Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Horus (və ya Horos, Hor), Qor - erkən Misir mifologiyasına görə baş tanrı sayılır. Ən qədim dövrdə göylər tanrısı, Horus bir (çox hallarda Hor) qədim Misir dilindəki Hr ("yüksəklik", "səma" mənasını daşıyır) sözünün latın dilindəki formasıdır. Bu ad, göy tanrısına aid edilir. Digər tanrıların adları kimi, bu ad da, qədimdən bir çox formalara malik olmuşdur:
- „"
- „"
- „"
- „ "
- „"
- „"
- „"
- „"
| Misir Tanrıları Hor (tanrı) | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| və ya |
| ||||
| İdeoqram |
Horus-şahin | ||||
| və ya |
| ||||
| Determinativ 1. |
Ən qədim | ||||
| Determinativ 2. |
Orta qədim | ||||
| Determinativ 3. |
Qədim | ||||
| Determinativ 4. | yunan-roman dövründə
Horus Ḥr | ||||
| Yunan | Horos | ||||
| Qibti | ϩⲱⲣ (Hôr) | ||||
 | |||||
Horus rəvayətlərdə
Rəvayətə görə Horus Göy tanrısı hesab edilir. Günəş və Ay allah cismi kimi təsəvvür edilən göyün gözləri hesab edilir. Günəş tanrının sağ, ay isə sol gözü sayılır. Şahinin lələklərinin ucları göyün hüdudlarını göstərir. Horusun gözü qədim Misirdə simvolik əhəmiyyətə malik olmuşdur. Əfsanəyə görə, döyüşlərin birində Set tərəfindən burub çıxarılmış Horusun sol gözündən Ay yaranmışdır. Ayın fazası bu zədələnmə ilə izah edilir.
Tanrı Ranın göstərişilə Anubis Osirisin parçalanmış bədən hissələrini bir yerə yığaraq mumiyalayır. İsida şahin cildində yerə enərək, möcüzəli şəkildə Osirisin cəsədindən mayalanaraq, onun qisasını almaq üçün Horusa hamilə qalır və onu dünyaya gətirir. Horus özünü Osirisin yeganə vərəsəsi sayır. Nilin vadisindəki bataqlıqda anası tərəfindən bəslənildikdən sonra, Horus tanrılar məhkəməsindən Seti cəzalandırmağı və Osirisin varidatının ona qaytarılmasını tələb edir. Əfsanəyə görə, bu mübahisə səksən il davam etmiş və nəticədə tanrıların məhkəməsində Horus yeganə varis kimi tanınmışdır. Tot bu haqda allahların qərarını yazır. Bundan sonra Horus, atası Osirisi ona öz gözünü udduraraq dirildir. Lakin Osiris yerə qayıtmaqdan imtina edir, ölülər çarı kimi qalaraq, canlılara hökmdarlıq etməyi Horusa tapşırır.
Başqa bir rəvayətə görə, Ra, Horusa düşmənləri izləməsini və məhv etməsini tapşırır və Horus amansızlıqla onları məhv edir. Ra onu belə qiymətləndirir: "Sən mənim düşmənlərimi məhv etdin. Sən suyu qana boyadın. Sən suyu al rəngə boyadın və mənim ürəyim sevinir!" Sonra Horus Ranın düşmənlərinin başçısı allah Seti həbs edərək əli-qolu bağlı halda Ranın hüzuruna gətirir. Ra əsiri digər Horusun, ilahə İsidanın oğlunun yanına aparmağı tapşırır, sonunda o, Setin başını vurur. Bundan sonra o, nəhəng ilana çevrilərək yerin altında gizlənir. Bu əfsanədə Osirisin adı çəkilmir.
Bir başqa əfsənayə görə isə, əqrəb ilahəsi Selkit Horusun arvadı kimi təqdim edilir.
Hökmdar titulu
Qədim Misir mifologiyasına görə, tanrı-şahin, hökmdar (firon) evinin və şəxsən çarın (fironun) mühafizəçisi sayılır. Buna görə də, Hor adı çar və ya firon tituluna aid edilmişdir. Horus sözü adönü "hökmdar" ("firon"), işarəsi isə "tanrı" mənasını verir.
Təsviri
Horus rəngli tablolarda başına qoşa tac qoyulmuş, ayaq üstə durmuş şahin başlı insan cildində təsvir olunmuşdur. Yunan-roma təqvimində legionerlər belə təsvir edilərmişlər.
Mənbələr
- Rolf Felde: Ägyptische Gottheiten. Wiesbaden 1995
İstinadlar
- Rolf Felde: Ägyptische Gottheiten.S.25
 | Qədim Misir ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Horus ve ya Horos Hor Qor erken Misir mifologiyasina gore bas tanri sayilir En qedim dovrde goyler tanrisi Horus bir cox hallarda Hor qedim Misir dilindeki Hr yukseklik sema menasini dasiyir sozunun latin dilindeki formasidir Bu ad goy tanrisina aid edilir Diger tanrilarin adlari kimi bu ad da qedimden bir cox formalara malik olmusdur Misir Tanrilari Hor tanri Horus Horusve yaIdeoqram Horus sahinve yaDeterminativ 1 En qedimDeterminativ 2 Orta qedimDeterminativ 3 QedimDeterminativ 4 yunan roman dovrunde Horus ḤrYunan HorosQibti ϩⲱⲣ Hor Horus sahin cildinde Horus sahin cildindebaxmuzakireredakteHorus revayetlerdeRevayete gore Horus Goy tanrisi hesab edilir Gunes ve Ay allah cismi kimi tesevvur edilen goyun gozleri hesab edilir Gunes tanrinin sag ay ise sol gozu sayilir Sahinin leleklerinin uclari goyun hududlarini gosterir Horusun gozu qedim Misirde simvolik ehemiyyete malik olmusdur Efsaneye gore doyuslerin birinde Set terefinden burub cixarilmis Horusun sol gozunden Ay yaranmisdir Ayin fazasi bu zedelenme ile izah edilir Tanri Ranin gosterisile Anubis Osirisin parcalanmis beden hisselerini bir yere yigaraq mumiyalayir Isida sahin cildinde yere enerek mocuzeli sekilde Osirisin cesedinden mayalanaraq onun qisasini almaq ucun Horusa hamile qalir ve onu dunyaya getirir Horus ozunu Osirisin yegane veresesi sayir Nilin vadisindeki bataqliqda anasi terefinden beslenildikden sonra Horus tanrilar mehkemesinden Seti cezalandirmagi ve Osirisin varidatinin ona qaytarilmasini teleb edir Efsaneye gore bu mubahise seksen il davam etmis ve neticede tanrilarin mehkemesinde Horus yegane varis kimi taninmisdir Tot bu haqda allahlarin qerarini yazir Bundan sonra Horus atasi Osirisi ona oz gozunu udduraraq dirildir Lakin Osiris yere qayitmaqdan imtina edir oluler cari kimi qalaraq canlilara hokmdarliq etmeyi Horusa tapsirir Basqa bir revayete gore Ra Horusa dusmenleri izlemesini ve mehv etmesini tapsirir ve Horus amansizliqla onlari mehv edir Ra onu bele qiymetlendirir Sen menim dusmenlerimi mehv etdin Sen suyu qana boyadin Sen suyu al renge boyadin ve menim ureyim sevinir Sonra Horus Ranin dusmenlerinin bascisi allah Seti hebs ederek eli qolu bagli halda Ranin huzuruna getirir Ra esiri diger Horusun ilahe Isidanin oglunun yanina aparmagi tapsirir sonunda o Setin basini vurur Bundan sonra o neheng ilana cevrilerek yerin altinda gizlenir Bu efsanede Osirisin adi cekilmir Bir basqa efsenaye gore ise eqreb ilahesi Selkit Horusun arvadi kimi teqdim edilir Hokmdar tituluQedim Misir mifologiyasina gore tanri sahin hokmdar firon evinin ve sexsen carin fironun muhafizecisi sayilir Buna gore de Hor adi car ve ya firon tituluna aid edilmisdir Horus sozu adonu hokmdar firon isaresi ise tanri menasini verir TesviriHorus rengli tablolarda basina qosa tac qoyulmus ayaq uste durmus sahin basli insan cildinde tesvir olunmusdur Yunan roma teqviminde legionerler bele tesvir edilermisler MenbelerRolf Felde Agyptische Gottheiten Wiesbaden 1995IstinadlarRolf Felde Agyptische Gottheiten S 25 Vikianbarda Hor ile elaqeli mediafayllar var Qedim Misir ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin