Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Kağız sancağı əməliyyatı (ing. Operation Paperclip) – ABŞ hərbi kəşfiyyat xidmətinin İkinci Dünya Müharibəsinin sonunda və müharibədən sonrada Nasist Almaniyasından əhəmiyyətli elm adamlarının Almaniyadan qaçırma əməliyyatının kod adıdır.
Ozenberq siyahısı
Nasist Almaniyasının Sovet İttifaqına hücumunu nəzərdə tutan Barbarossa Əməliyyatının uğursuzluğundan sonra Almaniyanın strateji mövqeyi, xüsusilə silah sənayesi uzunmüddətli bir müharibəyə hazır olmadığı üçün pis vəziyyətdə düçar olur. 1943-cü ilin yazından etibarən Almaniya ordudakı bütün alimləri bir yerə yığmaq və onları tədqiqat və inkişaf işlərinə yönləndirir. O vaxta qədər mexanika mühəndislərini sürücü, alimləri xidmətçi, riyaziyyatçıları yeməkxana işlərində işləyən şəxs kimi istifadə edən nasistlər bütün elm adamlarını bir yerə cəmləyirlər. Yığılan şəxslər, ilk növbədə nasistlər tərəfindən ideoloji cəhətdən etibarlı olub olmamağına görə təsnif edilirlər. Seçimi həyata keçirən Hannover Universitetinin məzunu Werner Ozenberq olduğu üçün siyahıda onun adını müvafiq olaraq Rozenberq siyahısı adlandırılır. 1945-ci ilin martında Osenberg siyahısı müttəfiqlərin əlinə keçir və ABŞ-dəki Tədqiqat və İnkişaf İnstitutunun rəhbəri mayor Robert Staver ona verilmiş siyahıda adları yer alan bütün şəxslərlə, xüsusən də raket mütəxəssisi Wernher von Braunla görüşmək və onların haqqında kəşfiyyat məlumatlarının yığılması haqqında tapşırıq verir.
Overcast kampaniyası
Əvvəlcə yalnız elm adamlarını sorğu-suala tutmaq məqsədi olan kampaniya, sonradan onları Almaniyadan evakuasiya etməklə dəyişdirilmişdir. Bir çox nasist alim Peenemündedəki Tədqiqat Mərkəzində V-2 raketi ilə əlaqədar olan işlərə cəlb edilmişdi. Əməliyyatın ilkin adı dəyişdirilərək Paperclip edilmiş və Alman alimlərinin böyük bir qismi Sovet İttifaqı tərəfindən ələ keçirilmədən qaçırılmışdırlar. Raket və nüvə fizikası sahələri ilə məşğul olan alimlər ilə yanaşı, kimyaçılar, həkimlər və silah mütəxəssisləri də Almaniyadan çıxarılmışdırlar.
Elm adamları
Ailələri ilə birlikdə yaşamaq şərti, müvafiq bir iş mühiti və yüksək bir maaş təklifi ilə 127 elm adamı 1945-ci ilin sentyabrında bu təklifi qəbul etmişdir. Onların içərisində ən vacib elm adamları bunlardır; Wernher von Braun, Erich W. Neubert, Theodor A. Poppel, August Schulze, Eberhard Rees, Wilhelm Jungert və Walter Schwidetzky. Gəlişlər növbəti aylarda da davam etmişdir. 1950-ci ildə isə ABŞ-dəki varlıqlarına görə alimlərin qanuni yaşayış icazələri rəsmən təsdiqlənmişdir. Çox sonralar, bəzi elm adamlarının müharibə dövründəki hərəkətləri tədqiq olunaraq öyrənilmiş və Arthur Rudolph hadisəsində olduğu kimi həmin alimlər ölkədən deportasiya edilmişdirlər. Bu vəziyyətdə olduğu üçün Hubertus Strughold, nasistlərin insan təcrübələrində aktiv bir şəkildə iştirak etdiyi üçün bir hərbi cinayətkar kimi həbs edilərək cəza almışdır. 86 aviasiya mühəndisi — mütəxəssisi ələ keçirilən nasist təyyarələrinin və texnikasının yerləşdirildiyi Wright Hava Bazasına gələrək burada işlərinə yenidən başlayırlar. Elektron rabitə ilə əlaqədar olaraq, fizika sahəsindən Georg Goubau, Gunter Guttwein, Georg Hass, Horst Kedesdy və Kurt Levovec; kimyaçı professor Rudolf Brill və həkimlər Ernst Baars və Eberhard; geofizika üzrə alim Dr. Helmut Weickmann; texniki optik mütəxəssisi Dr. Gerhard Schwesinger; və elektronika mühəndisləri Dr. Eduard Gerber, Richard Guenther və Hans Ziegler komandaya qoşulurlar. Yeddi sintetik neft istehsalı üzrə mütəxəssisin də qabiliyyətləri Luizianadakı Fischer-Tropsch zavodunda qiymətləndirilmişdir. 1990-cı ilə qədər ümumilikdə 1600 alim ABŞ və İngiltərəyə gəlmişdir. Bu insanların patent və sənaye istehsalı baxımından etdikləri işlərin əlavə dəyərinin 10 milyard dollarlıq olduğu təxmin edilir.
Oxşar əməliyyatlar
- V-2 Xüsusi Əməliyyatı: V-2 raketini və hissələrini ələ keçirmək üçün başladılmışdır. Komanda V-2 hissələrini Nordhausendə tapmış və qatarla Erfurta göndərmişdir.
- Backfire əməliyyatı: Cuxhavendəki raket sınaqlarının məlumat və materialları yığılmışdır. JCS əmr 1067/14: 26 aprel 1946-cı ildə General Eisenhower elmi, sənaye və digər sahələrdəki məlumatların, sənədlərin, planların, qeydlərin və s. sənədlərin birbaşa komandanlıq mərkəzlərinə göndərilməsini və bu məsələlərlə maraqlanan alimlərin tutulmasını və kəşfiyyat məqsədləri üçün istifadə edilməsi üçün əmr vermişdir.
- Layihə 63: Köhnə Nasist alimlərinin, aviasiya sənayesində böhran vəziyyəti olduğu zaman Lockheed, Martin və Marietta kimi müdafiə sənayesi təşkilatlarında asanlıqla işə qəbul edilməsini təmin edən layihədir.
- Alsos əməliyyatı: Alman nüvə sirlərinin, nüvə materiallarının və bu sahədə işləyən işçilərin ələ keçirilməsini nəzərdə tutan əməliyyatın adıdır.
- TICOM: Alman kriptoqraflarının yığılması üçün layihədir.
- Surgeon Əməliyyatı: Alman aviasiya mütəxəssislərinin Sovet İttifaqının əlinə keçməsinin qarşısını almaq üçün İngiltərə tərəfindən həyata keçirilmiş olan plandır.
Mədəni təsirləri
- Dr. Strangelove or: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb filmindəki əsas obraz ABŞ üçün işləyən keçmiş bir nasistdir.
- X-Files seriyasının "Paper Clip" hissəsində bir çox qondarma Nasist alimləri yer almışdır.
- 2006-cı ildə çəkilmiş olan "The Good Shepherd" filmində Alman alimləri üçün ABŞ və Sovet İttifaqı arasındakı rəqabət təsvir edilir.
- "The Good German" filmində Amerikalı müharibə müxbiri təsadüfən Overcast kampaniyasına düşür.
- Hunter seriyalında əsas mövzu kimi baxılmışdır.
Vacib adlar
- Raket teknologiyası: Rudi Beichel, Magnus von Braun, Wernher von Braun, Walter Dornberger, Werner Dahm, Konrad Dannenberg, Kurt H. Debus, Ernst R. G. Eckert, Krafft Arnold Ehricke, Otto Hirschler, Hermann H. Kurzweg, Fritz Mueller, Gerhard Reisig, Georg Rickhey, Arthur Rudolph, Ernst Stuhlinger, Werner Rosinski, Eberhard Rees, Bernhard Tessmann
- Aviasiya və kosmik sənaye: Alexander Martin Lippisch, Hans von Ohain, Hans Multhopp, Kurt Tank, Willy Messerschmitt
- Tibb: Walter Schreiber, Kurt Blome, Hubertus Strughold, Hans Antmann
- Elektronika: Hans Ziegler, Kurt Lehovec, Hans Hollmann, Johannes Plendl
- Kəşfiyyat: Reinhard Gehlen
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Kagiz sancagi emeliyyati ing Operation Paperclip ABS herbi kesfiyyat xidmetinin Ikinci Dunya Muharibesinin sonunda ve muharibeden sonrada Nasist Almaniyasindan ehemiyyetli elm adamlarinin Almaniyadan qacirma emeliyyatinin kod adidir 1946 ci ilde ABS de olan 104 raket mutexessisi Wernher von Braun en qabaq cergede sagdan yeddinciOzenberq siyahisiNasist Almaniyasinin Sovet Ittifaqina hucumunu nezerde tutan Barbarossa Emeliyyatinin ugursuzlugundan sonra Almaniyanin strateji movqeyi xususile silah senayesi uzunmuddetli bir muharibeye hazir olmadigi ucun pis veziyyetde ducar olur 1943 cu ilin yazindan etibaren Almaniya ordudaki butun alimleri bir yere yigmaq ve onlari tedqiqat ve inkisaf islerine yonlendirir O vaxta qeder mexanika muhendislerini surucu alimleri xidmetci riyaziyyatcilari yemekxana islerinde isleyen sexs kimi istifade eden nasistler butun elm adamlarini bir yere cemleyirler Yigilan sexsler ilk novbede nasistler terefinden ideoloji cehetden etibarli olub olmamagina gore tesnif edilirler Secimi heyata keciren Hannover Universitetinin mezunu Werner Ozenberq oldugu ucun siyahida onun adini muvafiq olaraq Rozenberq siyahisi adlandirilir 1945 ci ilin martinda Osenberg siyahisi muttefiqlerin eline kecir ve ABS deki Tedqiqat ve Inkisaf Institutunun rehberi mayor Robert Staver ona verilmis siyahida adlari yer alan butun sexslerle xususen de raket mutexessisi Wernher von Braunla gorusmek ve onlarin haqqinda kesfiyyat melumatlarinin yigilmasi haqqinda tapsiriq verir Overcast kampaniyasiEvvelce yalniz elm adamlarini sorgu suala tutmaq meqsedi olan kampaniya sonradan onlari Almaniyadan evakuasiya etmekle deyisdirilmisdir Bir cox nasist alim Peenemundedeki Tedqiqat Merkezinde V 2 raketi ile elaqedar olan islere celb edilmisdi Emeliyyatin ilkin adi deyisdirilerek Paperclip edilmis ve Alman alimlerinin boyuk bir qismi Sovet Ittifaqi terefinden ele kecirilmeden qacirilmisdirlar Raket ve nuve fizikasi saheleri ile mesgul olan alimler ile yanasi kimyacilar hekimler ve silah mutexessisleri de Almaniyadan cixarilmisdirlar Elm adamlariAileleri ile birlikde yasamaq serti muvafiq bir is muhiti ve yuksek bir maas teklifi ile 127 elm adami 1945 ci ilin sentyabrinda bu teklifi qebul etmisdir Onlarin icerisinde en vacib elm adamlari bunlardir Wernher von Braun Erich W Neubert Theodor A Poppel August Schulze Eberhard Rees Wilhelm Jungert ve Walter Schwidetzky Gelisler novbeti aylarda da davam etmisdir 1950 ci ilde ise ABS deki varliqlarina gore alimlerin qanuni yasayis icazeleri resmen tesdiqlenmisdir Cox sonralar bezi elm adamlarinin muharibe dovrundeki hereketleri tedqiq olunaraq oyrenilmis ve Arthur Rudolph hadisesinde oldugu kimi hemin alimler olkeden deportasiya edilmisdirler Bu veziyyetde oldugu ucun Hubertus Strughold nasistlerin insan tecrubelerinde aktiv bir sekilde istirak etdiyi ucun bir herbi cinayetkar kimi hebs edilerek ceza almisdir 86 aviasiya muhendisi mutexessisi ele kecirilen nasist teyyarelerinin ve texnikasinin yerlesdirildiyi Wright Hava Bazasina gelerek burada islerine yeniden baslayirlar Elektron rabite ile elaqedar olaraq fizika sahesinden Georg Goubau Gunter Guttwein Georg Hass Horst Kedesdy ve Kurt Levovec kimyaci professor Rudolf Brill ve hekimler Ernst Baars ve Eberhard geofizika uzre alim Dr Helmut Weickmann texniki optik mutexessisi Dr Gerhard Schwesinger ve elektronika muhendisleri Dr Eduard Gerber Richard Guenther ve Hans Ziegler komandaya qosulurlar Yeddi sintetik neft istehsali uzre mutexessisin de qabiliyyetleri Luizianadaki Fischer Tropsch zavodunda qiymetlendirilmisdir 1990 ci ile qeder umumilikde 1600 alim ABS ve Ingiltereye gelmisdir Bu insanlarin patent ve senaye istehsali baximindan etdikleri islerin elave deyerinin 10 milyard dollarliq oldugu texmin edilir Oxsar emeliyyatlarV 2 Xususi Emeliyyati V 2 raketini ve hisselerini ele kecirmek ucun basladilmisdir Komanda V 2 hisselerini Nordhausende tapmis ve qatarla Erfurta gondermisdir Backfire emeliyyati Cuxhavendeki raket sinaqlarinin melumat ve materiallari yigilmisdir JCS emr 1067 14 26 aprel 1946 ci ilde General Eisenhower elmi senaye ve diger sahelerdeki melumatlarin senedlerin planlarin qeydlerin ve s senedlerin birbasa komandanliq merkezlerine gonderilmesini ve bu meselelerle maraqlanan alimlerin tutulmasini ve kesfiyyat meqsedleri ucun istifade edilmesi ucun emr vermisdir Layihe 63 Kohne Nasist alimlerinin aviasiya senayesinde bohran veziyyeti oldugu zaman Lockheed Martin ve Marietta kimi mudafie senayesi teskilatlarinda asanliqla ise qebul edilmesini temin eden layihedir Alsos emeliyyati Alman nuve sirlerinin nuve materiallarinin ve bu sahede isleyen iscilerin ele kecirilmesini nezerde tutan emeliyyatin adidir TICOM Alman kriptoqraflarinin yigilmasi ucun layihedir Surgeon Emeliyyati Alman aviasiya mutexessislerinin Sovet Ittifaqinin eline kecmesinin qarsisini almaq ucun Ingiltere terefinden heyata kecirilmis olan plandir Medeni tesirleriDr Strangelove or How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb filmindeki esas obraz ABS ucun isleyen kecmis bir nasistdir X Files seriyasinin Paper Clip hissesinde bir cox qondarma Nasist alimleri yer almisdir 2006 ci ilde cekilmis olan The Good Shepherd filminde Alman alimleri ucun ABS ve Sovet Ittifaqi arasindaki reqabet tesvir edilir The Good German filminde Amerikali muharibe muxbiri tesadufen Overcast kampaniyasina dusur Hunter seriyalinda esas movzu kimi baxilmisdir Vacib adlarRaket teknologiyasi Rudi Beichel Magnus von Braun Wernher von Braun Walter Dornberger Werner Dahm Konrad Dannenberg Kurt H Debus Ernst R G Eckert Krafft Arnold Ehricke Otto Hirschler Hermann H Kurzweg Fritz Mueller Gerhard Reisig Georg Rickhey Arthur Rudolph Ernst Stuhlinger Werner Rosinski Eberhard Rees Bernhard Tessmann Aviasiya ve kosmik senaye Alexander Martin Lippisch Hans von Ohain Hans Multhopp Kurt Tank Willy Messerschmitt Tibb Walter Schreiber Kurt Blome Hubertus Strughold Hans Antmann Elektronika Hans Ziegler Kurt Lehovec Hans Hollmann Johannes Plendl Kesfiyyat Reinhard Gehlen