Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kereklər (özlərini аnkalqakku — «sahil adamları», аrаkıkku — Çukot dilində. Kerekit) — biri olaraq Rusiya ərazisində yayılmışlar. 2010-ci məlumatına görə dünyada cəmi 4 nəfər kerek yaşamaqdadır. 2002-ci ildə cəmi 8 nəfər özlərini kerek hesab edirdi. 1959-ci il siyahıya alınmasına görə sayları 100 nəfər təşkil edirdi. Onlar əsasən Çukot Muxtar Dairəsinin Berinqovski rayonu Meynıpilqno, Xatırka, Berinqovski kəndlərində yayılmışlar. Onlar Çukçalarla birgə qəsəbələrdə yayılmışdılar. Onlar əsasən Çukçaların daxilində assimilyasiya olunmuşlar.
| Ümumi sayı | |||
|---|---|---|---|
| 4 | |||
| Yaşadığı ərazilər | |||
| |||
| Dili | |||
|
| |||
| Qohum xalqlar | |||
Dil, ədəbiyyat, folklor
Onlar əsasən Çukot dili və rusça danışırlar. Zəif şəkildə olsa da bilirlər. Kereklərin dili Koryak dilinə yaxınlığı ilə seçilir. Bəziləri hətta koryak dilinin bir dialekti olaraq qiymətləndirilir. Leksikonlarında Eskimosların elementləri vardır. İlk dəfə bu dil haqqında məlumatı Pyotr Yakovleviç Skorikov vermişdir. 1954—1956 illərdə dil haqqında materiallar yoplamışdır. 1971-ci ildə Vladilen Vyaçeslavoviç Leontev dil haqqında məlumatları toplamışdır.
Tarixi
Arxiologiya göstərir ki, onların tarixi e.ə 1-ci minilliyə aiddir. XIX—XX əsrlərdə Kereklər koryaklar hesab edilirdi. 1897-ci ildə sayları 102 nəfər təşkil etmişdir. Onlar XX əsrdə çukçalar tərəfindən bütünlüklə assimiliyasiyaya məruz qalmışlar. 2000-ci ildə Kereklər RF az saylı yerli xalqları sırasına birinci daxil edilmişdir.
Ənənəvi mədəniyyət
XX əsrdə onların inancları çukçalarla eyni olmuşdur. Kereklər əsasən maralçılıq, xəz dəri tədarükü, balıqçılıq, vəhşi maralların və müşk öküzlərinin ovlanlası ilə məşğul olurdular. Onlar arasında yığıcılıq geniş yayılmışdı.
Ovda əsasən Morjların dişlərindən və ya metaldan hazırlanmış dəyənəyə bənzər silahlarından istifadə edirdilər. Yazda yay yayşayış yerlərinə köçürdülər. Qış yerləşim yerlərində 1-3 daxma olmaqla hərəsində isə bir necə ailə məskunlaşırdı. Şamanizm yayılmışdı. Şaman xüsusi geyimə malik olurdu. Yaşayış yerlərinə yaxın qurbangahlar yerləşirdi. Bu qurbangahlarda morj kəlləri və balina qümüklərinin qalaqları olurdu. Folklorları koryaklar, İtelmenlər, Çukçalara yaxındır. Digərlərində olduğu kimi qarğa nağıllarda əsas persanajdır.
Maraqlı fakt
- Amadu Vasiliyiyeviç Mamadakov «Soldatı» tereserialında sıravi Vakutaqin (sezon 1—5 və 12), hamı tərəfdən çukça hesab edilsədə o özünü Kerek hesab edir.
- Kereklərin yaxın 5-10 il müddətində soylarının tükənəcəyi ehtimal edilir.
İstinadlar
- "Siyahıya alınma". 2021-12-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-11-19.
- "Kereklər". 2016-03-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-11-19.
Mənbə
- Novosibrsk Dövlət Universiteti. Kereklər 2015-12-08 at the Wayback Machine
- ЮНЕСКО. Kerek dili 2009-02-05 at the Wayback Machine
Ədəbiyyat
- Леонтьев В. В. По земле древних кереков. Магадан, 1976.
- Леонтьев В. В. Этнография и фольклор кереков. М., 1983.
- Шнакенбург, Николай Борисович Нымыланы-кэрэки // Советский Север, 1939, № 3.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kerekler ozlerini ankalqakku sahil adamlari arakikku Cukot dilinde Kerekit biri olaraq Rusiya erazisinde yayilmislar 2010 ci melumatina gore dunyada cemi 4 nefer kerek yasamaqdadir 2002 ci ilde cemi 8 nefer ozlerini kerek hesab edirdi 1959 ci il siyahiya alinmasina gore saylari 100 nefer teskil edirdi Onlar esasen Cukot Muxtar Dairesinin Berinqovski rayonu Meynipilqno Xatirka Berinqovski kendlerinde yayilmislar Onlar Cukcalarla birge qesebelerde yayilmisdilar Onlar esasen Cukcalarin daxilinde assimilyasiya olunmuslar Kerekler ozlerini ankalqakku Umumi sayi4Yasadigi erazilerRusiya 4 2010 DiliQohum xalqlarCukcalar Koryaklar ItelmenlerDil edebiyyat folklorOnlar esasen Cukot dili ve rusca danisirlar Zeif sekilde olsa da bilirler Kereklerin dili Koryak diline yaxinligi ile secilir Bezileri hetta koryak dilinin bir dialekti olaraq qiymetlendirilir Leksikonlarinda Eskimoslarin elementleri vardir Ilk defe bu dil haqqinda melumati Pyotr Yakovlevic Skorikov vermisdir 1954 1956 illerde dil haqqinda materiallar yoplamisdir 1971 ci ilde Vladilen Vyaceslavovic Leontev dil haqqinda melumatlari toplamisdir TarixiArxiologiya gosterir ki onlarin tarixi e e 1 ci minilliye aiddir XIX XX esrlerde Kerekler koryaklar hesab edilirdi 1897 ci ilde saylari 102 nefer teskil etmisdir Onlar XX esrde cukcalar terefinden butunlukle assimiliyasiyaya meruz qalmislar 2000 ci ilde Kerekler RF az sayli yerli xalqlari sirasina birinci daxil edilmisdir Enenevi medeniyyetXX esrde onlarin inanclari cukcalarla eyni olmusdur Kerekler esasen maralciliq xez deri tedaruku baliqciliq vehsi marallarin ve musk okuzlerinin ovlanlasi ile mesgul olurdular Onlar arasinda yigiciliq genis yayilmisdi Ovda esasen Morjlarin dislerinden ve ya metaldan hazirlanmis deyeneye benzer silahlarindan istifade edirdiler Yazda yay yaysayis yerlerine kocurduler Qis yerlesim yerlerinde 1 3 daxma olmaqla heresinde ise bir nece aile meskunlasirdi Samanizm yayilmisdi Saman xususi geyime malik olurdu Yasayis yerlerine yaxin qurbangahlar yerlesirdi Bu qurbangahlarda morj kelleri ve balina qumuklerinin qalaqlari olurdu Folklorlari koryaklar Itelmenler Cukcalara yaxindir Digerlerinde oldugu kimi qarga nagillarda esas persanajdir Maraqli faktAmadu Vasiliyiyevic Mamadakov Soldati tereserialinda siravi Vakutaqin sezon 1 5 ve 12 hami terefden cukca hesab edilsede o ozunu Kerek hesab edir Kereklerin yaxin 5 10 il muddetinde soylarinin tukeneceyi ehtimal edilir Istinadlar Siyahiya alinma 2021 12 23 tarixinde Istifade tarixi 2015 11 19 Kerekler 2016 03 04 tarixinde Istifade tarixi 2015 11 19 MenbeNovosibrsk Dovlet Universiteti Kerekler 2015 12 08 at the Wayback Machine YuNESKO Kerek dili 2009 02 05 at the Wayback MachineEdebiyyatLeontev V V Po zemle drevnih kerekov Magadan 1976 Leontev V V Etnografiya i folklor kerekov M 1983 Shnakenburg Nikolaj Borisovich Nymylany kereki Sovetskij Sever 1939 3