15 40 m dek qalxan brekciya tullantilari 1830 cu il puskurmesi istisna olmaqla qazlarin yanmamasi ve alov sutununun olmamasi ile musayiet edilmisdir Daha intensiv puskurme 1952 ci ilde bas vermis bir nece saat erzinde 30 ha yerin sethi 375 m 3 lava ile ortulmusdur Yeni minilliyin baslanmasi Keyreki vulkaninin aktivlesmesi ile yadda qaldi 2001 ci ilin iyun ayinda onillik sakitlikden sonra guclu puskurme bas verdi Puskurme saat 20 42 de baslayaraq mueyyen fasilelerle 2 5 saat davam etdi Vulkan boyuk brekciya kutlesi 180 min m ile 15 ha saheni 2 m qalinliqda palciq tebeqesi ile ortdu Onun yamaclarinda xususile serq yamacinda uzunlugu 200 250 m e catan qeribe diller emele geldi Qerb yamacinin ayagindaki catdan cixan qaz yarim ilden artiq muddetde yandi 2002 ci ilin fevralin 28 de gece novbeti nisbeten zeif puskurme oldu Vulkan brekciyasinin axini qerb ve serq yamaclarinda qeyde alindi 12 oktyabr 2014 cu il saat 12 30 radelerinde partlayisla musahide edilen puskurme neticesinde xaric olan vulkan kutleleri 200 metre qeder uzanib 12 iyun 2017 ci il tarixinde saat 07 00 radelerinde Keyreki palciq vulkaninda puskurme bas vermisdir Ekologiya ve Tebii Servetler Nazirliyinin melumatina gore vulkanin puskurmesi umumen 15 deqiqeye yaxin cekmisdir Vulkanin puskurme mehsullari simal simal serq ve serq istiqametlerinde iki dil vasitesile 3 5 hektara yaxin eraziye yayilmisdir Puskurme zamani xaric olmus puskurme mehsullarinin qalinligi vulkan krateri zonasinda 3 metre yaxin kenarlarinda ise 0 2 0 3 metr teskil edmisdirIstinadlarSon xeber Bakida guclu VULKAN PUSKURMESI 2014 10 12 at the Wayback Machine lent az 12 10 2014 az Bakida vulkan pusgurdu 2014 10 13 at the Wayback Machine publika az 12 10 2014 az KEYREKI PALCIQ VULKANI 2021 10 16 tarixinde Istifade tarixi 2017 06 12 MenbeKeyreki palciq vulkani 2011 07 15 at the Wayback Machine KEYREKI PALCIQ VULKANI olu kecid Hemcinin baxAzerbaycanin palciq vulkanlari Abix palciq vulkani