I Harald Gözəlsaç və ya I Harald Horfaqer q skan Haraldr hárfagri norv Harald I Hårfagre 850 təx 933 Norveçin birinci kr

I Harald Gözəlsaç və ya I Harald Horfaqer (q.skan. Haraldr hárfagri, norv. Harald I Hårfagre; 850- təx. 933) - Norveçin birinci kralı. Gözəlsaçlılar və ya Horfaqerlər sülaləsinin banisi.

I Harald Gözəlsaç
q.skan. Haraldr hárfagri norv. Harald I Hårfagre

Norveç kralı
872 – 930
Əvvəlki	yoxdur
Sonrakı	Eyrik Qanlı Balta
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	850
Doğum yeri	Vestfoll, Norveç
Vəfat tarixi	930
Vəfat yeri	Ruqalann, Norveç
Atası	Qara Halvdan
Anası	Raqnhild Siqurddotter
Həyat yoldaşları	Asa Qida Raqnhild Svanhilx Ashild Tora Snefrid
Uşaqları	oğulları: Quttorm, Qara Halvdan, Bəyaz Halvdan, Siqfred, Hrörek, Siqtrik, Frodi, Torqisl, Eyrik Qanlı Balta, Byörn Morehod, Olof, Raqnar Rükkil, Rinq, Daq, Qudröd Skiry, Yaxşı Hakon, Uzunayaq Halvdan, Qudröd Blesk, Düzayaq Röqnvald, Siqurd Hrisi qızları: Olof Krasa Qoda, İnqiqerd, İnqeborq
Ailəsi	İnqlinqlər sülaləsi
Dini	Skandinaviya büdpərəstliyi
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Bioqrafiyası

I Harald Vefstfoldun İnlinqlər sülaləsindən olan konunqu Qara Halvdanın və Hrinqarik konunqu Siqurdun qızı Raqinhildin yeganə övladı idi.

Təxminən 860-cı ildə Qara Halvdan vəfat edir. Bu zaman Haraldın 10 yaşı var idi.

866-cı ildə Harald bütün Norveçi öz hakimiyyəti altında birləşdirməyə başladı. Altı il davam edən yürüşlərdən sonra 872-ci ildə baş verən Hafsfyord döyüşündə əldə edilən qələbədən sonra Harald buna nail oldu.

Haraldın hakimiyyəti altında Norveç (872-ci il)

Haraldın təzyiqi ilə ona tabe olmayan güclü hakimlər Îslandiyaya və Britaniya adalarına qaçdılar. Harald yaratdığı dövləti hücumlardan qorumaq və təhlükəsizliyini təmin etmək üçün sonrakî illərdə yaxın adalara və Şotlandiyaya hücum edərək oraları rəqiblərindən təmizlədi. Bununla yanaşı o həm də Vermland və ətraf ərazilər uğrunda İsveç kralı Erik Emundssonla mübarizə apardı.

Hakimiyyətinin sonuna yaxın mərkəzi hakimiyyĕt zəifləyir. Beləki sayı hələdə dəqiqləşdirilməyən oğulları atalarının taxtı uğrunda çəkişməyə başlayırlar. Ancaq onlardan yalnız biri Haraldın rəğbətini qazanır. 930-cu ildə ölümündən sonra Eyrik Qanlı Balta Norveçin yeni hökmdarı olur.

Ailəsi

Asdan olan övladları:
- Quttorm
- Qara Halvdan
- Bəyaz Halvdan
- Siqfröd
Qidadan olan övladları:
- Olof Krasa Qoda
- Hrörek
- Siqtrük
- Frodi
- Torqisl
Raqnhilddən olan övladları:
- Eyrik Qanlı Balta
Sanqhildən olan övladları:
- Byörn
- Olaf
- Raqnar Rükkil
Ashilddən olan övladlar:
- Hrinq
- Daq
- Qudröd
- İnqiqerq
Torada olan övladları:
- Hakon
Snefriddən olan övladları:
- Halvdan
- Qudröd
- Röqinvald
- Siqurd Hrisi
Digər uşaqları:
- İnqeborq

Xatirəsi

Abidələr

I Haraldın şərəfinə ucaldılmış abidə (Höuqesun)

1872-ci ildə Höuqesun şəhərində I Haraldın şərəfinə o zammənlar zarının olduğu güman edilən yerdə abidə ucaldılmışdır.

Filmlər

History Channel kanalı üçün çəkilən və İrlandiya-Kanada istehsalı olan Vikinqlər teleserialının 4-cü sezonunda Harald Gözəlsaç personajı daxil edilir.

Musiqi

Rebellion pauer-metal qrupunun I Haralda həsr edilmiş mahnısı Sagas of Iceland albomuna daxil edilmişdir.
Leaves' Eyes alman simfonik metal qrupunun I Haraldın fəthlərinə həsr olunmuş King of Kings albomu işıq üzü görmüşdür.

Kitablar

I Harald Vinland Saga manqasında qeyd edilib.

Oyunlar

Harald Gözəlsaç Crusader Kings II oyununun personajlarındandır.

İstinadlar

P. H. Sawyer, "Harald Fairhair and the British Isles", in "Les Vikings et leurs civilisation", ed. R. Boyer (Paris, 1976), pp. 105–09.
Torgrim Sneve Guttormsen, 'Branding local heritage and popularising a remote past 2022-07-25 at the Wayback Machine: The example of Haugesund in Western Norway', AP: Online Journal in Public Archaeology, 1 (2014), 45–60 (p. 47).

[1] P. H. Sawyer, "Harald Fairhair and the British Isles", in "Les Vikings et leurs civilisation", ed. R. Boyer (Paris, 1976), pp. 105–09.

[2] Torgrim Sneve Guttormsen, 'Branding local heritage and popularising a remote past 2022-07-25 at the Wayback Machine: The example of Haugesund in Western Norway', AP: Online Journal in Public Archaeology, 1 (2014), 45–60 (p. 47).