Kərim Hüseyn oğlu Məmmədbəyov (3 mart 1899, Qaytaq-Tabasaran dairəsi, Dağıstan vilayəti, Rusiya imperiyası — 9 mart 1938, Moskva, RSFSR) — sovet siyasi və dövlət xadimi, inqilabçı, Dağıstan Vilayət Fövqəladə Komissiyasının sədri (1921–1922), Dağıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının daxili işlər xalq komissarı (1922–1923), Birləşmiş Siyasi İdarəsi Dağıstan vilayət şöbəsinin rəisi (1922–1925 və 1928–1931), Dağıstan MSSR maliyyə xalq komissarı (1925–1928) və Dağıstan MSSR Xalq Komissarları Sovetinin sədri (1931–1937).
Kərim Məmmədbəyov | |
---|---|
rus. Керим Гусейнович Мамедбеков | |
Dağıstan vilayət Fövqaladə Komissiyasının 5-ci sədri | |
1921 – 1922 | |
Əvvəlki | İllarion Talaxadze |
Sonrakı | vəzifə ləğv edilib |
Dağıstan MSSR 2-ci daxili işlər xalq komissarı | |
1922 – 1923 | |
Əvvəlki | Nəcməddin Əfəndiyev |
Sonrakı | A.- M. Atayev |
Birləşmiş Siyasi İdarəsi Dağıstan vilayət şöbəsinin 1-ci rəisi | |
1922 – 1925 | |
Əvvəlki | vəzifə təsis edilib |
Sonrakı | Andrey Yermolayev |
Dağıstan MSSR-in 2-ci maliyyə xalq komissarı | |
1925 – 1928 | |
Əvvəlki | Səid Qabiyev |
Sonrakı | İbrahim Əliyev |
Birləşmiş Siyasi İdarəsi Dağıstan vilayət şöbəsinin 3-cü rəisi | |
1928 – 1931 | |
Əvvəlki | Andrey Yermolayev |
Sonrakı | Sergey Tarasyuk |
Dağıstan MSSR Xalq Komissarlar Şurasının 2-ci Sədri | |
1931 – 1937 | |
Əvvəlki | Cəlaləddin Qorxmazov |
Sonrakı | Cəmaləddin Məhəmmədov |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Qaytaq-Tabasaran dairəsi, Dağıstan vilayəti, Rusiya imperiyası |
Vəfat tarixi | 7 sentyabr 1938(39 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | güllə yarası[d] |
Partiya | ÜİK(b)P |
Fəaliyyəti | siyasətçi |
Atası | Məmmədhüseyn Mirzə Əliabbas oğlu Məmmədbəyov |
Anası | Seyid Qayabikə |
Həyat yoldaşı | Lyubov Yulyevna Erlix |
Uşağı | oğlu: Harun Məmmədbəyov |
Dini | islam |
Həyatı
Kərim Məmmədbəyov 15 (27) mart 1899-cu ildə Dağıstan vilayətinin Yersi kəndində qulluqçu ailəsində anadan olub. Azərbaycanlıdır. Quba qəzasından olan atası, Dağıstan vilayətinə köçüb və orada Dərbənd seyidi kəndli Mirsadığın qızı Seyid Qayabikəyə evlənib. Ailədə Kərimdən başqa üç oğlan və üç qız da olub.
Kərim 1915-ci ildən Dərbənd şagird inqilabçı dərnəklərinin, 1917-ci ildən RSD(b)FP-nin üzvü olub.
30 aprel 1921-ci ildə Dağıstan Vilayət Fövqaladə Komissiyasının sədri, 6 may tarixindən isə RSFSR XKS yanında FK Dağıstan şöbəsinin sədri təyin edilib. Həmin ilin dekabrından eyni zamanda Dağıstan MSSR xalq daxili işlər komissarlığına rəhbərlik edib. Daxili işlər orqanlarının rəhbəri kimi Nəcməddin Əfəndiyevin qiyamının yatırılmasında, 1924-cü ildə Xasavyurt dairəsində fəaliyyət göstərən Xasu-Hacının dəstəsinin ləğv edilməsində iştirak edib. 1927-ci ilədək Cənubi Dağıstanda gizlənən ittihad dəstələrinin, Qızılyar dairəsindəki polkovnik Hovoselsovun dəstələrinin, Qaytağ-Tabasarandakı Əli Bulatın dəstələrinin, Kürə dairəsindəki Əli Şabanın, Qunib dairəsindəki Şeyx Şarafutdinin dətəsinin, Azərbaycandan gələn Samur dairəsindəki Ker Aşimin və Kazibek Mnatilovun dəstələrinin ləğv edilməsində rolu olub.
Ailəsi
Kərim Məmmədbəyov inqilabçı Aron Erlixin bacısı, Dağıstanda inqilabın və vətəndaş müharibəsinin fəal iştirakçısı Lyubov Erlixlə (1902–1988) evli olub. Onların Harun adında oğlu olub, Böyük Vətən müharibəsi illərində o könüllü surətdə müharibəyə gedib və Moskva ətrafında döyüşlərdə həlak olub.
Qardaşı Ağa Leninqrad ətrafında döyüşlərdə həlak olub, digər qardaşı Hadı Volqa çayı ətrafından Berlinə qədər müharibədə iştirak edib. Rostov ətrafındakı döyüşlərdə əmisi oğlu Cabbar Məmmədbəyov həlak olub. Özündən sonra Kərim Məmmədbəyovun bütün ailəsi repressiyaya uğrayıb, həyat yoldaşı Lyubov Məmmədbəyova özü ilə bir gündə həbs edilib, 3 iyun 1940-cı ildə 8 il həbsə məhkum edilib. Oğlu 27 iyun 1938-ci ildə həbs edilib, ancaq sonra azad olunub.
Xatirəsi
- Bilici qəsəbəsində yerləşən sovxoza və Dərbənd şəhərindəki bir küçəyə Kərim Məmmədbəyovun adı verilib.
- Yersi kəndində və Dərbənd şəhərində onun büstü qoyulub.
- Mahaçqala şəhərində Lenin küçəsi 26 №-li evdə bu məzmunda lövhə vurulub: "Bu evdə 1920–1921-ci illərdə Cənubi Dağıstanın fövqaladə komissarı Kərim Məmmədbəyov yaşayıb".
İstinadlar
- Мамедбеков Керим Гусейнович // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kerim Huseyn oglu Memmedbeyov 3 mart 1899 Qaytaq Tabasaran dairesi Dagistan vilayeti Rusiya imperiyasi 9 mart 1938 Moskva RSFSR sovet siyasi ve dovlet xadimi inqilabci Dagistan Vilayet Fovqelade Komissiyasinin sedri 1921 1922 Dagistan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasinin daxili isler xalq komissari 1922 1923 Birlesmis Siyasi Idaresi Dagistan vilayet sobesinin reisi 1922 1925 ve 1928 1931 Dagistan MSSR maliyye xalq komissari 1925 1928 ve Dagistan MSSR Xalq Komissarlari Sovetinin sedri 1931 1937 Kerim Memmedbeyovrus Kerim Gusejnovich MamedbekovDagistan vilayet Fovqalade Komissiyasinin 5 ci sedri1921 1922EvvelkiIllarion TalaxadzeSonrakivezife legv edilibDagistan MSSR 2 ci daxili isler xalq komissari1922 1923EvvelkiNecmeddin EfendiyevSonrakiA M AtayevBirlesmis Siyasi Idaresi Dagistan vilayet sobesinin 1 ci reisi1922 1925Evvelkivezife tesis edilibSonrakiAndrey YermolayevDagistan MSSR in 2 ci maliyye xalq komissari1925 1928EvvelkiSeid QabiyevSonrakiIbrahim EliyevBirlesmis Siyasi Idaresi Dagistan vilayet sobesinin 3 cu reisi1928 1931EvvelkiAndrey YermolayevSonrakiSergey TarasyukDagistan MSSR Xalq Komissarlar Surasinin 2 ci Sedri1931 1937EvvelkiCelaleddin QorxmazovSonrakiCemaleddin MehemmedovSexsi melumatlarDogum tarixi 3 mart 1899 125 yas Dogum yeri Qaytaq Tabasaran dairesi Dagistan vilayeti Rusiya imperiyasiVefat tarixi 7 sentyabr 1938 1938 09 07 39 yasinda Vefat yeri Moskva RSFSR SSRIVefat sebebi gulle yarasi d Partiya UIK b PFealiyyeti siyasetciAtasi Memmedhuseyn Mirze Eliabbas oglu MemmedbeyovAnasi Seyid QayabikeHeyat yoldasi Lyubov Yulyevna ErlixUsagi oglu Harun MemmedbeyovDini islamHeyatiKerim Memmedbeyov 15 27 mart 1899 cu ilde Dagistan vilayetinin Yersi kendinde qulluqcu ailesinde anadan olub Azerbaycanlidir Quba qezasindan olan atasi Dagistan vilayetine kocub ve orada Derbend seyidi kendli Mirsadigin qizi Seyid Qayabikeye evlenib Ailede Kerimden basqa uc oglan ve uc qiz da olub Kerim 1915 ci ilden Derbend sagird inqilabci derneklerinin 1917 ci ilden RSD b FP nin uzvu olub 30 aprel 1921 ci ilde Dagistan Vilayet Fovqalade Komissiyasinin sedri 6 may tarixinden ise RSFSR XKS yaninda FK Dagistan sobesinin sedri teyin edilib Hemin ilin dekabrindan eyni zamanda Dagistan MSSR xalq daxili isler komissarligina rehberlik edib Daxili isler orqanlarinin rehberi kimi Necmeddin Efendiyevin qiyaminin yatirilmasinda 1924 cu ilde Xasavyurt dairesinde fealiyyet gosteren Xasu Hacinin destesinin legv edilmesinde istirak edib 1927 ci iledek Cenubi Dagistanda gizlenen ittihad destelerinin Qizilyar dairesindeki polkovnik Hovoselsovun destelerinin Qaytag Tabasarandaki Eli Bulatin destelerinin Kure dairesindeki Eli Sabanin Qunib dairesindeki Seyx Sarafutdinin detesinin Azerbaycandan gelen Samur dairesindeki Ker Asimin ve Kazibek Mnatilovun destelerinin legv edilmesinde rolu olub AilesiKerim Memmedbeyov inqilabci Aron Erlixin bacisi Dagistanda inqilabin ve vetendas muharibesinin feal istirakcisi Lyubov Erlixle 1902 1988 evli olub Onlarin Harun adinda oglu olub Boyuk Veten muharibesi illerinde o konullu suretde muharibeye gedib ve Moskva etrafinda doyuslerde helak olub Qardasi Aga Leninqrad etrafinda doyuslerde helak olub diger qardasi Hadi Volqa cayi etrafindan Berline qeder muharibede istirak edib Rostov etrafindaki doyuslerde emisi oglu Cabbar Memmedbeyov helak olub Ozunden sonra Kerim Memmedbeyovun butun ailesi repressiyaya ugrayib heyat yoldasi Lyubov Memmedbeyova ozu ile bir gunde hebs edilib 3 iyun 1940 ci ilde 8 il hebse mehkum edilib Oglu 27 iyun 1938 ci ilde hebs edilib ancaq sonra azad olunub XatiresiBilici qesebesinde yerlesen sovxoza ve Derbend seherindeki bir kuceye Kerim Memmedbeyovun adi verilib Yersi kendinde ve Derbend seherinde onun bustu qoyulub Mahacqala seherinde Lenin kucesi 26 li evde bu mezmunda lovhe vurulub Bu evde 1920 1921 ci illerde Cenubi Dagistanin fovqalade komissari Kerim Memmedbeyov yasayib IstinadlarMamedbekov Kerim Gusejnovich Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Xarici kecidler