Həmid Rza oğlu Məmmədzadə (1924, Təbriz – 2000, Tehran) — Azərbaycanlı yazıçı, ədəbiyyatşünas.
Həmid Məmmədzadə | |
---|---|
Həmid Rza oğlu Məmmədzadə | |
Doğum tarixi | 1924 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 2000 |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | yazıçı, ədəbiyyatşünas |
Fəaliyyət illəri | 1946-2000 |
Mükafatları |
Azərbaycan Milli Hökuməti dövründə müəllimlik edib. Azərbaycan Demokrat Cavanlar təşkilatının üzvü olub. Öz məqalə və hekayələri ilə mətbuatda çıxış edib. 1946-cı ildə Azərbaycan Milli Hökuməti tərəfindən milli-demokratik hərəkatda iştirak etdiyi üçün ilə təltif edilib.
Azərbaycan Milli Hökumətinin süqutundan sonra Bakıya köçüb. Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Nizami adına Azərbaycan Ədəbiyyatı muzeyində elmi fondlar şöbəsinin müdiri, Yaxın və Orta Şərq Xalqları İnstitutunun İran filologiyası şöbəsinin böyük elmi işçisi olub.
Həyatı
Həmid Rza oğlu Məmmədzadə 1924-cü ildə Təbrizdə Əhrab məhəlləsində anadan olub. İlk təhsilini Təbrizin "Nəcat" və "Pərvəriş" məktəblərində alıb. Məktəbi bitirdikdən sonra 1942-ci ildə Təbrizdə yerləşən Darül-müəllimdə təhsil alıb. Buranı da bitirdikdən sonra iki il Ərdəbilin "Səfəvi", "Puranduxt" və "Sənan" adlı məktəblərində müəllimlik edib.
1943-cü ildə Tudə Partiyasına, 1945-ci ildə isə Azərbaycan Demokrat Firqəsinə üzv olub. Azərbaycan Milli Hökuməti qurulduqdan sonra Təbrizə qayıdıb burada müəllimlik edib. Yeni yaranan Azərbaycan Demokrat Cavanlar təşkilatının Mərkəzi Komitəsinin Təbliğat şöbəsinə rəhbərlik edib. İlk məqalələri 1946-cı ildə Azərbaycan Demokrat Cavanlar təşkilatının orqanı olan "Cavanlar" qəzetində və "Azad millət" qəzetində, ilk hekayələri isə "Pioner" və "Azərbaycan" jurnallarında dərc olunub. Daha sonra təhsilini davam etdirmək üçün Təbriz Universitetinin tarix və ədəbiyyat şöbəsinə daxil olub. 1946-cı ildə Azərbaycan Milli Hökuməti tərəfindən milli-demokratik hərəkatda iştirak etdiyi üçün ilə təltif edilib
1946-cı ildə Azərbaycan Milli Hökumətinin süqutundan sonra Həmid Məmmədzadə Bakıya köçür. Burada Azərbaycan Ali Partiya məktəbində və eyni zamanda Azərbaycan Dövlət Universitetinin jurnalistika fakültəsində təhsilini davam etdirir. Ali məktəbi bitirdikdən sonra Azərbaycan Elmlər Akademiyası Nizami adına Dil və Ədəbiyyat İnstitutunun aspiranturasuna daxil olub. 1951–1954-cü illərdə "İnqilabçı, jurnalist, yazıçı Pişəvəri (həyatı, mühiti, yaradıcılığı)" mövzusunda elmi iş yazaraq filologiya elmləri namizədi alimlik dərəcəsinə layiq görülüb. Daha sonra 1968-ci ildə institutda baş elmi işçi işləyərkən "Axundov və Şərq" mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə edib. Sonradan Nizami adına Azərbaycan Ədəbiyyatı muzeyində elmi fondlar şöbəsinin müdiri, Yaxın və Orta Şərq Xalqları İnstitutunun İran filologiyası şöbəsinin böyük elmi işçisi vəzifələrində işləyib. 1947-ci ildən Cənubi Azərbaycan Yazıçılar Cəmiyyətinin, 1958-ci ildən isə Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü olub.
Həmid Məmmədzadə Bakıda fəaliyyət göstərdiyi dövrdə Mirzə Fətəli Axundov, Əlişir Nəvai, Hafiz Şirazi, Məhəmmədhüseyn Şəhriyar, Mirzə Ağa Təbrizi, Mirzə Şəfi Vazeh və digərlərinin ədəbi yaradıcılığına aid sənədlər, tapıntılar toplayıb nəşr etdirib. "Mirzə Fətəli Axundov və Şərq", "Məşrutə inqilabi ərəfəsində və dövründə İran ədəbiyyatı", "Bahar Şirvani", Seyid Cəfər Pişəvəri", "Təbriz xatirələri" , "Fədai" povesti, "Şimal hekayələri", "Oğurlanmış abidə", "Təbriz təbəssümü", "Azadlıq həsrəti", "1941–45-ci illərdə Cənubi Azərbaycan ədəbiyyatı", " İnqilabdan sonrakı dövrdə Cənub şeirində Vətən və Vətənpərvərlik motivləri", "Molla Nəsrədin jurnalı Təbrizdə", "Cənubi Azərbaycan şairi Səhənd haqqında", "Sadiq bəy Sadiqi Əfşar", "Milli azadlıq hərəkatının tərənnümçüsü", "Abbas Pənahi (Makulu)", Məhəmmədi Müdərrisi-Təbrizi", "Cənub folkloru", "Azəroğlu", "Şeyx Məhəmməd Xiyabani", "Zeynəlabdin Marağayi", "Həmid Nitqi" adlı əsərləri var. Səttar xan və Heydər Əmioğlu haqqında roman yazıb. Nəsiminin farsca divanı, M. H. Şəhriyarın türkcə poetik əsərləri, Nizami Gəncəvinin "Xosrov və Şirin" poeması, Cəlil Məmmədquluzadənin hekayələri, Zeynalabdin Marağalının "İbrahim bəyin səyahətnaməsi" romanı onun tərcümə və tərtibi ilə çap olunub. 1957-ci ildə "Hekayələr", 1961-ci ildə "Futbolçu", 1966-cı ildə "İlk məhəbbət", 1978-ci ildə "Təbriz xatirələri", 1984-cü ildə "Oğurlanmış abidə" kitabları Bakıda nəşr olunub.
1979-cu ildə İran İslam İnqilabından sonra əvvəlcə Təbrizə daha sonra isə Tehrana köçüb. Burada hekayələri və ədəbi-tənqidi məqalələri müntəzəm olaraq türkdilli mətbuatda çap olunub. Uzun müddət Azərbaycan dilində nəşr edilən "Varlıq" dərgisi ilə əməkdaşlıq edib, "Yol" adlı ədəbi, ictimai-siyasi jurnalın təsisçilərindən biri olub. 2000-ci ildə Tehranda dünyasını dəyişib.
Mükafatları
- — 1946-cı ildə Azərbaycan Milli Hökuməti tərəfindən milli-demokratik hərəkatda iştirak etdiyi üçün ilə təltif edilib.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Ali Kafkasyalı. İran Türk Edebiyatı Antolojisi. V. Ərzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları. 2002. səh. 529. 2023-04-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-04-11.
- Cənubi Azərbaycan Ədəbiyyati Antologiyası. III. Bakı: Elm nəşriyyatı. 1988. səh. 461. 2023-07-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-04-20.
- Pərvanə Məmmədli. Cәnubi Azәrbaycan: әdәbi şәxsiyyәtlәr, portretlәr (PDF). Bakı: Sabah. 2015. səh. 87. 2023-04-06 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2023-04-06.
- Tərtib edən və məsul redaktor: Səməd Bayramzadə. (PDF). Bakı: “Araz” nəşriyyatı. 2015. səh. 96. ISBN . Archived from the original on 2022-03-09. İstifadə tarixi: 2023-04-19.
- Pərvanə Məmmədli. Cәnubi Azәrbaycan: әdәbi şәxsiyyәtlәr, portretlәr (PDF). Bakı: Sabah. 2015. səh. 88. 2023-04-06 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2023-04-06.
- Fərid Hüseyn. ""Atam elə-belə adam olmayıb, Pişəvərinin sol əli idi" - Həmid Herisçi" (az.). qafqazinfo.az. 2021-05-07. 2023-04-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-04-19.
- Mahmizər Mehdibəyova. "Görkəmli ədib və alim Həmid Məmmədzadənin irsinə bir nəzər" (az.). 525-ci qəzet. 2015-06-09. 2023-04-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-04-19.
- Savalan Fərəcov. "Milli ruhlu alim-yazıçı" (az.). medeniyyet.az. 2019-11-27. 2023-04-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-04-19.
- Xaqan Balayev, "Cənublu şair və yazıçıların Azərbaycan ədəbi mühitinə inteqrasiyası" (PDF), Xəzər Xəbər jurnalı, Bakı, June 2011, səh. 56, 2022-01-16 tarixində (PDF)
- Pərvanə Məmmədli. Cәnubi Azәrbaycan: әdәbi şәxsiyyәtlәr, portretlәr (PDF). Bakı: Sabah. 2015. səh. 92. 2023-04-06 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2023-04-06.
- Nərgiz Ehlamqızı. "Nəsiminin 6 divanını Bakıya gətirən alimdən şok faktlar – İran kitabxanasında…" (az.). teleqraf.com. 2019-09-26. 2023-04-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-04-19.
- Vaqif Sultanlı, İrəc İsmayıl. Güney Azərbaycan nəsri. Antologiya (PDF). Bakı. 2017. səh. 35. ISBN . 2019-07-28 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2021-01-08.
- Pərvanə Məmmədli. Cәnubi Azәrbaycan: әdәbi şәxsiyyәtlәr, portretlәr (PDF). Bakı: Sabah. 2015. səh. 90. 2023-04-06 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2023-04-06.
- Arzu Hüseynova. XX əsr Şimali Azərbaycan nəsri və mühacir Cənubi Azərbaycan ədəbiyyatında bölünmüş vətən və milli bütövlük ideyası (PDF). Bakı. 2021. səh. 200. 2022-05-23 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2023-04-20.
- Mayis Əlizadə. "Hadi Şəhriyar: "Atam deyirdi ki, Rüstəm Əliyev 6 dildə professordur"" (az.). turan.az. 2021-09-18. 2023-04-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-04-19.
- Pərvanə Məmmədli. Cənubi Azərbaycan mətbuatı tarixi: XIX-XX-XXI yüzilliklər. Bakı: Elm nəşriyyatı. 2009. səh. 155. 2018-10-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-04-20.
- Pərvanə Məmmədli. Cənubi Azərbaycan ədəbiyyatı məsələləri (PDF). Bakı: Sabah. 2015. səh. 13. 2022-03-19 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2023-04-28.
- Pərvanə Məmmədli. Cənubi Azərbaycan mətbuatı tarixi: XIX-XX-XXI yüzilliklər. Bakı: Elm nəşriyyatı. 2009. səh. 145. 2018-10-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-04-20.
- Pərvanə Məmmədli. Cənubi Azərbaycan mətbuatı tarixi: XIX-XX-XXI yüzilliklər. Bakı: Elm nəşriyyatı. 2009. səh. 144. 2018-10-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-04-20.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hemid Rza oglu Memmedzade 1924 Tebriz 2000 Tehran Azerbaycanli yazici edebiyyatsunas Hemid MemmedzadeHemid Rza oglu MemmedzadeDogum tarixi 1924Dogum yeri Tebriz Tebriz sehristani Serqi Azerbaycan ostani IranVefat tarixi 2000Vefat yeri Tehran Tehran sehristani Tehran ostani IranFealiyyeti yazici edebiyyatsunasFealiyyet illeri 1946 2000Mukafatlari 1946 Azerbaycan Milli Hokumeti dovrunde muellimlik edib Azerbaycan Demokrat Cavanlar teskilatinin uzvu olub Oz meqale ve hekayeleri ile metbuatda cixis edib 1946 ci ilde Azerbaycan Milli Hokumeti terefinden milli demokratik herekatda istirak etdiyi ucun 21 Azer medali ile teltif edilib Azerbaycan Milli Hokumetinin suqutundan sonra Bakiya kocub Azerbaycan Yazicilar Birliyinin uzvu Nizami adina Azerbaycan Edebiyyati muzeyinde elmi fondlar sobesinin mudiri Yaxin ve Orta Serq Xalqlari Institutunun Iran filologiyasi sobesinin boyuk elmi iscisi olub HeyatiHemid Rza oglu Memmedzade 1924 cu ilde Tebrizde Ehrab mehellesinde anadan olub Ilk tehsilini Tebrizin Necat ve Perveris mekteblerinde alib Mektebi bitirdikden sonra 1942 ci ilde Tebrizde yerlesen Darul muellimde tehsil alib Burani da bitirdikden sonra iki il Erdebilin Sefevi Puranduxt ve Senan adli mekteblerinde muellimlik edib 1943 cu ilde Tude Partiyasina 1945 ci ilde ise Azerbaycan Demokrat Firqesine uzv olub Azerbaycan Milli Hokumeti qurulduqdan sonra Tebrize qayidib burada muellimlik edib Yeni yaranan Azerbaycan Demokrat Cavanlar teskilatinin Merkezi Komitesinin Tebligat sobesine rehberlik edib Ilk meqaleleri 1946 ci ilde Azerbaycan Demokrat Cavanlar teskilatinin orqani olan Cavanlar qezetinde ve Azad millet qezetinde ilk hekayeleri ise Pioner ve Azerbaycan jurnallarinda derc olunub Daha sonra tehsilini davam etdirmek ucun Tebriz Universitetinin tarix ve edebiyyat sobesine daxil olub 1946 ci ilde Azerbaycan Milli Hokumeti terefinden milli demokratik herekatda istirak etdiyi ucun 21 Azer medali ile teltif edilib 1946 ci ilde Azerbaycan Milli Hokumetinin suqutundan sonra Hemid Memmedzade Bakiya kocur Burada Azerbaycan Ali Partiya mektebinde ve eyni zamanda Azerbaycan Dovlet Universitetinin jurnalistika fakultesinde tehsilini davam etdirir Ali mektebi bitirdikden sonra Azerbaycan Elmler Akademiyasi Nizami adina Dil ve Edebiyyat Institutunun aspiranturasuna daxil olub 1951 1954 cu illerde Inqilabci jurnalist yazici Piseveri heyati muhiti yaradiciligi movzusunda elmi is yazaraq filologiya elmleri namizedi alimlik derecesine layiq gorulub Daha sonra 1968 ci ilde institutda bas elmi isci isleyerken Axundov ve Serq movzusunda doktorluq dissertasiyasi mudafie edib Sonradan Nizami adina Azerbaycan Edebiyyati muzeyinde elmi fondlar sobesinin mudiri Yaxin ve Orta Serq Xalqlari Institutunun Iran filologiyasi sobesinin boyuk elmi iscisi vezifelerinde isleyib 1947 ci ilden Cenubi Azerbaycan Yazicilar Cemiyyetinin 1958 ci ilden ise Azerbaycan Yazicilar Birliyinin uzvu olub Hemid Memmedzade Bakida fealiyyet gosterdiyi dovrde Mirze Feteli Axundov Elisir Nevai Hafiz Sirazi Mehemmedhuseyn Sehriyar Mirze Aga Tebrizi Mirze Sefi Vazeh ve digerlerinin edebi yaradiciligina aid senedler tapintilar toplayib nesr etdirib Mirze Feteli Axundov ve Serq Mesrute inqilabi erefesinde ve dovrunde Iran edebiyyati Bahar Sirvani Seyid Cefer Piseveri Tebriz xatireleri Fedai povesti Simal hekayeleri Ogurlanmis abide Tebriz tebessumu Azadliq hesreti 1941 45 ci illerde Cenubi Azerbaycan edebiyyati Inqilabdan sonraki dovrde Cenub seirinde Veten ve Vetenperverlik motivleri Molla Nesredin jurnali Tebrizde Cenubi Azerbaycan sairi Sehend haqqinda Sadiq bey Sadiqi Efsar Milli azadliq herekatinin terennumcusu Abbas Penahi Makulu Mehemmedi Muderrisi Tebrizi Cenub folkloru Azeroglu Seyx Mehemmed Xiyabani Zeynelabdin Maragayi Hemid Nitqi adli eserleri var Settar xan ve Heyder Emioglu haqqinda roman yazib Nesiminin farsca divani M H Sehriyarin turkce poetik eserleri Nizami Gencevinin Xosrov ve Sirin poemasi Celil Memmedquluzadenin hekayeleri Zeynalabdin Maragalinin Ibrahim beyin seyahetnamesi romani onun tercume ve tertibi ile cap olunub 1957 ci ilde Hekayeler 1961 ci ilde Futbolcu 1966 ci ilde Ilk mehebbet 1978 ci ilde Tebriz xatireleri 1984 cu ilde Ogurlanmis abide kitablari Bakida nesr olunub 1979 cu ilde Iran Islam Inqilabindan sonra evvelce Tebrize daha sonra ise Tehrana kocub Burada hekayeleri ve edebi tenqidi meqaleleri muntezem olaraq turkdilli metbuatda cap olunub Uzun muddet Azerbaycan dilinde nesr edilen Varliq dergisi ile emekdasliq edib Yol adli edebi ictimai siyasi jurnalin tesiscilerinden biri olub 2000 ci ilde Tehranda dunyasini deyisib Mukafatlari 1946 ci ilde Azerbaycan Milli Hokumeti terefinden milli demokratik herekatda istirak etdiyi ucun 21 Azer medali ile teltif edilib Hemcinin baxIsmayil Ceferpur Sedi YuzbendiIstinadlarAli Kafkasyali Iran Turk Edebiyati Antolojisi V Erzurum Ataturk Universitesi Yayinlari 2002 seh 529 2023 04 11 tarixinde Istifade tarixi 2023 04 11 Cenubi Azerbaycan Edebiyyati Antologiyasi III Baki Elm nesriyyati 1988 seh 461 2023 07 01 tarixinde Istifade tarixi 2023 04 20 Pervane Memmedli Cәnubi Azәrbaycan әdәbi sәxsiyyәtlәr portretlәr PDF Baki Sabah 2015 seh 87 2023 04 06 tarixinde PDF Istifade tarixi 2023 04 06 Tertib eden ve mesul redaktor Semed Bayramzade PDF Baki Araz nesriyyati 2015 seh 96 ISBN 978 9952 8285 3 5 Archived from the original on 2022 03 09 Istifade tarixi 2023 04 19 Pervane Memmedli Cәnubi Azәrbaycan әdәbi sәxsiyyәtlәr portretlәr PDF Baki Sabah 2015 seh 88 2023 04 06 tarixinde PDF Istifade tarixi 2023 04 06 Ferid Huseyn Atam ele bele adam olmayib Piseverinin sol eli idi Hemid Herisci az qafqazinfo az 2021 05 07 2023 04 19 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 04 19 Mahmizer Mehdibeyova Gorkemli edib ve alim Hemid Memmedzadenin irsine bir nezer az 525 ci qezet 2015 06 09 2023 04 19 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 04 19 Savalan Ferecov Milli ruhlu alim yazici az medeniyyet az 2019 11 27 2023 04 19 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 04 19 Xaqan Balayev Cenublu sair ve yazicilarin Azerbaycan edebi muhitine inteqrasiyasi PDF Xezer Xeber jurnali Baki June 2011 seh 56 2022 01 16 tarixinde PDF Pervane Memmedli Cәnubi Azәrbaycan әdәbi sәxsiyyәtlәr portretlәr PDF Baki Sabah 2015 seh 92 2023 04 06 tarixinde PDF Istifade tarixi 2023 04 06 Nergiz Ehlamqizi Nesiminin 6 divanini Bakiya getiren alimden sok faktlar Iran kitabxanasinda az teleqraf com 2019 09 26 2023 04 19 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 04 19 Vaqif Sultanli Irec Ismayil Guney Azerbaycan nesri Antologiya PDF Baki 2017 seh 35 ISBN 978 9952 507 16 4 2019 07 28 tarixinde PDF Istifade tarixi 2021 01 08 Pervane Memmedli Cәnubi Azәrbaycan әdәbi sәxsiyyәtlәr portretlәr PDF Baki Sabah 2015 seh 90 2023 04 06 tarixinde PDF Istifade tarixi 2023 04 06 Arzu Huseynova XX esr Simali Azerbaycan nesri ve muhacir Cenubi Azerbaycan edebiyyatinda bolunmus veten ve milli butovluk ideyasi PDF Baki 2021 seh 200 2022 05 23 tarixinde PDF Istifade tarixi 2023 04 20 Mayis Elizade Hadi Sehriyar Atam deyirdi ki Rustem Eliyev 6 dilde professordur az turan az 2021 09 18 2023 04 19 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 04 19 Pervane Memmedli Cenubi Azerbaycan metbuati tarixi XIX XX XXI yuzillikler Baki Elm nesriyyati 2009 seh 155 2018 10 23 tarixinde Istifade tarixi 2023 04 20 Pervane Memmedli Cenubi Azerbaycan edebiyyati meseleleri PDF Baki Sabah 2015 seh 13 2022 03 19 tarixinde PDF Istifade tarixi 2023 04 28 Pervane Memmedli Cenubi Azerbaycan metbuati tarixi XIX XX XXI yuzillikler Baki Elm nesriyyati 2009 seh 145 2018 10 23 tarixinde Istifade tarixi 2023 04 20 Pervane Memmedli Cenubi Azerbaycan metbuati tarixi XIX XX XXI yuzillikler Baki Elm nesriyyati 2009 seh 144 2018 10 23 tarixinde Istifade tarixi 2023 04 20