Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
I Pyotr adası Antarktida qitəsindən 450 km məsafədə, Bellinshauzen dənizində yerləşən və insanlar tərəfindən məskunlaşılmamış vulkanik adadır. Antarktik və subantarktik qurşaqlarda yerləşən Buve və Kraliça Mod Torpağı adaları ilə birlikdə Norveçin üç dənizaşırı ərazisindən biridir. I Pyotr adasının uzunluğu 11–19 kilometr, sahəsi isə 156 kvadrat kilometr təşkil edir ki, bu da müqayisə üçün bildirək ki, Staten-Aylenddən daha böyük sahəyə sahib olduğu mənasına gəlir. Burada yerləşən ən yüksək zirvə dəniz səviyyəsindən 1640 metr yüksəklikdə olan Lars Kristensen zirvəsidir. Ada demək olar ki, tamamilə buzlaqlarla örtülüdür və ilin əksər vaxtlarında üzən buzlaqlarla əhatə olunur ki, bu da adanı həmin vaxtlarda əlçatmaz edir. Burada bəzi dəniz quşları və pərayaqlılardan başqa, çox az sayda onurğalı heyvanlar da yaşayır.
| I Pyotr adası | |
|---|---|
| Peter I Øy | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Sahəsi | 156 |
| Uzunluğu |
|
| Eni | 11 km |
| Hündür nöqtəsi | 1640 m |
| Əhalisi | 0 nəfər (2015-ci il) |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə |  Antarktida |
| Akvatoriya | |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Ada ilk dəfə 21 yanvar 1821-ci ildə Faddey Bellinshauzen tərəfindən kəşf olunub və rus çarı I Pyotrun şərəfinə adlandırılıb. 2 fevral 1929-cu ilə qədər bu adaya heç kim ayaq basmamışdı. Məhz həmin tarixdə Lars Kristensen tərəfindən maliyyə dəstəyi ilə təmin olunan Nils Larsen və Ola Olştadın rəhbərlik etdiyi "İkinci Norveç Ekspedisiyası" adaya ilk dəfə ayaq basmışdır. 1931-ci ildə ada Norveç tərəfindən anneksiya olundu və 1933-cü ildə asılı ərazi elan edildi. Adaya növbəti dəfə 1948-ci ildə elm adamlarından ibarət qrup və məhdud sayda turist səyahət etdi. I Pyotr adası 1961-ci ildə Antarktika haqqında konvensiyanın subyekti oldu. 1987-ci ildən bəri burada avtomatlaşdırılmış meteoroloji stansiya yerləşdirilib. Adaya mütəmadi olaraq turist səyahətləri təşkil olunur.
Tarixi
Adaya ilk səfər 21 oktyabr 1821-ci ildə Faddey Bellinshauzenin rəhbərlik etdiyi rus bayrağı altında hərəkət edən "Vostok" və "Mirnıy" gəmilərindən ibarət ekspedisiya qrupu tərəfindən təşkil olunmuşdur. O, bu adanı məşhur rus çarı I Pyotrun şərəfinə adlandırmışdır. Ətrafı əhatə edən üzən buzlaqlar adaya 25 kilometrdən artıq yaxınlaşmağa imkan vermirdi. Ekspedisiya qrupu ilk dəfə Cənub Qütb dairəsi boyunca adanın ucqar cənub nöqtəsindən buranı daha yaxından müşahidə etməyə nail oldu. 1910-cu ilin yanvarında Jan-Batist Şarkonun rəhbərlik etdiyi fransız ekspedisiya qrupu bu adanın Bellinshauzen tərəfindən kəşf olunduğunu təsdiqlədi, lakin özləri üzən buzlaqlar səbəbilə adaya ən yaxşı halda 5 kilometrə qədər yaxınlaşa bildi.
1926 və 1927-ci illərdə norveçli Eyvind Tofte "Odd I" adlı gəmi vasitəsilə adanın ətrafında tam dövrə vurdu. Norveçli balina-gəmisi sahibi Lars Kristensen bir neçə dəfə Antarktidaya baş tutmuş ekspedisiyaları maliyyələşdirdi. Antarktidadakı balina ovu stansiyalarından ingilislərin vergi tutmasından və bununla da xeyli gəlir əldə etməsindən ruhlanan Kristensen Norveçə məxsus olan ərazidən daha çox imtiyaz əldə etmək və bu vergilərdən əldə edilən gəlirin öz doğma ölkəsinə çatmasını təmin etmək məqsədilə bu ərazilərdə də balina ovu stansiyaları yaratmağa ümid edirdi. Adaya ayaq basan ilk ekspedisiya qrupu Kristensen tərəfindən maliyyələşdirilən və Nils Larsen ilə Ola Olştadın rəhbərlik etdiyi ikinci "Norveç" ekspedisiya qrupu idi. Onlar 2 fevral 1929-cu ildə adaya ayaq basdı və buranı Norveç ərazisi elan etdi. Larsen 1931-ci ildə bunu yenidən təkrarlamağa cəhd etsə də, üzən buzlaqlar onun bu istəyinə mane oldu. 6 mart 1931-ci ildə Norveç hökuməti adanın Norveç suverenliyi altına daxil olduğunu və 23 mart 1933-cü ildə adanın Norveçdən asılı ərazi olduğunu elan etdi.
Adaya növbəti eniş 10 fevral 1948-ci ildə Larsenin rəhbərlik etdiyi "Brateqq" gəmisi vasitəsilə baş tutdu. Üzən buzlaqlar ekspedisiya qrupuna adanı tərk etməyə məcbur etməzdən əvvəl bioloji, geoloji və hidroqrafik müşahidələr üç gün davam etdi. 1959-cu ildə Norveçin Antarktika haqqında konvensiyanı imzalamasından sonra, 23 iyun 1961-ci ildə I Pyotr adası da bu konvensiyanın subyekti oldu. Həmin tarixdən etibarən adaya müxtəlif dövlətlərin elmi araşdırma qrupları səyahət etməyə başladı, həmçinin məhdud sayda gəmilər adaya uğurlu şəkildə turist səyahətləri təşkil etməyə nail oldu.
1987-ci ildə adaya on bir günlük müddətə beş nəfərdən ibarət elmi araşdırma qrupu göndərdi. Alimlərin adaya göndərilməsində əsas məqsəd aerofotoşəkil və topoqrafik ölçmələr həyata keçirməklə adanın dəqiq xəritəsini çıxarmaqdan ibarət idi. İkinci vacib məqsəd dəniz suyunda bioloji müşahidələr aparmaq, həmçinin geoloji, bioloji və başqa araşdırmalar təşkil etmək idi. Həmin elmi qrup ada ərazisində meteoroloji stansiya da inşa etmişdi. 1987, 1994 və 2006-cı illərdə adaya üç radioekspedisiya göndərildi.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Peter I Øy 2011-05-29 at the Wayback Machine // Norsk Polarinstitutt. (Yoxlanılıb 4 mart 2014)
- Rubin (2005): 180
- Barr (1987): 67
- Kyvik et.al (2008): 52
- "Lov om Bouvet-øya, Peter I's øy og Dronning Maud Land m.m. (bilandsloven)" (Norwegian). Lovdata. 2013-12-02 tarixində . İstifadə tarixi: 3 aprel 2019.
- . Secretariat of the Antarctic Treaty. 2009-04-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 aprel 2019.
- Barr (1987): 79
- Barr (1987): 68
- . Peter One. 2016-03-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 aprel 2019.
- . Peter One. 2016-03-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 aprel 2019.
- "We hope you enjoyed the 3YØX DX-perience!". Peter One. 2004-02-13 tarixində . İstifadə tarixi: 3 aprel 2019.
Ədəbiyyat
- Barr, Susan. Norway's Polar Territories. Oslo: Aschehoug. 1987. ISBN .
- Kyvik, Helga, redaktorNorge i Antarktis. Oslo: Schibsted Forlag. 2008. ISBN .
- LeMasurier, W. E.; Thomson, J. W., redaktorlar Volcanoes of the Antarctic Plate and Southern Oceans. . 1990. ISBN .
- Rubin, Jeff. Antarctica. Lonely Planet. 2005. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
I Pyotr adasi Antarktida qitesinden 450 km mesafede Bellinshauzen denizinde yerlesen ve insanlar terefinden meskunlasilmamis vulkanik adadir Antarktik ve subantarktik qursaqlarda yerlesen Buve ve Kralica Mod Torpagi adalari ile birlikde Norvecin uc denizasiri erazisinden biridir I Pyotr adasinin uzunlugu 11 19 kilometr sahesi ise 156 kvadrat kilometr teskil edir ki bu da muqayise ucun bildirek ki Staten Aylendden daha boyuk saheye sahib oldugu menasina gelir Burada yerlesen en yuksek zirve deniz seviyyesinden 1640 metr yukseklikde olan Lars Kristensen zirvesidir Ada demek olar ki tamamile buzlaqlarla ortuludur ve ilin ekser vaxtlarinda uzen buzlaqlarla ehate olunur ki bu da adani hemin vaxtlarda elcatmaz edir Burada bezi deniz quslari ve perayaqlilardan basqa cox az sayda onurgali heyvanlar da yasayir I Pyotr adasiPeter I OyUmumi melumatlarSahesi 156Uzunlugu 18 5 kmEni 11 kmHundur noqtesi 1640 mEhalisi 0 nefer 2015 ci il Yerlesmesi68 51 c e 90 35 q u Olke AntarktidaAkvatoriya Cenub okeaniI Pyotr adasi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Ada ilk defe 21 yanvar 1821 ci ilde Faddey Bellinshauzen terefinden kesf olunub ve rus cari I Pyotrun serefine adlandirilib 2 fevral 1929 cu ile qeder bu adaya hec kim ayaq basmamisdi Mehz hemin tarixde Lars Kristensen terefinden maliyye desteyi ile temin olunan Nils Larsen ve Ola Olstadin rehberlik etdiyi Ikinci Norvec Ekspedisiyasi adaya ilk defe ayaq basmisdir 1931 ci ilde ada Norvec terefinden anneksiya olundu ve 1933 cu ilde asili erazi elan edildi Adaya novbeti defe 1948 ci ilde elm adamlarindan ibaret qrup ve mehdud sayda turist seyahet etdi I Pyotr adasi 1961 ci ilde Antarktika haqqinda konvensiyanin subyekti oldu 1987 ci ilden beri burada avtomatlasdirilmis meteoroloji stansiya yerlesdirilib Adaya mutemadi olaraq turist seyahetleri teskil olunur TarixiAdaya ilk sefer 21 oktyabr 1821 ci ilde Faddey Bellinshauzenin rehberlik etdiyi rus bayragi altinda hereket eden Vostok ve Mirniy gemilerinden ibaret ekspedisiya qrupu terefinden teskil olunmusdur O bu adani meshur rus cari I Pyotrun serefine adlandirmisdir Etrafi ehate eden uzen buzlaqlar adaya 25 kilometrden artiq yaxinlasmaga imkan vermirdi Ekspedisiya qrupu ilk defe Cenub Qutb dairesi boyunca adanin ucqar cenub noqtesinden burani daha yaxindan musahide etmeye nail oldu 1910 cu ilin yanvarinda Jan Batist Sarkonun rehberlik etdiyi fransiz ekspedisiya qrupu bu adanin Bellinshauzen terefinden kesf olundugunu tesdiqledi lakin ozleri uzen buzlaqlar sebebile adaya en yaxsi halda 5 kilometre qeder yaxinlasa bildi Adaya ilk enis 1929 cu il Iki tipli Vostok ve Mirni I Pyotr adasi 01 11 1821 Ilk rus Antarktika ekspedisiyasi 1926 ve 1927 ci illerde norvecli Eyvind Tofte Odd I adli gemi vasitesile adanin etrafinda tam dovre vurdu Norvecli balina gemisi sahibi Lars Kristensen bir nece defe Antarktidaya bas tutmus ekspedisiyalari maliyyelesdirdi Antarktidadaki balina ovu stansiyalarindan ingilislerin vergi tutmasindan ve bununla da xeyli gelir elde etmesinden ruhlanan Kristensen Norvece mexsus olan eraziden daha cox imtiyaz elde etmek ve bu vergilerden elde edilen gelirin oz dogma olkesine catmasini temin etmek meqsedile bu erazilerde de balina ovu stansiyalari yaratmaga umid edirdi Adaya ayaq basan ilk ekspedisiya qrupu Kristensen terefinden maliyyelesdirilen ve Nils Larsen ile Ola Olstadin rehberlik etdiyi ikinci Norvec ekspedisiya qrupu idi Onlar 2 fevral 1929 cu ilde adaya ayaq basdi ve burani Norvec erazisi elan etdi Larsen 1931 ci ilde bunu yeniden tekrarlamaga cehd etse de uzen buzlaqlar onun bu isteyine mane oldu 6 mart 1931 ci ilde Norvec hokumeti adanin Norvec suverenliyi altina daxil oldugunu ve 23 mart 1933 cu ilde adanin Norvecden asili erazi oldugunu elan etdi Adaya novbeti enis 10 fevral 1948 ci ilde Larsenin rehberlik etdiyi Brateqq gemisi vasitesile bas tutdu Uzen buzlaqlar ekspedisiya qrupuna adani terk etmeye mecbur etmezden evvel bioloji geoloji ve hidroqrafik musahideler uc gun davam etdi 1959 cu ilde Norvecin Antarktika haqqinda konvensiyani imzalamasindan sonra 23 iyun 1961 ci ilde I Pyotr adasi da bu konvensiyanin subyekti oldu Hemin tarixden etibaren adaya muxtelif dovletlerin elmi arasdirma qruplari seyahet etmeye basladi hemcinin mehdud sayda gemiler adaya ugurlu sekilde turist seyahetleri teskil etmeye nail oldu 1987 ci ilde adaya on bir gunluk muddete bes neferden ibaret elmi arasdirma qrupu gonderdi Alimlerin adaya gonderilmesinde esas meqsed aerofotosekil ve topoqrafik olcmeler heyata kecirmekle adanin deqiq xeritesini cixarmaqdan ibaret idi Ikinci vacib meqsed deniz suyunda bioloji musahideler aparmaq hemcinin geoloji bioloji ve basqa arasdirmalar teskil etmek idi Hemin elmi qrup ada erazisinde meteoroloji stansiya da insa etmisdi 1987 1994 ve 2006 ci illerde adaya uc radioekspedisiya gonderildi Hemcinin baxAntarktida Antarktika haqqinda konvensiya Norvecin denizasiri erazileriIstinadlarPeter I Oy 2011 05 29 at the Wayback Machine Norsk Polarinstitutt Yoxlanilib 4 mart 2014 Rubin 2005 180 Barr 1987 67 Kyvik et al 2008 52 Lov om Bouvet oya Peter I s oy og Dronning Maud Land m m bilandsloven Norwegian Lovdata 2013 12 02 tarixinde Istifade tarixi 3 aprel 2019 Secretariat of the Antarctic Treaty 2009 04 22 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 3 aprel 2019 Barr 1987 79 Barr 1987 68 Peter One 2016 03 03 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 3 aprel 2019 Peter One 2016 03 03 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 3 aprel 2019 We hope you enjoyed the 3YOX DX perience Peter One 2004 02 13 tarixinde Istifade tarixi 3 aprel 2019 EdebiyyatBarr Susan Norway s Polar Territories Oslo Aschehoug 1987 ISBN 82 03 15689 4 Kyvik Helga redaktorNorge i Antarktis Oslo Schibsted Forlag 2008 ISBN 82 516 2589 0 LeMasurier W E Thomson J W redaktorlar Volcanoes of the Antarctic Plate and Southern Oceans 1990 ISBN 0 87590 172 7 Rubin Jeff Antarctica Lonely Planet 2005 ISBN 1 74059 094 5