Kavalalı Əminə xanım (ərəb. أمينة خانم, türk. Emine Hanım; 1770 – 1824) — Kavalalı ailəsinin banisi Mehmed Əli Paşanın ilk xanımı.
Kavalalı Əminə xanım | |
---|---|
ərəb. أمينة خانم | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 1770 |
Vəfat tarixi | 1824 |
Dəfn yeri |
|
Atası | Nüsrətli Əli ağa |
Anası | Qədriyyə xanım |
Həyat yoldaşı | |
Uşaqları | Tövhidə xanım İbrahim Paşa Tosun Paşa Xədicə Nazlı xanım İsmayıl Kamil Paşa Əbdülhəlim bəy |
Həyatı
İlk illəri
Əminə xanım 1770-ci ildə Rumeli əyalətində, Nüsrətli bölgəsində dünyaya gəldi. Atası Kavala sancaqbəyi Nüsrətli Əli ağa, anası isə Kavala əyanlarından Hüseyn ağanın qızı Qədriyyə xanım idi. Cütlüyün Əminə xanımdan başqa, Mustafa və Əli adlı 2 oğlu, Məryəm, Pakizə və İffət adlı 3 qızı vardı. Əminə xanımın ilk evliliyi bölgənin tanınan ailələrindən Əli bəylə baş tutdu. Nikah tarixi dəqiq bilinməsə də, Əminə xanımın 17 yaşında artıq dul qaldığını nəzərə alsaq, bu evliliyin uşaq yaşlarında baş tutduğu məlum olur. İlk həyat yoldaşının hansı səbəblə vəfat etdiyi bilinmir. Ancaq 1787-ci ildə dul qaldığı və həmin il xalası oğlu Mehmed Əli bəylə ikinci evliliyinin baş tutduğu məlumdur.
Mehmed Əli bəylə baş tutan nikahında 1788-ci ildə Tövhidə, 1789-cu ildə İbrahim, 1794-cü ildə Tosun, 1795-ci ildə Xədicə Nazlı, 1796-cı ildə İsmayıl Kamil və 1797-ci ildə Əbdülhəlim adlı övladları dünyaya gəldi. Cütlük bir-birinə dərindən bağlı olsa da, Mehmed Əli bəyin Misirə hərbi birliklə göndərilməsi onları ayırdı (1801). Misirdə baş verən daxili çəkişmələrdən sonra Mehmed Əli bəy Misir hakimi təyin edildi (3 iyul 1805) və Əminə xanım böyük oğulları İbrahim və Tosunu atalarının yanına göndərərək (28 avqust 1805), özü azyaşlı övladlarıyla birlikdə İstanbula gəldi.
Misirdəki illər
3 il boyunca sultan sarayında saray mühitinə alışan Əminə xanım 1808-ci ildə Qahirə sarayına gətirildi. Ancaq burada Mehmed Əli Paşanın onlarla kənizi var idi və bu, cütlüyün münasibətini korladı. 1813-cü ilin sentyabrında Əminə xanım Mehmed Əli Paşa ilə birlikdə Ərəbistan yarımadasına keçdi. Məqsəd bölgədə çıxan vəhhabi üsyanını yatırmaq idi. Bu fürsətdən istifadə edərək, Əminə xanım xidmətçiləri və əşyalarını daşıyan 500 dəvəlik karvanla Ciddədən Məkkəyə yola düşdü və həcc ziyarətini etdi. Mehmed Əli Paşa xanımını Mina dağı yaxınlığında baş qadını kimi qarşıladı və beləcə Əminə xanımın saraydakı yeri əhaliyə nümayiş etdirildi. Karvanın və çadırının möhtəşəmliyi səbəbilə yerli əhali onu "Nil kraliçası" olaraq adlandırmağa başladı.
Ancaq həcc ziyarətindən döndükdən qısa zaman sonra oğlu Tosun Paşa 23 yaşında vəbadan vəfat etdi (28 sentyabr 1816). Əminə xanım gəlini Bamba Qadınəfəndi və nəvələrini himayəsinə alaraq Qahirəyə döndü və qalan ömrünü nəvələrini böyütməklə keçirdi. Əminə xanım 1824-cü ildə Qahirədə vəfat etdi. Cənazəsi Qahirədə İmam Şafii türbəsi yaxınlığındakı ailə məzarlığına dəfn edildi.
Mənbə
- Folia Orientalia, Volume 37. Państwowe Wydawn. Naukowe. 2001. p. 61
- Rosten, David B. (December 3, 2015). The Last Cheetah of Egypt: A Narrative History of Egyptian Royalty from 1805 to 1953. iUniverse. ISBN 978-1-491-77939-2
- Fahmy, Khaled (December 1, 2012). Mehmed Ali: From Ottoman Governor to Ruler of Egypt. Oneworld Publications. ISBN 978-1-780-74211-3
- Tugay, Emine Foat (1963). Three Centuries: Family Chronicles of Turkey and Egypt. Oxford University Press. pp. 115–16
- Doumani, Beshara (February 1, 2012). Family History in the Middle East: Household, Property, and Gender. SUNY Press. p. 257. ISBN 978-0-791-48707-5
- "His Highness Mehmet Ali Paşa, Vali of Misir (Egypt), Sudan, Filistin, Suriye, Hicaz, Mora, Taşoz and Girit".
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kavalali Emine xanim ereb أمينة خانم turk Emine Hanim 1770 1824 Kavalali ailesinin banisi Mehmed Eli Pasanin ilk xanimi Kavalali Emine xanimereb أمينة خانم Sexsi melumatlarDogum tarixi 1770Vefat tarixi 1824Defn yeri Hos el Basa d Atasi Nusretli Eli agaAnasi Qedriyye xanimHeyat yoldasi Kavalali Mehemmedeli pasaUsaqlari Tovhide xanim Ibrahim Pasa Tosun Pasa Xedice Nazli xanim Ismayil Kamil Pasa Ebdulhelim beyHeyatiIlk illeri Emine xanim 1770 ci ilde Rumeli eyaletinde Nusretli bolgesinde dunyaya geldi Atasi Kavala sancaqbeyi Nusretli Eli aga anasi ise Kavala eyanlarindan Huseyn aganin qizi Qedriyye xanim idi Cutluyun Emine xanimdan basqa Mustafa ve Eli adli 2 oglu Meryem Pakize ve Iffet adli 3 qizi vardi Emine xanimin ilk evliliyi bolgenin taninan ailelerinden Eli beyle bas tutdu Nikah tarixi deqiq bilinmese de Emine xanimin 17 yasinda artiq dul qaldigini nezere alsaq bu evliliyin usaq yaslarinda bas tutdugu melum olur Ilk heyat yoldasinin hansi sebeble vefat etdiyi bilinmir Ancaq 1787 ci ilde dul qaldigi ve hemin il xalasi oglu Mehmed Eli beyle ikinci evliliyinin bas tutdugu melumdur Mehmed Eli beyle bas tutan nikahinda 1788 ci ilde Tovhide 1789 cu ilde Ibrahim 1794 cu ilde Tosun 1795 ci ilde Xedice Nazli 1796 ci ilde Ismayil Kamil ve 1797 ci ilde Ebdulhelim adli ovladlari dunyaya geldi Cutluk bir birine derinden bagli olsa da Mehmed Eli beyin Misire herbi birlikle gonderilmesi onlari ayirdi 1801 Misirde bas veren daxili cekismelerden sonra Mehmed Eli bey Misir hakimi teyin edildi 3 iyul 1805 ve Emine xanim boyuk ogullari Ibrahim ve Tosunu atalarinin yanina gondererek 28 avqust 1805 ozu azyasli ovladlariyla birlikde Istanbula geldi Misirdeki iller 3 il boyunca sultan sarayinda saray muhitine alisan Emine xanim 1808 ci ilde Qahire sarayina getirildi Ancaq burada Mehmed Eli Pasanin onlarla kenizi var idi ve bu cutluyun munasibetini korladi 1813 cu ilin sentyabrinda Emine xanim Mehmed Eli Pasa ile birlikde Erebistan yarimadasina kecdi Meqsed bolgede cixan vehhabi usyanini yatirmaq idi Bu fursetden istifade ederek Emine xanim xidmetcileri ve esyalarini dasiyan 500 develik karvanla Ciddeden Mekkeye yola dusdu ve hecc ziyaretini etdi Mehmed Eli Pasa xanimini Mina dagi yaxinliginda bas qadini kimi qarsiladi ve belece Emine xanimin saraydaki yeri ehaliye numayis etdirildi Karvanin ve cadirinin mohtesemliyi sebebile yerli ehali onu Nil kralicasi olaraq adlandirmaga basladi Ancaq hecc ziyaretinden dondukden qisa zaman sonra oglu Tosun Pasa 23 yasinda vebadan vefat etdi 28 sentyabr 1816 Emine xanim gelini Bamba Qadinefendi ve nevelerini himayesine alaraq Qahireye dondu ve qalan omrunu nevelerini boyutmekle kecirdi Emine xanim 1824 cu ilde Qahirede vefat etdi Cenazesi Qahirede Imam Safii turbesi yaxinligindaki aile mezarligina defn edildi MenbeFolia Orientalia Volume 37 Panstwowe Wydawn Naukowe 2001 p 61 Rosten David B December 3 2015 The Last Cheetah of Egypt A Narrative History of Egyptian Royalty from 1805 to 1953 iUniverse ISBN 978 1 491 77939 2 Fahmy Khaled December 1 2012 Mehmed Ali From Ottoman Governor to Ruler of Egypt Oneworld Publications ISBN 978 1 780 74211 3 Tugay Emine Foat 1963 Three Centuries Family Chronicles of Turkey and Egypt Oxford University Press pp 115 16 Doumani Beshara February 1 2012 Family History in the Middle East Household Property and Gender SUNY Press p 257 ISBN 978 0 791 48707 5 His Highness Mehmet Ali Pasa Vali of Misir Egypt Sudan Filistin Suriye Hicaz Mora Tasoz and Girit