Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hüseyn Toqtarqazi (krımtat. Üsein Şamil Toqtarğazı; 10 aprel 1881 – 17 sentyabr 1913, Petrovsk volostu[d], Tavriya quberniyası[d]) — Krımtatar şairi və dramaturqu, müəllim.
| Hüseyn Toqtarqazi | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 10 aprel 1881 |
| Vəfat tarixi | 17 sentyabr 1913 (32 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| Fəaliyyəti | şair, yazıçı |
Bioqrafiyası
1881-ci ildə Kokkoz (indiki Sokolinoe) kəndində anadan olmuşdur.
Simferopolda müəllimlər seminariyasını bitirib müəllim kimi işə başlamışdır. Əvvəlcə Yaltanın yaxınlığındakı Autka kəndində, daha sonra Kerç yaxınlığındakı Saraimen kəndində (1902-1903) və nəhayət 1904-cü ildən başlayaraq Feodosiya yaxınlığındakı Xardjibi kəndində müəllim işləmişdir. Xardjibi kəndind əözü bir məktəb qurmuşdur.
Şair və dramaturqun işi yerli zadəganların bir çox üzvlərini narazı salır. 17 sentyabr 1913-cü ildə Xardjibie kəndində bıçaq xəsarətlərindən dünyasını dəyişir.
Yaradıcılığı
Toqtarqazi əsərlərində cəhalətə və dini fanatizmə qarşı mübarizə aparmışdır. O, ümumi əhalini təhsil almağa çağıran əsl maarifçi idi.
1900-cü illərin əvvəllərində Toxarqazinin şeirləri "Tərcüman" qəzetində və "Şura" və "Yeni əsr" jurnallarında dərc olunur.
"Mollalar Proyekti" (1909), "Rəhimsiz Babalar." (1906) pyeslərinin, "Yağmur duası" hekayəsinin (1906), "Səadət adası" romanının (1911) müəllifidir.
1910-cu ildə Qarasuvbazarda (Beloqorsk) Toqtarqazinin "Krımın nalələri" şeirlər toplusu nəşr olunur.
Şairin bəzi əsərləri həm Sovet dövründə, həm də SSRİ-nin dağılmasından sonra Krım tatar antologiyalarına və dərsliklərinə daxil edilmişdir. İndi (2010-cu illər) milli (Krım tatarları) məktəblərində və məktəb siniflərində "Krım tatarları və xarici ədəbiyyat" mövzusunda öyrənilir. Xalq şairinin əsas ilhamvericisi 1905-ci il Birinci Rus İnqilabı idi. Şair-novator kimi fəaliyyət göstərmişdir. Toqtarqazinin ayrıca şeirləri 1883-1918-ci illərdə Baxçasarayda İsmayıl Qasprinskinin nəşr etdiyi "Tərcümə" qəzetində və 1906-1908-ci illərdə Qarasuvbazarda çıxan "Vətən xadimi" qəzetində dərc edilmişdir.
"Nalış Krım" şeirlər toplusunu nəşr edilir 1910). Senzuraya görə icazə verilmədiyi üçün ilk nəşrdə yalnız 8 şeiri çap olundur. "Səadət adası" (1911) romanını, "Mollanın layihəsi", "Dəli Noqay" və "Zalım uşaqlar" əsərlərini yazır.
20 adda məktəblər üçün dərslik tərtib edir (əlifba, antologiya, tarix və ədəbiyyat dərslikləri və s.). Puşkinin fərdi əsərlərini Krım tatar dilinə tərcümə edir.
İstinadlar
- Библиография публикаций автора: Усеину Шамиль Тохтаргази
- "МОН Украины Учебная программа для общеобразовательных учебных заведений с крымскотатарским языком обучения (12-летняя школа) 5 класс (2004) на "refdb.ru"". 2021-04-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-04-16.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Huseyn Toqtarqazi krimtat Usein Samil Toqtargazi 10 aprel 1881 17 sentyabr 1913 Petrovsk volostu d Tavriya quberniyasi d Krimtatar sairi ve dramaturqu muellim Huseyn ToqtarqaziDogum tarixi 10 aprel 1881 1881 04 10 Vefat tarixi 17 sentyabr 1913 1913 09 17 32 yasinda Vefat yeri Petrovsk volostu d Feodosiya qezasi d Tavriya quberniyasi d Rusiya imperiyasiFealiyyeti sair yaziciBioqrafiyasi1881 ci ilde Kokkoz indiki Sokolinoe kendinde anadan olmusdur Simferopolda muellimler seminariyasini bitirib muellim kimi ise baslamisdir Evvelce Yaltanin yaxinligindaki Autka kendinde daha sonra Kerc yaxinligindaki Saraimen kendinde 1902 1903 ve nehayet 1904 cu ilden baslayaraq Feodosiya yaxinligindaki Xardjibi kendinde muellim islemisdir Xardjibi kendind eozu bir mekteb qurmusdur Sair ve dramaturqun isi yerli zadeganlarin bir cox uzvlerini narazi salir 17 sentyabr 1913 cu ilde Xardjibie kendinde bicaq xesaretlerinden dunyasini deyisir YaradiciligiToqtarqazi eserlerinde cehalete ve dini fanatizme qarsi mubarize aparmisdir O umumi ehalini tehsil almaga cagiran esl maarifci idi 1900 cu illerin evvellerinde Toxarqazinin seirleri Tercuman qezetinde ve Sura ve Yeni esr jurnallarinda derc olunur Mollalar Proyekti 1909 Rehimsiz Babalar 1906 pyeslerinin Yagmur duasi hekayesinin 1906 Seadet adasi romaninin 1911 muellifidir 1910 cu ilde Qarasuvbazarda Beloqorsk Toqtarqazinin Krimin naleleri seirler toplusu nesr olunur Sairin bezi eserleri hem Sovet dovrunde hem de SSRI nin dagilmasindan sonra Krim tatar antologiyalarina ve dersliklerine daxil edilmisdir Indi 2010 cu iller milli Krim tatarlari mekteblerinde ve mekteb siniflerinde Krim tatarlari ve xarici edebiyyat movzusunda oyrenilir Xalq sairinin esas ilhamvericisi 1905 ci il Birinci Rus Inqilabi idi Sair novator kimi fealiyyet gostermisdir Toqtarqazinin ayrica seirleri 1883 1918 ci illerde Baxcasarayda Ismayil Qasprinskinin nesr etdiyi Tercume qezetinde ve 1906 1908 ci illerde Qarasuvbazarda cixan Veten xadimi qezetinde derc edilmisdir Nalis Krim seirler toplusunu nesr edilir 1910 Senzuraya gore icaze verilmediyi ucun ilk nesrde yalniz 8 seiri cap olundur Seadet adasi 1911 romanini Mollanin layihesi Deli Noqay ve Zalim usaqlar eserlerini yazir 20 adda mektebler ucun derslik tertib edir elifba antologiya tarix ve edebiyyat derslikleri ve s Puskinin ferdi eserlerini Krim tatar diline tercume edir IstinadlarBibliografiya publikacij avtora Useinu Shamil Tohtargazi MON Ukrainy Uchebnaya programma dlya obsheobrazovatelnyh uchebnyh zavedenij s krymskotatarskim yazykom obucheniya 12 letnyaya shkola 5 klass 2004 na refdb ru 2021 04 16 tarixinde Istifade tarixi 2021 04 16