Katsuşika Hokusay (葛飾 北斎, 31 oktyabr 1760, Honco[d] və ya Edo[d] – 10 may 1849[…], Asakusa[d] və ya Edo[d]) — yapon ukiyo-e rəssamı, illüstrator, oymaçı. Əsl adı Tokitarodur, ən məşhur təxəllüsü "Hokusay" yapon dilindən tərcümədə "şimal studiyası" deməkdir.
Hokusay | |
---|---|
葛飾 北斎 | |
| |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Edo (indiki Tokio) |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | Edo (indiki Tokio) |
Həyat yoldaşları |
|
Fəaliyyəti | rəssam, ksiloqraf[d], illüstrasiyaçı[d], incəsənət xadimi, qrafika ustası[d], rəssam-qravüraçı[d], dizayner, memarlıq çertyojçusu[d], vizual incəsənət rəssamı, boyakar[d] |
Janrlar | ukiyo-e, portret |
Stil | ukiyo-e |
Tələbələri | II Katsuşika Tayto[d], Yaşima Qakutey[d], Numata Qessay[d] |
Təsir edib | impressionizm |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Hokusay antologiyalar, erotik kitablar, rəsm albomları, əllə rənglənən kitablar və tarixi romanlar kimi bir çox fərqli növdə iş hazırlamışdır. Əsərlərinin böyük hissəsini 60 yaşından sonra çəkmişdir. O, Asiya tərzi iki ölçülü perspektiv anlayışını buraxıb, Qərb tərzində olan rəsmlərdə gördüyü yeni perspektiv texnikasını mənimsəmiş, rəmslərini bu texnika ilə hazırlamağa başlamışdır. Dünyanın qalan hissəsindən izolyasiya olmuş Yaponiyada ənənəvi rəsm texnikasından çox fərqlənən bu yeni rəsm texnikasını dövrün Yaponiyasında inqilabi dəyişiklik kimi görülmüş, Hokusayın Qərb dünyasında tanınmasında rol oynamışdır.
Hokusayın əsərləri Vinsent Van Qoq kimi bir çox sənətkara ilham mənbəyi olmuş, onun 75 yaşında çəkdiyi 3 cildlik "Fuci dağının 100 görünüşü" kitabı Avropa incəsənətində təsir göstərmişdir. Həyatı boyunca 30 mindən çox əsər işləmişdir.
Həyatı
İlk illəri
Katsuşika Hokusay 1760-cı ildə Edo şəhərində (indiki Tokio) Katsuşika bölgəsində anadan olmuşdur. Doğum adı Tokitarodur. Altı yaşında güzgü istehsalçısı atasının yanında güzgülərinin ətrafını rəngləyərək rəssamlığa başlayır.
Daha sonra kitabxanada katiblik, bir ağac kəsicisinin yanında şagirdlik edir. 18 yaşında ukiyo-e sənətkarı Katsukava Şunşonun studiyasına qəbul edilir və ustası kimi məhkumlar, gündəlik hadisələr və kabuki aktyorları kimi mövzulara yönəlir. İlk ad dəyişikliyini burada edir. Ustası tərəfindən verilən Şunro adı ilə ilk dəfə 1779-cu ildə bir neçə kabuki aktyorunun rəsmini çəkir.
Hokusay karyerasının ilk illərində uşaqlar üçün oyuncaqlar da hazırlamışdır. Diaroma adlandırlan 3 ölçülü mənzərə modelləri və içində kiçik peyzajların olduğu stol oyunları hazırlayır. 1793-cü ildə ustası Şunşonun ölümündən sonra fransız və holland sənətkarların mis qravüralarından gördüyü Avropa üslubllarını və digər incəsənət üslublarını mənimsəyir. Daha sonra ukiyo-enin ənənəvi mövzusu olan aktyorlardan uzaqlaşır. Bunun əvəzində müxtəlif sosial təbəqələrdən olan yapon xalqının gündəlik həyatının mənzərələrinə diqqətini yönəldir. Bu dəyişiklik ukiyo-e və Hokusayın karyerasında əhəmiyyətli bir andır. "Ryoqoku körpüsündə atəşfəşanlıq" adlı əsəri Hokusayın həyatının bu dövrünə aid rəsm əsəridir.
Ustasının ölümündən sonra ilk həyat yoldaşını itirən Hokusay bir oğlu və bir qızı ilə yaşamağa başlayır. 1797-ci ildə yenidən evlənir və həyatının bu dövründə "şimal studiyası" mənasına gələn və ən çox tanındığı adı "Hokusay" adını götürür. Bu ad dəyişikliyi Hokusayın həyatının ən əhəmiyyətli dövrüdür. Hokusay həyatı boyunca bir çox dəfə ev dəyişdirir (təxminən 93 fərqli ev) və bir çox təxəllüs götürür. Birdən çox təxəllüsdən istifadə etmək dövrün Yaponiya sənətkarları üçün ümumi bir cəhət olsa da, onun təxəllüslərinin sayı digərlərinə nəzərən daha çoxdur. Həyatı boyunca 30-dan çox təxəllüsdən istifadə etmişdir. Bu, Hokusayın üslubundakı dəyişikliklərlə əlaqələndirilir.
1800-cü ilə kimi ukiyo-eni portretdən başqa məqsədlər üçün istifadə etməyə başlayır. Həmin il iki mənzərə kolleksiyasını - "Şərq qapısının məşhur mənzərələri" və "Edonun səkkiz mənzərəsi"ni yayımlayır.
1806-1849
1806-1815-ci illərdə Hokusay yomihon və ya oxuma kitabı adlandırılan, illüstrativ kitab janrına yönəlir. Vaxtının böyük hissəsini yomihonlara ayrırır və yaxşı gəlir əldə edir. Bu zaman üslubunda da dəyişikliklər edir. Ənənəvi ukiyo-e dünyasından uzaqlaşaraq daha güclü fiqurlara yönəlir. Samuraylar, döyüşçülər, əfsanələrdəki canlılar əsərlərinin mövzusu olur.
1811-ci ildə 51 yaşında ikən Hokusay adını dəyişdirib Tayto edir və karyerasında "Hokusay Manqa" adlı yeni dövr başlayır. Hokusay realizmə yönəlmiş bu manqa təsvirlərindən minlərcəsini hazırlayır. Əvvəlcə pul qazanmaq və daha çox şagird cəlb etmək üçün hazırladığı bu eskiz seriyası, daha sonra sənətkarın bir çox üslub kəşfi etməsinə səbəbolur.
Çəkdiyi bu rəsmlər Yaponiyada manqanın ilk böyük ustası olaraq xatırlanmasına səbəb olur və Yaponiyada müasir manqanın ortaya çıxması kimi qeyd olunur. "Hokusay Manqa" başlığı altında toplanan bu işlər daha çox eskiz tərzindədir. Hokusayın kitabı həmin dövrdə Yaponiyada bütün dövrlərdə ən çox satılan kitaba çevrilir. O qədər məşhur olur və o qədər bəyənilir ki, sonrakı 64 il boyunca 14 yeni "Hokusay Manqa" cildi nəşr olunur. Seriyanın son 3 kitabı Hokusayın 1849-cu ildəki ölümündən sonra çapdan çıxır.
Hokusay əsərlərinin ictimai yerlərdə sərgilənməsini sevirdi. Festivallarda 200 kv. metrlik kağızlarda çəkdiyi əfsanəvi personajların nəhəng rəsmləri ilə performans göstərir, müsabiqələrdə qatılırdı.
1820-ci ildə özünə Ritsu adını götürür. 1828-ci ildə ikinci həyat yoldaşını itirən Hokusay bir neçə dəfə iflic olur, nəvəsinin borclarına görə maddi çətinliyə düşür. 1830-cu ildə 70 yaşında ikən məşhur "Kanaqavada böyük dalğa" əsərinin də daxil olduğu "Fuci dağının 36 mənzərəsi" adlı rəsm seriyasına başlayır. "Kanaqavada böyük dalğa" əsəri Hokusayın növbəti nəsillərə də ilham mənbəyi olmasına səbəb olur. Bunlarda biri də Vinsent Van Qoqdur. Van Qoq "Ulduzlu gecə" əsərini çəkərkən "Kanaqavada böyük dalğa" əsərindən ilhamlanmışdır.
1839-cu ildə yanğın nəticəsində Hokusayın studiyası və bir çox işi məhv olur. Hokusay 10 may 1849-cu ildə ölmüşdür. Qəbir daşında istifadə etdiyi son təxəllüs Qakyo Rocin Manci (azərb. Rəssamlıqdan dəli olan qoca adam) yazılmışdır.
İstinadlar
- https://www.rijksmuseum.nl/en/rijksstudio/2084333--etamemeta/collections/colour-woodcut-xylography?ii=0&p=0.
- Hokusai // Lambiek Comiclopedia (ing.). Lambiek, 1999.
- Hokusai // Internet Speculative Fiction Database (ing.). 1995.
- The Fine Art Archive.
- RKDartists (nid.).
- "Katsushika Hokusai Kimdir? Hokusai'nin Eserleri ve Hayatı". Leblebi Tozu (türkcə). 23 iyun 2019. 2019-08-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 avqust 2019.
- "7 Things You Didn't Know about Hokusai, Creator of The Great Wave". Artsy (ingiliscə). 21 oktyabr 201. 2021-09-29 tarixində . İstifadə tarixi: 4 avqust 2019.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Katsusika Hokusay 葛飾 北斎 31 oktyabr 1760 Honco d ve ya Edo d 10 may 1849 Asakusa d ve ya Edo d yapon ukiyo e ressami illustrator oymaci Esl adi Tokitarodur en meshur texellusu Hokusay yapon dilinden tercumede simal studiyasi demekdir Hokusay葛飾 北斎avtoportreti 1849 Dogum tarixi 1760Dogum yeri Edo indiki Tokio Vefat tarixi 10 may 1849Vefat yeri Edo indiki Tokio Heyat yoldaslari bilinmir 1790 bilinmir 1797 Fealiyyeti ressam ksiloqraf d illustrasiyaci d incesenet xadimi qrafika ustasi d ressam qravuraci d dizayner memarliq certyojcusu d vizual incesenet ressami boyakar d Janrlar ukiyo e portretStil ukiyo eTelebeleri II Katsusika Tayto d Yasima Qakutey d Numata Qessay d Tesir edib impressionizm Vikianbarda elaqeli mediafayllar Hokusay antologiyalar erotik kitablar resm albomlari elle renglenen kitablar ve tarixi romanlar kimi bir cox ferqli novde is hazirlamisdir Eserlerinin boyuk hissesini 60 yasindan sonra cekmisdir O Asiya terzi iki olculu perspektiv anlayisini buraxib Qerb terzinde olan resmlerde gorduyu yeni perspektiv texnikasini menimsemis remslerini bu texnika ile hazirlamaga baslamisdir Dunyanin qalan hissesinden izolyasiya olmus Yaponiyada enenevi resm texnikasindan cox ferqlenen bu yeni resm texnikasini dovrun Yaponiyasinda inqilabi deyisiklik kimi gorulmus Hokusayin Qerb dunyasinda taninmasinda rol oynamisdir Hokusayin eserleri Vinsent Van Qoq kimi bir cox senetkara ilham menbeyi olmus onun 75 yasinda cekdiyi 3 cildlik Fuci daginin 100 gorunusu kitabi Avropa incesenetinde tesir gostermisdir Heyati boyunca 30 minden cox eser islemisdir HeyatiIlk illeri Katsusika Hokusay 1760 ci ilde Edo seherinde indiki Tokio Katsusika bolgesinde anadan olmusdur Dogum adi Tokitarodur Alti yasinda guzgu istehsalcisi atasinin yaninda guzgulerinin etrafini rengleyerek ressamliga baslayir Daha sonra kitabxanada katiblik bir agac kesicisinin yaninda sagirdlik edir 18 yasinda ukiyo e senetkari Katsukava Sunsonun studiyasina qebul edilir ve ustasi kimi mehkumlar gundelik hadiseler ve kabuki aktyorlari kimi movzulara yonelir Ilk ad deyisikliyini burada edir Ustasi terefinden verilen Sunro adi ile ilk defe 1779 cu ilde bir nece kabuki aktyorunun resmini cekir Hokusay karyerasinin ilk illerinde usaqlar ucun oyuncaqlar da hazirlamisdir Diaroma adlandirlan 3 olculu menzere modelleri ve icinde kicik peyzajlarin oldugu stol oyunlari hazirlayir 1793 cu ilde ustasi Sunsonun olumunden sonra fransiz ve holland senetkarlarin mis qravuralarindan gorduyu Avropa uslubllarini ve diger incesenet uslublarini menimseyir Daha sonra ukiyo enin enenevi movzusu olan aktyorlardan uzaqlasir Bunun evezinde muxtelif sosial tebeqelerden olan yapon xalqinin gundelik heyatinin menzerelerine diqqetini yoneldir Bu deyisiklik ukiyo e ve Hokusayin karyerasinda ehemiyyetli bir andir Ryoqoku korpusunde atesfesanliq adli eseri Hokusayin heyatinin bu dovrune aid resm eseridir Ustasinin olumunden sonra ilk heyat yoldasini itiren Hokusay bir oglu ve bir qizi ile yasamaga baslayir 1797 ci ilde yeniden evlenir ve heyatinin bu dovrunde simal studiyasi menasina gelen ve en cox tanindigi adi Hokusay adini goturur Bu ad deyisikliyi Hokusayin heyatinin en ehemiyyetli dovrudur Hokusay heyati boyunca bir cox defe ev deyisdirir texminen 93 ferqli ev ve bir cox texellus goturur Birden cox texellusden istifade etmek dovrun Yaponiya senetkarlari ucun umumi bir cehet olsa da onun texelluslerinin sayi digerlerine nezeren daha coxdur Heyati boyunca 30 dan cox texellusden istifade etmisdir Bu Hokusayin uslubundaki deyisikliklerle elaqelendirilir 1800 cu ile kimi ukiyo eni portretden basqa meqsedler ucun istifade etmeye baslayir Hemin il iki menzere kolleksiyasini Serq qapisinin meshur menzereleri ve Edonun sekkiz menzeresi ni yayimlayir 1806 1849 1806 1815 ci illerde Hokusay yomihon ve ya oxuma kitabi adlandirilan illustrativ kitab janrina yonelir Vaxtinin boyuk hissesini yomihonlara ayririr ve yaxsi gelir elde edir Bu zaman uslubunda da deyisiklikler edir Enenevi ukiyo e dunyasindan uzaqlasaraq daha guclu fiqurlara yonelir Samuraylar doyusculer efsanelerdeki canlilar eserlerinin movzusu olur 1811 ci ilde 51 yasinda iken Hokusay adini deyisdirib Tayto edir ve karyerasinda Hokusay Manqa adli yeni dovr baslayir Hokusay realizme yonelmis bu manqa tesvirlerinden minlercesini hazirlayir Evvelce pul qazanmaq ve daha cox sagird celb etmek ucun hazirladigi bu eskiz seriyasi daha sonra senetkarin bir cox uslub kesfi etmesine sebebolur Cekdiyi bu resmler Yaponiyada manqanin ilk boyuk ustasi olaraq xatirlanmasina sebeb olur ve Yaponiyada muasir manqanin ortaya cixmasi kimi qeyd olunur Hokusay Manqa basligi altinda toplanan bu isler daha cox eskiz terzindedir Hokusayin kitabi hemin dovrde Yaponiyada butun dovrlerde en cox satilan kitaba cevrilir O qeder meshur olur ve o qeder beyenilir ki sonraki 64 il boyunca 14 yeni Hokusay Manqa cildi nesr olunur Seriyanin son 3 kitabi Hokusayin 1849 cu ildeki olumunden sonra capdan cixir Hokusay eserlerinin ictimai yerlerde sergilenmesini sevirdi Festivallarda 200 kv metrlik kagizlarda cekdiyi efsanevi personajlarin neheng resmleri ile performans gosterir musabiqelerde qatilirdi 1820 ci ilde ozune Ritsu adini goturur 1828 ci ilde ikinci heyat yoldasini itiren Hokusay bir nece defe iflic olur nevesinin borclarina gore maddi cetinliye dusur 1830 cu ilde 70 yasinda iken meshur Kanaqavada boyuk dalga eserinin de daxil oldugu Fuci daginin 36 menzeresi adli resm seriyasina baslayir Kanaqavada boyuk dalga eseri Hokusayin novbeti nesillere de ilham menbeyi olmasina sebeb olur Bunlarda biri de Vinsent Van Qoqdur Van Qoq Ulduzlu gece eserini cekerken Kanaqavada boyuk dalga eserinden ilhamlanmisdir 1839 cu ilde yangin neticesinde Hokusayin studiyasi ve bir cox isi mehv olur Hokusay 10 may 1849 cu ilde olmusdur Qebir dasinda istifade etdiyi son texellus Qakyo Rocin Manci azerb Ressamliqdan deli olan qoca adam yazilmisdir Istinadlarhttps www rijksmuseum nl en rijksstudio 2084333 etamemeta collections colour woodcut xylography ii 0 amp p 0 Hokusai Lambiek Comiclopedia ing Lambiek 1999 Hokusai Internet Speculative Fiction Database ing 1995 The Fine Art Archive RKDartists nid Katsushika Hokusai Kimdir Hokusai nin Eserleri ve Hayati Leblebi Tozu turkce 23 iyun 2019 2019 08 04 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 4 avqust 2019 7 Things You Didn t Know about Hokusai Creator of The Great Wave Artsy ingilisce 21 oktyabr 201 2021 09 29 tarixinde Istifade tarixi 4 avqust 2019 Xarici kecidler