II Karol (rum. Carol de Hohenzollern-Sigmaringen; 15 oktyabr 1893[…], Peleș qəsri[d] – 4 aprel 1953[…]) — IV Rumıniya kralı.
II Karol | |
---|---|
rum. Carol al II-lea | |
8 iyun 1930 – 6 sentyabr 1940 | |
Əvvəlki | I Mixail |
Sonrakı | I Mixail |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 15 oktyabr 1893[…] |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 4 aprel 1953[…](59 yaşında) |
Vəfat səbəbi | ürək tutması |
Dəfn yeri |
|
Fəaliyyəti | suveren[d] |
Atası | Ferdinand I of Romania |
Anası | Edinburqlu Mariya |
Həyat yoldaşları |
|
Uşaqları | |
Dini | Rumın Pravoslav Kilsəsi |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Rumıniya kralı I Ferdinandın ən böyük oğlu kimi, atasının əmisi I Karolun vəfatından sonra Rumıniya taxt-tacının vəliəhdi oldu. Sələflərindən fərqli olaraq, ölkədə dünyaya gələn ilk Rumıniya kralı idi. Üstəlik ana dili rumın dili olan və ailənin provaslov məzhəbinə mənsub ilk üzvü idi.
Bir yandan Birinci Dünya Müharibəsi illərində cəbhədən qaçması barədə yayılan xəbərlər, digər yandan isə iki dəfə taxt-tacdan imtina etməsi həyatı və səltənəti boyunca onunla birlikdə anıldı. Birinci Dünya Müharibəsi illərində tanış olduğu Zizi Lambrino ilə ailəsinin qarşı çıxmasına baxmayaraq 31 avqust 1918-ci ildə Odessada gizlicə evləndi. Ailəsinin, xüsusilə də atası I Ferdinandın kəskin etirazının ardından parlament 1919-cu ilin avqustunda cütlüyün nigahını ləğv etdi və buna etiraz olaraq Şahzadə Karol bütün taxt hüququndan imtina etdi. Ancaq daha sonra tərəflər razılaşdı və taxt-tacın vəliəhdi olaraq qaldı. Zizi Lambrino və vəliəhddən doğulan oğlunun bütün məsrəfləri isə vəliəhd və Rumıniya kral xəzinəsi tərəfindən qarşılandı.
1920-ci ildə Yunanıstan kralı I Konstantinin qızı Helen ilə tanış edildi və ertəsi il onunla evləndirildi. Cütlüyün bu nigahdan bir oğlu dünyaya gəlsə də, Şahzadə Karolun məşuqələriylə eşq macəraları davam etdi. Bu məşuqələrindən biri də açıq şəkildə yaşamağa başladığı Maqda Lupesku idi. Şahzadə Karol 1925-ci ildə Birləşmiş krallığa etdiyi səyahətdən geri dönmədi. Nəhayət, 28 dekabr 1925-ci ildə yenidən taxt hüququndan imtina etdiyini və bir daha Buxarestə qayıtmayacağını bildirdi. 4 yanvar 1926-cı ildə onun bu qərarı parlament tərəfindən təsdiq edildi və onun Helendən doğulan oğlu Mixail taxtın yeni varisi seçildi.
Atasının 1927-ci ildə vəfatının ardından 6 yaşlı oğlu Mixail 3 naibdən ibarət bir komissiyanın nəzarəti altında taxta çıxarıldı. Ertəsi il isə xanımı Danimarkalı Helen ondan rəsmən boşandı. Ancaq çox keçmədən 1930-cu ildə ölkədə yaranan siyasi boşluqdan istifadə edərək yenidən Buxarestə qayıtdı və oğlunu taxtdan endirərək Rumıniya kralı oldu. Parlamentin gücünü zəiflətdi və 1938-ci ildə 1923 tarixli konstitusiyanı ləğv edərək ölkəni mütləq monarxiyaya çevirdi. Bütün siyasi partiyalar qadağan olundu.
İkinci Dünya Müharibəsinin başlamasının ardından SSRİ-Almaniya arasında durmadan tərəf dəyişdirməsi nəticəsində ölkə durmadan torpaq itirdi və 1940-cı ildə Bessarabiya və Bukovina SSRİ-yə, Transilvaniya Macarıstana, Dobruca isə Bolqarıstana ilhaq edildi. Bu torpaq itkilərindən sonra kommunist yönümlü siyasəti davam etdirməsi isə ölkədə ona qarşı narazılığın artmasına səbəb oldu. Nəticədə, 1940-cı ildə general Yon Antoneskunun rəhbərlik etdirdiyi çevrilişlə taxtdan endirilərək sürgün olundu. Səltənətdə olduğu 10 il boyunca topladığı şəxsi sərvətləri də özüylə aparan II Karol müharibənin ardından oğlunu yenidən devirmək istəsə də, İttifaq dövlətləri buna müdaxilə etdi. Qalan ömrünü dünyanın müxtəlif ölkələrini gəzərək keçirən II Karol 1947-ci ildə Braziliyada məşuqəsi Maqda Lupeskuyla evləndi. 1953-cü ildə Portuqaliyada vəfat etdi.
Mənbə
- . Roumania Under King Carol (1939)
- Cristescu, Sorin. Carol al II-lea - scrisori către părinți [Carol II - letters to his parents] (in Romanian). Bucharest: Tritonic, 2015. ISBN
- Easterman, Alexander Levvey. King Carol, Hitler and Lupescu (1942) online
- Fischer-Galați, Stephen A. Twentieth century Rumania (1991) online
- . Rumania, 1866–1947. 1994.; 592 pp
- Ilie, Mihaela. "Processing the political image of a king: an overview of the interwar and communist discourse about Carol II of Romania." Revista de Științe Politice. Revue des Sciences Politiques 47 (2015): 206–215. online
- Ilie, Mihaela, "The Game Of Power: King Carol II and the Political Parties at the End of the Year 1937" Analele UniversitaNii din Craiova. Istorie, Anul XXIII Nr. 1(33)/2018 online
- Jelavich, Barbara. History of the Balkans (2 vol 1983)
- Jowitt, Kenneth, ed. Social Change in Romania, 1860–1940 (California UP, 1978)
- Michelson, Paul E. "Recent American historiography on Romania and the second world war" Romanian Civilization. (1996) 5#2 pp 23–42.
- Oțetea, Andrei, ed. A Concise history of Romania (1985) online
- Pavlowitch, Stevan K. A History of the Balkans 1804–1945 (Routledge, 2014).
- Roberts, Henry L. Rumania: Political Problems of an Agrarian State (Yale UP, 1951), scholarly
- History of the Roumanians (Cambridge UP, 1934). excerpt
- Seton-Watson, Hugh. Eastern Europe between the Wars (1946) online
- Spânu, Alin. "Foreign Intelligence Collaboration during King Carol II Dictatorship (1938–1940)." Romanian Military Thinking 1.2 (2020): 114–123.
- Stavrianos, L.S. The Balkans Since 1453 (1958), major scholarly history; online free to borrow
- Treptow, Kurt W., and Marcel Popa. Historical Dictionary of Romania (1996) 384 pp
İstinadlar
- Carol II // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Lundy D. R. Carol II von Hohenzollern-Sigmaringen, King of Romania // The Peerage (ing.).
- Archivio Storico Ricordi. 1808.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
II Karol rum Carol de Hohenzollern Sigmaringen 15 oktyabr 1893 Peleș qesri d 4 aprel 1953 IV Ruminiya krali II Karolrum Carol al II leaIV Ruminiya krali8 iyun 1930 6 sentyabr 1940EvvelkiI MixailSonrakiI MixailSexsi melumatlarDogum tarixi 15 oktyabr 1893 1893 10 15 Dogum yeri Sinaya d RuminiyaVefat tarixi 4 aprel 1953 1953 04 04 59 yasinda Vefat sebebi urek tutmasiDefn yeri San Visente de Fora monastri d Kurtya de Ardjes kafedrali d Fealiyyeti suveren d Atasi Ferdinand I of RomaniaAnasi Edinburqlu MariyaHeyat yoldaslari Helen of Greece and Denmark 1921 1928 Usaqlari I MixayDini Rumin Pravoslav Kilsesi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Ruminiya krali I Ferdinandin en boyuk oglu kimi atasinin emisi I Karolun vefatindan sonra Ruminiya taxt tacinin veliehdi oldu Seleflerinden ferqli olaraq olkede dunyaya gelen ilk Ruminiya krali idi Ustelik ana dili rumin dili olan ve ailenin provaslov mezhebine mensub ilk uzvu idi Bir yandan Birinci Dunya Muharibesi illerinde cebheden qacmasi barede yayilan xeberler diger yandan ise iki defe taxt tacdan imtina etmesi heyati ve selteneti boyunca onunla birlikde anildi Birinci Dunya Muharibesi illerinde tanis oldugu Zizi Lambrino ile ailesinin qarsi cixmasina baxmayaraq 31 avqust 1918 ci ilde Odessada gizlice evlendi Ailesinin xususile de atasi I Ferdinandin keskin etirazinin ardindan parlament 1919 cu ilin avqustunda cutluyun nigahini legv etdi ve buna etiraz olaraq Sahzade Karol butun taxt huququndan imtina etdi Ancaq daha sonra terefler razilasdi ve taxt tacin veliehdi olaraq qaldi Zizi Lambrino ve veliehdden dogulan oglunun butun mesrefleri ise veliehd ve Ruminiya kral xezinesi terefinden qarsilandi 1920 ci ilde Yunanistan krali I Konstantinin qizi Helen ile tanis edildi ve ertesi il onunla evlendirildi Cutluyun bu nigahdan bir oglu dunyaya gelse de Sahzade Karolun mesuqeleriyle esq maceralari davam etdi Bu mesuqelerinden biri de aciq sekilde yasamaga basladigi Maqda Lupesku idi Sahzade Karol 1925 ci ilde Birlesmis kralliga etdiyi seyahetden geri donmedi Nehayet 28 dekabr 1925 ci ilde yeniden taxt huququndan imtina etdiyini ve bir daha Buxareste qayitmayacagini bildirdi 4 yanvar 1926 ci ilde onun bu qerari parlament terefinden tesdiq edildi ve onun Helenden dogulan oglu Mixail taxtin yeni varisi secildi Atasinin 1927 ci ilde vefatinin ardindan 6 yasli oglu Mixail 3 naibden ibaret bir komissiyanin nezareti altinda taxta cixarildi Ertesi il ise xanimi Danimarkali Helen ondan resmen bosandi Ancaq cox kecmeden 1930 cu ilde olkede yaranan siyasi bosluqdan istifade ederek yeniden Buxareste qayitdi ve oglunu taxtdan endirerek Ruminiya krali oldu Parlamentin gucunu zeifletdi ve 1938 ci ilde 1923 tarixli konstitusiyani legv ederek olkeni mutleq monarxiyaya cevirdi Butun siyasi partiyalar qadagan olundu Ikinci Dunya Muharibesinin baslamasinin ardindan SSRI Almaniya arasinda durmadan teref deyisdirmesi neticesinde olke durmadan torpaq itirdi ve 1940 ci ilde Bessarabiya ve Bukovina SSRI ye Transilvaniya Macaristana Dobruca ise Bolqaristana ilhaq edildi Bu torpaq itkilerinden sonra kommunist yonumlu siyaseti davam etdirmesi ise olkede ona qarsi naraziligin artmasina sebeb oldu Neticede 1940 ci ilde general Yon Antoneskunun rehberlik etdirdiyi cevrilisle taxtdan endirilerek surgun olundu Seltenetde oldugu 10 il boyunca topladigi sexsi servetleri de ozuyle aparan II Karol muharibenin ardindan oglunu yeniden devirmek istese de Ittifaq dovletleri buna mudaxile etdi Qalan omrunu dunyanin muxtelif olkelerini gezerek keciren II Karol 1947 ci ilde Braziliyada mesuqesi Maqda Lupeskuyla evlendi 1953 cu ilde Portuqaliyada vefat etdi Menbe Roumania Under King Carol 1939 Cristescu Sorin Carol al II lea scrisori către părinți Carol II letters to his parents in Romanian Bucharest Tritonic 2015 ISBN 978 606 749 049 7 Easterman Alexander Levvey King Carol Hitler and Lupescu 1942 online Fischer Galați Stephen A Twentieth century Rumania 1991 online Rumania 1866 1947 1994 592 pp Ilie Mihaela Processing the political image of a king an overview of the interwar and communist discourse about Carol II of Romania Revista de Științe Politice Revue des Sciences Politiques 47 2015 206 215 online Ilie Mihaela The Game Of Power King Carol II and the Political Parties at the End of the Year 1937 Analele UniversitaNii din Craiova Istorie Anul XXIII Nr 1 33 2018 online Jelavich Barbara History of the Balkans 2 vol 1983 Jowitt Kenneth ed Social Change in Romania 1860 1940 California UP 1978 Michelson Paul E Recent American historiography on Romania and the second world war Romanian Civilization 1996 5 2 pp 23 42 Oțetea Andrei ed A Concise history of Romania 1985 online Pavlowitch Stevan K A History of the Balkans 1804 1945 Routledge 2014 Roberts Henry L Rumania Political Problems of an Agrarian State Yale UP 1951 scholarly History of the Roumanians Cambridge UP 1934 excerpt Seton Watson Hugh Eastern Europe between the Wars 1946 online Spanu Alin Foreign Intelligence Collaboration during King Carol II Dictatorship 1938 1940 Romanian Military Thinking 1 2 2020 114 123 Stavrianos L S The Balkans Since 1453 1958 major scholarly history online free to borrow Treptow Kurt W and Marcel Popa Historical Dictionary of Romania 1996 384 ppIstinadlarCarol II Encyclopaedia Britannica ing Lundy D R Carol II von Hohenzollern Sigmaringen King of Romania The Peerage ing Archivio Storico Ricordi 1808